LEIDSCH
DAGBLAD
Reagan: tweede
Iran voorkomen
Sgbs -AUTOWARENHUIS
Nieuwe order Taiwan®
leidt tot conflicten
Japanse premier
vraagt Tanaka
parlementszetel
op te geven
TURKIJE
Toch treinen
LIDO te Noordwijk
LEIDSCH DAGBLAD
1001 uitlaten.
België wijst
Russen uit
Invasieleger stuit op
fel verzet Cubanen
Hoogovens:
wel praten,
geen fusie
in Benelux
VRIJDAG 28 OKTOBER 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37228
Directeur: G, Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hooldredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel.nrs. zie coloton
Natalia Joerstsjenko
werd wereldkampioene
(foto AP)
Damesturnen zakt
steeds verder af
PAGINA 13
Starfighters toch
aan Turken verkocht
PAGINA 5
NAVO schrapt
1400 kernkoppen
Duidelijkheid kern
energie in 1984
PAGINA 9
TOKIO (GPD) - Na wekenlang stil
zwijgen heeft de Japanse rege
ringsleider Nakasone vandaag
besloten oud-premier Tanaka te
vragen zijn zetel in het Lagerhuis
op te geven. De 65-jarige Tanaka
werd op 12 oktober tot vier jaar
gevangenisstraf veroordeeld
voor zijn aandeel in het Lock-
heed-omkoopschandaal. De
druk op één van de meest in
vloedrijke politici van Japan na
de Tweede Wereldoorlog om af
te treden neemt byna dagelijks
toe.
Binnen de regerende Liberaal-De
mocratische Partij (LDP) wordt
door steeds meer politici aange
drongen op een vrijwillig ontslag
van Tanaka.
Het werk van het Lagerhuis ligt nu
al vanaf 12 oktober stil, doordat
de oppositiepartijen eendrachtig
blijven aandringen op behande
ling van een motie die vraagt om
het aftreden van Tanaka.
Mag Nederland militair
materieel leveren aan
een generaalsbewind
dat de mensenrechten met voeten
treedt en zich verre houdt van de
mocratische spelregels9
Die vraag is in het verleden herhaal
delijk in de Tweede Kamer aan de
orde geweest, bijvoorbeeld bij le
veranties aan Chili en Argentinië en
telkens bleek de Nederlandse han
delsgeest het te winnen van wat
achtereenvolgende kabinetten een
hoeksteen van buitenlands beleid
noemen: de aandacht voor men
senrechten. De voorgenomen ver
koop van 23 afgedankte Starfigh
ters aan Turkije is voor de Partij
van de Arbeid aanleiding om deze
discussie te heropenen.
Turkijke staat aan de vooravond van
een bittere schertsvertoning.
Maandag over een week zijn er
verkiezingen, maar alleen gene-
raalsgezinde partijen mogen mee
doen. Veel zal er dus niet verande
ren. Niettemin is het land een vol
waardig lid van de NAVO en or is
weinig dat er op wijst dat het die
positie snel zal verliezen. Neder
land vervult in de Raad van Europa
een bescheiden voortrekkersrol in
het verzet tegen het Turkse bewind
en ook ons lidmaatschap van de
Veiligheidsraad wordt gebruikt om
de repressie aan te klagen. Veel ef
fect heeft het allemaal niet gehad.
Doorslaggevender is de geografische
ligging van Turkije, die voor de NA
VO van groot strategisch belang is
('de achterdeur van Europa', zoals
Churchill in de Tweede Wereldoor
log vaststelde). Het bondgenoot
schap zou een steunpunt op die
plaats niet graag willen missen.
Opnieuw blijkt nu wat een merkwaar
dige positie dat oplevert. Normaal
gesproken kan er nauwelijks dis
cussie zijn over wapenleveranties
van het ene NAVO-land aan het
andere. Uitgangspunt is tenslotte
de verdediging van het verdragsge-
bied en of het nu om de beveiliging
van Groningen of een Turkse pro
vincie gaat, principieel maakt dat
geen verschil.
De bezwaren van de PvdA maken om
die reden nog minder kans dan in
het verleden. Ook de Nederlandse
regering voelt er (nog) niets voor
Turkije uit de NAVO te stoten en al
zou ze dat willen, een meerderheid
in het bondgenootschap Is nog van
begrip en geduld vervuld en blijft
dat tenminste tot duidelijk wordt
hoe de generaals zich na de stem
busuitslag gaan opstellen.
Rest de vraag of het niet wat ver gaat
om vliegtuigen die wij zelf als on
bruikbaar hebben afgedankt voor
een paar miljoen van de hand te
doen. Maar minister Van den Broek
zal er als ex-zakenman vast wel in
slagen om de Kamer ook van die
logica te overtuigen.
UTRECHT (ANP)- De NS zullen
morgen toch uit alle delen van
het land extra treinen naar de
vredesdemonstratie in Den
Haag laten rijden. De geringe
vertraging van de treinen de af
gelopen dagen, ondanks de
stiptheidsacties, heeft dit moge
lijk gemaakt. De verkeerslei
ders hebben zo ruimte om extra
treinen in te zetten, aldus de NS.
Het totaal aantal reizigers naar
Den Haag wordt geschat tussen
de 100.000 en 120.000 mensen. De
NS zeggen dat iedereen die per
trein naar Den Haag wil daar
ook zal komen, al zal de reis niet
precies volgens het spoorboekje
verlopen.
Hedenavond nachtcabaret van 22.00-00.OA uur georganlteerd door
Skan
entree 7.50 l
a.8. zaterdag dansen op normale dansmuziek. 9
Aanvang 20.00 uur entree 2,50
EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. OVER WEREIJ)STAD EN IANI).
Ja, ik wil uw krant:
4 weken op proef voor f 9,50, óf
noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 61,25); vóór het abonnement ingaat,
ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
Adres
PostcodePlaats
Tèlefoon
U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad. Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. Of u kunt even bellen, (071 -144941).
Jezus maakt echt vrij
Bel voor de scherpste prijzen
HOGE RIJNDIJK 6, LEIDEN. TEL. 071-120248. (Direkt naast Het Motorhuis).
BRUSSEL (GPD) - Belgié heeft
vorige week weer twee Rus
sische vertegenwoordigers
het land uitgewezen wegens
spionage-activiteiten. Vol
gens het doorgaans goed
geïnformeerde dagblad Ga
zet van Antwerpen zijn er de
afgelopen veertien maanden
al zes Russen en vier Roeme
nen over de grens gezet.
De twee Russen, onder wie de
tweede secretaris van de
ambassade, zouden Belgi
sche werknemers op het NA-
VO-hoofdkwartier en de sta
ven van het Belgische leger
grote sommen geld hebben
aangeboden voor geheime
documenten. Belangstelling
ging onder andere uit naar
technische documenten van
de nieuwe F-16-straaljagers.
ST.GEORGE-POINT SALINES
(REUTER/AFP/UPI) - De Ame
rikaanse invasiemacht op Grena
da is gisteren gestuit op zware te
genstand in de buurt van het
vliegveld Port Salines in het
zuiden van het eiland. Bij de in
vasie zijn tot nu toe acht Ameri
kanen omgekomen. Verder zijn
er 33 gewonden gevallen en wor
den er nog zes vermist. Dit heeft
een woordvoerder van het minis
terie van defensie in de Verenig
de Staten gisteren bekend ge
maakt.
Amerikaanse gevechtsvliegtuigen
hebben gisteren Cubaanse posi
ties bestookt en ook zijn er ge
vechten geleverd op de berghel
lingen nabij het vliegveld Point
Salines. Volgens de legerwoord-
voerder hebben de VS-troepen
ongeveer 1000 Pnhanpn ingelo
ten. De gevechten waren zo he
vig, dat de Amerikanen tijdelijk
het vliegveld moesten sluiten.
Volgens berichten van het Ameri
kaanse leger heeft een groep van
500 a 600 Cubanen zich op de
berghellingen verschanst, terwijl
een onbekend aantal Cubanen
zich heeft verspreid ten noorden
en ten westen van het vliegveld.
Luitenant-kolonel Frank Akers
onthulde dat de invasiemacht op
het vliegveld een wapenarsenaal
heeft ontdekt dat duizenden ge
weren en andere wapens bevatte.
In Washington zei regeringswoord
voerder Larry Speakes de be
richten over de zware gevechten
niet te kunnen bevestigen: "Het
genoemde aantal (Cubaanse) sol
daten lijkt mij onwaarschijnlijk
groot".
VERKEERSCHAOS DOOR ACTIE
WASHINGTON, NEW
YORK (GPD/UPI/AFP) -
De invasie van Grenada
was nodig omdat een
nieuwe gijzeling zoals die
in Teheran nooit mag
worden herhaald. Dit zei
president Reagan gister
avond in een televisietoe
spraak vanuit het Witte
Huis, waarin hij om na
tionale steun en begrip
vroeg voor zijn beleid in
Grenada en Libanon.
De Verenigde Staten hebben van
ochtend in de Veiligheidsraad
van de VN hun veto uitgespro
ken over een resolutie, waarin
'de gewapende interventie in
Grenada diep wordt betreurd' en
werd opgeroepen tot onmiddel
lijke terugtrekking van alle bui
tenlandse troepen.
Reagan betoogde in wat politieke
waarnemers de belangrijkste re
de van zijn loopbaan noemen,
dat zowel de aanwezigheid van
1600 mariniers in Beiroet als de
inval op Grenada zijn vastbeslo
tenheid aantonen om het avontu-
risme van de Sowjet-Unie af te
schrikken. "Niet alleen heeft
Moskou het geweld in beide lan
den aangemoedigd, maar het
verleent directe steun via een
netwerk van surrogaten en terro
risten", aldus Reagan.
IJMUIDEN (ANP/GPD) - De
Hoogovens-directie staat niet af
wijzend tegenover een samen
werking op deelgebieden met
andere Europese staalbedrijven,
maar denkt niet in termen van
een fusie. Dat zegt een woord
voerder van het IJmuidense be
drijf in reactie op een verklaring
van de Belgische minister Eys-
kens (economische zaken) over
"intensieve onderhandelingen"
tussen Hoogovens, Cockerill-
Sambre (België) en Arbed (Lu
xemburg).
'Eyskens zei gisteren na afloop van
Belgisch-Luxemburgse staalbe-
sprekingen in Brussel, dat vol
gende week gesprekkenzullen
plaatsvinden over samenwer
king in Benelux-verband, waar
bij de drie regeringen zich afzij
dig houden.
Hoogovens, dat slechte ervaringen
heeft overgehouden aan de mis
lukte fusie met het Westduitse
Hoesch in Estel, denkt voorlopig
niet veel verder dan eventuele le
vering van halffabrikaten aan
Cockerill en Arbed. „Samenwer
ken is leuk, maar er moet voor
ons natuurlijk wel iets tegenover
staan", aldus Hoogovens.
Overigens sluit Hoogovens een
hernieuwde samenwerking op
deelgebieden met Hoesch ook
niet uit
Zyn beleid vooral met betrekking
tot Grenada ondervindt veel kri
tiek vanuit het buitenland. De
Britse premier Thatcher sprak
begin deze week haar twijfel uit
over de Amerikaanse invasie op
Grenada. En haar minister van
buitenlandse zaken, Sir Geoffrey
Howe, riep de VS gisteren op
hun troepen zo snel mogelijk van
Grenada terug te trekken en de
democratie op he.t eiland te her
stellen.
Bij de stemming over de resolutie
in de Veiligheidsraad onthield
Engeland zich echter, evenals
Togo en Zaïre, van stemming. De
andere landen van de Veilig
heidsraad, waaronder Neder
land, stemden vóór de resolutie
die door Guyana en Nicaragua
was ingediend. De Veiligheids
raad telt in totaal vijftien leden.
Doordat de VS in tegenstelling
tot bijvoorbeeld Nederland per
manent lid zijn en vetorecht heb
ben, betekende hun (ene) tegen
stem al verwerping van de reso
lutie.
Volgens de Amerikaanse president
was de inval in Grenada gewet
tigd vanwege het verzoek om bij
stand van de zes naburige eiland-
staten en hebben de VS het recht
de levens van hun onderdanen te
beschermen, waar die ter wereld
ook in gevaar mogen zijn.
Maar de commissie voor buiten
landse zaken van het Huis van
Afgevaardigden heeft gisteren
inmiddels met zeer grote meer
derheid besloten de 'War Powers
Act' in werking te stellen met be
trekking tot de invasie in Grena
da. Deze wet verplicht de presi
dent een militaire actie binnen 60
dagen te beëindigen of de goed
keuring van het Congres te vra
gen voor voortzetting van de oor
logshandelingen.
OCCASION-SPECIALIST
een vol jaar garantie mogelijk.
isaa kfeUiut-HTi
Alkemadelaan 1Roelofarendsveen
tel. 01713-2866 - 2073
AMSTERDAM (ANP)- Ambtena-
renacties hebben vanmorgen in
het spitsuur van Amsterdam
voor chaotische verkeerstoestan-
den gezorgd. PTT-personeel reed
van verscheidene punten in de
stad naar het hoofdkantoor,
waar de verzamelde ambtenaren
werden toegesproken door een be
stuurder van de AbvaKabo.
Volgens de politie ontstonden in en
rond de IJtunnel opstoppingen,
doordat de -PTT-auto's stapvoets
reden. Tegelijkertijd ontstond
verkeerschaos in Amsterdam
oost als gevolg van een protestbij
eenkomst van ambtenaren in de
Wibautstraat.
De treinen reden vanmorgen met
niet meer dan 5 minuten vertra
ging. De stiptheidsacties bij de
NS zullen voorlopig worden
voortgezet. Op 3 novemberl de
dag na het overleg tussen minis
ter Rietkerk (binnenlandse za
ken) en de ambtenarenbonden
zal de Vervoersbond FNV zich be
raden over nieuwe acties.
De acties bij het streekvervoer - al
leen de NZH rijdt weer - en de
PTT duren voort.
(foto ANP)
(zie verder pagina 5)
POINT SALINAS Een Amerikaanse militair bewaakte gisteren bij de luchtlandingsstrips Point Salinas op
Grenada een deel van de ongeveer duizend Cubanen die na de invasie gevangen werden genomen, (foto anp>
DEN HAAG (GPD/ANP) - Het al
dan niet leveren van nog eens
twee onderzeeboten en mijnenja-
gers aan Taiwan dreigt zowel na
tionaal als internationaal tot con
flicten te leiden. De Chinese di
plomatieke vertegenwoordiging
heeft al laten blijken dat een der
gelijke levering voor Peking 'ab
soluut onaanvaardbaar' is. Ook
de eerste order leidde al tot een
verstoring van de diplomatieke
betrekkingen.
Daarentegen heeft de de Industrie-
boond FNV uitgesproken dat de
exportvergunning voor de on
derzeeërs in elk gevéJ verleend
moet worden omdat het niet
doorgaan het absolute einde van
de werf Wilton-Fijenoord in
Schiedam zal betekenen. Ook de
Unie BLHP wil dat de order
doorgaat.
Het kabinet heeft zich vandaag
voor de eerste maal over deze ui
terst gevoelig liggende zaak ge
bogen. De fracties van de Twee
de Kamer hebben in afwachting
van een eventueel kabinetsbe
sluit nog geen definitief stand
punt ingenomen.
Tijdens het kabinet Van Agt leidde
de eerste exportvergunning voor
de levering van twee onderzeeërs
aan Taiwan tot een tumultueus
debat in de Tweede Kamer. Elf
CDA'ers stemden met de opposi
tie voor een motie waarin de re-
Zonnige perioden
In de nacht nog een enkele bui, later op
de dag zonnige perioden. Minimum
temperatuur om het vriespunt. Mid-
dagtemperatuur ongeveer zeven
graden. Matige noordoosten wind.
29 oktober J983
Zon op: 07.29 uur, zon onder: 17.19 uur.
Maan op: 23.39 uur, maan onder: 15.10
Waterstanden Katwijk: hoogwater
08.11 en 20.42 uur, laagwater 03.33 en
16.06 uur.
gering werd gevraagd de export
vergunning in te trekken.
Toen premier Van Agt weigerde
stemde de gehele CDA-fractie te
gen een door de PvdA ingedien
de motie van afkeuring die het
kabinet ten val had kunnen bren
gen. Het CDA verklaarde toen
dat een dergelijke exportvergu-
ning niet opnieuw afgegeven zou
mogen worden.
Nu de nieuwe order er is lijkt het
CDA minder zeker van de afwij
zing. Fractiespecialist Van Iersel
wijst op de enorme belangen die
op het spel staan en dat "nooit
niet bestaat in de politiek'. Coali
tiepartner de WD maakt er geen
geheim van achter het uitgeven
van de vergunningen te staan.
Het is een unieke kans voor het
bedrijfsleven, die duizenden ar
beidsplaatsen voorlopig kan vei
ligstellen, aldus de liberalen.
Afgelopen zomer toen WD-leider
Nijpels van een reis door Taiwan
terugkeerde zei hij al dat Neder
land meer zaken met dat land
zou moeten doen. Daartegenover
staat de opvatting van de Rotter
damse PvdA-burgemeester Pe
per. Terugkkerend van gesprek
ken in China over de uitbreiding
van handelscontacten consta
teerde hij dat de Taiwanese order
zeer ongelegen komt en de mo
gelijkheden in China aanzienlijk
groter zijn.
De PvdA neemt als voorlopig
standpunt in dat de order niet
moet doorgaan. De socialisten
staan echter onder zware druk.
Vakbonden en ondernemingsra
den van bedrijven hebben de
fractie inmiddels gewezen op de
grote werkgelegenheidsbelan-
gen die op het spel staan.
Lange Gracht 5 - Leiden
(naast de Digros) I
lel. 071 - 142864
Iperlekt passende soft-leder molière
voor vader en zoon. Kleuren
I zwart, grijs en blauw.
Maten 35 t/m 46
Iwinkelpr. 59.95 Bristolpr. 45.-
alléén morgen