Ontmoeting blijft
zonder resultaat
Tebbit tot opvolger Parkinson benoemd
Gewonden bij rel
in Libanese stad
Gesprek Gensclier-Gromiko
"Plaatsing
half jaar
uitstellen"
"Eerste Euroraketten
klaar voor verzending"
Filippijnse oppositie
slaat aanbod Marcos
af
Kissinger wil met alle
"dissidenten" praten
MAANDAG 17 OKTOBER 1983
Buitenland
Norman Tebbit, Thatcher's "pi
ranha".
(Foto AP)
LONDEN - De Britse premier me
vrouw Thatcher heeft Norman
Tebbit (51), tot nu toe minister
van werkgelegenheid, benoemd
als opvolger van minister Cecil
Parkinson (handel en industrie).
Deze nam vrijdag zijn ontslag na
dat zijn ex-secretaresse en min
nares Sara Keays in „The Times"
een boekje over hun verhouding
had opengedaan.
Tebbit staat bekend als een van de
trouwste volgelingen van me
vrouw Thatcher, met name waar
het haar harde economische poli
tiek betreft. Algemeen was ver
wacht dat de premier hem in ju
ni, na haar verkiezingsoverwin-'
ning, al een mooiere post zou ge
ven dan het ministerie van werk
gelegenheid, dat hij de afgelopen
jaren heeft bemand.
Maar mevrouw Thatcher vond het
toen nog beter dat hij het werk
door
Henk Dam
waarmee hij het meest bekend,
zo men wil berucht is geworden -
het knevelen van de machtige
Britse vakbonden - zou voortzet
ten. Tebbit heeft de afgelopen
maanden weer nieuwe wetten
voorbereid die de macht van de
bonden nog verder moeten in
perken.
Mevrouw Thatcher heeft het in dit
stadium, nu haar regering en de
Conservatieve partij door een on
verwacht diep dal gaan, evenwel
wijs geacht een van haar meest
prestigieuze ministeries te laten
bezetten door een man, die bij de
Tories goed valt, en aan wiens
loyaliteit ze geen moment hoeft
te twijfelen.
Norman Tebbit heeft als minister
van werkgelegenheid de reputa
tie opgebouwd van een keiharde,
als het moet uitermate onaange
name bewindsman die geen ge
vecht uit de weg gaat - niet voor
niets luidt zijn bijnaam „That
cher's piranha". Die kwaliteiten
zal hij op het superministerie van
handel en industrie goed kunnen
gebruiken.
Hij zal de man moeten zijn die de
innovatie van de Britse indus
trie, dé voorwaarde voor het sla
gen van mevrouw Thatcher's
economische plannen, moet
stroomlijnen en onder wiens lei
ding een aantal betwiste denatio-
nalisaties tot stand zal moeten
komen.
Tebbit zal worden opgevolgd door
Tom King, nu nog minister van
transport, een departement dat
in de pikorde van de Britse poli
tiek vrij laag genoteerd staat.
King wordt op zijn beurt opge
volgd door Nicholas Ridley,
thans nog staatssecretaris op het
ministerie van financiën en een
overtuigd monetarist.
De van zijn troon gevallen Cecil
Parkinson heeft gisteren ver
klaard geen verdere verklarin
gen meer te zullen afleggen over
zijn zo fataal verlopen verhou
ding met Sara Keays. Hij zal de
komende drie weken met zijn ge
zin op vakantie gaan, en zich dan
over zijn toekomst beraden. Ze
ker is al, dat hij zijn zetel in het
Lagerhuis niet zal opgeven.
WENEN - De tweedaagse besprekingen tussen de Russische minister van buitenlandse
zaken Andrei Gromyko en zijn Westduitse collega Hans Dietrich Genscher hebben
geen doorbraak noch een wezenlijke verandering gebracht in de standpunten van Oost
en West over de wapenbeheersingsbesprekingen in Genève.
Hoewel beide ministers zaterdag
een extra gespreksronde aan het
oorspronkelijke programma
hadden toegevoegd - in totaal
hebben zij bijna 12 uur met el
kaar gesproken - kon de West
duitse minister gisteren na af
loop van het topoverleg niet op
nieuwe ontwikkelingen in de
Oost-West-verhoudingen wijzen.
Het enige commentaar dat Gro
myko bereid was af te geven
luidde: „Wij hebben elkaar ont
moet en met elkaar gesproken".
De Westduitse minister Genscher
verklaarde tijdens een perscon- -
ferentie dat beide partijen heb- Prpmipr GVqyi»
ben vastgehouden aan hun be- V^iaXl.
kende standpunten, ofschoon hij
erop wees dat niet vergeten moet
worden dat de Russen hun
standpunt nog aan het formule
ren zlin.
vierde van dit jaar was en dat bei
den elkaar geen sprookjes kun
nen vertellen. „Wij kennen el
kaar", aldus Genscher. De twee
ministers waren het er met el
kaar over eens dat de onderhan
delingen moeten worden voort
gezet en dat de beste oplossing
voor alle problemen zou zijn als
er in Genève een overeenkomst
zou worden bereikt en het pro
bleem van het stationeren van
nieuwe raketten in Europa van
de baan zou zijn.
door
Anton Koene
ken van hun standpunt dat de
Britse en Franse raketten in
onderhandelingen moeten w
den betrokken. Van zijn kant
Genscher dat als
vember in Genève geen overeen
komst wordt bereikt, de West
duitse regering het besluit om
Amerikaanse middellange
standsraketten op Westc
grondgebied te stationeren
kracht zal laten treden en dat dan
met ingang van 22 november de
eerste raketten geplaatst zullen
worden.
Toch zou de Westduitse minister
liever zien dat de onderhandelin
gen ook dan doorgaan, omdat
naar hij verklaarde bij het berei
ken van een mogelijke overeen
komst na die tijd de gestationeer
de raketten weer zouden kunnen
worden ontmanteld. Bovendien
voegde hij eraan toe, vergt het
opstellen van ruim 500 raketten
een aantal jaren.
Beide ministers hebben voorts een
groot deel van de tijd gesproken
over bilaterale vraagstukken,
waaronder kwesties van humani
taire aard. Genscher heeft bij
Gromyko ook opnieuw geprotes
teerd tegen de aanwezigheid van
de Russen in Afghanistan. Beide
partijen hebben aangedrongen
op meer flexibiliteit van de kant
van de anderen bij de onderhan
delingen in Genève.
Genscher onderstreepte dat deze
ontmoeting met Gromyko de
Argentijnen
wilden prins
Andrew doden
LONDEN (Reuter) Argenti
nië had een plan opgesteld
om de Britse prins Andrew te
vermoorden toen hij een
vakantie doorbracht op het
Caribische eiland Mustique
na te hebben meegevochten
in de Falkland-oorlog tussen
Engeland en Argentinië vorig
jaar. Dit heeft de Sunday Ti
mes gisteren gemeld.
Volgens het blad was de sa
menzwering tegen de prins,
één van een reeks geheime
operaties, opgezet door de
Argentijnse marine. De mis
lukte sabotageaanslag op de
Britse marine in Gibraltar,
zoals vorige week door de
Sunday Times werd onthuld,
stond ook in die plannen.
De commando's die prins And
rew moesten vermoorden,
hadden met een onderzeeër
zullen landen op Mustique in
juli vorig jaar. Zij zijn echter
nooit op pad gegaan, waar
schijnlijk vanwege wijzigin
gen in de Argentijnse militai
re junta als gevolg van het
verlies in de oorlog om de
Falkland-eilanden, aldus het
blad.
Minister Genscher vloog gister
avond terug naar dé Bondsrepu
bliek nadat hij heel duidelijk had
gemaakt dat er geen toenadering
was bereikt en dat West-Duits-
land niet van plan is af te wijken
van het Amerikaanse standpunt,
ondanks alle vredesdemonstra
ties en binnenlandse protesten.
Minister Gromyko bleef vanoch
tend in Wenen voor besprekin
gen met de Oostenrijkse minister
van buitenlandse zaken Erwin
Lanc. Vanmiddag vloog hij door
naar Oost-Duitsland om minis
ter-president Honecker over zijn
besprekingen met Genscher te
informeren. Morgen overlegt
Genscher met de westerse bond
genoten.
- Een shi'itische moslim maakt de weg vrij voor hulpverleners die een gewonde op een brancard
Minister Genscher zei dat hij geen
bereidheid heeft kunnen ontdek
ken dat de Russen willen afwij- ROME (AFP) - Premier Bettino
Craxi van Ttalië heeft zaterdag
verklaard dat te denken valt aan
een "pauze van zes maanden" in
de stationering van nieuwe Ame
rikaanse raketten in Europa, als
de Sowjet-Unie in het INF-over-
leg in Genève nieuwe elementen
inbrengt in de onderhandelin
gen.
Westduits De Italiaanse regeringsleider ver
wees naar het voorstel van de
Griekse regering van augustus
dat inhield dat dit uitstel van zes
maanden gelegenheid zou geven
langer te onderhandelen over
een akkoord tussen de Verenig
de Staten en de Sowjet-Unie.
Craxi zei dat, als de onderhandelin
gen in Genève geblokkeerd blij
ven door de Sowjet-eis dat er
geen enkele raket wordt ge
plaatst, er geen reden is de on
derhandelingen nog een halfjaar
voort te zetten. Maar als daaren
tegen nieuwe elementen opdui
ken, die ertoe kunnen leiden dat
de Sowjet-Unie haar eis laat val
len, dan is het mogelijk te den
ken aan een voortzetting van de
onderhandelingen, aldus de Ita
liaanse premier.
WASHINGTON (DPA) Negen Pershing-2- en 16 kruisraketten
staan met hun atoomkoppen in de Verenigde Staten gereed om
naar West-Duitsland en Groot-Brittannié gevlogen te worden.
De Amerikaanse krant Washington Post, die dit gisteren meld
de, zegt dit uit niet nader omschreven bron te hebben verno-
Het voorbereidingstempo voor het gereed maken van deze wa
pens is volgens de Washington Post opzettelijk laag gehouden
om bij een eventueel resultaat in Genève het proces te kunnen
staken.
In Italië is overigens toch al vertraging opgelopen bij de aanleg
van de lanceerplaatsen, zodat men daar de eerste 16 raketten
niet voor maart 1984 verwacht. In de Bondsrepubliek en Groot-
Brittannië is men klaar om in december met plaatsing te begin
nen. Wat dit laatste land betreft komen de eerste 16 kruisraket
ten op de militaire basis Greenham Common.
De kernkoppen voor de Pershing-2 kunnen, zegt de Washington
Post, alleen op bevel van de president van de Verenigde Staten
op scherp worden gesteld. Hiervoor is een code nodig, die in een
door twee officieren bewaakte safe ligt.
De fabrikant van de Pershing-2, het bedrijf Martin-Marietta, zal
waarschijnlijk in totaal 300 van deze raketten produceren. Hier
van worden er 42 voor opleidingsdoeleinden in de Verenigde
Staten opgesteld. Voor proeflanceringen worden 100 Pershings
achter de hand gehouden en de rest is voor reserve.
^.-Duitsland:
weekeinde vol
demonstraties
BONN (GPD) - Tienduizenden
aanhangers van de vredesbewe
ging hebben gedurende het ge
hele weekeinde in de Bondsre
publiek Duitsland gedemon
streerd tegen een mogelijke sta
tionering van nieuwe middellan-
ge-afstandsraketten in West-Eu
ropa. Dat was het begin van een
actieweek, die tot zaterdag duurt
en eindigt met zogenaamde
volksbewegingen in Bonn, Stutt
gart, Hamburg en Berlijn. In de
diplomatenwijk van Bonn, Bad
Godesberg, vormden 3000 men
sen een ketting tussen de ambas
sades van de Verenigde Staten
en de Sowjet-Unie. De Russeri
verzorgden de demonstranten
met thee.
In Bremerhaven gingen 15.000 bur
gers de straat op. Hier werden
ongeveer 100 radicalen die met
tegels smeten gearresteerd. In
West-Berlijn zijn zo'n 200 men
sen aangehouden die een zit-
blokkade hadden georganiseerd
bij de Amerikaanse Andrews-ka-
zerne. Hun personalia zijn geno
teerd.
Voor de Amerikaanse luchtmacht
basis Ramstein in de deelstaat
Rijnland-Palts, trad de politie op
tegen vredesactivisten die een
straat hadden bezet. Daar wer
den ruim 70 mensen voorlopig
gearresteerd.
Ook in talloze andere steden, onder
meer Mannheim, Keulen, Wupp-
tertal, Dusseldorf verzamelden
zich talrijke demonstranten te
gen het NAVO-dubbelbesluit.
Het overgrote deel van de acties
verliep zonder geweld.
MANILLA (Reuter) - De opposi
tieleiders op de Filippijnen heb
ben gisteren een uitnodiging af
geslagen om mee te werken aan
de voorbereidingen van de parle
mentsverkiezingen volgend jaar.
Zij verklaarden dat zij deze zou
den boycotten als president Mar
cos aan de macht blijft.
De voormalige senator José Diok-
no verklaarde dat een uitnodi
ging van Marcos aan zijn rivalen
mee te werken aan een herzie
ning van het verkiezingsregle
ment een valstrik is. De opposi
tie zal volgens hem niet deelne
men aan de verkiezingen als deze
alleen een wat hij noemde on
wettige regering legaliseren.
Diokno is de belangrijkste man
achter de "recht voor allen, recht
voor Aquino" (Jaja) beweging.
BEIROET - Tijdens de viering van
de shi'itische heilige dag Ashou-
ra zijn er gisteren grote rellen uit
gebroken tussen een stoet van
duizenden shi'iten en Israëlische
soldaten in de zuidelijke Libane
se stad Nabatiyeh. Zeker vier Is
raëliërs en acht Libanezen raak
ten bij de rellen gewond.
Volgens ooggetuigen in Nabatiyeh,
de stad waar in Libanon traditio
neel de sji'itische heilige dag ge
vierd wordt, hadden een vijftig
duizend mensen zich op het stof
fige centrale plein van Nabatiyeh
verzameld. Toen een Israëlisch
militair konvooi zich door de me
nigte probeerde te wringen. De
toch al chaotische bijeenkomst
liep toen geheel uit de hand.
Twee van de Israëlische jeeps wer
den gekanteld en in brand gesto
ken, terwijl de Israëlische solda-
door
Aernout van Lynden
ten bekogeld werden met stenen,
stokken en flessen. Het is niet
precies duidelijk wanneer de sol
daten het vuur hebben geopend,
maar zeker is Wel dat acht Liba
nezen met kogelwonden naar het
ziekenhuis zijn afgevoerd.
De Israëlische autoriteiten hadden
een compleet andere versie van
de gebeurtenissen dan die van
zowel westerse als Libanese oog
getuigen. Volgens een Israëli
sche militaire woordvoerder
hebben de soldaten in het kon
vooi slechts teruggeschoten na
dat er een granaat naar hen was
gegooid en zij enkele malen wa
ren beschoten. Pas later op de
dag konden de Israëlische auto
riteiten, die het zuiden van Liba
non nog steeds bezetten, met be
hulp'van plaatselijke milities, die
door Israël bewapend worden,
de situatie weer onder controle
brengen.
De viering van Ashoura is mogelijk
de belangrijkste heilige dag van
het jaar voor de shi'itische mos
lims. Tijdens grootse marsen en
bijeenkomsten - waarbij dc
meest fanatieke shi'iten zichzelf
geselen door hun hoofd met
scheermesjes open te snijden en
zichzelf met de platte kant van
houten of stalen zwaarden op het
hoofd en de handen te slaan, zo
dat het bloed over hun witte ge
waden druipt - wordt de martel
dood herdacht van de imam
Hoessein, die 1300 jaar geleden
tijdens een slag in Irak om het
leven kwam. Het is een van de
meest woeste gebeurtenissen
van het jaar binnen de moslim
gemeenschap en er vallen altijd
al gewonden; fanatiekelingen die
te veel bloed verliezen of toe
schouwers die door de grote me
nigte verdrongen worden.
Vooruitgang
Tijdens feestviering
Ondertussen is er od het politieke
toneel in Libanon weer enige
vooruitgang geboekt. De specia
le commissie die belast is met
het regelen van de details van het
staakt-het-vuren van drie weken
geleden - een commissie waarin
zowel het leger als de milities
van de Druzen, de shi'iten en de
christenen vertegenwoordigd
zijn - heeft zaterdag een akkoord
bereikt over de plaatsing van
neutrale waarnemers in de ber
gen ten zuidoosten van Beiroet
om toezicht te houden op de na
leving van het bestand. De Liba
nese regering heeft vrijwel direct
de formele uitnodiging ver
stuurd naar Griekenland en Ita
lië om elk 400 soldaten voor deze
taak beschikbaar te stellen. De
twee Zuideuropese landen had
den vorige week al aangekon
digd deze taak op zich te nemen.
Verwacht wordt dat de 800 solda
ten over een week daadwerkelijk
in actie zullen komen.
Ondanks deze positieve ontwikke
ling wordt het staakt-het-vuren
nog elke dag geschonden door
nieuwe schietpartijen. Op zater
dag kwamen voor de tweede
achtereenvolgende dag de Ame
rikaanse mariniers, die in Bei
roet deel uitmaken van de multi
nationale troepenmacht, onder
sluipschuttersvuur te liggen.
Vrijdag was hierdoor een mari
nier gedood. Ditmaal raakte nie
mand gewond, maar de mari
niers hebben wel het vuur beant
woord. Besloten werd om dit
maal eigen sluipschutter-teams
in te zetten. De tactiek had suc
ces: vier militieleden, die allen
lid bleken te zijn van de Libane
se communistische partij, wer
den aan de rand van de zuidelij
ke buitenwijken van Beiroet
dood aangetroffen. Sindsdien
zijn de mariniers niet meer las-
tiggevalen.
Robert McFarlane.
McFarlane wordt
hoofd nationale
veiligheidsraad
WASHINGTON (AFP) - De Ame-
rikaanse president Ronald Rea
gan heeft besloten de speciale af
gezant voor het Midden-Oosten,
Robert McFarlane, te benoemen
als hoofd van de nationale veilig
heidsraad. Dat is gisteren verno
men van functionarissen in het
Witte Huis. McFarlane wordt
daarmee de opvolger van Wil
liam Clark, die wordt voorgedra
gen als nieuwe minister van bin
nenlandse zaken.
Een functionaris, die
wenste te blijven, zei dat de pre
sident deze beslissing in het
weekeinde heeft genomen en dat
zijn belangrijkste adviseurs al
zijn ingelicht.
Kabinet Shamir
steeds verder
in problemen
JERUZALEM (GPD) - De Israëli
sche premier Shamir was er gis
teravond nog steeds niet in ge
slaagd een nieuwe minister van
financiën te vinden als opvolger
van de donderdag afgetreden mi
nister Aridor. Er is binnen het
kabinet grote onenigheid tussen
de verschillende fracties van de
Likoed, terwijl de enige aan
vaardbare kandidaat, vice-pre
mier Levi, weigert minister van
financiën te worden. Levi is bang
dat hij daarmee zijn politieke
carrière op het spel zet en zijn
kansen om ooit eens Shamir als
premier op te volgen verspeelt.
Het is voor Shamir een race tegen
de klok. Vandaag moet hij met
een nieuwe minister komen. Al
lereerst omdat de oppositie een
motie van wantrouwen indient,
en onder de huidige chaotische
omstandigheden weet je nooit
zeker of alle kleine coalitiepart
ners de regering trouw blijven.
Maar verder is het economische
leven in Israël nu al meer dan
een week voor een groot deel
verlamd omdat de beurs geslo
ten is. Daardoor komen veel
mensen en bedrijven in liquidi
teitsproblemen: veel geld dat op
tafel moet komen is immers
geinvesteerd in bankaandelen.
Gisteren organiseerde het nationa
le vakverbond, de Histadroet,
een algemene waarschuwings-
en proteststaking tegen de eco
nomische politiek van de afge
treden minister van financiën.
Protest tegen het verleden, waar
schuwing voor de toekomst
Twee uur lang werd door onge
veer een miljoen mensen (op een
bevolking van 3,5 miljoen) het
werk neergelegd. De staking was
vrijwel algemeen: fabrieken,
openbaar vervoer, scholen, kan
toren, radio en televisie, de ha
vens, het vliegveld, alles ging
plat. Het is een waarschwing te
gen de regeringsplannen om be
zuinigingsmaatregelen af te wen
telen op de arbeiders via het in
houden van duurtetoeslag
Duurtetoeslag is in Israël een ge
bruikelijk mechanisme om de lo
nen aan te passen aan de (gigan
tische) inflatie.
Sri Lanka heft
verbod CP op
COLOMBO (Reuter) - De regering
van Sri Lanka heeft zaterdag het
verbod van de op Moskou geo-
rienteerde communistische par
tij ingetrokken. Dit heeft een
woordvoerder van de regering
bekendgemaakt. De „Janatha
Vimukthi Peramuna" (volksbe
vrijdingsfront) en de „Nawa Sa-
ma Samaja" (nieuwe socialisti
sche partij) blijven voorlopig ver
boden.
WASHINGTON (Reuter/UPI) - De Amerikaanse commissie-Kissinger,
die een rondreis heeft gemaakt dor Midden-Amerika, heeft gisteren bij
terugkeer in Washington verklaard met zowel linkse als rechtse ver
zetsgroepen in het gebied te willen gaan praten. De commissie, een
initiatief van president Reagan, besloot zaterdag haar reis met een be
zoek aan Nicaragua.
Op de vraag of hij in Managua had gezegd te hopen dat de Verenigde
Staten niet zullen hoeven kiezen tussen vrede en democratie, ant
woordde Kissinger "nee, ik heb gezegd dat de Verenigde Staten niet de
stelling aanvaarden dat zij een keuze moeten maken tussen vrede tn
democratie, dat wij allebei kunnen hebben" Kissingers opmerking bij
.jij at aaniclcjing voor junta-leider Ortega Washing-
en steeds openlijker oorlogsvoering tegen zijn
vertrek uit Nicaragua
ton te beschuldigen van e
land.
