mmmss.
w
Aan slapen komt een
chauffeur nooit toe'
Kleinen roeren zich, groten beven
e busre^^
levensgevaar
Steun voor de 'basis' in Brazilië
VRIJDAG 8 JULI 1983
PAGINA 17
nonstop acn-
Met een zekere gelatenheid reageren de touringcarbedrijven in
de regio op de beschuldigende vinger, die FNV-bestuurder Ei-
las Niehot naar de branche uitsteekt. Natuurlijk zullen er wel
eens exessen voorkomen tijdens de nu zo populaire pendelrit
ten naar het zonnige zuiden. Bovo-tours (Roelofarendsveen),
Langhout (Ter Aar) en Beuk (Noordwijk) willen zich niet
roomser voordoen dan de paus.
Er zal wel een kern van waarheid zitten in de wilde verhalen
over chaufTeurs, die de rijtijden aan hun laars lappen en soms
18 tot 20 uur achter het stuur zitten. En: een touringcarbedrijf
moet het voor het grootste deel van dit seizoen hebben. De
chauffeurs zijn dezer dagen echt wel langer dan acht uur per
dag in touw, maar niet 18 uur nonstop. "Ik krijg m'n mensen
niet eens zo ver", zegt Bovo-woordvoerder Hannema.
Om meteen alle busreizen naar de zon als 'levensgevaarlijk' te
bestempelen is dus grote onzin, zo zeggen de drie. De consu
ment moet alleen niet lukraak met een goedkope aanbieding
in zee gaan, zonder tussen de regels door te lezen wat hem
precies wordt aangeboden.
Dolf Beuk: "Als je een advertentie ziet waarin een bedrijf garan
deert dat je binnen 20 uur in Alicante bent moet er een lichtje
bij je gaan branden. Dat kan namelijk helemaal niet, mits de
chauffeur van zo'n touringcar de voorschriften overtreedt.
Ook ik ben geen heilige. Maar er zijn bepaalde normen die je
als gerenommeerd busbedrijf in acht neemt. De concurrentie
slag in deze branche is momenteel echter moordend. De één
wil weer een tientje goedkoper zijn dan de ander. Dan krijg je
die excessen".
'M UNDBERGH
De drie zijn niet bang voor welke
controle dein ook. Ze zijn even
tueel gaarne bereid om met de
FNV, de collega-werkgevers
en overheid om tafel te gaan
zitten om buitensporigheden
uit de wereld te helpen. Voor
uitlopend op dat overleg han
teren Langhout, Bovo en Beuk
ieder hun eigen normen. Kort
en goed komen deze op het
volgende neer: in elke pendel
bus horen minimaal twee
chauffeurs. In de reis is dik
wijls (Bovo) een overnachting
inbegrepen. Een chauffeur
moet zich aan de wet houden
en niet meer kilometers maken
dan 450 per dag, waarbij uiter
aard niet op tien kilometer
meer of minder kan worden
gekeken. Kan hij zich daar niet
aan houden, dan moet hij na
vier uur rijden vier uur rust ne
men. De tachograafschrijf
een soort black box voor bus
sen, waarop aantal gereden ki
lometers en de snelheid staat
genoteerd moet nauwgezet
worden gecontroleerd. 'Verse'
chauffeurs moeten vanuit Ne
derland worden ingezet, zodra
de bestuurders over hun rijtijd
dreigen heen te raken (Beuk).
Doodsangsten
Dat is de theorie. De praktijk ziet
er, blijkens de verhalen van
doorknede pendelaars, heel
wat minder fraai uit. Twee
chauffeurs willen hun relaas
wel doen onder strikte ge
heimhouding. Dat verwondert
FNV-man Niehot, hij bezoekt
één van hen vandaag, totaal
niet. Niehot: "Sommige chauf
feurs durven hun naam niet
eens tegen mij te zeggen. In de
^VT chauffeurs soms - i
*ond^act
reeks
HWVG im-' aantal
Voor een prikkie naar Spanje?
Denk even aan de chauffeur.
ze tijd staan de mensen doods
angsten uit om hun baantje te
verliezen. Ik kan me die angst
goed voorstellen. Maar gelooft
u maar dat er excessen voorko
men. Zonet sprak ik met een
man die er twee keer 22 uur
Spanje had opzitten. Hij moest
net voor de Nederlandse grens
afstappen om op het allerlaatst
werd hij door een ander ver
vangen. Op die wijze staat ook
de Nederlandse politie mach
teloos. Namen van bedrijven
noemen heeft geen zin. Ze
doen het allemaal, op mis
schien één uitzondering na: De
Jong Intratours laat altijd een
verse ploeg in Lyon opstap
pen".
Angst doorvlecht ook de verha
len van de chauffeurs. Moor
dende ritten van en naar Span
je is één ding - ontslag is heel
wat erger. Hun betogen - die
ze onafhankelijk van elkaar
doen hebben vrijwel dezelf
de conclusies. Dat het neerzet
ten van twee chauffeurs per
bus niet automatisch inhoudt
Dat er, met name in het drukke
hoogseizoen, veel onervaren
mensen achter het stuur van
de immense touringcars krui
pen. Dat vier uur rust voor een
chauffeur heel wat anders is
dan uitrusten. Want de tou
ringcar anno 1983 is een uiterst
comfortabel vervoermiddel ge
worden. Alleen: de video en de
uitgebreide bar moeten wel
worden bediend. Van slapen in
een bus komt hooguit s' nachts
iets terecht.
Dat er sowieso van slapen weinig
komt, vooral als je met een
maat rijdt die je vanwege een
gebrek aan rijervaring niet
kunt vertrouwen. Eén van de
chauffeurs: "Neemt u maar
van mij aan dat de meeste on
gelukken op de weg worden
veroorzaakt door onervaren
lieden. Ik heb het meegemaakt
dat ik net was ingedommeld en
ik wakker schrok omdat de
bus zo heen en weer slingerde.
Er zat een knaap achter die
voor het eerst een pendel deed.
Mooi dat 'ie in slaap was geval
len. Geen wonder eigenlijk: in
Spanje had hij had niet uitge
rust, maar lekker op een terras
je gezeten. Hij vloog een halve
meter de lucht in toen ik in die
bus achter hem stond. Ik heb
hem de wagen in de kant laten
sturen en meteen het stuur
overgenomen. Gelukkig merk
ten de passagiers niets. Alleen
vroegen ze de volgende mor
gen wat dat geslinger was ge
weest. Dat zijn de rukwinden
die je hier in de Pyreneeën
hebt, heb ik toen maar ge
zegd".
Schoonmaken
De chauffeur kan na een rit van
2000 kilometer in Spanje te zijn
aangekomen niet lekker on
deruit zakken. Na het uitladen
moet de bus eerst worden
schoongemaakt voor de terug
kerende vakantiegangers. Dan
moet hij een hapje gaan eten
en vervolgens op zoek gaan
naar een slaapplaats. In het
voorseizoen levert dat geen
problemen op. Moeilijker
wordt het vinden van een bed
in de maanden juli en augus
tus. Veel kamers zijn toch al
overboekt. "En de hoteliers
zien je in deze tijd van het jaar
echt niet staan. Veel collega's
zwalken die paar uur maar wat
over straat, of ze knappen een
uiltje in de bus zelf. Na een uur
of vijf, zes, staat de volgende
ploeg op je te wachten en kun
je weer terug. Rijtijden? In
theorie heel mooi. tin de prak
tijk onhaalbaar, als je twee
keer per week heen en weer
naar Spanje rijdt".
En die schijven dan? Beide
chauffeurs honen dit zoge
naamde waterdichte systeem
weg. Het trucje bestaat volgens
hen hieruit dat een chauffeur
dikwijls met een blinde schijf
begint te rijden. Aan de Neder
landse grens wordt deze schijf
vernietigd en vervangen. Zo
staat de klok weer op nul. Het
zelfde laken een pak aan de
Spaanse grens. Van het officië
le aantal rijuren wordt op deze
wijze heel wat afgeknabbeld.
"En kom je eenmaal in Neder
land terug, dan moetje eerst al
le mensen thuisbrengen. Van
Eindhoven naar Breda, van
Rotterdam naar Den Haag,
noemt u alle grote plaatsen
maar op. De lege bus breng je
naar je baas terug. Dan ver
wachten ze van je dat je je wa
gen van binnen en van buiten
schoonmaakt, en ik hoef u niet
te vertellen dat vakantiegan
gers er een keet van maken.
Als je dan eenmaal thuis bent
val je letterlijk voor dood neer.
Je hangt een dag bekaf rond en
de volgende morgen ga je
weer, richting Spanje".
Oververmoeid
Zijn collega gaat morgen daad
werkelijk. Hij vreest voor een
herhaling van de vorige vakan
tietrip, toen hij op een zonnige
Spaanse straat oververmoeid
in elkaar zakte. De dokterskos
ten worden van zijn salaris af
gehouden. De fooien verzoeten
een dergelijke onkostenpost
toch weer? Hoongelach. "De
mensen willen voor een prik
kie naar Spapje. En dan achter
af wel klagen over een kapot
fonteintje. Ze zeuren overal
over, dat houd je niet voor mo
gelijk. Een dankjewel of een
groet kan er bij het uitstappen
nauwelijks af - laat staan een
fooitje. Echt, de vakantiegan
ger denkt nog het makkelijkst
over ons baantje. Ze veronder
stellen datje veel ziet en lekker
op je krent in zo'n mooie bus
rondtoert. Ze realiseren zich
nooit wat je allemaal mee
maakt om iedereen weer veilig
uit en thuis te krijgen".
Hebt u de tekst wel eens bestudeerd
die in het kader van het „ontmoe
digingsbeleid voor tabakspro-
dukten" sinds 1977 op de pakjes
sigaretten moet staan? „Roken
bedreigt de gezondheid. De mi
nister van volksgezondheid en
milieuhygiëne'. Nicotine 1,4 mg.
Teer 17 mg".
De ontwerpers van de pakjes, die
toch zulke grootmeesters zijn in
„het overbrengen van de bood
schap", zijn er in sommige geval
len door de kleurkeuze of het let
tertype op indrukwekkende wij
ze in geslaagd deze waarschu
wing onleesbaar te maken. Je
reinste mimicry. Op het Filter
Kings-pakje van Philip Morris
zijn de letters van de ministeriële
boodschap in goud op het goud
gele pakje gedrukt, zodat je ze al
leen bij een gunstige lichtval kan
ontcijferen. Caballero heeft ze in
rood op het bruine pakje gedrukt,
zodat je van goeden huize moet
komen om de tekst überhaupt te
vinden, alleen Gauloise doet het
in het zelfde zwarte lettertje als
de rest van de belettering (spor
tief!), terwijl Barclay zich na
tuurlijk helemaal niet schaamt
voor zijn nicotine- en teergehal
tes, en daarom wel een leesbare
tekst heeft kunnen ontwerpen...
Nu heb ik kortgeleden enigszins tot
mijn verrassing ontdekt dat ik
als niet-roker niet tot een MIN
DERHEID, maar tot een MEER
DERHEID behoor. In 1982 werd
nog maar door 37 procent van de
Nederlanders van 15 jaar en ou
der gerookt. Tien miljoen Neder
landers, dat is meer dan tweeder
de van de bevolking, rookt niet!
In 1958 rookte nog 90 procent van
de mannen boven de 15 jaar, dat
getal is in 24 jaar teruggelopen
tot 41 procent. Verbazingwek
kend!
Ook in Groot-Brittannië zijn de ro
kers langzamerhand in de min
derheid geraakt. Woensdag ston
den er paginagrote advertenties
in de Engelse kranten van „The
Health Education Council", on
der de lastig te vertalen kop:
Eight million smokers decide it's
better to kick the habit than kick
the bucket".
Acht miljoen rokers besluiten dat
het beter is de gewoonte te schop
pen dan de emmer te schoppen, -
dat zou ik geen bevredigende ver
taling willen noemen. „Kick the
habit" is breken met de gewoonte,
en „kick the bucket" is 't hoekje
omgaan. Dat houdt vermoedelijk
verband met een oud Engels ge
bruik om stervenden op een em
mer te zetten. Wat dacht u van:
acht miljoen rokers hebben beslo
ten dat het beter was met een GE
WOONTE te stoppen dan met het
leven te stoppen? Beter de laatste
rook uitblazen dan de LAATSTE
ADEM? Beter de SIGARET dan
de WERELD vaarwel zeggen. En
fin, u begrijpt de bedoeling. De
tekst van de advertentie luidde
verder als volgt:
De recente cijfers, die de regering
gisteren gepubliceerd heeft, to
nen aan dat het aantal rokers op
nieuw op dramatische wijze is
afgenomen.
Zij zijn nu sterk in de minderheid.
Er zijn twee keer zoveel niet-rokers
als rokers. (Willén de eigenaars
van bioscopen, theaters en lucht
vaartmaatschappijen hier nota
van nemen, alstublieft).
Het komt er op neer dat er nu al
meer EX-ROKERS in Engeland
zijn dan er mensen Zweden wo
nen.
Meer dan 8 miljoen.
Zij verheugen zich allemaal in die
kenmerkende onthoudingsver
schijnselen.
Zij hebben niet langer dat rokers-
hoestje. Zij kunnen wandelen,
joggen, zwemmen en tennis spe
len zonder naar adem te hoeven
happen.
Zij kunnen hun voedsel weer proe
ven en de bloemen weer ruiken.
Hun tanden en vingers zijn vrij
van nicotine.
En het beste van alles is dat zij in
aanzienlijke mate het risico heb
ben verkleind om bronchitis, em
fyseem, longkanker en hartkwa
len op te lopen.
Zij zijn bevrijd van de gewoonte en
van zijn gevaren.
Maar ook al is er een slag gewon
nen, de oorlog is nog lang niet
voorbij.
Het roken doodt nog altijd 250
mensen per dag.
Per jaar is het verantwoordelijk
voor acht maal zoveel doden als
er bij verkeersongelukken vallen.
Dus ook al is het een uitstervende
gewoonte, hij sleept toch nog veel
mensen met zich mee.
Als u nog steeds rookt, hopen we
dat de recente cijfers u zullen
aanmoedigen ermee te stoppen.
Veel mensen vonden het veel mak
kelijker om ermee te stoppen dan
zij tevoren hadden gevreesd.
En als acht miljoen mensen het
kunnen, waarom u dan niet
Tegen de tijd dat de volgende cij
fers door de regering worden ge
publiceerd, hopen we dat u ook
een niet-roker bent geworden.
Net als de meeste andere mensen.
De kerkelijke basisge
meenschappen in Bra
zilië hebben op hun
vijfde congres in Sao
Paulo steun gekregen
van een groot aantal
geestelijken en theolo
gen. Ruim dertig bis
schoppen wonen de
bijeenkomsten die
tot vandaag duren -
bij.
De algemene secretaris van de
Braziliaanse bisschoppen
conferentie, bisschop Lucia
no Mendes, hekelde al bij de
opening van het congres de
campagne van bepaalde
groepen tegen de basisge
meenschappen. Deze ge
meenschappen zouden uit
zijn op een volkskerk los van
de kerkelijke hiërarchie. "De
katholieke basisgemeen
schappen zijn geen politieke
partijen, maar krachten die
de samenleving willen ver
nieuwen overeenkomstig het
Woord van God", zei bis
schop Mendes.
Bij de verkiezingen van novem
ber vorig jaar kozen de-basis
gemeenschappen soms open
lijk de kant van de oppositie.
Daarover zei Mendes, dat de
kerk zich tijdens een verkie
zingscampagne wel op een of
andere manier moét uiten.
"De ophelderingen die in de
basisgemeenschappen wer
den gegeven hadden tot doel,
de leden bewust en in vrij
heid te laten kiezen". "De rol
van de gemeenschappen is
vooral evangelisch, niet poli
tiek". "Maar het evangelie
verplicht ons wel tot een so
ciaal en politiek gedrag dat
uitgaat van de menselijke
waardigheid".
Kardinaal Aloisio Lorscheider
verzekerde de 500 afgevaar
digden, dat het tot de taak
van de basisgemeenschappen
behoort, een nieuwe samenle
ving te vormen, die broeder
lijk, rechtvaardig en solidair
is. "Daar deugt op het ogen
blik niets van". De kardinaal
beschreef de tegenwoordige
samenleving als 'zeer indivi
dualistisch' en 'egoïstisch'.
"De tegenstanders zijn bang,
dat het volk wordt wakker
geschud en zijn rechten gaat
opeisen. Ze zijn bang voor de
uitgebuite menigte. Want als
de kleinen zich gaan vereni
gen, beven de groten".
De kardinaal waarschuwde
voor de klassenstrijd en het
marxisme. De nieuwe samen
leving kan beter op het evan
gelie worden gegrondvest.
"Het is vooral dat evangelie,
dat de tegenstanders van de
basisgemeenschappen zwaar
op de maag begint te liggen",'
zei de kardinaal.
Bidden voor paus
Volgens bisschop Augusto Al-
ves da Rocha is het volstrekt
in overeenstemming met het
evangelie als de nieuwe sa
menleving 'een minimum
aan socialisme' vertoont. Van
de kapitalistische en commu
nistische samenlevingen
kunnen bepaalde 'positieve
elementen' worden overge
nomen. Een staatskaptalis-
tisch socialisme, dat van de
menselijke persoonlijkheid
maar weinig overlaat ('bu
reaucratisch zonder zeggen
schap van de bevolking'),
wees hij af.
Basisgemeenschappen in het
bisdom Lins vroegen in een
publikatie de gelovigen, te
bidden voor de paus, "opdat
hij nog niet méér misstappen
begaat dan tijdens zijn recen
te bezoek aan Nicaragua". De
paus had zich daar moeten
opstellen aan de kant van het
volk, "dat na 400 jaar uitbui
ting veel bloed heeft vergo
ten om vrij te worden". Maar
de paus liet die gelegenheid
voorbijgaan en hield slechts
een toespraak tot theologen.
in één parochie had de priester,
nadat hij deze kritiek van de
basisgemeenschappen had
voorgelezen, de gelovigen op
geroepen "te bidden voor de
bekering van de paus". Op
het congres van de basisge
meenschappen wilde de bis
schop van het desbetreffende
diocees daarop liever niet
reageren. Wel betreurde hij
de publikatie in Lins.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen
te Zandvoort J. A. van Leeu
wen Steggerda-Vinkega (Fr.);
aangenomen naar Ede A. C.
Kortleve Benschop (die be
dankte voor Boskoop).
Toegelaten tot de evangeliebe
diening G. C. Officer Hattem
('De Heezenberg'); toegelaten
tot de evangeliebediening en
beroepbaar D. van Doorn
Stedum (Gr.) en mevr. J. F.
van der Steen Bennekom.
Minder zwaar. Het Interker
kelijk Vredesberaad (IKV)
heeft voor de komende Vre-
desweek (18 tot 25 septem
ber) een documentatiepakket
in voorbereiding, dat wat
minder zwaar zal zijn dan in
voorgaande jaren. De vredes-
krant wordt de helft dunner
(8 pagina's) en ook beter lees
baar (met meer illustraties en
interviews).
Het IKV wil zijn informatie ook
wat meer verspreid gaan aan
bieden. Zo worden een paar
brochures niet in het docu
mentatiepakket opgenomen
maar eerder uitgegeven. De
gebruikers moesten in één
keer te- veel verwerken.
Het thema blijft het verzet te
gen de kruisraketten. Daarbij
wordt aangetekend, dat ook
de Russische raketten weg
moeten, "maar niet op de ma
nier van vóór wat hoort wat".
Doodstraf. Op 12 juli, de dag
voordat het Britse Lagerhuis
erover zal praten, zal de syno
de van de Anglicaanse Kerk
van Engeland en Wales een
spoeddebat houden over de
mogelijke herinvoering van
de doodstraf.
De meningen in deze kerk over
dit onderwerp zijn verdeeld,
net zoals in de hele Britse sa
menleving. Dr. Robert Run-
cie, primaat van de Angli
caanse Kerk, is zelf tegen het
opnieuw invoeren van de
doodstraf. De staat krijgt dan
een macht, die te zeer op die
van God lijkt, vindt hij.
Minderheden
Vertegenwoordigers van pro
testantse minderheden in
België, Frankrijk, Spapje,
Portugal, Italië en het niet
Duits sprekende deel van
Zwitserland zijn in Sommie-
res (Frankrijk) bij elkaar ge
weest om hun relatie met de
Rooms-Katholieke Kerk te
bespreken.
Er zijn ontwikkelingen binnen
de Rooms-Katholieke Kerk,
waarover de protestantse
minderheden zich zorgen
maken, zoals de herleving
van bepaalde soorten 'volkse
vroomheid', het opleggen
van ethische waarden ('ker
kelijk imperialisme') aan de
maatschappij en een tekort
aan respect voor de gods
dienstige vrijheid van min
derheden.
De top van de kerk wil te wei
nig de gevolgen trekken uit
wat het Tweede Vaticaans
Concilie heeft besloten, vin
den de minderheden. Ook
worden verschillende theolo
gische opvattingen binnen de
Rooms-Katholieke Kerk te ge
makkelijk genegeerd.
Voorwaarden voor een door
gaande oecumene zijn: er
kenning van de 'soevereme
autoriteit van de Heilige
Schrift', voortdurende refor
matie van de gehele kerk en
het priesterschap van ólle ge
lovigen.