c
Bevoegdheid Poolse
politie uitgebreid
Oost-Tsjaad in handen regering
Verliezers streven naar
referendum over doodstraf
Spanje in NAVO,
dan ook in EG
Testament Chomeini naar deskundigen
Turkse diplomaat vermoord
>-
Als voorbereiding normalisatie
Senaat VS
wijzigt
mening
over N-bom
"Kohl moet volk over
raketten raadplegen"
Minister in Nederland:
Indonesië: adoptie door
buitenlanders aan banden
Kerncentrales
in VS roesten
In centrum van Brussel
Buitenland
VRIJDAG 15 JULI 1983
LONDEN (Reuter) De voorstan
ders van herstel Van de doodstraf
in Groot-Brittannié die woens
dag een onverwacht zware ne
derlaag moesten incasseren in
het Lagerhuis willen ijveren voor
een landelijke volksraadpleging.
De zogenoemde 'hanging lobby'
van rechtse leden van premier
Margaret Thatchers conservatie
ve partij weigerden te accepteren
dat zij het spel verloren hadden.
"Ik ben voor een referendum", zei
Teddy Taylor, een leider van de
campagne voor het herinvoeren
van de doodstraf.
Verwijzende naar opiniepeilingen'
die aantonen dat een overweldi
gende meerderheid van het Brit
se volk voor terugkeer van de
doodstraf is, zei Taylor: "Er is
een steeds groter kloof tussen
volksvertegenwoórdiging en pu
bliek".
Het parlement, dat woensdag
avond zes afzonderlijke moties
van terugkeer van de doodstraf
verwierp, moet zijn goedkeuring
aan een referendum hechten.
Sr is maar één keer eerder een lan
delijke volksraadpleging ge
weest: in 1975 over het lidmaat
schap van de Europese Gemeen
schap.
De voorstanders hoeven niet te re
kenen op de huidige minister
van binnenlandse zaken, Leon
Brittan, want hij wees donder
dag het denkbeeld van een refe
rendum over de doodstraf af.
Hij noemde de kwestie van de
doodstraf te ingewikkeld om als
eenvoudige vraag aan het pu
bliek te kunnen worden voorge
legd en zei van mening te zijn dat
de uitslag van de stemmingen op
woensdagavond "voldoende de
finitief' was geweest om voorlo
pig niet meer aan de zaak te den
ken.
Premier Thatcher zou opgelucht
zijn geweest over het verloop van
het doodstrafdebat, maar vol
gens haar medewerker "kan ze
echt niet ingenomen dat met het
feit dat een zaak die zij voort-
stond schipbreuk leed".
Politie- en gevangenispersoneel
was teleurgesteld over de afwij
zing.
WARSCHAU (AP/Reuter) - Het Poolse parlement heeft gisteren de bevoegdheden van
de politie sterk uitgebreid en tevens belangrijke stappen ondernomen om de regering
grotere bevoegdheden toe te staan in het handhaven van een eventuele noodtoestand.
De zitting van het parlement, de Sejm, werd verdaagd tot volgende week. Op die zitting
zal naar verwachting de staat van beleg worden opgeheven.
Het persbureau PAP meldde dat
de Poolse leider, generaal Jaru-
zelski, de bijeenkomst van de
Sejm volgende week zal toespre
ken. Naar verwachting zal dan
een wijziging in de grondwet
worden aangenomen waarin de
regering de macht krijgt de
noodtoestand af te kondigen om
"bedreigingen van binnenuit"
het hoofd te kunnen bieden.
De verschuiving van de door mili
tairen beheerste (en ten dele op
geschorte) "staat van beleg" naar
de meer door burgers en politie
ke stromingen gecontroleerde
"noodtoestand" is een essentiële
verandering in het proces van
formele opheffing van de staat
van beleg.
De bijeenkomst van de Sejm die
volgende week woensdag en
donderdag wordt gehouden zal
zich ook bezighouden met "plan
nen om de huidige sociaal-eco
nomische crisis het hoofd te bie
den", aldus PAP. Daarmee werd
gesuggereerd dat de plannen van
Jaruzelski om de staat van beleg
op te heffen begeleid zullen wor
den door strenge veiligheids-
Na 33 jaar in
dodencel vrij
TOKIO (AP) - In Japan is een man
vrijgesproken die 33 jaar in een
dodencel heeft gezeten. Hij werd
in 1950 ter dood veroordeeld we
gens moord op een gebedsgene
zer en diens echtgenote.
De 57-jarige Sakae Menda werd in
r januari 1949 gearresteerd en in
maart 1950 ter dood veroordeeld.
Hij ging echter onmiddellijk in
beroep, omdat zijn bekentenis
onder dwang zou zijn afgelegd.
Een aantal keren werd het beroep
verworpen, maar vandaag kwam
de rechter uiteindelijk tot de
conclusie dat het oorspronkelij
ke vonnis ondeugdelijk was.
Verboden
Het Amerikaanse leger heeft
het vervoer van Hawk-lucht-
doelraketten over de weg in
West-Duitsland opgeschort
na een tweede ernstig onge
luk in nauwelijks een maand,
zo heeft een woordvoerder
gisteren verklaard.
Het vervoer over de weg blijft
opgeschort, totdat Ameri
kaanse onderzoekers de on
gelukken hebben onderzocht
en hebben gerapoporteerd
over veiligheidsmaatregelen,
aldus de woordvoerder. Afge
lopen maandag sloeg in het
zuidwesten van de Bondsre
publiek een vrachtwagen
met drie Hawk-raketten om
tijdens een oefening. Drie mi
litairen raakten bij het inci
dent gewond. Een raket viel
van de vrachtwagen. De
schade aan de wapens be
droeg 90.000 dollar. Op 10 ju
ni was een zelfde vrachtwa
gen met drie Hawks in Beie
ren omgeslagen. Twee solda
ten werden ernstig gewond
en de raketten vielen op de
weg. De raketten dragen
geen kernladingen.
Honger
Ongeveer 300 van de naar
schatting 1000 reuzenpanda's
die in China nog zijn overge
bleven staan voor een hon
gerwinter. Volgens het We-
reldnatuurfonds in Gland in
Zwiterland wonen 200 van de
bedreigde panda's in het re-,
servaat Wolong in de provin-
cie Sichuan en de andere 100
in het aangrenzende resevaat
Baoxing.
In beide gebieden staan de
bamboeplan ten in bloei, wat
eens in de 80 jaar gebeurt en
wat betekent dat de planten
afsterven.
Bamboe is het voornaamste
voedsel van de reuzenpanda -
die ook bamboebeer wordt
genoemd - en 138 dieren
overleden in het midden van
de jaren zeventig toen de
plant bloeide in een ander ge
bied, aldus het Wereldna-
tuurfonds.
In wat leek op een poging om de
gebruikelijke procedures zo soe
pel mogelijk te laten verlopen
hechtte het parlement zonder
enig debat zijn goedkeuring aan
het voorgestelde amendement in
de grondwet over de voorzienin
gen tijdens een "noodtoestand".
Daarin staat dat de Raad van Sta
te of de voorzitter daarvan (in de
WASHINGTON (UPI) - De Ame
rikaanse Senaat heeft geweigerd
faciliteiten beschikbaar te stellen
voor de produktie van de neutro
nenbom. Een meerderheid van
de senatoren vindt dat Europa
beter verdedigd kan worden met
conventionele wapens.
De Senaat verwierp met 67 tegen
30 stemmen het voorstel facilitei
ten te bouwen voor de produktie
van een nieuwe nucleaire gra
naat voor de korte afstand die
kan worden omgebouwd tot een
neutronenbom. Dit wapen pro
duceert een verhoogde radioac
tieve straling maar heeft een ge
ringe explosiekracht.
Met het besluit draaiden de senato
ren een beslissing terug die zij
een dag tevoren hadden geno
men. Een meerderheid besloot
toen geld beschikbaar te stellen
voor de produktie van de N-bom
en de eis te laten vallen dat deze
gelden niet zouden worden ge
bruikt voordat tenminste een
Navo-land in het openbaar be
kend maakte het wapen te accep
teren.
De democratische senator Sam
Nunn zei zich tegen de N-bom te
verzetten omdat deze volgens
hem een kernoorlog op Europees
grondgebied waarschijnlijker
maakt. Europa kan zijns inziens
beter worden verdedigd met
conventionele wapens. "We heb
ben een nieuw programma met
een verhoogde-stralingswapen
(neutronenbom) geschrapt", zo
zei Nunn na de stemming.
De republikeinse senator John To
wer pleitte voor de N-bom en
waarschuwde tegen overhaaste
beslissingen op dit punt. Maar
Tower was niet in staat de repu
blikeinse meerderheid in de Se
naat te overtuigen.
praktijk de regering) de noodtoe
stand mag uitroepen als de bin
nenlandse veiligheid van Polen
wordt bedreigd of wanneer er
sprake is van een natuurramp.
Naar verwachting wordt het
amendement volgende week
zonder tegenstemmen aangeno
men. De Poolse regering heeft
ook voorgesteld om van het pers
bureau PAP van een semi-offi-
cieel orgaan een officieel orgaan
van de staat te maken.
BONN (AP) - De Westduitse vredesbeweging heeft gisteren onder het
motto "de regering kan de wil van het volk niet negeren" aangekondigd
dat zij actie zal voeren voor het houden van een volksraadpleging over
de geplande stationering van nieuwe kernraketten op Westduits grond
gebied.
De leiders van de beweging verklaarden tijdens een persconferentie dat
de regering van bondskanselier Helmut Kohl de Westduitse bevolking
om haar mening dient te vragen alvorens haar fiat te geven aan de
stationering van Pershing II - en nieuwe kruisraketten van Ameri
kaanse makelij op Westduitse territorium.
"De stationering van deze nieuwe wapens is een te belangrijke kwestie
voor alleen het (Westduitse) kabinet", aldus Jo Leinen, lid van het be
stuur van de nationale vredesbeweging.
"Opinieonderzoeken wijzen uit dat een meerderheid van de Westduitsers
de stationering niet steunt. De basis van onze gemeenschap wordt ge
weld aangedaan als de rechten van de bevolking worden genegeerd",
zo verklaarde hij.
PARIJS - Straaljagers boven de Are de Triomphe, een jaarlijks terug
kerend beeld op Quatorze Juillet, de dag waarop de Fransen het begin
van de revolutie herdenken.
(Foto AP)
DEN HAAG - De Spaanse minister
van buitenlandse zaken, Fernan
do Moran Lopez, heeft gisteren
na afloop van een tweedaags offi
ciéél bezoek aan Nederland ge
pleit voor spoedige toetreding
van Spanje tot de EG. „Het
Spaanse volk kan niet begrijpen
dat wij wel binnen de NAVO een
bijdrage moeten leveren aan de
Europese verdediging, maar niet
mogqn toetreden tot de economi
sche gemeenschap van datzelfde
Europa", aldus Moran gisteren
tijdens een persconferentie.
door
Hans Geleijnse
Moran vond een willig oor bij zijn
Nederlandse gesprekspartner,
minister van buitenlandse zaken
Hans van den Broek. Hoewel
beide bewindslieden verzeker
den dat er geen „formeel ver
band" bestaat tussen het Spaan-
Van één onzer verslaggevers)
JAKARTA - De Indonesische
regering heeft de adoptie van
kinderen door buitenlanders
verboden. Met deze maatre
gel wil de regering de stroom
adopties van Indonesische
kinderen naar het buitenland
de kop indrukken. Geschat
wordt dat maandelijks ten
ministe vijftien kinderen
door buitenlanders worden
geadopteerd, onder wie voor
al veel Nederlanders.
De regering van Indonesië
maakt een uitzondering voor
lopende adoptiezaken. Het
Indonesische ministerie van
sociale zaken wil deze zaken
om humanitaire redenen niet'
verbieden.
Vorig jaar veroorzaakte de
adoptie van een vijfjarig
meisje door een Nederlands
echtpaar grote consternatie.
Het meisje bleek door een
buurvrouw te zijn ontvoerd.
Vervolgens had zij het kind
aan een adoptiebureau ver
kocht. Het Nederlandse echt
paar adopteerde het meisje
zonder van de ontvoering op
de hoogte te zijn. Later eisten
de ouders hun dochter terug,
maar de adoptie-ouders wei
geren dat. Zij vinden dat zij
op rechtmatige wijze het
kind hebben geadopteerd.
De Indonesische minister van
sociale zaken heeft de emi
gratie-autoriteiten nu op
dracht gegeven geen uitreis
papieren af te geven voor
geadopteerde kinderen. De
door de regering erkende
adoptiestichtingen krijgen de
verplichting elke adoptie aan
het ministerie op te geven
vóórdat deze plaats heeft. Bo
vendien zullen alle papieren,
zoals geboorteakte en af
standverklaring van de moe
der, nauwkeurig op hun echt
heid worden onderzocht.
Meermalen is het namelijk
voorgekomen dat dergelijke
papieren waren vervalst.
Het Nederlandse Bureau voor
Interlandelijke Adoptie
(BIA) betreurt de maatregel
van Indonesië, vooral omdat
voor veel Indonesische kin
deren adoptie door buiten
landse ouders een laatste
middel is op een redelijker
bestaan. Toch verwacht men
bij het BIA niet, dat door de
Indonesische maatregelen
adoptie nog langer duurt dan
nu het geval is. Dat komt om
dat er minder aanvragen voor
adoptie zijn. De hoge kosten -
tussen de tien- en twintigdui
zend gulden - schrikken ve
len steeds meer af.
se NAVO-lidmaatschap en het
gewenste EG-lid maatschap,
meende Van den Broek dat van
een Spaanse toetreding tot de
EG een positieve werking kan
uitgaan op de publieke opinie
ten aanzien van het NAVO-lid
maatschap. Hij noemde de
'Spaanse bijdrage aan de NAVO
„bijzonder waardevol" en „bui
tengewoon belangrijk".
De Spaanse socialistische regering
heeft bij de verkiezingen van vo
rig jaar oktober beloofd dat de
bevolking zich per referendum
over de toetreding tot het bond
genootschap (door het voorgaan
de centrum-rechtse kabinet Cal-
vos Sotelo er vlak voor de verkie
zingen „doorgejaagd") kan uit
spreken. Vervolgens heeft de re-
gering-Gonzalez zich, zij het niet
officieel, gedeeltelijk terugge
trokken uit de militaire organisa
tie van de NAVO.
De Spaanse regering, zo menen
westerse waarnemers, poogt
(met steun van Washington) op
deze wijze het NAVO-lidmaat
schap als breekijzer voor toetre
ding tot de Gemeenschap te ge
bruiken. Tijdens de laatste top
van de Europese regeringslei
ders, in juni in Stuttgart, heeft
Frankrijk voorkomen dat een
streefdatum voor toetreding zou
worden vastgesteld. Indirect is
de beslissing daarover uitgesteld
tot de volgende top, in december
in Athene. Dan staat de uitbrei
ding van de financiële middelen
van de EG op de agenda en in
Stuttgart is afgesproken dat een
beslissing daarover gelijktijdig
genomen dient te worden met
parlementaire goedkeuring in de
lidstaten over de toetredingsver
dragen van Spanje en Portugal.
Minister Van den Broek beklem
toonde dat het feit dat Spartfe
geen diplomatieke relaties heeft
met Israël (en de PLO erkent)
geen belemmering is voor
Spaanse toetreding tot de EG.
„In het algemeen hebben wij de-
zélfde benadering van de vraag
stukken in het Midden-Oosten",
aldus Van den Broek, die, zojuist
teruggekeerd van een bezoek
aan Israël, benadrukte dat dit
land voor wat betreft zijn export
naar dë EG-landen niet het
slachtoffer mag worden van
Spaanse toetreding.
N'DJAMENA (Reuter/AFP) - De
regering van Tsjaad heeft giste
ren bekendgemaakt dat zij het
hele oosten van het land in bezit
heeft en dat haar leger de rebel
len achterna zit die zich terug
trekken in de woestijn.
"Wij hebben nu het hele oosten
van Tsjaad in handen", zei de mi
nister van voorlichting, Maha-
mat Soumaila, de dag nadat de
regering de buitenlandse journa
listen in N'Djamena naar de stra
tegische stad Abeche had over
gevlogen om hen te laten vast
stellen dat zij op de rebellen van
ex-president Goukouni Oued-
deye was heroverd.
President Hissene Habre, die
woensdag in Abeche werd gesig
naleerd, is volgens wel ingelichte
De opstandelingen van Oueddeye
hadden hun grootste succes, de
verovering zonder slag of stoot
van Abeche op de regering, op 9
juli behaald. Maar twee dagen la
ter werden ze door de soldaten
van Habre? die voor het eerst ge
bruikmaakten van zeer moderne
Franse vuurwapens, verdreven.
TEHERAN (AFP/ANP) - Ajatol-
lah Chomeini, de "gids van de
Iraanse revolutie", heeft gisteren
zijn politiek testament toever
trouwd aan de raad van deskun
digen. Deze raad die een opvol
ger of een collectief leiderschap
moet aanwijzen voor "de imam",
zal het testament na zijn dood
openbaar maken.
"Ik vertrouw deze zes pagina's, als
zijnde mijn testament, toe aan de
raad van deskundigen, die het
openbaar mag maken na mijn
dood", zo stond in een korte
boodschap van de leider van de
islamitische revolutie, die werd
voorgelezen door zijn zoon Ah
mad. Bij het uitspreken van deze
woorden barste hij in snikken
uit.
De raad van deskundigen, die gis
teren bijeen was voor zijn eerste
zitting in de Madjlis (parlement)
in Teheran, begon eveneens te
huilen bij het aanhoren van deze
verwijzing naar het vercheiden
van de leider.
Diplomaten in N'Djamena beves
tigden een mededeling van de re
gering dat zij ook Biltine, Oum
Chalouba en Kalait ten noorden
van Abeche in handen heeft.
Oueddeye heeft alleen bevestigd
dat hij Abeche heeft moeten
prijsgeven en heeft moeten bui
gen voor "tanks uit het buiten
land" van Habre en Zaïrese com
mandotroepen. De buitenlandse
journalisten die in Abeche infor
meerden bij de bevolking von
den geen bevestiging voor deze
bewering van Oueddeye. Tanks
zijn niet te zien geweest en even
min andere dan Tsjadische sol
daten van deze of gene zijde. Chi
na heeft gisteren' onderhandelin
gen aanbevolen tussen beide
partijen .pent™,, hoofd
ligheid van de NRC, deelde giste-
WASHINGTON (Reuter) - In ten
minste elf kerncentrales in de
Verenigde Staten heeft de roest
van buizen in het koelsysteem
gevaarlijke vormen aangeno
men. Dit is vastgesteld door des
kundigen van de Nuclear Regu
latory Commission (NRC), de
Amerikaanse instantie die toe
zicht op de nucleaire industrie
uitoefent.
de loop van het onderhoud dat
de Chinese minister van buiten
landse zaken, Wu Xueqian, had
met zijn Tsjadische ambtgenoot,
Idriss Miskine, die gistermorgen
voor een officieel bezoek van een
week in Peking was aangeko-
China vindt ook dat Tsjaad de Or
ganisatie van Afrikaanse Een
heid bij de zaak moet betrekken
"om te voorkomen dat de super-
mogendheden in troebel water
vissen".
mee dat tot dusver zestien
kokend-waterreactors (BWR's)
zijn onderzocht en dat bij elf
daarvan een ernstige vorm van
door belasting veroorzaakte cor
rosie van het metaal van de koel-
buizen is waargenomen. Er zijn
scheurtjes ontstaan die tot lekka
ge van de buizen kunnen leiden.
Als daardoor een belangrijk ver
lies van koelwater optreedt ont
staat het gevaar van een "melt
down" (versmelting) van de reac-
torkern.
SANTIAGO - Gabriel Valdes. voorzitter van Chili's christendemocratische partij, wuift naar belangstellen
den buiten de gevangenis van Santiago. Valdes werd gisteren vrijgelaten. Op 9 juli was hij, samen met twee
andere partijleiders, gearresteerd op verdenking van het organiseren van een protestdemonstratie tegen het
bewind van generaal Pinochet.
(Foto AP).
BRUSSEL (Reuter/AFPUPI) -
Een onbekende gewapende man
heeft gisteren een Turkse diplo
maat vermoord in het centrum
van Brussel.
De Turkse attaché, Dursun Aksoy,
reed in zijn auto naar de Turkse
ambassade. De moordenaar
schoot op ongeveer 100 meter
van het huis van de diplomaat
met een revolver van het kaliber
22 mm en vluchtte na de aanslag
te voet. De man liet het moord
wapen ter plaatse achter, zo
meldden ooggetuigen.
Kort na de aanslag op de Franklin
Roosevelt Avenue kreeg het
Amerikaanse persbureau UPI
een anoniem telefoontje van ie
mand die zei te spreken namens
het Armeense geheime leger
voor de bevrijding van Armenië
(Asala). Hij zei: "Wij zullen nog
meer Turkse diplomaten ver
moorden".
Een woordvoerder van het Belgi
sche ministerie van buitenlandse
zaken zei dat de regering dat
jongste aanslag "diep betreur
de". Hij voegde eraan toe dat de
veiligheidsmaatregelen voor de
Turkse ambassade zullen wor
den verscherpt.
In de hele wereld zijn de afgelopen
tien jaar 34 Turken, onder wie 23
diplomaten vermoord voor Ar
meense nationalisten. De jongste
aanslag met dodelijke afloop had
op 9 maart plaats in Belgrado.
Turkije heeft de moord veroor
deeld als een "barbaarse daad"
In een verklaring van het minis
terie van buitenlandse zaken
werd gezegd, dat "het effect van
deze barbaarse daad zal uitdraai
en op een nieuwe frustatie". "Het
is een belediging aan het adres
van het Turkse volk, dat zij (de
Armeense activisten) menen ons
bang te kunnen maken met laf
hartige moorden van dit soort",
aldus de verklaring.
