c
Mijnen Chili onder bewaking
EG is nog niet
erg opgeschoten
Paul Volcker nog 4 jaar
hoofd Amerikaanse Bank
Paus blijft op vrijheid
en hervormingen hameren
Israëlische vice-premier
Simcha Ehrlich overleden
Explosieve situatie door stakingen
Challenger gelanceerd
Weer staatsgreep in
Ghana neergeslagen
Doden door aanslag in Beiroet
JE MAG ER
8%
NAAR KIJKEN EN
O/O
AANKOMEN OOK.
Buitenland
WASHINGTON (UPI/AFP) - Paul Volcker, hoofd
van de Federal Reserve Board, de Amerikaanse
Centrale Bank, blijft op verzoek van president
Reagan aan voor een nieuwe termijn van vier
jaar.
Dit is zaterdag bekendgemaakt door de Ameri
kaanse president vanuit Camp David in Mary
land aan het begin van zijn wekelijkse radio
boodschap.
Volcker, 55, was in 1979 benoemd door de toenma
lige president Jimmy Carter. Zijn termijn zou in
juli aflopen.
Hij heeft via zijn krap-geldpolitiek de inflatie in de
VS weten te drukken, maar is er niet i
tevens het rentepeil omlaag te krijgen. De herbe
noeming van de Amerikaanse financiële en mo
netaire expert met grote internationale reputatie,
vooral op het gebied van de internationale schul
denpositie, geschiedt zeker niet in de laatste
plaats met het oog op de naam die hij heeft in
Wall Street en in het buitenland.
De inflatie in de VS is sinds 1979, toen deze nog
boven de tien procent lag, gedaald tot onder de
vier procent thans. Toch achten vele Amerikaan
se economen deze poütiek tevens de hoofdoor
zaak van de zwaarste recessie na de oorlog in de
VS die het aantal werklozen tot inmiddels meer
dan twaalf miljoen heeft doen stijgen.
MAANDAG 20 JUNI 1983
JERUZALEM (AFP) - De Israëli
sche vice-premier, Simcha Ehr
lich (67), is gisteravond aan de
gevolgen van een hersenbloe
ding in een ziekenhuis in Jeruza
lem overleden.
Ehrlich had dinsdag een hersen
bloeding gehad en lag sindsdien
in een coma. Begin dit jaar had
hij een open hartoperatie in de
Verenigde Staten ondergaan.
Hij was leider van de Liberale Par
tij die deel uitmaakt van de Li-
koed-regering van premier Me-
nachem Begin en die in het 120
leden tellende parlement 18 ze
tels heeft. Ehrlich gold als de
grondlegger van het economisch
liberalisme in de regering-Begin.
Met de dood van Ehrlich verliest
premier Menachem Begin een
van zijn trouwste helpers en een
bekwaam onderhandelaar. Hij
stond bekend als een gematigd
man, maar deed onlangs veel stof
opwaaien door openlijk te ver
klaren dat de vroegere minister
van defensie, Ariel Sharon, de re
gering heeft misleid tijdens de
oorlog in Libanon.
Na bijna dertig jaar socialistisch
beleid stuurde hij Israël in de
richting van een kapitalistische
economie. Als minister van fi
nanciën in het eerste kabinet-Be
gin gaf Ehrlich meer ruimte aan
particuliere ondernemingen
door het terugbrengen van de
overheidsbemoeienis.
MEXICO-STAD De Chileense dictator generaal Augus-
to Pinochet heeft de belangrijkste mijncentra van Chili
onder militaire controle gesteld in een wanhoopspoging
om de tegen zijn bewind stakende kompels te bedwin
gen. De situatie in de kopermijnen is daardoor uiterst
explosief geworden.
Met name in de streken El Salva
dor en Chuquicamata, op 900 en
1400 km van de hoofdstad San
tiago, waar de mijnwerkers be
reid lijken om door te gaan met
hun staking. Oorspronkelijk be
doeld als protest tegen het arrest
van de leider van de twee recente
volksprotesten tegen de dicta
tuur van Pinochet, Rodolfo Se-
guel.
door
Rob Sprenkels
De stakingsgolf begon afgelopen
donderdag in de mijn van El Sal
vador, waar tegen het ontslag
van 23 mijnwerkers werd gepro
testeerd en tegen het arrest van
Seguel. Vrijdag legden al de
kompels van de mijncentra An-
dina in Teniente het werk 24 uur
neer, ondanks de aankondigin
gen van de regering dat de sta
kers zouden worden ontslagen.
Toen dat laatste tot op zekere
hoogte werkelijk gebeurde (vol
gens het staatsbedrijf Codelco
zijn in totaal zon 1800 mijnwer
kers ontslagen, volgens de over
koepelende vakbond van de
kompels bijna 3000) kondigden
de mijnwerkers vanaf vandaag
een staking van onbeperkte duur
af in de El Salvador-mijn en in de
tot dan toe normaal opererende
Chuquicamata, met 10.000 mijn
werkers de belangrijkste koper
mijn van Chili. En ook in Andi-
na, waar het werk zaterdag werd
hervat, hebben de kompels plan
nen om opnieuw het werk neer
te leggen.
Ontslagen
Berichten over gewapende botsin
gen zijn tot nu toe uitgebleven.
Voorlopig is het niet duidelijk in
hoeverre de Chileense mijnwer
kers in staat zijn te voorkomen
dat zij met een geweer in de rug
koper moeten delven. Bijna alle
vakbondswerkers en -leiders zijn
trouwens de afgelopen dagen
ontslagen en hen is de toegang
tot de mijnen ontzegd. Berichten
over de gang van zaken zijn tot
President
Het Nationale Volkscongres
van China heeft zaterdag Li
Xiannian gekozen tot presi
dent. De verkiezing van Li
Xiannian komt niet als een
verrassing. Hij was de enige
kandidaat.
'Stelen mag'
De allerarmsten hebben het
recht te stelen en te plunde
ren om in leven te blijven.
Deze stelling werd het afgelo
pen weekeinde tijdens een
persbijeenkomst verdedigd
door de Braziliaanse kardi
naal Aloisio Lorscheider. De
kerkelijke leider verzekerde,
dat de hongerende menigten
"het recht hebben voor zich
zelf het noodzakelijke te zoe
ken bij de rijkdommen van
de anderen".
Kardinaal Lorscheider sprak
na afloop van een bijeen
komst van elf bisschoppen
die in het verpauperde
noordoosten van Brazilië
werken. Al vijf jaar heerst
daar een extreme droogte,
die een grote hongersnood en
uittocht uit het gebied tot ge
volg heeft.
Olifanten
Sinds de maand april zijn in
Zimbabwe meer dan 2000 oli
fanten afgeschoten en 4000
worden het alsnog in het
raam van een actie om hun
aantal in het land met 20 pro
cent te verminderen.
Beperking van het aantal oli
fanten in Zimbabwe (mo
menteel 48.000) is noodzake
lijk om de bomen en de plan
tengroei en het milieu in het
algemeen te beschermen.
"Als wij niet selecteren ko
men duizenden dieren om
door ondervoeding en dorst",
zei een woordvoerder van de
regering.
nu toe tegenstrijdig. De vice-pre
sident van Codelco, Patricio
Contese, beweerde dit weekein
de dat de activiteiten in alle mijn
centra normaal zijn. De mijnwer
kersvakbond beweert daarente
gen dat de staking in El Salvador
nog altijd doorgaat.
Roberto Carvajal, de secretaris-ge
neraal van de georganiseerde
kompels, zei zaterdagavond dat
de belangrijkste eis van de pro
testerende mijnwerkers het her
stel van de democratie in Chili is,
iets wat Pinochet op basis van de
door hem eind 1980 wettig ver
klaarde grondwet wil uitstellen
tot het eind van de jaren tachtig.
Maar of de Chileense dictator het
nog zolang zal volhouden, lijkt
steeds twijfelachtiger. Er gaan
met de dag meer geruchten in
Santiago over onenigheid bin
nen de hoogste gelederen van
het Chileense leger. En verschil
lende vakbonden die Pinochet
met de harde maatregelen tegen
de mijnwerkers had willen inti
mideren, lijken ondanks de dit
weekeinde verplichte avondklok
en het arrest van twee van hun
leiders, Sergio Troncoso van de
bouwvakkers en Carlos Opazo
van de boeren, te werken aan
nieuwe protesten die nog deze
week zouden moeten plaatsvin
den.
Pinochet zelf heeft dit weekeinde
in feite erkend dat zijn positie in
gevaar, is. Alle sociale onrust toe
schrijvend aan „communisten,
riep hij emotioneel over de natio
nale radio en televisie: „Ik ben
bereid mijn leven te geven om de
militaire regering die ik leid te
verdedigen. Een bijna identieke
uitspraak deed Salvador Allende
in september 1973, kort voordat
hij tijdens de staatsgreep van Pi
nochet om het leven kwam. Al
leen had Allende het natuurlijk
niet over een „militaire regering
maar over een „socialistische.
Stakende mijnwerkers van een Chileense kopermijn zingen hand-i
iucces van hun stakingsactie vieren.
-hand het Chileense volkslied, als zij het
CZESTOCHOWA Paus Johan
nes Paulus II heeft dit weekein
de opnieuw een pleidooi gehou
den voor een Polen waar het in
dividu recht heeft op vrijheid en
de natie op onafhankelijkheid.
Bij de ikoon van Polens nationa
le heilige, de Zwarte Madonna, in
het klooster van Jasna Gora in
het zuiden van Polen hield de
paus zaterdag en gisteren de naar
schatting twee miljoen samenge-
CAPE CANAVERAL (Reuter/AFP) - Het Amerikaanse ruimteveer Chal
lenger is zaterdag precies volgens schema om 13.33 uur Nederlandse
tijd gelanceerd. Aan boord is de eerste Amerikaanse vrouwelijke astro
naut, Sally Ride.
De bemanning zal tijdens de vlucht twee commerciële kunstmanen in
een baan om de aarde brengen. Voor Indonesië is dat de Palapa-B, een
satelliet voor radio- en televisie- en telefoonverbindingen tussen de
eilanden van de Indonesische Archipel en tussen Indonesië en Zuid-
oost-Azië. Voor Canada wordt de verbindingssateliet Anik-C2 in een
baan om de aarde gebracht.
Sally Ride en John Fabian zullen experimenten uitvoeren met de West-
duitse satelliet Spas-O 1. Deze satelliet wordt met een mechanische arm
in de ruimte geplaatst en later weer uit de lucht geplukt.
Norman Thagard is de eerste arts aan boord van een Amerikaans ruimte
veer. Hij zal de zogenaamde ruimteziekten onderzoeken.
(Foto API
stroomde gelovigen voor dat het
niet mogelijk is waarlijke vrij
heid te bereiken zonder daarvoor
grote offers te brengen.
Tegelijkertijd toonde het Poolse
militaire bewind zich geïrriteerd
over het politieke karakter dat de
massale bijeenkomsten met de
paus ook kenmerkt. De kritiek
richtte zich echter niet op de in
houd van de pauselijke redes,
maar, aldus regeringswoordvoer
der Jerzy Urban gisteren in War
schau, „wij kunnen niet toelaten
dat anti-socialistische elementen
dit pausbezoek misbruiken. Ur
ban verweet de kerkelijke orde
dienst dat deze er niet in slaagde
toeschouwers af te houden van
demonstraties. Hij doelde daar
bij kennelijk op de spandoeken
en spreekkoren ten gunste van
de verboden vakbeweging Soli
dariteit, die herhaaldelijk bij de
massale misvieringen in War
schau en Czestochowa waren te
zien en horen.
door
Hans Geleijnse
Volgens Urban was de kerk verant
woordelijk voor een ordelijk ver
loop van de bijeenkomsten. Wan
neer de organisatoren niet tegen
hun taak opgewassen blijken, zal
dit een verdere „normalisatie
van het openbare leven in Polen
in de weg staan en een nadelige
invloed hebben op de verhou
ding tussen kerk en staat, aldus
de regeringswoordvoerder.
De Poolse regering heeft herhaal
delijk het doen en laten van de
paus in Polen en de reactie van
zijn volgelingen erop in verband
gebracht met een mogelijk defi
nitieve en volledige opheffing
van de „beperkte noodtoestand
die nog steeds van kracht is.
Hoewel Urban zei geen commen
taar te willen geven op de uit
spraken van de paus tijdens dit
tweede bezoek, menen politieke
waarnemers hier dat de autoritei
ten met deze waarschuwing een
schot voor de boeg willen geven.
Een al te grote nadruk van pau
selijke zijde op herstel en nale
ving van mensenrechten, of het
recht op vrijheid, betekent olie
op het vuur en zal, aangewak
kerd door „anti-socialistische
elementen, ervoor zorgen dat de
staat zijn controle op het dage
lijks leven niet zal versoepelen
maar verscherpen.
Zaterdag en zondag was in het in
dustriestadje Czestochowa een
enorme politiemacht op de been
om voor de „veiligheid van de
paus zorg te dragen. Eenheden
van politie en de gevreesde op
roerpolitie Zomo waren op stra
tegische punten in de stad en bij
de uitvalswegen gestationeerd
en voerden controles uit. Een
Franse tv-ploeg die de politie
macht filmde, werd gisteren met
uitzetting uit Polen bedreigd,
maar kreeg later op de dag toch
toestemming om te blijven. Een
Duitse fotograaf bracht enige
uren op een politiebureau door,
nadat hij opnamen van politie-af-
zettingen had gemaakt.
Echte incidenten zijn er niet ge
meld; wel trokken groepen men
sen zaterdag en zondag in spon
tane optochten door de stad na
afloop van de pauselijke optre
dens. Op zulke momenten scan
deerde het „Solidarnosc door de
straten. Maar de betuigingen van
liefde aan de paus overheersten.
Opgelucht hebben de rege
ringsleiders uit de Europese
Gemeenschap gisteren hun
driedaagse topconferentie in
het Neue Schloss in Stuttgart
afgesloten. De gevreesde ru
zie met Margaret Thatcher
over de begroting voor 1983
bleef uit, en zelfs werd men
het eens over verklaringen
betreffende de toekomstige
financiering van de Europese
Gemeenschap en de Europe
se samenwerking.
De teksten daarover zijn echter
rijkelijk vaag, en de vraag
rijst, of men nu werkelijk zo
veel is opgeschoten. Minister
Van den Broek zei met ge
voel voor nuance: „Een stuk
je verlamming is doorbroken.
Niemand gaat weg met het
gevoel: we zijn dieper in de
put geraakt, dat is duidelijk
niet het geval. Even duidelijk
is het echter, dat de EG nog
lang niet uit die financiële
put gekropen is. Daarvan zal
pas iets kunnen blijken in de
cember, als de tien regerings
leiders hun volgende top in
Athene houden. Dan zouden
er werkelijk besluiten geno
men moeten worden. Pre
mier Lubbers voorspelde gis
teren in Stuttgart echter al:
„Dat wordt buitengewoon
moeilijk.
door
Ferry Mingelen
De Europese Commissie, het
dagelijks bestuur van de Ge
meenschap, die veel voorbe
reidend werk moet doen voor
de top in Athene, toonde zich
in informele kringen in Stutt
gart teleurgesteld. „We had
den gehoopt dat de rege
ringsleiders duidelijker zou
den aangeven in welke rich
ting zij de oplossing willen
zoeken, maar dat is niet ge
beurd, aldus een Commissie
ambtenaar. Premier Lubbers
gaf toe dat de aanwijzingen
zeer vaag waren, maar, zo
meende hij, meer was ge
woon niet mogelijk.
De reden daarvan is, dat de lan
den nog steeds sterk ver
deeld zijn over de nieuwe fi
nanciële structuur voor Euro
pa. Frankrijk, Italië, Ierland
en Griekenland zijn bijvoor
beeld sterk voor uitbreiding
van de beschikbare EG-fond-
sen, omdat ze daar zelf voor
deel van verwachten- Groot-
Brittannië en Duitsland, die
tot nu toe voor een groot deel
van de Gemeenschappelijke
kosten opdraaien, leggen
veel sterker de nadruk op be
zuinigingen en een eerlijker
verdeling van de Europese
lusten en lasten. Daartoe wil
len zij andere methoden ont
wikkelen om die lasten met
name over de lidstaten te ver
delen, maar dat stuit weer op
heftig verzet van landen als
Nederland en Denemarken.
Over één zaak lijkt, door de ja
ren heen, echter groeiende
overeenstemming te ont
staan: de steeds maar hoger
wordende landbouwuitgaven
moeten onder controle ge
bracht worden. Zelfs Neder
land, dat zeer van de Europe
se landbouwpolitiek profi
teert, maakt van de beheer
sing van deze uitgaven nu
een hoofdpunt in het EG-be-
leid.
„Het landbouwbeleid is geen
sacraal gebeuren, waarbij
men geen rekening hoeft te
houden met de financiële
consequenties, zei Lubbers.
Nederland accepteert voor
het eerst een beperking van
die uitgaven en, zo gaf Lub
bers toe, dat is een accentver
schuiving in het Nederlandse
beleid. Naar de mening van
Lubber's hebben de Neder
landse boeren, die vorig jaar
als enige beroepsgroep in Ne
derland hun inkomen zagen
stijgen, al zó lang van het Eu
ropese beleid geprofiteerd,
dat een inpassing van de
landbouwuitgaven in het al
gemene bezuinigingskader
nu op zijn plaats is.
Het schone voornemen om de
landbouwuitgaven te beheer
sen bestaat overigens al lang
in de Gemeenschap. Al in
1969 op de top in Den Haag
waren de regeringsleiders het
eens over de noodzaak „van
een hervorming van het land
bouwbeleid die erop gericht
is de begrotingslasten te be
perken. Daar is dus nooit wat
van terechtgekomen. Nu het
geld in Europa echter op
raakt en de EG-lidstaten
slechts schoorvoetend begin
nen na te denken over moge
lijke uitbreiding van de Ge
meenschappelijke middelen,
zijn zelfs de machtige Euro
pese landbouwlobbys niet
meer in staat werkelijke in
grepen te voorkomen. Al
thans, zo ziet het ernaar uit.
„Er gebeurt pas wat in Europa
als we financieel echt in de
puree komen te zitten, voor
spelde een hoge Nederlandse
landbouwambtenaar recente
lijk. Het lijkt erop dat die tijd
zo langzamerhand aanbreekt.
ACCRA (Reuter/UPI) Opstandi
ge soldaten hebben gisteren te
vergeefs geprobeerd het bewind
van het staatshoofd van Ghana,
kapitein-vlieger Jerry RaWlings,
omver te werpen. Na enkele uren
durende gevechten tussen loyale
militairen en opstandelingen in
de hoofdstad Accra is de poging
tot staatsgreep neergeslagen, zo
verklaarde Rawlings in een ra
dio-uitzending. Volgens Raw
lings zijn enkele dissidenten om
gekomen en anderen gearres
teerd.
De kapitein-vlieger liet de grenzen
tot nader order afsluiten, strate
gische punten door loyale troe
pen innemen en de avondklok
uitbreiden. Het is de vierde maal
binnen één jaar dat een poging is
ondernomen Rawlings ten val te
brengen. Het Britse dagblad The
Guardian meldde onder aanha
ling van Ghanese regeringskrin
gen dat deze vierde couppoging
het werk was van soldaten, die
vastzaten wegens een mislukte
staatsgreep in november vorig
jaar en uit hun gevangenis ont
snapten. Ook werd gezegd dat bij
de opstand slechts enkele mili
tairen waren betrokken en dat de
rebellie geen echte bedreiging
vormde voor het bewind.
De rebellerende soldaten stonden
kennelijk onder leiding van een
man die zichzelf via radio-Accra
voorstelde als Ghana's nieuwe
"in functie getreden gevolmach
tigde" Carlos Halida Gyuiwah.
Hij is.een soldaat eerste klasse,
die in de cel zat wegens de coup
poging van november.
Radio-Accra kwam gistermorgen
in handen van personen die zich
zelf "revolutionaire strijders"
noemden. Het duurde ongeveer
twee uur totdat in een uitzending
werd gezegd dat de regering de
opstandelingen onder controle
had.
Ghana heeft momenteel te kampen
met de ernstige voedseltekorten
in zijn geschiedenis, hetgeen de
monstraties heeft uitgelokt van
arbeiders en studenten. Volgens
de regering komt Ghana dit jaar
500.000 ton voedsel te kort en is
dit te wijten aan slechte oogsten
en de toevloed van miljoenen
Ghanezen, die vier maanden ge
leden Nigeria werden uitgezet.
ADVERTENTIE
BEIROET (UPI/Reuter) - Zater
dagavond zijn door het ontplof
fen van een auto in Beiroet .twee
mensen omgekomen en een ern
stig gewond. Het voertuig waarin
kennelijk een bom was vervoerd
ontplofte in een straatje achter
het Commodore-hotel, trefpunt
van de buitenlandse pers in Bei
roet.
In het wrak van de auto werden
twee Palestijnse identiteitsbe
wijzen gevonden.
Een nieuwe groep, die zichzelf 'Het
geheime leger voor de bevrijding
van Libanon' noemt, stelde zich
via een anonieme boodschap
verantwoordelijk voor de explo
sie. Gezegd werd dat er 'nog
meer operaties op het program
ma staan tegen buitenlanders die
verblijven in ons eigen land'.
Een belangrijke vertegenwoordi
ger van de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO, is giste
ren ernstig gewond geraakt bij
een moordaanslag in de buurt
van een Palestijns vluchtelingen
kamp in Syrië.
Volgens PLO-kringen is de toe
stand van kolonel Ezzedin Sharif
(ook bekend als Aboe Ziad) kri
tiek. Maar een van zijn medewer
kers zei dat het wel meeviel. Sha
rif is een naaste assistent van
Aboe Jihad, de plaatsvervanger
van PLO-leider Jasser Arafat.
Sharif bezocht gisterochtend een
militair kamp van de PLO in de
buurt van de Syrische hoofdstad
Damascus toen de aanslag
plaatshad.
Spaarplan.
Misschien wilt u ooit een eigen huis kopen. In dat geval wijzen wij u op
een bijzondere NMB Spaarvorm met een extra hoge rente.
U kunt al meedoen vanaf f 100,-. Uw spaargeld blijft altijd direct
opneembaar. En Ms u huiseigenaar wordt, zelfs zonder opnamekosten.
Praat er eens over bij de NMB. NMB BANK
DEN1IBDENKTMCTUMEE.
