LEIDSCH
DAGBLAD
Betoging verdeelt
politici
Radicalen op winst bij
verkiezingen Argentinië
Ruim 800 doden in Turkije
Weinig hinder door
actie streekvervoer
BOERENKOOL
EN ROOKWORST
Recordoogst champagne
CDA: 'Onder indruk'
WD: 'Geringe waarde'
Paus schrijft
grootmachten
DRUKKERIJ
DELTABACH
29 OKTOBER
LEIDSCH DAGBLAD
MAANDAG 31 OKTOBER 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37230
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tal.nrs. zie cololon
Driehonderd miljoen flessen
REIMS (AP) - De druivenoogst
van deze zomer in het Franse
wijngebied Champagne heeft
ruim twee en een kwart mil
joen hectoliter opgeleverd en
is daarmee de oogst van de
eeuw. Verwacht wordt dat dit
jaar 300 miljoen flessen
champagne zullen worden
gebotteld, waarmee het re
cord van 290 miljoen in 1982
wordt overtroffen.
De uitzonderlijke zomer en het
ongewoon
najaar hebben de schade als
gevolg van de hagelbuien in
het voorjaar ruimschoots
goed gemaakt.
Slechte oogsten in 1978, 1980
en 1981 hebben de Franse
champagne-reserves uitge
hold en de prijzen opgedre
ven. Na de twee opeenvol
gende recordoogsten wordt
verwacht, dat de prijzen voor
1983 gelijk zullen blijven aan
die van 1982.
Bar weer belemmert hulpverlening na aardbeving
ANKARA (DPA) - Bij de zware
aardbeving van gistermorgen in
het oosten van Turkije zijn vol
gens de eerste officiële opgave
die vanmorgen bekend werd ge
maakt 813 doden gevallen.
In ziekenhuizen zijn meer dan 340
gewonden opgenomen. De Turk
se radio zei dat tot dusver 27
mensen levend uit de puinhopen
zijn gehaald. De autoriteiten heb
ben de nationale pers opgedra
gen uitsluitend de officiële cij
fers over het aantal slachtoffers
te gebruiken.
Vele overlevenden in de getroffen
provinciesteden en de tientallen
totaal verwoeste dorpen hebben
de nacht onder ijzige sneeuw
stormen in de open lucht moeten
doorbrengen. De hulpverlening
werd zwaar gehinderd door de
talrijke vernielde wegen en het
slechte weer.
Vandaag arriveerde vanuit Zwit
serland een medisch team van 21
artsen en assistenten in het
rampgebied. Saoedi-Arabië heeft
tien miljoen dollar voor de
slachtoffers beschikbaar gesteld.
Volgens de Turkse radio is er
grote behoefte aan diverse medi
camenten, bloedplasma, tenten,
dekens en machines om het puin
te ruimen.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG - Politiek Den Haag heeft verdeeld gerea
geerd op de massale vredesdemonstratie afgelopen za
terdag in de residentie.
Premier Lubbers zei dat de beto- tegen kernwapens demonstreert
ging een 'grote indruk' op hem zullen verdwijnen,
had gemaakt. Ook zijn partij, het Het eerstkomende debat over
CDA, noemde de betoging een kernwapens
'indrukwekkend signaal
honderdduizenden mensen'. Al
leen de WD verklaarde niet erg
onder de indruk te zijn van het
aantal mensen dat demonstreer
de. Vice-fractievoorzitter Even
huis noemde het getal van ruim
een half miljoen demonstranten
'van geringe waarde'.
Premier Lubbers noemde het zor
gelijk dat de NAVO kennelijk
niet langer als een vredesorgani
satie wordt beschouwd, maar als
een bedreiging. Lubbers be
schouwt de demonstratie als een
stimulans de wapenwedloop te
keren. Maar als het kabinet een
besluit neemt zal het parlement
de toetssteen zijn, aldus de pre-
Een woordvoerder van de CDA-
fractie noemde de betoging een
massale getuigenis van onrust en
onvrede over kernbewapening.
Voor het CDA is het een nieuwe
aansporing door te gaan met het
terugdringen van de rol van
kernwapens in Oost en West. Het
CDA wil alles doen om plaatsing
van kernwapens in Europa te
voorkomen, aldus de woordvoer
der.
Zaterdagmiddag omstreeks twee uur op het Korte Voorhout i
rende menigte.
de Kamer vindt
half november plaats. Aan de or
de is dan het Nederlandse stand
punt ten aanzien van de plaat
sing van kernwapens in West-
Duitsland en Groot-Brittannië.
De PvdA heeft minister De Rui
ter (defensie) opheldering ge
vraagd over diens uitspraak dat
Nederland geen bezwaar zal ma
ken tegen de opstelling van
kruisraketten in andere NAVO-
landen. Volgens het PvdA-ka-
merlid Ter Beek is het voorbe
houd dat Nederland heeft ge
maakt bij het NAVO-dubbelbe-
sluit van 1979 altijd bedoeld ge
weest om druk uit te oefenen op
de bondgenoten.
Buitenland
In de internationale pers heeft de
vredesdemonstratie weinig aan
dacht getrokken. Kranten vol
staan met korte berichten, waar
in met name het aantal deelne
mers en het optreden van prinses
Irene worden genoemd.
Ook in Denemarken is zaterdag
door 100.000 mensen gedemon
streerd tegen kernwapens. Het
was de grootste betoging in de
Deense geschiedenis. In de
Bondsrepubüek hebben enkele
honderden demonstranten blok
kades uitgevoerd bij Amerikaan
se bases bij Heilbronn en Stutt
gart. Het totaal aantal mensen
dat de afgelopen weekeinden te
gen kerhwapens heeft gedemon
streerd wordt geschat op bijna 3
miljoen. (zje verder pagina 5)
MEXICO-STAD (GPD) - Met de
helft van de stemmen geteld ste
venen de radicalen (55%) in Ar
gentinië af op een ruime over
winning op de peronisten (40%)
in de gisteren gehouden presi
dentsverkiezingen.
Tienduizenden zingende en jui
chende mensen hebben vanmor
gen in de Argentijnse hoofdstad
Buenos Aires voor het hoofd
kwartier van de Radicale Bur
gerunie de triomf gevierd van
hun presidentskandidaat Raul
Alfonsin.
De opkomst bij de verkiezingen
was massaal. Meer dan 80 pro
cent van de bijna 18 miljoen ge
registreerde kiezers zocht de
stembus op. De voorspellingen,
gebaseerd op de voorlopige offi
ciële uitslagen, geven de radica
len bijna 55 procent van de stem
men, terwijl de peronisten amper
40 procent zouden behalen. Hoe
wel de peronisten hopen dat de
laatste uitslagen van de omvang
rijke provincie van Buenos Ai
res, met in totaal meer dan tien
miljoen kiezers, de telling nog
enigszins in hun voordeel zal wij
zigen, lijkt de absolute meerder
heid van Alfonsin zo goed als ze
ker.
De verrassing is groot. Opiniepei
lingen hadden een nek-aan-nek-
race voorspeld tussen Alfonsin
en de peronistische kandidaat
Italo Luder. Over het algemeen
werd verwacht dat geen van bei
den een absolute meerderheid
Af en toe regen
Half tot zwaar bewolkt en enige tijd
regen. Minimumtemperatuur onge
veer 7 graden, raiddagtemperatuur
ongeveer 12 graden. Vrij krachtige,
aan de kust af en toe harde zuid
westelijke wind.
1 November 1983.
Zon op 07.34, onder 17.13 uur.
Maan op 02.29, onder 16.22 uur.
Hoogwater in Katwijk om 12.11 uur,
laagwater om 07.51 en 20.13 uur.
zou behalen. In dat geval zou een
speciaal kiescollege moeten uit
maken wie er president zou moe
ten worden. Mocht Alfonsin als
nog de absolute meerderheid
van 50 procent plus één verlie
zen, dan lijkt zijn voorsprong op
Luder toch nog groot genoeg om
de peronisten aan hun belofte te
houden om „de wil van het volk"
in het kiescollege te zullen res
pecteren.
Het succes van de 56-jarige Alfon
sin wordt verklaard door zijn
agressieve verkiezingscampag
ne, waarin hij voortdurend fel
uithaalde naar de militairen. De
peronistische Luder was daaren
tegen bijna altijd keurig in het
pak gestoken en vervreemdde
zich met zijn gematigde taal
enigszins van de Argentijnse ar
beiders, de groep waarvan het
VATICAANSTAD - Paus Johan
nes Paulus 2 heeft een beroep ge
daan op president Reagan van de
Verenigde Staten en de voorzit
ter van de opperste Sowjet And
ropov, de onderhandelingen
voor wapenbeheersing te Genè-
ve niet af te breken.
Dat onthulde hij zaterdag in zijn in
het latijn uitgesproken slotrede
tot de 200 bisschoppen, die deel
hebben genomen aan de zesde
bisschoppenconferentie.
De paus bleef met zijn brief geheel
in de sfeer van de bisschoppen
synode zelf, die twee dagen eer
der in haar "boodschap der
hoop" zich tot tolk had gemaakt
van de mensheid die zucht om
vrede, gerechtigheid en vrijheid.
De paus benadrukte dat de hui
dige spanningen en conflicten al
leen maar door onderhandelin
gen kunnen worden opgelost.
peronisme het in principe moet
hebben.
Sommige waarnemers geloven dat
Alfonsin zijn overwinning voor
een groot deel heeft te danken
aan de bijna vijf miljoen jonge
kiezers die nog nooit eerder naar
de stembus waren geweest. Bij
veel van hen zou de naam Peron
niet zozeer de legendarische ge
neraal van na de Tweede Wereld
oorlog hebben opgeroepen, maar
diens echtgenote Isabel, die het
land in de jaren zeventig in feite
uitleverde aan de militairen.
Op vice-voorzitter Evenhuis van de
WD maakte de betoging weinig
indruk. Hij had verwacht dat er
veel meer mensen zouden zijn
'gezien de enorme propaganda'.
Volgens Evenhuis hebben de
media de mensen enorm bein-
vloed. Het aantal demonstranten
noemde Evenhuis van geringe
waarde. Het optreden van prin
ses Irene, die de menigte toe
sprak, vond de WD'er 'een uit
stekende act van de organisatie'.
WD-voorzitter Kamminga meent
dat de vredesdemonstratie de
onderhandelingspositie van het
Westen in Genève negatief beïn
vloedt. Door de gebeurtenissen
van zaterdag zal men in het Oost
blok denken dat het westen wan-
uithol?1 demoCraÜe zlchzelf LEIDEN, UTRECHT (ANP/GPD)-
Burgemeester Peper
terug uit Peking:
(foto GPD)
Sancties van China
zijn te verwachten
PAGINA 6
VS: op Grenada
minder Cubanen
Jordaanliedjes van
Jaap v.d. Merwe
PAGINA 11
Sponsoring kan
KNVB geld kosten
PAGINA 13
Organisatie, handels- en
reklamedrukwerk is bij ons
in goede handen
Snelle levertijden zijn mogelijk
doordat wij fotozetsel, litho's
loodzetsel en clichés zelf
vervaardigen
Bovendien hebben wij een
eigen binderij-afdeling
Oranjelaan 37
2382 PK Zoeterwoude-Rijndijk
Telefoon 071 - 89 92 41
Volgens PvdA-voorzitter Van den
Berg is de demonstratie voor de
komende jaren van grote beteke
nis. Parlementariërs zullen zich
de grote opkomst moeten aan
trekken. Hij hoopte dat de
scheidslijnen tussen het parle-
OCCASION-SPECIALIST
NISSAN
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Boerenkool,
panklaar,
zak± 400 gram
Verse
Het busvervoer in de Leidse re
gio heeft vanochtend niet veel
vertraging ondervonden van de
stakingsacties onder het busper-
soneel. Wel viel op, aldus een
woordvoerder van de NZH, dat
minder passagiers dan normaal
IB PL- van de bus gebruik maakten,
ment en'de man op straat'die V™°lhtehnd werden de vonge
week begonnen acties bij het
streekvervoer tegen de aange
kondigde korting van 3,5 procent
op de salarissen van ambtenaren
en trendvolgers, voortgezet. De
ESO (samenwerkingsorgaan van
vervoerbedrijven) meldde door
de vervoersbond CNV uitgeroe
pen stiptheidsacties in Amster
dam-Zaanstreek, Noord- en
Zuid-Holland, Limburg en Bra
bant.
Volgens de ESO hebben de acties
vanochtend nauwelijks geleid
tot vertragingen. Een enkele bus
was iets te laat.
Ook bij de Spoorwegen is de maan
dagochtendspits zonder noe
menswaardige problemen verlo
pen. Aan het begin van de derde
actieweek van het spoorwegper
soneel bedroegen de vertragin
gen maximaal tien minuten. Al
leen in Noord-Holland liep dat
op tot ongeveer twintig minuten.
een vol jaar garantie mogelijk.
Keuze uit rTTT"TTTlTI Alkemadelaar» 1 Roelofarendsveen
tel 01713-2866 - 2073
Zwartkijkers zullen vanaf vandaag
voorlopig niet worden bekeurd
als ze erop worden betrapt geen
luister- en kijkgeld te hebben be
taald.
De ambtenaren van de Dienst Om
roepbijdragen hebben hiertoe
besloten uit protest tegen de ka
binetsplannen om de ambtena
rensalarissen te verlagen. In
plaats van een boete zullen
zwartkijkers worden verrast met
"een vriendelijke vermaning" al
dus AbvaKabo.
naturo kurkvloeren
|T7T3 vanaf 10,50 per m2.
I W W bel of kom langs voor documentatie
Leiden - Oude Singel 138 - Telefoon 071-149738
Wat heeft het te beteke
nen, voor de demo
cratie in het algemeen
en voor onze volksvertegenwoordi
gers in het bijzonder, als een onge
kend grote massa op de been komt
om in een demonstratie een heel
specifieke opvatting over een be
langrijke kwestie uit te dragen?
De eerste reactie van doorgewinterde
politici is dan om bijzonder goed op
te letten en zo mogelijk het initiatief
over te nemen of ten minste naar
zichzelf toe te trekken.
De demonstratie in Den Haag van af
gelopen zaterdag tegen de even
tuele plaatsing van nieuwe kernwa
pens in Nederland noch in Europa
was, ook naar Europese maatsta
ven gerekend, van ongekende om
vang. Het CDA sprak van een "in
drukwekkend signaal', woordvoer
ders van de WD vrezen dat het
Oostblok dergelijke manifestaties
kan interpreteren als een uitholling
van de Westerse democratieën,
terwijl de Sowjet-Unie er ook een
aanleiding in kan zien om in Genè
ve, aan de onderhandelingstafel,
nu zeker het been stijf te houden.
Een demonstratie zoals in Den Haag
heeft iets tegenstrijdigs, iets dat
vergelijkbaar is met de poging om
de vrede te bewaren door middel
van de afschrikking met kernwa
pens.
De honderdduizenden die een inge
wikkelde materie voor zichzelf heb
ben vertaald in een duidelijke keu
ze, in een onwrikbaar politiek
standpunt, laten zien dat zij geen
geloof meer hechten aan de oplos
singen die de politici tot dan toe
hebben aangedragen. Voor velen
die zich zelden of nooit in de poli
tiek mengen, maar wel hun vertrou
wen stellen in onze democratie, is
nu toch blijkbaar een moment aan
gebroken om 'de politiek' even te
laten zien dat 'de mensen' er ge
woon anders over denken. In die
zin is er sprake van een groot en
immens wantrouwen.
Het nieuwe ongeloof in de houdbaar
heid van allerlei militair-strategi
sche paradoxen wordt echter ook
vertaald in een beroep op onze po
litici, er wordt op hen een krachtig
beroep gedaan nu eens niet te pra
ten en te redeneren, maar om aan
dachtig te luisteren. Die vraag om
aandacht holt de democratie niet
uit, maar tekent het geloof in de de
mocratie, het is een hoopvol teken
dat de politici niet mogen veron
achtzamen of, erger nog, mogen
kleineren.
Maar zouden al die mensen zich niet
tragisch kunnen vergissen, zoals
de critici waarschuwen? Hoe ge
vaarlijk is niet het politieke instinct
van de massa? Kunnen de gevol
gen van mooie idealen, juist in de
internationale politieke verhoudin
gen. niet rampzalig zijn?
In dit geval hebben de volksvertegen
woordigers echter niet te maken
met wereldvreemde idealisten die
geloven dat het lam tenslotte zal
rusten naast de wolf. Natuurlijk
kende de demonstratie deelnemers
van allerlei slag, zoals pacifisten
die elk geweld afwijzen, maar alles
bij elkaar was er beslist geen spra
ke van een mentaliteit van het 'ge
broken geweertje'. De meegevoer
de leuzen waren duidelijk en door
gaans eenduidig, al blijft het de
vraag of menige deelnemer bereid
zal zijn de prijs te betalen van een
sterkere conventionele bewape-
ning als het ooit mocht lukken om
de rol van de kernwapens terug te
dringen.
Het 'belangwekkende signaal' is en
blijft dat er een nieuw bewustzijn is
ontstaan over de betekenis van
kernwapens als middel om de vre
de te bewaren. De kernwapens
hebben in de ogen van zeer vele en
ook zeer verschillende Nederlan
ders hun politieke en militair-strate
gische vanzelfsprekendheid verlo
ren. Dit is een politiek feit van de
eerste orde waarmee zowel de mili
taire deskundigen als onze eigen
volksvertegenwoordigers ten volle
rekening zullen moeten houden.
Het ontkennen of negeren van dit
nieuwe bewustzijn, een nieuwe po
litieke realiteit, zou dan uiteindelijk
alsnog de democratie kunnen on
dermijnen.
250 g
rookworst, 1 QO
259 JL.«70
EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. OVERWIRIilJUSTADliN IANI)
Ja, ik wil uw krant:
4 weken op proei voor f 9,50. öl
noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 61.25); vóór het abonnement ingaat,
ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
albert heijn
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
Meetwagon ramt
huis: één dode
HEEZE (ANP) - In het Brabantse
Heeze is een meetwagon van de
NS ontspoord en een woonhuis
binnengereden. Een persoon is
daarbij om het leven gekomen.
Twee anderen raakten gewond.
Het treinverkeer tussen Eind
hoven en Weert is gestremd. De
reizigers worden met bussen
vervoerd.
U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. Of u kunt even bellen, (071 144941).
