c
VS willen actie
zien van
Parij
Nieuwe leider
Guatemala man
van harde lijn
Frankrijk: onafhankelijke
vredesbeweging in opkomst
Arrestaties in Polen
Opper Volta wil dat Libië ongevraagde hulp staakt
Resoluut optreden in Tsjaad
Ontvoerders Emanuela Orlandi stellen nieuwe eis
Buitenland
DINSDAG 9 AUGUSTUS 1983
PARIJS (UPI) - De nieuwe pro-
Libische leider van Opper-Volta
heeft gisteren verklaard, dat hij
Libië heeft verzocht, de onge
vraagde zending van goederen
stop te zetten.
In een vraaggesprek met de Franse
radio bevestigde de 32-jarige ka
pitein Thomas Sankara, dat
sinds hij afgelopen vrijdag de
macht overnam, Libische trans
portvliegtuigen zijn geland op de
luchthaven van de hoofdstad
Ouagadougou. Over de aard van
de zendingen liet Sankara zich
niet uit. Volgens westelijke di
plomaten in Abidjan, de hoofd
stad van het buurland Ivoorkust,
zouden de toestellen wapens en
ander militair materieel hebben
aangevoerd. De machines land
den tijdens een nachtelijk uit
gaansverbod op het zwaarbe
waakte vliegveld.
In zijn vraaggesprek met de Franse
radio zei de nieuwe machtheb
ber: "Wij hebben de Libische au
toriteiten beleefd verzocht, de
luchtbrug waarom wij niet had
den gevraagd, niet voort te zet
ten".
Sankara deelde voorts mee dat hij
jongelui die in de jaren 1978-1980
hun schoolopleiding hebben vol
tooid, heeft opgeroepen voor de
militaire dienst. "Wij hebben
nieuwe eenheden nodig", aldus
de nieuwe leider. Hij bevestigde
dat een vooraanstaande figuur
van het bewind van de afgezette
president Jean-Baptiste Ouedra-
ogo, de voormalige stafchef kolo
nel Gabriel Some, onder huisar
rest is geplaatst.
Na zijn staatsgreep kreeg Sankara
telefonische gelukwensen van
Gaddafi. Volgens de Libische lei
der zou Opper-Volta, na de om
verwerping van het "huurlingen-
regime", een rol kunnen spelen
in de "anti-imperialistische
strijd". Deze uitlating deed de
vrees toenemen dat Gaddafi erop
uit is zijn invloed in Afrika uit te
breiden.
De Verenigde Staten hebben giste
ren verklaard dat zij met de revo
lutionaire regering van Opper
Volta betekkingen willen onder
houden, die "gebaseerd zijn op
wederzijds respect en begrip".
De Amerikaanse regering ver
welkomde de bedoeling van de
nieuwe regering een niet-gebon-
den beleid te volgen.
WASHINGTON, PARIJS (AFP/DPA/Reuter) - De Amerikaanse regering hoopt dat
Frankrijk resoluter zal gaan optreden in Tsjaad. Officieel hebben het Witte Huis en het
Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken geen enkel commentaar geleverd op
het besluit van Frankrijk slechts materiële steun te zullen geven aan het bewind van
president Habré van Tsjaad. Maar privé verbergen de Amerikaanse leiders niet dat zij
teleurgesteld zijn over het feit dat Frankrijk niet openlijk de leiding op zich neemt van
acties van Zaïre en de VS om een halt toe te roepen aan de pogingen van de Libische
leider Gaddafi meer invloed in Tsjaad te krijgen.
President Moboetoe van Zaïre, die
op verzoek van Habré troepen
naar Tsjaad heeft gestuurd, heeft
de afgelopen week gezegd dat
Frankrijk en de Verenigde Sta
ten het recht hebben in Tsjaad
tussenbeide te komen. De Ame
rikaanse minister van buiten
landse zaken, George Shultz, zin
speelde zondagavond op de ver
antwoordelijkheid die Frankrijk
heeft jegens de Franstalige Afri
kaanse landen. De Amerikaanse
Ook vakbond
in Chili
roept op
tot protest
SANTIAGO (Reuter) - De Chi
leense vakbonden die zich ver
zetten tegen president Augusto
Pinochet, hebben zich gisteren
geschaard achter de politieke
partijen die opriepen tot een
vierde dag van protest op don
derdag aanstaande tegen het mi
litaire bewind.
Het arbeiders-nationaal-comman-
do, een overkoepelende organi
satie van vijf vakbonden die in
mei met de protesten begon,
deed een beroep op de arbeiders
deel te nemen aan de actie om
oplossingen te eisen voor de
dringendste problemen van het
land. In een verklaring werd te
rugkeer naar de democratie,
beëindiging van de vergeldings
maatregelen tegen arbeidslei-
ders en actie ter bestrijding van
de economische crisis en de
werkloosheid geëist.
Kiestoon
Er is geen taak voorde EG weg
gelegd bij de harmonisatie
van kies-, bezet- en informa-
tietonen van de telefoonsys
temen in Europa. Dit zegt de
Europese Commisie, het da
gelijks bestuur van de EG, in
antwoord op vragen van het
Britse conservatieve lid van
het Europees Parlement, Da-
De
Shelagh Roberts.
Dmmissie vindt harmoni
satie wèl belangrijk.
Infrarood
Het vaststellen van schade aan
bossen als gevolg van zure re
gens door gebruik van infra-
roodluchtopnamen zou voor
financiering door de EG in
aanmerking kunnen komen.
Dit zegt de Europese Com
missie in antwoord op vragen
van het Duitse christen-de
mocratische lid van het Euro
pees Parlement, Ursula
Schleicher.
Voorwaarde is echter wel dat
infraroodfotografie de vereis
te betrouwbaarheid bezit. De
ontwikkeling van geteste ap
paratuur kan nog wel twee
jaar duren.
Vredesprijs
De erevoorzitter van de Japan
se boeddhistische lekenorga
nisatie Soka Gakkai, Daisaku
Ikeda (55), is gisteren in To
kio onderscheiden met de
vredesprijs van de Verenigde
Naties. Hij kreeg deze erken
ning onder meer voor zijn
ontwapeningsoproep aan de
speciale VN-conferentie, die
vorig jaar aan dit onderwerp
werd gewijd, en voor de
handtekeningenactie van zijn
organisatie tegen atoomwa
pens.
regering heeft openlijk verklaard
dat zij de invloed van kolonel
Gaddafi van Libië in Afrika wil
beteugelen.
De Franse minister van buiten
landse zaken, Claude Cheysson,
heeft Libië gisteren gewaar
schuwd voor een internationali
sering van het conflict in Tsjaad.
In een vraaggesprek met de
Franse televisie zei Cheysson dat
er voor Parijs een nieuwe situatie
ontstaat als Libië blijft doorgaan
met acties in Tsjaad. Frankrijk
houdt zich aan het verdrag over
militaire samenwerking dat in
1976 met Tsjaad is gesloten, al
dus Cheysson. Daarin staat niets
over een rechtstreeks ingrijpen
van Frankrijk in zijn voormalige
kolonie.
Het officiële Libische persbureau
Jana heeft gisteren gemeld dat
de Libische luchtmacht Ameri
kaanse Awacs-toestellen zal
neerschieten als die "actief zijn
boven Libisch gebied". Het een
regelige bericht maakte niet dui
delijk of het alleen vliegtuigen
boven Libisch territorium zou
betreffen, of ook toestellen in de
luchtruimen van nabijgelegen
landen.
Zaterdag zond Washington twee
Awacs-toestellen naar Soedan
om op de hoogte te blijven van
ontwikkelingen in de strijd tus
sen door Libië gesteunde opstan
delingen en regeringstroepen in
Tsjaad.
Jana meldde gisteren ook dat een
Libische piloot, die drie dagen
geleden zou zijn neergeschoten
boven het noorden van Tsjaad, in
wezen al sinds 1981 in Tsjaad ge
vangen wordt gehouden.
De regering van Tsjaad toonde de
piloot gisteren aan diplomaten in
de hoofdstad als bewijs dat Libië
betrokken is bij de oorlog in het
noorden van het land. Volgens
de regering in N'djamena voeren
Libische bommenwerpers aan
vallen uit op Faya-Largeau. De
gevangen genomen Libische pi
loot verklaarde gisteren dat hij
een eenheid van twaalf gevechts
bommenwerpers leidde, die da
gelijks aanvallen uitvoerde op
Faya-Largeau. Daarbij werd ge
bruik gemaakt van fragmentatie-
bommen en napalm.
Beloning
van tien
miljoen
piloot
De Chinese
piloot, die zondag
met zijn
Mig-gevechtsjager
Zuid-Korea
vluchtte, heeft
toestemming
gekregen naar
Taiwan te gaan.
Daar krijgt hij
politiek asiel.
Bovendien kan
hij een beloning
tegemoet zien van
maar liefst tien
miljoen dollar
aan baar goud.
MILAAN (Reuter) - De ontvoerders van de
15-jarige Emanuela Orlandi, de dochter van
een Vaticaanse functionaris, hebben giste
ren laten weten dat zij haar zullen vrijlaten,
als paus Johannes Paulus verklaart dat de
Turk die hem in mei 1981 bij een aanslag op
het Sint Pietersplein ernstig verwondde,
"een menselijk wezen is, evenals Emanuela
Orlandi, en als zodanig moet worden behan
deld".
Het "anti-christelijke Turkse bevrydings-
front" dat de verantwoordelijkheid voor de
ontvoering van het meisje op 22 juni heeft
opgeëist, had aanvankelijk gedreigd Ema
nuela te doden als Mehmet Ali Agca niet zou
worden vrijgelaten. Deze man zit nu een le
venslange gevangenisstraf uit.
Volgens de organisatie moest de paus op zon
dag 7 augustus de genoemde uitspraak
doen. De brief bereikte echter pas maandag
8 augustus zijn bestemming.
De politie neemt de boodschappen van het
front ernstig, omdat een vorige week don
derdag ontvangen brief bijzonderheden om
trent het meisje bevatte die juist bleken te
zijn.
Brigade-generaal Oscar Humber-
to Mejia Victores, de nieuwe
militaire president van Guate
mala, is een zwijgzame para
troeper die voorstander is van
een harde lijn tegen de linkse
opstandelingen.
De 52-jarige Mejia Victores zal
zijn functie blijven vervullen
van minister van defensie, zo
maakte het militaire opperbe
vel bekend. In zijn eerste ver
klaring als president, die voor
radio en televisie werd voorge
lezen, kondigde Mejia Victores
aan dat hij "met alle mogelijke
middelen zal strijden om de
Leninistisch-communistische
subversie uit te wissen die
Guatemala's vrijheid en soeve
reiniteit bedreigt".
Waarnemers zeiden een streng
bestuur te verwachten van Me
jia Victores, een soldaat in hart
en nieren die weinig spreekt en
niet veel vrienden bezit.
Enkele maanden geleden ver
klaarde Mejia Victores zich een
krachtig voorstander van
handhaving van de geheime
rechtbanken die Rios Montt
een jaar geleden vormde voor
het berechten van zware mis
daden. Daaronder vallen ook
guerrilla-activiteiten
De namen van de rechters die in
deze tribunalen zitting hadden,
waren niet bekend en zij wer
den zwaar gekritiseerd door
groepen voor de mensenrech-
Oscar Humberto Mejia Victores
ten. Tenminste vijftien
werden door de rechtbanken
veroordeeld tot de doodstraf
on later geëxecuteerd.
Mejia Victores is één van twee le
den van "de oude garde" van
de door militairen gesteunde
regering van generaal Fwnan-
do Romeo Lucas Garcia, wiens
bewind op 23 maart 1982 om
ver werd geworpen door jeug
dige officieren die Rios Montt
installeérden als lid van een
drie man sterke junta.
De officieren hadden Lucas Gar
cia beschuldigd van corruptie
en zeiden dat een medewerker
van hem, minister van defensie
generaal Angel Anibal Gueva
ra, een maand eerder door
fraude was gekozen tot presi
dent.
Mejia Victores was plaatsvervan
gend minister van defensie on
der Guevara en werd na de
coup minister van defensie.
Het andere lid van de oude gar
de van het vorige regime was
Federico Fuentes, administra
teur van het nationale rampen
fonds sinds het land in 1976
werd getroffen door een aard
beving.
De drie leden tellende junta
werd in juni 1982 ontbonden
en Rios Montt werd president.
Mejia Victores is rooms-katho-
liek.
Hij heeft een 30-jarige staat van
dienst als militair. Op 30 juni
werd hij benoemd tot brigade
generaal. Hij volgde speciale
militaire opleidingen in de ou
de Amerikaanse Panamaka
naalzone in 1955 en aan een ho
gere militaire academie in Me
xico in de jaren '60.
(AP)
JERSEY CITY - Twee personen werden gedood en tien gewond toen gisteren het betonnen plafond van het
station in het Amerikaanse Jersey City instortte'. Het gevaarte kwam neer op het roltrappenhuis van het gebouw,
net nadat het spitsuur voorbij was. (Foto api
WARSCHAU (AFP) - De Poolse
politie heeft onlangs bij razzia's
in verdachte kringen enige hon
derden aanhoudingen verricht,
zo heeft het persbureau PAP gis
teren bekendgemaakt. In totaal
werden 8700 personen onder po
litietoezicht in verschillende vor
men gesteld, onder wie 2700 reci
divisten, 4000 'parasieten', 590
drugsverslaafden en ruim 1000
prostituees. Onder 'parasieten'
worden mensen verstaan die
zouden weigeren te werken.
Bij de actie waren gestolen goede
ren met een gezamenlijke waar
de van 4,3 miljoen zloty in beslag
genomen. Ook werden 36 gesto
len auto's teruggevonden, terwijl
tevens zes vuurwapens in han
den van de politie vielen.
Nog 17 mensen hebben zich vrij
willig bij de Poolse politie ge
meld en hebben ingevolge de
amnestiewet die na de opheffing
van de noodtoestand op 22 juli
van kracht werd, vrijstelling van
straf gekregen.
Voor het eerst hebben volgens
PAP nu ook personen die met
hun activiteit tegen het land wil
len breken en naar hun vader
land willen terugkeren, contact
opgenomen met Poolse verte
genwoordigingen in het Westen.
Volgens PAP waren er onder de
opgedoken leden van de verbo
den vakbond Solidariteit twee
uitgevers van het na de afkondi
ging van de noodtoestand op 13
december 1981 verschijnende
pamflet Tygodnik Mazowsze.
Een van hen, Pavel Bakowski,
werd wegens zijn leidende func
tie in het ondergrondse verzet
gezocht. Enkelen van de opgedo
ken leden van Solidariteit had
den zich naar eigen zeggen door
westelijke radio-propaganda tot
deelneming aan onwettige han
delingen laten verleiden, aldus
PAP.
Solidariteit overweegt een volledi
ge boycot van de pers op 31 au
gustus, de dag waarop drie jaar
geleden de akkoorden van
Gdansk werden gesloten. Dit
heeft de leider van de verboden
organisatie, Lech Walesa, giste
ren in een telefoongesprek mee
gedeeld.
Volgens hem zou ook worden ge
dacht aan een boycot van het
openbaar vervoer.
Onrust in Ciskei
EAST-LONDON (Reuter) - In het
afgelopen weekeinde hebben
zich weer ongeregeldheden voor
gedaan te Mdantsane, een voor
zwarten bestemde woonplaats in
het Zuidafrikaanse "thuisland"
Ciskei. Er werden daarbij twee
personen doodgeschoten.
Gisteren werden ruim
opgepakt omdat zij zich niet
den hebben gestoord aan een
gaansverbod.
PARIJS - Tien- tot vijftienduizend
vredesbewegers waren afgelo
pen zaterdag en zondag bijeen op
het zogenaamd Plateau van Lar-
zac in de Franse Midi. Ze waren
gekomen na de oproep van een
tiental anti-nucleaire oorlogsbe
wegingen, die geen van allen bin
dingen hebben met de Franse
Communistische Partij. In okto
ber, tijdens de ontwapenings-
week van de Verenigde Naties en
door
Rudolph Bakker
tegelijk met andere vredesmani-
festaties in West-Europa, zullen
deze organisaties oproepen tot
een betoging in Parijs. Het hangt
van het succes van deze betoging
af of voortaan ook in Frankrijk
van een „volwassen" vredesbe
weging gesproken zal kunnen
worden.
Het Plateau van Larzac, dat lange
jaren in het nieuws was omdat
vorige regeringen er een militai
re basis wilden vestigen, werd
door president Mitterrand na zijn
verkiezing aan de boeren en aan
de natuur teruggegeven. Hier
kwamen de vredesbewegers bij
een die zich onder geen voor
waarde „pacifisten" wilden laten
noemen. Niet alleen omdat de
„pacifisten" geen kans hadden
gezien de Eerste en Tweede we
reldoorlog te verhinderen, maar
ook niet omdat de term door de
Franse Communistische Partij in
bezit is genomen. Nadrukkelijk
is er dan ook geen enkel verband
met de door de Communistische
Partij in juni georganiseerde
„picnic voor de vrede" in het
park van Vincennes.
Tot de organisatoren van de bijeen
komst behoort de links van de
Socialistische Partij opererende
PSU, wier vorige voorzitster, Hu-
guette Bouchardeau, nu minister
voor „de omgeving" is. En dan
tekent verantwoordelijk voor het
gebeuren de Codene, het „Comi
té voor de nucleaire ontwape
ning in Europa".
De slogan op het Plateau van Lar
zac was het afgelopen weekeinde
„nucleaire bevriezing". Het
vreedzame publiek werd ge
vormd door a-politieke demon
stranten. Men trof er vegetariërs,
haters van supermarkten die de
Derde Wereld uitbuiten, dienst
weigeraars en Fransen die geen
belasting willen betalen om de
bouw van de zevende Franse ato
maire onderzeeboot tegen te
gaan. En een oude anarchist liet
weten: „Weg met de kazernes,
want dat zijn de bordelen van de
macht".
Het links-onafhankelijke dagblad
Libération schreef na de demon
stratie op het Plateau van Larzac
dat deze wellicht wat naief-ogen-
de betoging wel eens het begin
zou kunnen zijn van een ontwi-
keling die nieuw is voor Frank
rijk. De ontwapeningsdiscussie,
die goed was voor de partijen in
de oppositie, is kennelijk van de
baan nu de socialisten aan de
macht zijn, aldus het blad. Het
voegt eraan toe dat zich binnen
de regeringsmeerderheid wel
eens een breuk zou kunnen gaan
aftekenen naarmate de socialis-
ten-aan-de-macht terzake van de
bewapening net zo handelen als
hun voorgangers het probleem
hebben teruggebracht „tot dog
ma en staatsgeheim".
Of dit „nieuw-links" doorbreekt in
de FYanse ziel zal de komende
maanden zichtbaar worden. „We
hebben maar drie maanden de
tijd", sprak een van de organisa
toren van de Codene dramatisch.
De Codene is niet voor eenzijdi
ge ontwapening, maar ze meent
dat eenzijdig initiatief van Fran
se zijde kan helpen het proces
van de ontwapening in beweging
te brengen. De Codene denkt in
dit verband aan „het niet moder
niseren van de force de frappe".
De vredesbewegers vinden het
ook een goed idee de verdedi
ging voortaan weer te laten steu
nen op de zogenaamd klassieke
bewapening.
Duidelijk anti-nucleair is de actie
van negen hongerstakers, die
met hongeren zouden beginnen
„als op 6 augustus de ontwape
ningsonderhandelingen in Genè-
ve niet tot concrete resultaten
hebben geleid". De hongersta
kers en hun organisatoren hiel
den 4 augustus in Parijs een
persconferentie. In een brasserie
overigens.
Syrië schiet
onbemand
Israëlisch
toestel neer
DAMASCUS/TEL AVIV (Reuter/
AFP) - Een Israëlisch onbe
mand verkenningsvliegtuig van
het type "Drone" is gisteren bo
ven oostelijk Libanon door Syri
sche troepen neergeschoten. Dit
heeft het Syrische nieuwsagent
schap Sana gemeld. Een Israëli
sche woordvoerder erkende in
Tel Aviv het verlies.
De Israëlische militaire woord
voerder zei dat het spionage-toe-
stelletje op een "routine-inlich-
tingenvlucht" werd getroffen
door twee raketten vermoede
lijk SA-6 raketten van Russische
makelij. Het vliegtuigje vloog bo
ven Syrische stellingen in de Be-
kaa-vallei, aldus een Syrische
militaire woordvoerder.
