Kamer eens met
persoonsnummer
Kamerleden hekelen
eenheidskoers CDA
C
Chaos na ontploffing Muiden
Hogere boete voor
belastingontduiking
Hulde voor Polak
Ter voorkoming steunfraude
Buikema en Faber schrijven protestbrief
Al eerder
explosies
in fabriek
Geen straf
voor aanleg
"hennepheg'
Vast
en zeker
voor elk
kunstgebit
DINSDAG 31 MEI 1983
Binnenland
Personeel van de kruitfabriek wacht op het fabrieksterrein op nadere
berichten over de ontploffing. Later op de dag werden de werknemers
naar huis gestuurd.
(foto ANP)
MUIDEN (GPD) - Of de oorzaak
van de explosie van gisteren bij
de kruitfabriek Muiden-Chemie,
waarbij drie werknemers om het
leven kwamen, ooit kan worden
achterhaald, moet worden be
twijfeld. Het gebouwtje waarin
de explosie zich voordeed, is ge
heel van de aardbodem wegge
vaagd. Er wordt een onderzoek
ingesteld door het bedrijf zelf, de
Technische Recherche van de
rijkspolitie in Amsterdam en de
Arbeidsinspectie.
Volgens technisch-directeur W. de
Vries hebben de veiligheids
maatregelen goed gefunctio
neerd, omdat de omvang van de
ontploffing beperkt is gebleven
tot de ruimte waar deze plaats
vond. Niettemin veroorzaakte de
explosie een grote chaos. Op het
hele terrein werden brokstukken
aangetroffen.
Het gebouwtje waarin ontsteek-
kruit werd gefabriceerd had mu
ren van één meter dikte. Door de
constructie van het gebouw ging
de explosie voornamelijk in de
richting van het IJsselmeer. In
de stad Muiden werd geen scha
de aangericht.
De bedriifsbrand weer van Muiden-
Chemie was de situatie direct
meester. De Muidense brand
weer werd niet ingeschakeld.
Een agent vertelde dat de politie
pas tien minuten na aankomst op
het terrein werd toegelaten. De
werknemers van het bedrijf wer
den in de kantine verzameld.
Vrouwen die wilden weten wie
de slachtoffers waren, werden
niet op het terrein toegelaten. De
werknemers van Muiden-Che
mie zijn kort na het gebeuren
voor de rest van de dag naar huis
gestuurd.
De identiteit van de drie overleden
medewerkers is nog niet vrijge
geven. Het is zeer waarschijnlijk
dat het om buitenlanders gaat,
aangezien het merendeel van de
250 werknemers van Muiden-
Chemie niet van Nederlandse
herkomst is. „Het werk is blijk
baar zo gevaarlijk dat Nederlan
ders het niet willen doen en het
is de vraag of buitenlanders in
panieksituaties de veiligheidsin
structies precies begrijpen", zegt
de milieugroep Muiden.
Volgens De Vries is het ongeluk
geen enkele reden om de fabriek
te verplaatsen aangezien de cata
strofe zich tot het fabrieksterrein
heeft beperkt. Het gaat in feite
om een bedrijfsongeval, vertelde
ook de Muidense wethouder
Maijo Vlaanderen (WD). „Hoe
erg het ook is, het ongeluk is
toch zeer beperkt gebleven",
vindt zij.
Wat dat betreft hebben de veilig-
heidsmaatrelen inderdaad zo ge-
funtioneerd als de bedoeling
was. Na de grote ramp in 1972,
waarbij zo'n 1700 kilogram kruit
explodeerde, is gesteld dat een
catastrofe van een dergelijke om
vang zich niet meer mocht voor
doen. In de Hinderwetvergun
ning die in 1981 werd afgegeven
is geregeld dat de diverse activi
teiten over het fabrieksterrein
gespreid moeten worden.
Op het terrein van Muiden-Che
mie, dat merendeels uit bos be
staat, bevinden zich dan ook een
groot aantal kleine gebouwen.
Die zijn zo geconstrueerd dat bij
een ontploffing de grootste klap
omhoog of in de richting van het
IJsselmeer gaat.
Bij de bezwaarschriftenprocedure
voor die Hinderwetvergunning
heeft de Stichting Natuur en Mi
lieu aangedrongen op een mo
derne risico-analyse. „Die eis is
afgewezen", zegt Lucas Reinders
van die stichting. Volgens Na
tuur en Milieu zijn de ontwikke
lingen van de l&atste tientallen
jaren op dit gebied niet in de ver
gunning voor de kruitfabriek
verwerkt.
Minister Van Aardenne (economi
sche zaken) vindt dat het kabinet
zich naar aanleiding van de ex
plosie in de kruitfabriek Muiden-
Chemie moet beraden over de
ligging van het bedrijf. In het ra
dioprogramma „Met het oog op
morgen" zei de bewindsman
maandagavond dat de situatie
zeer gevaarlijk is. „We hebben de
gevaarscomponent sinds de ex
plosie van 1972 blijkbaar onder
schat", aldus Van Aardenne.
Het PvdA-kamerlid Stoffelen over
weegt schriftelijke vragen aan de
regering te stellen. „Als blijkt dat
de veiligheidsmaatregelen on
voldoende zijn, is er meer dan
ooit reden om te streven naar
verplaatsing van de fabriek", al
dus Stoffelen. Al eerder drong
hij aan op verwijdering van de
kruitfabriek uit de bebouwde
kom.
DEN HAAG (GPD) - De meerderheid van de Tweede Kamer wil zo snel mogelijk invoe
ring van een persoonsnummer voor de belastingen en de sociale verzekeringen. Doel
daarvan is de bestrijding van fraude en oneigenlijk gebruik makkelijker te maken.
Dit bleek gisteren tijdens een com
missievergadering over de frau
denota's van het kabinet. Van de
grote fracties toonde alleen het
CDA zich huiverig voor zo'n so
ciaal-fiscaal (SOFI-) nummer.
PvdA, WD en D'66 drongen aan
op een zo snel mogelijke invoe
ring.
Het kabinet wil het fiscaal nummer
per 1 januari 1986 invoeren. La
ter kan dat tot een sociaal-fiscaal
nummer worden uitgebreid. De
Tweede Kamer pleitte voor ge
lijktijdige invoering, maar vol
gens het kabinet zou dat zeker
uitstel betekenen.
De gr.ote fracties vinden dat voor
het SOFI-nummer een speciale
wet moet komen, waarin ook de
privacy-bescherming moet wor
den geregeld. Het kabinet vindt
een speciale wet echter niet zo
nodig.
Vérzekeringskaart
Staatssecretaris De Graaf (sociale
zaken) kondigde in het verdere
verloop van de vergadering aan
dat het nummer ook zal voorko-
DEN HAAG (GPD) - Staatssecreta
ris Koning (financiën) werkt aan
voorstellen om de boetes bij op
zettelijke belastingfraude te ver
hogen. Daarbij denkt hij aan de
invoering van minimumboetes
bij de inkomsten-, vennoot-
schaps-, loon- en omzetbelasting,
alsmede aan het mogelijk invoe
ren van boetes bij indienen van
opzettelijk foutieve voorlopige
('primitieve') aangiftes.
De bewindsman zei dit tijdens de
commissievergadering in de
Tweede Kamer over de fraude-
nota's van het kabinet. Hij liet
verder weten dat hij nog vóór
half september met een wets
voorstel zal komen waarbij de
rechten van Nederlandse belas
tingambtenaren om in het bui
tenland te opereren worden uit
gebreid. Tegelijkertijd moeten
buitenlandse ambtenaren een
dergelijke recht ook in Neder
land krijgen.
Koning kondigde aan dat het mi
nisterie op korte termijn met vijf
wettelijke maatregelen zal ko-
WEERRAPPORTEN
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Aberdeen
Athene
Barcelona
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Malta
München
Oslo
Stockholm
Wenen
Casa Blanca
Istanbul
Las Palmas
Beiroet
Tel-Aviv
Tunis
half bew.
half bew.
zwaar bew.
half bew.
regenbui
half bew.
half bew.
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
licht bew.
licht bew.
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
half bew.
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
regenbui
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
zwaar bew.
16 10 0
16 11 0
16 10 0
15 8 0
17 11 0
14 10 01
- 12 0
27 12
29 18
26 14
25 14
20 12 01
- 0 0
25 14 0
21 13
24 18
.22 17
men om fraude en misbruik van
de belastingwetgeving te voor
komen.
Daarbij gaat het om:
- een wetsontwerp uitwisseling van
gegevens met het buitenland, zo
als dat nu al voor een deel binnen
de Europese Gemeenschap
geldt. Maar deze regeling moet
worden uitgebreid, zodat belas
tingambtenaren in overleg met
het andere land belastingaansla
gen kan nagaan. Behalve voor in
komsten-, loon- en vennoot
schapsbelasting gaat deze rege
ling ook voor andere terreinen
gelden. Hij zal ook omgekeerd
gaan gelden. Het is de bedoeling
met geïnteresseerde landen af
zonderlijke verdragen af te slui
ten;
- eveneens nog vóór september wil
de staatssecretaris het wetsont
werp indienen dat aan verenigin
gen en stichtingen, die geen be
lasting betalen, de plicht geeft
desgevraagd inlichtingen te ver
strekken aan belastingambtena
ren. Dat gaat ook gelden voor
overheids- en semi-overheidsin-
stellingen;
- nog vóór het eind van het kalen
derjaar wil Koning met een wet
komen waarbij administratieve
verplichtingen, zoals de boek
houd-, facturerings- en bewaar
plicht, worden geregeld. Maar de
bewindsman is huiverig voor het
opleggen van een algemene fac
tureringsplicht voor de kleinhan
del, omdat die veel handel drij
ven met particulieren. Ook zijn
er te veel ontduikingsmogelijk
heden;
- eveneens op korte termijn zal de
staatssecretaris beginnen met
het aanpassen van de sanctiewet
geving op belastinggebied. Hij
meent dat hiervoor geen alle
somvattende wetgeving nodig is.
Het is de bedoeling de leidraad
voor administratieve boetes te
verhogen, en tevens de straffen
te verhogen bij herhaling van de
gepleegde overtreding.
Ook wil Koning een studie laten
verrichten naar de mogelijkheid
om boetes op te leggen bij het
opzettelijk verstrekken van een
valse eerste aangifte. De be
windsman vreest echter dat hier
door de werklast onevenredig zal
toenemen, zodat een definitief
besluit nog niet is genomen.
Met deze opsomming van komen
de wetsvoorstellen reageerde
staatssecretaris Koning instem
mend op een groot aantal wen
sen van de Kamer. Deze stemt in
hoofdlijnen in met de voorne
mens uit de fraudenota en het
rapport van een ambtelijke
werkgroep over misbruik en on
eigenlijk gebruik. In de veroor
deling van fraude („pure dief
stal", aldus staatssecretaris De
Graaf van sociale zaken) zijn Ka
mer en regering ook volledig
eensgezind.
men op een sociale verzekerings-
kaart, die elke werknemer zal
ontvangen. Daarmee kan wor
den nagegaan of de werkgever
de premies voor de betrokken
werknemer naar behoren heeft
afgedragen. Tegelijkertijd denkt
De Graaf aan de invoering van
een aansprakelijkheid van de
werknemer voor de betaling van
de premies.
De Graaf gaf overigens toe dat het
'echte' zwarte circuit met dit
nieuwe systeem niet ontdekt
wordt. Ook indien de werknemer
een valse naam opgeeft, zal de in
terne controle falen. Vandaar dat
hij een „deugdelijke identificatie
en de controle hiervan" nodig
acht.
Mevrouw Dales (PvdA) toonde
zich onthutst over deze ingrij
pende plannen van de staatsse
cretaris. Zij liet weten dat haar
fractie voorstander is van invoe
ring van het SOFI-nummer en
een zekere aansprakelijkheid
van de werknemer, maar er niets
voor voelt dat iedere Nederlan
der een persoonsbewijs krijgt.
Misbruik
Volgens De Graaf zijn er voldoen
de mogelijkheden om te verhin
deren dat de overheid misbruik
maakt van de registratiekaart.
Hij wees er verder op dat werk
nemers er net als werkgevers
aansprakelijk voor behoren te
worden gesteld, indien zij wil
lens en wetens meewerken aan
het niet betalen van sociale pre
mies. Nu geldt nog dat iedere
werknemer is verzekerd voor de
sociale verzekeringen, ongeacht
of er premies betaald zijn.
De staatssecretaris denkt daarbij
aan een regeling waarbij iedere
werkgever verplicht wordt om
periodiek een loonstrookje te
verstrekken. Van de werknemer
mag dan worden verwacht dat
hij zich bij de betrokken bedrijfs
vereniging meldt indien hij werk
in een bepaalde sector aan
vaardt. Daarbij denkt De Graaf
aan een regeling, zoals die nu al
bestaat bij het verplichte zieken
fonds.
De Graaf sloot zich aan bij de me
dedeling van staatssecretaris Ko
ning (financiën) dat het sociaal
nummer niet gelijktijdig met het
fiscaal nummer kan worden in
gevoerd. Volgens hem kan pas
met de invoering ervan begon
nen zodra het fiscale nummer in
werking is getreden.
De sociale verzekeringskaart be
hoeft volgens de staatssecretaris
slechts naam, geboorteplaats en
datum en sociaal nummer van de
betrokken werknemer te bevat
ten. Aan de hand van deze gege
vens valt volgens hem gemakke
lijk na te gaan of de betrokkene
meer uitkeringen ontvangt, of
dat hij illegaal werkt.
CDA-vrouwen
voor pil in
ziekenfonds
AMERSFOORT (ANP) - De lan
delijke raad van het CDA-vrou-
wenberaad heeft zich gisteren in
Amersfoort uitgesproken tegen
het voorstel om de pil uit het zie
kenfonds te halen. In een motie
die met 34 tegen 4 stemmen werd
aangenomen, argumenteert de
raad dat abortus het best kan
worden bestreden met een goed
preventief beleid en een ruime
beschikbaarheid van anticon-
ceptionele middelen. Daarbij be
hoort ook de pil in het zieken
fonds.
Zaak Van der
Lubbe niet
meer heropend
KARLSRUHE (DPA) - Het
Westduitse hooggerechtshof
in Karlsruhe heeft gisteren
besloten het proces tegen de
Nederlander Marinus van der
Lubbe, die in 1933 terecht
werd gesteld op beschuldi
ging van het in brand steken
van het Duitse parlementsge
bouw, niet te heropenen. Het
hof zette hiermee definitief
een streep onder deze zaak,
die zich jarenlang via ver
schillende juridische instan
ties voortsleepte.
De advocaat van de familie Van
der Lubbe, Robert Kempner,
verklaarde dat de uitspraak
hem in juridisch opzicht niet
heeft overtuigd. Daarom zal
hij de strijd tegen het vonnis
van 1933 voortzetten.
Volgens Kempner, die bij de na
de Tweede Wereldoorlog in
Neurenberg gevoerde pro
cessen tegen nazi-leiders
openbaar aanklager was, be
staat nog de mogelijkheid het
hof voor grondwetszaken in
Karlsruhe en het Europees
Gerechtshof in Luxemburg
in te schakelen.
DEN HAAG (GPD) - Het omstre
den CDA-Kamerlid Dijkman
heeft gisteren steun gekregen
van zijn collega's Buikema en
Faber. Deze twee hebben in een
brief aan partijvoorzitter Buk
man en fractievoorzitter De
Vries geprotesteerd tegen een
gedwongen eenheid op alle pun
ten in de CDA-fractie.
Volgens Buikema en Faber is door
'het gedoe in het weekend' tij
dens de CDA-partijraad de in
druk ontstaan dat er geen ruimte
meer is in het CDA „voor men
sen die in eer en geweten afwij
kend stemmen". De kamerleden
willen van de partijvoorzitter en
de fractieleider de bevestiging
dat het nog steeds mogelijk is an
ders te stemmen dan de meer
derheid van de Tweede-Kamer
fractie.
Op de zaterdag gehouden partij
raad moest vooral Dijkman het
ontgelden. Bukman en De Vries
lieten niet malse kritiek op het
optreden van Dijkman horen.
Volgens hen moet de fractie na
de discussie één lijn trekken. De
minderheid moet zich dan maar
naar de meerderheid schikken,
aldus Bukman en De Vries.
Buikema en Faber stemden samen
met Dijkman en Scholten voor
een motie van oppositieleider
Den Uyl (PvdA) tegen de korting
op de sociale uitkeringen per 1
oktober. Volgens Buikema en
Faber handelden zij daarmee
niet in strijd met het CDA-ver-
kiezingsprogramma. Zij bena
drukken bovendien dat zij wer
den gesteund door onder meer
CNV-voorzitter Van der Meulen,
die ook tegen een dergelijke in
greep is.
In het verleden heeft volgens Bui
kema en Faber altijd de afspraak
gegolden dat er ruimte is voor
kamerleden anders te stemmen
dan de meerderheid van de frac-
De explosie van gisteren is de
elfde die de Muider kruitfa
briek in haar bestaan heeft
getroffen. Precies 100 jaar
geleden was de eerste, die
dertien levens eiste. Hieron
der een overzicht van de ont-
ploffingen:
1883: zware explosie doodt
dertien personen, richt rava
ge in Muiden aan;1896: twee
doden en een deel van de fa
briek verwoest;1924: een der
gebouwen de lucht in waar
bij een anderhalve meter
dikke muur in de Zuiderzee
verdwijnt;1925: een dode bij
explosie van een kruitmole-
n;1947: zestien doden bij de
ontploffing van een groot
aantal granaten en een mu
nitieopslagplaats. De schade
in Muiden is ontstellend
groot;1948: opnieuw explo
sie van een granaat: een do
de; 1949: kruitmolen geëx
plodeerd, een dode;1963: op
slagplaats De Eendekooi
met 30 ton kruit en trotyl
vliegt in de lucht. Geen do
den, wel een enorme ravage
in Muiden, Weesp, Diemen,
Bussum en Naarden;1966:
groot aantal zwaargewon
den bij ontploffing van de
trotyl-fabriek. Grote schade
in Muiden;1972: ontploffing
in de droogkamer (gebouw
9), twee Marokkaanse werk
nemers vinden de dood.
AMSTERDAM De scheidende burgemeester van Amsterdam, Polak, poseert met zijn voorganger Samkalden
(links) en zijn opvolger Van Thijn rechts) voor de fotograaf. Gisteren nam Wim Polak afscheid van de gemeente
raad van de hoofdstad en werd benoemd tot commandeur in de orde van Oranje Nassau.
AMSTERDAM (GPD) - „Ik heb zes jaar mijn best gedaan, dat is waar, en
voor de rest weet ik beter dan wie ook wat niet zo best is gegaan". Met
die nuchtere woorden reageerde de scheidende burgemeester van Am
sterdam Wim Polak op de hulde die hem gisteren tijdens een plechtige
raadszitting werd gebracht.
In de zaal waren aanwezig zijn echtgenote en kinderen en onder meer de
vorige burgemeester van Amsterdam, Ivo Samkalden, en de toekomsti
ge, Ed van Thijn. Bij dit afscheid is de burgemeester benoemd tot com
mandeur in de Orde van Oranje Nassau. Bovendien ontving hij de gou
den eremedaille van de stad Amsterdam waarin de volgende tekst is
gegraveerd. „Aan Wim Polak 1977-1983 Amsterdammer onder de Am
sterdammers".
Polak was deze laatste middag in de ouderwetse raadszaal toch zo geëmo
tioneerd dat hij de verkeerde zetel uitkoos achter de vertrouwde colle
getafel. Over zijn commandeurschap zei Wim Polak: „Dit is een redelij
ke oogst voor iemand die zich de betrekkelijkheid van onderscheidin
gen bewust is".
Burgemeester Polak ging in zijn toespraak tot de raad uitvoerig in op de
vraag of Amsterdam bestuurbaar is. „Grote of grootschalige dingen zijn
niet per definitie goed of slecht", aldus Polak.
Amsterdam is de grootste stad van Nederland, aldus Wim Polak. De eni
ge stad in dit land met enige internationale allure. Vergeleken bij de
meeste werkelijk grote steden of zelfs even grote steden in Europa gaat
het hier relatief goed, aldus de burgemeester, die zich met die opmer
king vooral richtte op de „brave provincialen die denken dat ze Sodom
en Gomorra betreden als ze de Utrechtsebrug overgaan of op het Cen
traal Station uit de trein stappen".
Volgens de burgemeester zijn de mogelijkheden en middelen van het
gemeentebestuur te beperkt. Hij verweet de rijksoverheid opnieuw dat
het behoud van de steden niet systematisch en fundamenteel tot hoofd
punt van het regeringsbeleid wordt gemaakt.
„Er is mij in de publieke opinie wel eens slapheid of aarzeling verweten
waar in feite een tekort aan beschikbare politionele en justitionele mid
delen bepalend was voor wat wij al dan niet konden doen", aldus Po
lak.
UTRECHT (GPD) - Politierechter
H. Aaftink heeft gisteren de 27-
jarige W. K. uit Utrecht vrijge
sproken, omdat officier van justi
tie mr. P. Bender niet kon bewij
zen dat uit 12 kilo hennepplanten
meer dan 30 gram hasjiesj kan
worden gemaakt.
De Utrechtse politie rooide vorig
jaar september een aantal hen
nepplanten - in totaal 12 kilo - uit
K's tuin. Dat gebeurde tegelijk
met het optreden tegen een an
der hennep veldje in die buurt.
De hennepplanten werden in be
slaggenomen en verbrand. Der
gelijke acties kwamen vorig jaar
op tal van plaatsen in Nederland
voor.
Hoewel de Opiumwet alleen al
„het aanwezig hebben van hen
nep" verbiedt, was dit niet aan K.
ten laste gelegd. Hem werd ver
weten dat hij vorig jaar septem
ber meer dan 30 gram hasj in zijn
bezit had. Dit geldt in de Opium
wet als een misdrijf.
K. heeft steeds volgehouden dat
zijn hennepplanten dienden als
heg tegen inkijk in zijn woonka
mer. Volgens een uitszonde-
ringsregel in de Opiumwet is de
aanplant van hennep voor een
dergelijk doel niet verboden.
Zowel de officier van
justitie als de politierechter wa
ren van mening dat de uitzonde
ringsregel niet van toepassing
was, omdat K. had toegegeven
dat hij de hasjiesj die zijn planten
wellicht zouden hebben opgele
verd ook wel had willen roken.
Hij werd dan ook niet op grond
van de uitzonderingsregel maar
vanwege gebrek aan bewijs voor
het hem ten laste gelegde vrijge
sproken.
ADVERTENTIE
tie, zolang de 'afvalligen' zich
maar aan het verkiezingspro
gramma houden. Door de op
merkingen van Bukman en De
Vries is de verkeerde indruk ont
staan dat „de eenheid als laatste
norm" voor het CDA is aangeno
men, aldus de twee CDA-kamer-
leden. Zij willen dat de partij
voorzitter en de fractieleider dit
wegnemen.
Na afloop van het aangekondigde
gesprek tussen De Vries en Dijk
man, dat gistermiddag in Den
Haag plaatshad, liet de woord
voerder van de fractieleider we
ten, dat het gesprek „niet zonder
perspectief' is verlopen. Over de
inhoud van het gesprek zijn geen
mededelingen gedaan, omdat De
Vries eerst verslag aan de fractie
wil uitbrengen. Dat zal waar
schijnlijk morgen gebeuren. Dan
zal de CDA-fractie moeten be
sluiten hoe het verder moet met
de verdeeldheid in de gelederen.
Dentofix Extra Forte is
speciaal ontwikkeld voor
mensen die elk risico van
een los zittend kunstgebit
willen vermijden. Een
betrouwbaar hechtmiddel
met extra grote kleefkracht
zonder dat het irriteert
Dentofix Regular, Forte en
Extra Forte zijn bij elke
apotheek en drogist
verkrijgbaar.
