Ministers komen
om bij aanslag
Conservatieven
kunnen toeters
beter opbergen
C
Roversbende teistert omgeving Brussel
Unesco gaat weg
uit El Salvador
Franse vliegtuigen
in Irak aangekomen
*v
Minister in
VS stapt op
President Zuid-Korea aan dood ontsnapt
Armenprotest
tegen Marcos
Partijcongres Tories
MAANDAG 10 OKTOBER 1983
Buitenland
BRUSSEL (GPD) - Een zwarte
rouwstrik sierde zaterdag het
portret van manager Vermaelen
in de Delhaise-supermarkt van
Beersel, een voorstadje van
Brussel. Het was in de zaterdag
se drukte de enig zichtbare her
innering aan de bloedige roof
overval die de avond tevoren had
plaatsgevonden. Drie gangsters,
uitgerust met zware geweren en
carnavalsmaskers gingen er met
een geschatte buit van ruim een
miljoen franc (55.000 gulden)
vandoor en lieten een dode, de
manager, en twee zwaar gewon
den achter.
•Vermaelen was het tiende dodelij
ke slachtoffer van een reeks roof
overvallen die de laatste weken
Waals Brabant, een streek rond
Brussel, teistert. De politie gaat
ervan uit dat de overvallen het
werk zijn van een en dezelfde
bende: Frans sprekende mannen
uitgerust met opvallend zware
wapens die bij de minste aanlei
ding schieten.
Supermarkten en restaurants vor
men hun doelwit en wie pech
heeft toevallig in de buurt te zijn,
loopt grote kans zonder meer
overhoop te worden geschoten.
Zelfs voor Belgische begrippen,
waar de kranten dagelijks gevuld
kunnen worden met berichten
over gewapende roofovervallen
en anderssoortige moordpartij
en, is de gewelddadigheid van de
Waalse roofbende opvallend.
Wat te denken van de nachtelijke
inbraak drie weken geleden in
het Colruyt-warenhuis te Nijvel,
waar een toevallig passerend
echtpaar in koelen bloede werd
vermoord en ook een gealar
meerde rijkswachter het leven
liet voor een buit van wat balen
koffie en andere levensmidde
len".
Of van de restauranthouder in
Ohain die vorig weekeinde zo
maar werd doodgeschoten toen
hij probeerde zijn kassa voor de
overvallers te verbergen. Of van
manager Vermaelen van Delhai-
se die toevallig de kamer van zijn
bedrijf binnen kwam lopen waar
de overvallers overigens in alle
kalmte de brandkast aan het
leeghalen waren?
door
Ferry Mingelen
In het doorgaans zo rustige, lande
lijke Brabant is grote onrust ont
staan onder de bevolking. De po
litie ter plaatse is in feite onvol
doende bemand om werkelijk
preventief te kunnen optreden.
Minister van binnenlandse zaken
Nothomb heeft daarom vorige
week extra maatregelen aange
kondigd. De patrouilles 's nachts
en tijdens het weekeinde worden
uitgebreid, de aanwezige rijks
wachtbrigade versterkt en een
speciale opsporingsbrigade gaat
in de streek aan de slag om een
spoor van de daders te vinden.
Tot nu toe is dat voor zover bekend
nog niet gelukt. Geregeld ver
schijnen op de Belgische tv-
schermen oproepen van de poli
tie om inlichtingen, maar tever
geefs. De overval vrijdag in Beer
sel lijkt wel een brutale reactie
op de extra inzet van de politie
diensten.
De politie en rijkswacht zelf begin
nen zich langzamerhand ook
zeer onveilig te voelen bij de re
cente golf van geweld waar ook
rijkswachters vaak het slachtof
fer van worden. Belangenvereni
gingen van de politie dringen bij
de regering aan op een zwaarde
re bewapening en een ruimere
interpretatie van het recht op
„wettige zelfbescherming",
waardoor belaagde rijkswach
ters eerder mogen terugschieten.
Op 16 oktober zal in Brussel voor
een betere uitrusting van de
rijkswacht zelfs betoogd gaan
worden.
De bevolking in Waals Brabant is
echter niet van plan rustig af te
wachten totdat de politie de zaak
onder controle krijgt. Wapenhan
delaars in de streek doen sinds
het optreden van de bende gou
den zaken. Zogenaamde long-ri-
fles en riot-guns zijn gewilde arti
kelen voor doorgaans vreedzame
huisvaders. In het Waalse dorpje
Itre hebben de bewoners een col
lectief alarmsysteem geinstal-
leerd en in Lillois is, zo hebben
de inwoners aan minister van
justitie Gol gemeld, een systeem
van gemeenschappelijke zelfver
dediging opgezet.
De gerechtelijke autoriteiten zien
die ontwikkeling met lede ogen
aan. De procureur des konings
(officier van justitie) in Nijvel, De
Pretre, waarschuwt: „Binnen
kort schiet een handelaar, die
denkt dat hij overvallen wordt
op een voorbijganger. Van de tra
giek zou men dan wel eens in het
absurde terecht kunnen komen".
De Zuidkoreaanse president Chun Doo-Hwan linksen de Burmese
president U San-Yu groeten de erewacht op het vliegveld van Rangoon,
waar Chun Doo-Hwam zaterdag arriveerde.
(Foto AP).
Vrees voor oplaaien Golfoorlog
LANDIVISIAU (UPI/AFP) - De
vijf door Frankrijk aan Irak gele
verde Super-Etendard-gevechts-
vliegtuigen zijn gisteren aange
komen in Bagdad. Dat hebben
militaire functionarissen op de
Franse basis Landivisiau (Bre-
tagne) verklaard.
De Franse regering heeft sinds de
James Watt. (Foto anpk
SANTA YNEZ (UPI) - De
Amerikaanse minister van
binnenlandse zaken, James
Watt, is gisteren afgetreden.
Watt verklaarde tegenover
verslaggevers dat hij een
brief naar president Reagan
heeft gestuurd, waarin staat
dat hij gelooft dat hij voor de
regering niet langer van nut
kan zijn. Minister Watt kwam
onlangs in opspraak nadat hij
over een adviesorgaan had
opgemerkt dat het was sa
mengesteld uit "een zwarte,
een vrouw, twee joden en een
kreupele". Congresleden
hadden op zijn aftreden aan
gedrongen. President Rea
gan had Watt tot het laatste
moment gesteund. Reagan
zei dat hij het ontslag met te
genzin had geaccepteerd en
dat Watt zijn functie zou blij
ven vervullen tot zijn opvol
ger door de Senaat was goed
gekeurd.
Etendards vrijdag van Landivi
siau vertrokken, het stilzwijgen
bewaard over de plaats waar de
gevechtsvliegtuigen zich bevin
den. Minister van buitenlandse
zaken, Cheysson, zei gisteren in
een vraaggesprek met de Franse
radio: "Verwacht niet dat ik ga
zeggen waar zij zijn".
In diplomatieke kringen is de
vrees geuit dat de leverantie van
de gevechtsvliegtuigen de oorlog
tussen Iran en Irak zal doen op
laaien en het Westen bij het con
flict betrekt. Iran heeft gezegd
dat het Frankrijk "harde slagen"
zal toebrengen, indien de Eten
dards naar Irak worden gestuurd
om in de oorlog te worden inge
zet. Iran heeft ook gedreigd de
Straat van Hormoez af te sluiten
die van wezenlijk belang is voor
de toevoer van olie naar het wes
ten. De Etendards zijn in staat
Exocet-raketten af te schieten,
het type raketten waarmee de
Argentijnen in de Falkland-oor-
log twee Britse oorlogsbodems
tot zinken brachten. Irak be
schikt aï over meer dan 20 Exo-
cets.
Iran heeft gisteren overigens te
gengesproken dat het de Straat
van Hormoez zal sluiten, indien
Irak de Etendards ontvangt. Vol
gens de officiële Iraanse radio zal
dat pas gebeuren, indien met de
gevechtsvliegtuigen Iraanse olie
voorraadleveranties worden ge
blokkeerd. De Iraanse radio zei
verder dat Westerse media en
Frankrijk een psychologische
oorlog hebben gevoerd door niet
precies de datum te noemen
waarop de Etendards worden ge
leverd. Volgens de radio heeft de
Westerse pers de Iraanse drei
ging inzake sluiting van de
Straat van Hormoez "uitgevon
den".
Het Amerikaanse blad Washington
Post heeft, citerend uit bronnen
bij het ministerie van buiten
landse zaken gisteren gemeld dat
Irak de bedoeling heeft de Su-
per-Etendards te gebruiken om
Iraanse olie-installaties aante
vallen. Dit zou volgens de door
het blad geciteerde bronnen een
zeer ernstige crisis kunnen ver
oorzaken. In verband hiermee is
een aantal Amerikaanse oorlogs
bodems, waaronder het vlieg-
dekschip Ranger naar de Indi
sche Oceaan gedirigeerd, aldus
de Washington Post.
De vier Zuidkoreaanse ministers die gisteren bij de bomaanslag om het leven kwamen: v.l.n.r.: Suh Sang-Chul
(energie), Suh Suk-Joon (vice-premier en minister van economische zaken), Lee Bum-Sek (buitenlandse zaken)
en Kim Dong-Whie (onderminister van landbouw).
(Foto AP).
SEOEL (GPD) - Zeker negentien hoge Zuidkoreaanse functionarissen, onder wie vier
ministers, zijn gisteren in de Birmese hoofdstad Rangoon om het leven gekomen bij een
bomaanslag, die kennelijk was bedoeld voor president Chun Doo Hwan, de sterke man
van Zuid-Korea.
man die het land tot een welva
rend en een economisch sterke
natie heeft gemaakt. Hij heeft in
vorige kabinetten verscheidene
belangrijke economische posten
bekleed.
Chun, die in 1980 aan de macht
kwam na een militaire coup vol
gend op de moord op de voorma-
President Chun ontsnapte aan de
aanslag omdat hij niet op tijd
aanwezig was bij een kransleg-
ging op de erebegraafplaats. Zijn
stoet kwam in het verkeer vast te
zitten, maar zijn ministers en an
dere hoge regeringsfunctionaris
sen waren al eerder naar de offi
ciële plechtigheid gegaan.
De tijdbom verwoestte het mauso
leum voor gevallenen dat aan de
voet ligt van de beroemde pago
de van Shwe-Dagon, aan de
noordelijke rand van de hoof-
stad. Behalve de doden waren er
zeker 18 gewonden, onder wie de
chef van de generale staf, gene
raal Lee Ki-Baek, en een half do
zijn Zuidkoreaanse journalisten.
President Chun en zijn vrouw wa
ren zaterdag voor een eerste
staatsbezoek aan Birma aange
komen en zouden ook India, Sri
Lanka, Australië, Nieuw-Zee-
land en het Britse protectoraat
Broenei bezoeken.
Chun is direct na de aanslag naar
Seoel teruggekeerd. Het bezoek
aan de andere landen is afgelast.
Inmiddels is in het hele land de
staat van alarm uitgeroepen en
zijn ook de Zuidkoreaanse troe
pen langs de grens met Noord-
Korea in staat van verhoogde pa
raatheid gebracht.
De dood van minister van econo
mische zaken Suh Suk-Joon
moet een klap zijn voor de presi
dent. De 45-jarige Suh, die door
zijn collega's „computer Shuh"
genoemd wordt omdat hij een
enorm geheugen heeft voor cij
fers, wordt beschouwd als de
lige president Park Chun-Hee in
1979, zou al eerder aan een
moordaanslag zijn ontsnapt. Vo
rig jaar tijdens een bezoek aan
Canada ontdekte de politie een
samenzwering tegen de Zuidko
reaanse president van verschei
dene Koreanen en Canadezen
die banden zouden hebben met
het communistisch Noord-Ko-
rea.
De 52-jarige president wiens man
daat in februari voor een duur
van zeven jaar werd vernieuwd,
werd op 7 augustus 1980 gekozen
tot staatshoofd. Zijn bloedige on
derdrukking van de oppositie
bracht hem in conflict met zijn
voornaamste bondgenoten. Hij
zette zijn belangrijkste rivaal
voor het presidentschap Kim
Dae-Jung, gevangen. Kim werd
ter dood veroordeeld op beschul
diging van samenzwering tegen
de regering.
Internationale druk, vooral van Ja
pan waar Zuid-Korea econo
misch sterk van afhankelijk is,
leidde tot vrijlating van Kim, die
nu in de VS medische behande
ling ondergaat.
Chun ziet Noord-Korea, waarmee
zijn land al sinds de jaren vijftig
op voet van oorlog leeft, als de
grootste dreiging. De spanning is
nog altijd voelbaar langs de ge
demilitariseerde zone die Noord
en Zuid van elkaar scheidt.
Niettemin heeft hij herhaalde ma
len het regime in Seoel opgeroe
pen tot hereniging van de twee
Korea's. Maar tot dusver is
Noord-Korea daar nooit op in ge
gaan.
MANILLA (UPI) - Duizenden
mensen uit de sloppenwijk
van Manilla hebben zaterdag
in de Filippijnse hoofdstad
gedemonstreerd tegen het
bewind van president Mar
cos. Zij legden een demon
stratieverbod naast zich neer
en gingen de straat op.
Onder het toeziend oog van 200
man oproerpolitie eisten de
naar schatting 5.000 betogers
het aftreden van president
Marcos. Oppositieleiders
spraken de menigte toe.
President Marcos heeft zijn eer
ste minister een reprimande
gegeven, omdat hij politieke
uitspraken had gedaan over
gevoelige kwesties zonder de
president te raadplegen. Vi
rata had afgelopen vrijdag te
genover verslaggevers ge
zegd niet te geloven dat het
weer invoeren van de staat-
van-beleg een antwoord was
op de economische en poli
tieke moeilijkheden. De rege
ring zou voorts de mogelijk
heid niet uitsluiten dat be
paalde elementen in het rege
ringsapparaat betrokken wa
ren by de moord op opposi
tieleider Benigno Aquino, al
dus Virata.
SAN SALVADOR (Reuter) Unesco, de VN-organisatie voor onderwijs,
wetenschap en cultuur, trekt zich terug uit een belangrijk programma
van de Salvadoriaanse regering na moordaanslagen door een rechts
doodseskader en heftige kritiek op het programma dat is gericht op
alfabetisering van boeren.
Sinds juli zijn drie medewerkers van het alfabetiseringsprogramma ver
moord door het geheime anti-communistische leger (ESA). Een bij het
programma betrokken Unesco-vertegenwoordiger zal nog deze maand
El Salvador verlaten. Unesco heeft het besluit overigens niet zelf be
kendgemaakt. Functionarissen hebben verzocht de naam van de Unes
co-vertegenwoordiger niet te noemen om een toekomstige taak voor
hem elders in Centraal-Amerika niet in gevaar te brengen.
De alfabetiseringscampagne voor boeren wordt door de Salvadoriaanse
regering gezien als een hoeksteen van haar sociale hervormingspro
gramma, maar rechts is tegen de campagne gekant omdat zo de boeren
zouden worden gepolitiseerd. De Salvadoriaanse minister van onder
wijs, Carlos Aquilino Duarte, verklaarde tegenover het Britse persbu
reau Reuter dat de regering misschien het hele programma zal moeten
staken, indien het geweld tegen medewerkers doorgaat.
Ongeveer een kwart van de Salvadorianen is analfabeet. Bijna tachtig
procent van de analfabeten woont op het platteland. Het alfabetise
ringsprogramma was nauw verbonden met het landhervormingspro
gramma waartegen rechts zich ook verzet.
Volgens de boeren vakbond in El Salvador hebben onbekenden eerder
deze maand verscheidene onderwijzers in de provincie Santa Ana die
aan het alfabetiseringsprogramma meewerken, ontvoerd. De onderwij
zers werden vrijgelaten nadat hun vingers waren afgehakt. "Het doel is
de campagne met terreur te stoppen", aldus een westerse adviseur die
anoniem wil blijven.
Dit wordt een heel mooi jaarcon
gres! We hebben tenslotte nog
onze eclatante overwinning bij
de Lagerhuisverkiezingen van
9 juni te vieren. En ter verho
ging van de feestvreugde is dit
bovendien ons 100e partijcon
gres. Haal de toeters en slin
gers dus maar vast uit de kast!
Tot enkele weken geleden was
de stemming onder de Britse
conservatieve partijleden on
getwijfeld nog opperbest.
Sindsdien zijn er een paar za
ken voorgevallen die als een
schaduw boven het congres
hangen, dat morgen in de
schreeuwerige Noordengelse
badplaats Blackpool begint.
Wat het meest de aandacht trekt,
is de spectaculaire „bekente
nis" van ex-partijvoorzitter en
minister van handel en indus
trie Cecil Parkinson (52). Zijn
advocaten gaven in de nacht
van woensdag op donderdag
een verklaring uit die bij de
Britten als een Exocet-raket is
ingeslagen.
door
Henk Dam
In die verklaring liet Parkinson,
die de bijnaam „Mr. Clean"
draagt, de favoriet van me
vrouw Thatcher en de lieveling
van het congres is, weten een
jarenlange verhouding te heb
ben gehad met zijn secretares
se, Sara Keays (36). Zij ver
wacht in januari zijn kind.
Nog enkele saillante gegevens
uit die verklaring: Parkinson
heeft mevrouw Keays aanvan
kelijk een huwelijk in het voor
uitzicht gesteld, maar uiteinde
lijk toch maar besloten bij zijn
eigen vrouw en (drie) kinderen
te blijven. En hij zal financieel
goed voor zijn bijslaap en hun
beider boreling zorgen.
Cecil Parkinson moest deze ver
klaring wel uitgeven, omdat ia
het roddelblad voor intellec
tuelen Private Eye al een tipje
van de sluier was opgelicht.
Kennelijk getipte journalisten
van de linkse pulpkrant Daily
Mirror waren bovendien al we
ken met het verhaal bezig. Het
geheim kón niet .langer be
waard blijven.
Het is uitermate wrang dat juist
Parkinson heeft moeten toege
ven het buitenechtelijke pad
zo uitgebreid te hebben be
wandeld. Immers, hij was als
geen ander het symbool van de
man zoals mevrouw Thatcher
'm graag ziet: succesvol, ener
giek, goed in het pak, en bo
venal: een gedegen, oppassen
de huisvader, een echte Mr.
Clean.
Parkinson is een selfmade-man.
Als zoon van een spoorwegbe
ambte maakte hij zijn fortuin
in zaken. Eenmaal rijk gewor
den, wendde hij zijn niet gerin
ge gaven aan om in de politiek
carrière te maken. Al spoedig
viel het oog van de premier op
hem: ze maakte hem partij
voorzitter.
Cecil Parkinson: Mr. Clean-af.
In die kwaliteit was hij het mees
terbrein achter de verkiezings
campagne die de Tories een
tweederde meerderheid in het
Lagerhuis bracht. Uit dank
baarheid benoenlde de pre
mier hem in juni tot minister
van een nieuw super-departe
ment, dat van ljandel en indus
trie.
De Conservatieven die dachten
dat Parkinson op den duur wel
eens de opvolger van mevrouw
Thatcher zou kunnen worden,
waren talrijk. Nu is dat niet
meer zo. Het is zelfs zeer de
vraag of Parkinson wel kan
aanblijven als minister. Door
groei naar hogere functies is al
helemaal uitgesloten.
Waarom wordt het de knappe en
atletische Parkinson zo kwa
lijk genomen dat hy een slip
pertje heeft gemaakt? Is dit
niet 1983? Vreemd gaan is toch
de normaalste zaak van de we
reld geworden, zeker bij men
sen die met zoveel glamour
omgeven zijn als vooraan
staande politici?
Allemaal waar, maar het pijnlijke
zit 'm in het gegeven dat me
vrouw Thatcher en de haren de
Britten steeds het beeld van de
Victoriaanse tijd, waarin de
mensen nog braaf, ijverig, op
passend en spaarzaam waren,
als ideaal voor ogen hebben ge
houden.
En nu de man die na mevrouw
Thatcher het gezicht van de
partij representeerde, in elk ge
val niet braaf en oppassend is
gebleken, zitten de Conserva
tieven ineens met een geloof
waardigheidsprobleem. Par
kinson heeft hun hele image
van de party voor de deugdza
me burger naar de maan gehol
pen.
En dat, terwijl de Conservatieve
voorhoede toch al wat kleine
blessures had opgelopen. De
ontsnapping van een groot
aantal IRA-leden uit de
strengst bewaakte gevangenis
van Groot-Brittanniè, de Maze
gevangenis bij Belfast, was
zo'n tegenvaller, voor met na
me minister Prior (Noord-Ier-
land).
De ronduit onhandige en ontacti
sche manier waarop minister
Fowler (volksgezondheid) vo
rig maand bekend maakte dat
er in de (gratis) nationale ge
zondheidszorg zal worden ge
sneden, is ook zeer slecht ge
vallen, vooral bij de brave mid
denklasse waar de Tories hun
stemmen vandaan halen.
De merkwaardige, bittere en to
taal overbodige uitval die me
vrouw Thatcher eind vorige
maand in Washington naar de
Sowjet-Unie deed, heeft haar
persoonlijk weinig goed ge
daan. Links en rechts, ook ge
matigde stemmen in haar ei
gen partij, hebben de premier
voor haar misplaatste koude-
oorlogstaal gekritiseerd.
Als dan bovendien nog de serieu
ze zondagskrant „The Obser
ver" melding maakt van een
uitgelekt rapport van de
„Young Conservatives" waarin
namen en feiten vermeld staan
die bewijzen dat fascistische
en andere ultrarechtse groepen
onderdak hebben gezocht en
gevonden bij de conservatieve
gelederen, dan wordt het tijd
de toeters en slingers maar
weer op te bergen.
Het zal dus in Blackpool niet
zo'n vrolijke bedoening wor
den als zich tot voor kort liet
aanzien. De bezorgdheid en ir
ritatie bij de Tories kan makke
lijk naar buiten komen by bij
voorbeeld het debat over„orde
en gezag" dat morgen plaats
vindt.
Minister Leon Brittan (binnen
landse zaken en justitie) zal
dan het hoofd moeten bieden
aan de niet-aflatende roep bij
de conservatieve aanhang om
terugkeer van de galg. Hij zal
zijn partijgenoten op z'n minst
moeten beloven hele strenge
gevangenisstraffen in te voe
ren voor moordenaars, roof
overvallers en dergelijke lie
den.
Verder kunnen kleine relletjes
ontstaan als hooggeplaatste
partijgenoten, die tot nu toe
door de alles overheersende
Thatcher en haar aanhang wer
den stilgehouden, het nieuwe
klimaat benutten om hun ei
gen dissidente geluiden te la
ten horen. Oud-premier Ed
ward Heath zou er zo een kun
nen zijn, en ex-minister, van
buitenlandse zaken Frances
Pym.
Toch kunnen al dit soort opris
pingen de regering-Thatcher
niet daadwerkelijk bedreigen,
al was het alleen maar omdat
het Conservatieve congres
niets te vertellen heeft. Niet al
leen bieden de huisregels van
het congres de partijtop schier
eindeloze mogelijkheden tot
manipulatie, het congres heeft
bovendien niet de bevoegd
heid beslissingen te nemen.
Het Conservatieve congres is
dan ook eigenlijk geen politie
ke byeenkomst, maar een ap-
plaus-machine. Het verschil
met bijvoorbeeld vorig jaar zal
zijn, dat er wellicht wat minder
hard wordt geklapt, en dat
zelfs hier en daar iemand heel
zachtjes „boe!" durft te roe
pen...
«CHINA
^/Myitkyinar
'Katha/7
.Mandalayi
i Kengtoeng,
Myingyan/"~
MeiKtila,
^Prome
irP(!)J;
^THAILAND
-Basseini
E^Wfltminsf-Taï°y-
