Reddingswerk in
Tyrus voltooid
LW
Bouterse in de knel door opportunisme
C
Verzoeningsconferentie opgeschort
liiiii
Israël geeft Syrië schuld van aanslag
'Muzorewa
moet vrij'
TH HUUR
{T\ Zadelhof! Den Haag
070-643955
Bomaanslag
bij school
in Belfast
'Moordenaar
van de eeuw'
veroordeeld
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1983
Buitenland
JERUZALEM/GENEVE - Negenendertig doden en negenentwintig gewonden is de
eindbalans van de aanslag die gisterenmorgen het regionale Israëlische hoofdkwartier
in Tyrus, in Zuid-Libanon deed instorten. Negenentwintig Israëli's, meest leden van de
veiligheidsdienst, en tien arrestanten, zowel Palestijnen als Libanezen, waren onder de
slachtoffers.
WASHINGTON - Het Pentagon,
het Amerikaanse ministerie van
defensie, wil bijna twee miljard
gulden uitgeven voor een nieuwe
'super-computer', die kan kijken
denken en praten. Deze techno
logie zou het potentieel van con
ventionele (niet-nucleaire) wa
pensystemen volgens Pentagon-
deskundigen, enorm kunnen
verhogen en ook in de civiele
sector belangrijke toepassingen
krijgen.
door
Henk Kolb
Het Pentagon speelt per traditie
een belangrijke rol in de ontwik
keling van wetenschappelijke
projecten.
VS willen een
super-computer
werking zoekt met de industrie.
De nieuwe generatie 'super-com
puters', die vijf jaar onderzoek
vergt, moet het Amerikaanse
antwoord worden op Japanse
pogingen om met regeringssteun
die markt van de nabije toe
komst te veroveren.
De computers die de Amerikaanse
defensiedeskundigen beogen,
moeten in staat zijn in 1986 een
miljard berekeningen per secon
de te verrichten en tegen 1990
een triljoen. Daarvoor zijn nieu
we chips nodig. Ter vergelijking:
de snelste machines van nu kun
nen 500 miljoen berekeningen
per seconde aan.
Volgens de Washington Post voor
zien de defensiewetenschappers
binnen vier jaar een computer
systeem dat op bepaalde terrei
nen van kennis over 3000 woor
den beschikt, grammatica rede
lijk beheerst en op verschillende
stemmen reageert. Wat het zien
betreft: dat beslaat het lezen van
kaarten tot en met luchtafweer-
raketten die vijandelijke vlieg
tuigen kunnen herkennen en
neerhalen. Met behulp van de
nieuwe computersystemen zou
een onbemand voertuig kunnen
worden gemaakt, dat zich met
een snelheid van vijftig kilome
ter per uur m moeilijk terrein
kan verplaatsen:'Dat vergt tien
miljard afwegingen per seconde.
De reddingswerkzaamheden wer
den gisteravond voltooid. Intus
sen had Israël al wraak geno
men: Israëlische vliegtuigen
bombardeerden gisteren tot
twee keer toe Centraal-Libanon:
een gebied dat Israël twee maan
den geleden heeft ontruimd. Po
sities van de Palestijnen in de
omgeving van Bhamdoun
om verschillende organisaties
die elkaar helpen. Een van die
bendes heeft de aanslag uitge
voerd". Welke het .was, wist
Arens niet te vertellen. Zijn er
ook Syriërs getroffen? Dat wist
Arens niet zeker, „maar als dat
het geval is, dan is het een les
vbor de Syriërs om zich niet in te
laten met deze terreurbendes"
weg Beiroet-Damascus werden Intussen neemt de druk op de Is-
plat gegooid.
door Jaap van Wesel
en Aernout van Lynden
Ging het om een wraakactie? „Ja
zeker", zei minister van defensie
Arens in een televisie-interview.
„We weten dat vanuit het gebied
dat door de Syriërs wordt bezet,
een netwerk opereert dat met
steun van Syrië werkt. Het gaat
HARARE (AP) Het hoogge
rechtshof van Zimbabwe heeft
bepaald dat bisschop Muzorewa
ten onrechte in de gevangenis
wordt gehouden. Muzorewa, die
tijdens de periode van onafhan
kelijk wording van het voormali
ge Rhodesie tussentijds premier
was, is in zijn cel al vijf dagen be
zig aan een hongerstaking.
De uitspraak van het hoogge
rechtshof om de bisschop in vrij
heid te stellen werd niet uitge
voerd omdat een nieuwe arresta
tiebevel werd uitgevaardigd.
Premier Mugabe liet donderdag
weten dat Muzorewa zich heeft
ingelaten met "clandestiene acti
viteiten" tegen de regering, een
aanklacht die ook in het arresta
tiebevel werd genoemd.
In het tweede arrestatiebevel stond
dat Muzorewa "bepaalde laster
lijke uitlatingen heeft gedaan te
gen de regering via de Israëli
sche radio en televisie" toen hij
daar onlangs op een prive-be-
zoek was. Rechter Waddington
van het hooggerechtshof laakte
in zijn uitspraak de politieke lei
ders omdat zij in de pers een het
ze tegen Muzorewa waren begon
nen terwijl diens schuld nog
moet worden bewezen in een
eventueel proces.
i veel
raëlische regering toe om Zuid-
Libanon hermetisch af te sluiten.
Als de bruggen over de rivier de
Awali dicht gaan, kunnen auto's
met 500 kilogram springstof niet
langer zomaar een Israëlische ba
sis binnenrijden, is het argu
ment. Arens is het daar op zich
zelf wel mee eens, maar wijst er
op dat het de bevolking van
Zuid-Libanon nog vijandiger zal
maken. Daarom lijkt hij van een
dergelijke drastische maatregel
geen voorstander te zijn.
Conferentie
„Waarom moest de Shouf wt
raakt worden? Er is al zi
vernietigd in de afgelopen maan
den, en nu dit. Voor mij is het
totaal onbegrijpbaar, want wij
heben niets te maken met die
aanslag in Tyrus", verklaarde
gisteren een duidelijk in verwar
ring gebrachte Druzenleider Wa-
lid Jumblatt, kort nadat in Genè-
ve bekend was geworden dat Is
raëlische gevechtsvliegtuigen ar
tillerieposities in de door de Dru-
zen gecontroleerde Shouf-ber-
gen, ten oosten van Beiroet, ge
bombardeerd hadden.
Een paar uur later bleek de verwar
ring bij de delegatie van de Dru-
zen minder groot te zijn. Terwijl
hij twee- gigantische kaarten van
de Shouf op het bed van zijn ka
mer had uitgespreid, zei de mili
taire commandant van de Dru-
zen, kolonel Fayad, tegen een
van zijn ondercommandanten:
„Ze hebben drie artillerieposities
van de Palestijnen geraakt bij
Bhamdoun. Twee posities met
130 millimeter geschut en een
met 122 millimeter zijn geraakt.
Ik heb al orders gegeven alle ar-
tilleriestuken zo snel mogelijk te
verplaatsen".
Alle delegaties in Genève reageer
den geschokt op de ontwikkelin
gen in hun eigen land. Iedereen
realiseerde zich het gevaar van
een treffen tussen Israël en Syrië
op Libanees grondgebied. „Het
enige wat wij kunnen doen, is
hopen en bidden dat de Israeli's
nu met deze krankzinnige lucht-
ADVERTENTIE
in Alphen a/d Rijn
in het hart van de
randstad:
NIEUW COMPLEX BEDRIJFSUNITS,
TOTAAL 7200 M2, INCL. 1900 M2
KANTOOR IN UNITS VAN 450 M2.
UITERST MODERNE OUTILLAGE,
UITSTEKENDE SITUERING.
informatie en verhuur:
Hopman Groep B.V.
Boerhavelaan
nabij hoofdstation N.S., Zoetermeer.
Tel.: 079-219350.
Makelaars taxateurs o.g.
Specialisten in bedrijfsobjecten
aanvallen ophouden", verklaar
de een lid van de delegatie van
Saeb Salam, de gematigde soen
nitische leider van Beiroet.
Maar de ontwikkelingen in Tyrus
en het zuiden van Libanon wa
ren zonder meer het ernstigste
voor Nabi Berri, de leider van de
sjiietische Amal-beweging. „Ik
ben bang dat de Israeli's door
hun gedrag in het zuiden, door
hun bombardementen van de
Shouf, zullen proberen deze con
ferentie te saboteren. Hun ambi
tie is al jarenlang om het hele
zuiden te annexeren. Maar ik kan
hen één ding heel zeker zeggen -
zij moeten nu kiezen: annexatie
van het zuiden en steeds meer
van dit soort aanvallen, of terug
trekken en vrede".
LONDEN (GPD) - Twee politie
mensen zijn gedood en 33 men
sen, van wie bijna de helft even
eens bij de Noordierse politie
werkzaam is, zijn gewond ge
raakt bij een bomaanslag giste
ren op de hogeschool van Ulster
in Belfast.
Een bom verwoestte een klaslo
kaal waarin de politiemensen ie
dere vrijdagochtend een cursus
volgden, en blies een tussenlig
gende muur weg, die op gewone
studenten in een aangrenzende
ruimte neerkwam. Het verboden
Ierse Republikeinse Leger (IRA)
wordt door de Noordierse politie
als de dader gezien.
Al eens eerder, in 1977, was de ho
geschool het doelwit van een
bomaanslag. Daarbij raakten
toen 12 mensen gewond. De pro
testantse voorman ds. Ian Pais
ley heeft de aanslag van gisteren
inmiddels in direct verband ge
bracht met de Anglo-Ierse top
conferentie die maandag in Lon
den gehouden wordt.
Israëlische soldaten dragen het lichaam van één van de negenendertig slachtoffers die bij de aanslag in Tyrus
te betreuren waren. De aanslag voltrok zich vrijwel hetzelfde als die gericht tegen het Amerikaanse en Franse
hoofdkwartier vorige maand.
LONDEN - Een rechter in het Lon-
dense gerechtsgebouw Old Bai
ley heeft een 37-jarige ex-politie-
man, die er prat op gaat in vier
jaar tijd zestien jongemannen te
hebben vermoord, tot levenslan
ge gevangenisstraf veroordeeld,
nadat een jury hem schuldig had
bevonden aan moord.
Nilsen luisterde uiterlijk onaange
daan toe, terwijl de voorzitter
van de jury zes keer het „schul
dig" uitsprak in zes verschillen
de moordzaken - Nilsens overige
slachtoffers heeft de politie nooit
kunnen identificeren, zó ver
splinterd waren hun stoffelijke
overblijfselen.
door
Henk Dam
De uitspraak betekende een over
winning voor de officier van jus
titie, die betoogd had, dat Nilsen
wel degelijk verantwoordelijk
voor zijn daden kon worden ge
steld. Diens advocaat wilde de
aanklacht veranderd zien in
„doodslag" omdat hij zijn cliënt
niet toerekeningsvatbaar achtte.
Daarover vergaderde de 14 leden
tellende jury lang, in totaal meer
dan 12 uur om uiteindelijk tot
een eensluidend oordeel te ko
men. De rechter zei dat het voor
de strafmaat er eigenlijk niet
eens zoveel toe deed hoe de aan
klacht luidde, en beval aan dat
Nilsen van zijn straf ten minste
25 jaar zal moeten uitzitten.
Met de uitspraak is een proces ten
einde gekomen dat tot de meest
macabare uit de toch illustere ge
schiedenis van de Old Bailey
moet behoren. Nilsen omschreef
zichzelf als „de moordenaar van
de eeuw" en heeft politiemensen
wel eens voorgerekend dat hij ze
ker 500 mannen zou hebben om
gebracht als hij voor zijn 65e niet
gepakt zou zijn.
GENEVE - De eerste voorzichtige
stappen van Libanese nationale
verzoening zijn genomen. Na
vier dagen van intensieve, soms
verhitte besprekingen hebben de
negen delegaties in elk geval een
akkoord bereikt om op 14 no
vember de conferentie voort te
door
Aernout van Lynden
zetten in Genève. Dat is dan na
de reis van president Amin Ge-
mayel naar de Verenigde Staten
en een aantal Arabische landen,
om te trachten een nieuwe for
mule en mogelijk zelfs een nieuw
akkoord te vinden voor het
beëindigen van de Israëlische
bezetting van het zuiden van Li
banon.
Na de ochtendzitting van gisteren
was de sfeer onder de delegatie
leiders opmerkelijk optimis
tisch. „Deze week hebben wij
slechts over één kwestie een ak
koord bereikt: de identiteit van
Libanon. Dat is natuurlijk bij
lange na niet genoeg. Maar toch
hebben wij hier succes geboekt,
want de psychologische barrière
tussen de verschillende partijen
is doorbroken, en na acht jaar
oorlog is dat al heel wat", zei gis
teren Nabi Berri, de leider van de
sjiietische Amal-beweging.
De ontwikkelingen in Libanon gis
teren, de aanslag op het Israë
lisch hoofdkwartier en de Israëli
sche luchtaanvallen, hebben
echter het gematigde optimisme
in Genève wel wat getemperd.
Opmerkelijk is echter, dat tijdens
een week waarbij allerlei kleine
incidenten het werk van de con
ferentie in gevaar brachten, de
sfeer steeds beter is geworden.
„Niemand moet denken dat na
vier dagen de problemen van
acht jaar opgelost kunnen wor
den. Wat wij in Genève bereikt
hebben, is niets meer dan het be
gin van een proces. Maar zo'n be
gin, dat is al een succes - een suc
ces voor ons allemaal. Geen van
de partijen hier heeft gewonnen
of verloren, Libanon heeft ge
wonnen", verklaarde Alfred Ma-
di, de woordvoerder van de fa-
langisten, de rechtse christelijke
partij die geleid wordt door Pièr-
re Gemayel, de vader van de pre
sident, en zijn \yoorden werden
door de andere delegaties beves
tigd.
Het belangrijkste onderwerp van
gesprek was deze week in Genè
ve het omstreden Libanees-Is-
raëlisch terugtrekkingsakkoord
van 17 mei, het grote struikel
blok van de conferentie. Maar
ondanks het feit dat de delega
ties geen overeenstemming op
dit punt konden bereiken, zijn zij
het wel eens geworden de dia
loog er niet op af te breken.
President Gemayel zal in de ko
mende tien dagen moeten kijken
wat hij in Washington, in Damas
cus en in de andere Arabische
landen kan bereiken om een
nieuw en voor Syrië aanvaard
baar akkoord met Israël te rege
len. Veel hoop is er niet, maar het
was gisteren wel duidelijk dat dit
tijdelijke compromis vooral door
Amerikaans advies tot stand is
gebracht, en het is eveneens dui
delijk dat de Libanezen enige
hoop hebben dat Washington
hen zal bijstaan bij nieuwe on
derhandelingen met Israël.
Hoewel het nog altijd erg moei
lijk is precies te achterhalen
wat er allemaal speelt in Para
maribo, lijkt een ding zeker: le
gerleider Bouterse heeft zich
opnieuw in een moeilijke posi
tie gemanoeuvreerd en deze
keer zodanig.dat afscheid van
de Surinaamse politiek, al dan
niet vrijwillig, in de nabije toe
komst niet langer tot de onmo
gelijkheden behoort.
Op 1 mei van dit jaar, de dag
waarop minister-president Er-
rol Alibux zijn ambitieuze re
geringsverklaring uitsprak,
leek Bouterse erin geslaagd te
zijn de revolutionaire gelede
ren voor langere tijd gesloten
te houden. De voornaamste op
posanten van zijn regime wa
ren of vermoord of naar het
buitenland gevlucht; de twee
kleine linkse partijen, de PA-
LU en de RVP, waren broeder
lijk in de nieuwe regering op
genomen en Bouterse zelf leek
internationaal prestige te heb
ben verworven binnen de orga
nisatie van niet-gebonden lan-
door
Ruud de Wit
den. Ook de financieel-econo-
mische problemen, die waren
ontstaan door het wegvallen
van de Nederlandse ontwikke
lingshulp, leken een oplossing
te krijgen door het verdrag dat
de regering-Alibux wist af te
sluiten met Brazilië.
Vijf maanden later zijn de pro
blemen voor het Suriname van
Bouterse groter dan ooit. Het
verdrag dat Suriname met Bra
zilië sloot, blijkt slechts wa
pens op te leveren en geen geld
voor de noodzakelijke econo
mische projecten. Het linkse
regerings-front heeft een enor
me dreun gekregen door het
uitschakelen van de Cubaanse
invloed na de recente gebeur
tenissen op het eiland Grena
da; terwijl de pogingen om Ne
derland diplomatiek te isole
ren en aldus te dwingen tot
hervatting van de ontwikke
lingshulp over te gaan, even
eens zijn mislukt.
Hoewel in Paramaribo officieel
iedereen zwijgt, moet de chaos
binnen de verschillende in
vloedssferen rond Bouterse
compleet zijn. Maar liefst vier
groeperingen worden door
Bouterse tegen elkaar uitge
speeld en zoals het er nu naar
uitziet, alleen om zijn eigen po
sitie veilig te stellen.
In dit onduidelijke spel lijkt de
Cuba-gezinde Revolutionaire
Volkspartij definitief het on
derspit te hebben gedolven.
Berichten spreken van de ar
restatie van minstens 17 perso
nen, onder wie de directeur
van het Surinaams Nieuws
agentschap, Eduard Naaren-
dorp en zijn broer Michael. De
tweede man van de Surinaam
se ambassade in den Haag, drs.
Carlo Spier, is om dezelfde re
den naar Paramaribo terugge
roepen, maar hij heeft wijselijk
gekozen in Amerika af te
wachten wat er verder in Suri
name gaat gebeuren.
Slikken of stikken
Ook de andere linkse pijler van
de huidige regering, de Pro
gressieve Arbeiders en Land
bouwers Unie van premier-Ali-
bux, lijkt niet langer veilig
voor de opportunistische han
delswijze van Bouterse.Voor
Alibux wordt het een kwestie
van slikken of stikken. De on
derhuidse strijd tussen de PA-
LU en RVP is dan wel in het
voordeel van de PALU be
slecht, niets wijst er evenwel
op dat daarmee de positie van
de PALU in de nabije toe
komst gegarandeerd is.
De grote man op de achtergrond
lijkt nu Eddy Bruma te zijn.
Bruma is een van de oprichters
van de PNR, de partij dip het
onafhankelijksstreven in Suri
name gestalte gaf. Als advo
caat van de protesterende ser
geanten, voordat zij op 25 fe
bruari 1980 via een staatsgreep
de macht in Suriname overna
men en als formateur van de
eerste regering Chin A Sen, is
hij toch al die tijd op de achter
grond gebleven.Bruma weet
zich gesteund door de enige
minister die alle regeringswis
selingen na de coup wist te
Hoewel een kleine partij heeft de
PNR steeds grote invloed we
ten uit te oefenen op de ver
schillende regeringen die door
Bouterse werden gesanctio
neerd. Ook Henk Chin A Sen
was een PNR-man, evenals mr.
Andre Haakmat. Het is deze
Haakmat die op dit moment in
Nederland achter de schermen
lobbyt voor Bruma, teneinde
een oplossing te zoeken voor
de politieke en financiële im
passe, waarin Suriname zich
bevindt. Aanvankelijk door
Chin A Sen in 1980 vanuit Ne
derland naar Suriname ge
haald, slaagde Haakmat er bin
nen korte tijd in een invloedrij
ke positie te verwerven. Dat
bracht hem in conflict met
Chin A Sen. Begin 1981 werd
hij om die reden door Bouterse
op het tweede plan gezet. Het
was toen dat Haakmat als zijn
overtuiging uitsprak, dat de
militairen terug naar de kazer
ne moesten en dat er gezocht
moest worden naar een aan
sluiting bij de structuren van
de oude politieke partijen, de
NPS en de VHP, omdat die al
leen de garantie boden voor
een brede volkssteun voor de
Surinaamse revolutie.
Oude namen
Het is daarom niet verwonderlijk
dat de laatste weken steeds
weer namen opduiken van aan
de oude politiek verbonden be
middelaars, die moeten trach
ten contact te zoeken met Ne
derlandse politici, het bedrijfs
leven, eventueel ook met leden
van Surinaamse verzetsbewe
gingen in Nederland. De naam
van de Surinaamse ambassa
deur by de Verenigde Naties,
Heidweiler, is een sprekend
voorbeeld van deze stroming.
Hij is de enige diplomaat die
alle turbulente ontwikkelingen
in Suriname heeft doorstaan,
en ofschoon hem dat veel dis-
crediet heeft opgeleverd bij het
Surinaamse verzet, lijkt hij ie
mand te zijn die een nieuwe
dialoog op gang kan brengen.
Hetzelfde geldt voor de andere
namen die steeds weer vallen:
de gebroeders Hans en Walter
Lim A Po. Zij behoren tot het
Surinaamse bedrijfsleven, dat
zich naar buiten toe wijselijk
op de achtergrond heeft ge
houden.
In deze warboel van interne con
flicten en belangen dreigt de
Bevrijdingsraad van ex-pre
mier Chin A Sen buiten spel te
geraken. Intern verdeeld, zon
der uitgesproken steun van
Surinamers daar en hier, weet
de raad nu ook niet meer welke
koers zij moet varen. Een deel
van de raad, vooral de Ameri
kaanse tak o.l.v. Fred Marte
wenst een miliatire optie na te
streven om Bouterse weg te
krijgen. Chin A Sen zelf blijft
vasthouden aan politieke isola
tie van het bewind, welke uit
eindelijk moet leiden tot volks
verzet. Beide strategieën lijken
tot mislukken gedoemd.
Amerika blijkt vooral door de in
val op Grenada het meest di
recte resultaat te hebben ge
boekt. Door Bouterse te in
strueren een einde te maken
aan de Cubaanse invloed in
Suriname, verwijzend naar de
moord op Maurice Bishop,
wordt hem een uitzicht gebo
den op herstel van in elk geval
de Amerikaanse ontwikke
lingshulp. De Amerikaanse
ambassadrice by de VN, Jane
Kirkpatrick, verklaarde doi
derdag in een satellietperscoi
ferentie met Europese jou;
listen dan ook met grote tevre
denheid, dat Suriname zich te
recht probeert te bevrijden van
de heilloze beknelling van Cu
ba.
Nederland heeft zich geduldig in
de wachtkamer geplaatst.
Dacht iedereen dat de tijd in
het voordeel van Bouterse zou
werken, nu blijkt het omge
keerde. Nederland is wel dege
lijk bereid tot hervatting van
de ontwikkelingshulp, maar
zonder de normen voor het
weer opgang brengen van de
ontwikkelingssamenwerking
te verlagen. En dat betekent in
feite, dat Nederland aan de
hervatting de voorwaarde
heeft verbonden dat Bouterse
moet verdwijnen.
Op 25 november, als Suriname 8
jaar onafhankelijk is, moeten
er volgens Bouterse 70.000
mensen in Paramaribo samen
stromen om de proclamatie
van de 25 februari-beweging
Stanvaste bij te wonen. Gezien
de zigzagkoers van Bouterse
en de interne spanningen in
het land. is het uitgesloten dat
het hem lukt zo'n grote menig
te achter zyn opportunistische
revolutie te verzamelen. Dat er
de komende weken nog het no
dige zal gebeuren in Suriname,
staat echter wel vast. Mis
schien dat 70.000 Surinamers
pas echt samenstromen, als
Bouterse en zijn leger voor
goed van het toneel zijn ver
dwenen.
