Eigei
dijk wenst
in Lc
>s Angeles
Vakmanschap
herken je zo.
Reportage
D
1YIPTT1
oTirl Supipri
dllvl k_y J.
Opheffing faculteit ontoelaatbaar'
-C
Olympisch "amateurisme"
JL 11 VyJ-JLX
Synodevoorzitter Roos:
WOENSDAG 25 MEI 1983
Varia
Het grote gevaar voor de Neder
landse democratie schuilt niet in de
Centrum Partij. Het grote gevaar
schuilt in datgene, waarin de Cen
trum Partij de Nederlandse demo
craten verandert. Het is de rotte
appel in de mand, die de andere
appels aansteekt. Neem het pro
bleem van de leden van de Cen
trum Partij die leraar zijn. Bij
voorkeur blijkbaar geschiedenisle
raar, wat op zichzelf overigens een
slecht teken is, want je zou toch
denken dat die luidjes iets van de
geschiedenis hadden kunnen leren.
Maar daar gaat het nu niet om. Het
gaat om de opschudding die Nico
Konst, vice-voorzitter van de Cen
trum Partij en geschiedenisleraar
aan het Elshof College in Nijmegen,
en meneer De Weijer, lid van de
Centrum Partij en geschiedenisle
raar aan de Utrechtse Scholenge
meenschap Hendrik van der Vlis,
bij hun leerlingen en hun schoolbe
stuur hebben veroorzaakt.
Twee leerlingen van Konst, Shar-
mini Tharmaratnam en Eline Tas-
sopoulos, hadden zich zo zeer gesto
ten aan de discriminerende opmer
kingen van hun leraar, dat zij geen
les meer van hem wilden hebben.
Zij zijn nu bij een andere geschie
denisleraar in een andere klas on
dergebracht, maar dat was hun be
doeling niet. Niet zij hadden moe
ten wijken, vinden ze, maar de le
raar had moeten wijken. Daar zit
iets in.
Als we aannemen dat Konst inder
daad fout zit (hij schijnt ook een
nazi-propagandafilm in de klas te
hebben gedraaid) en dit door die
overplaatsing van Sharmini en
Eline wordt erkend, dan moet
Konst natuurlijk van het lesgeven
aan die bepaalde klas ontheven
worden. Want als hij schadelijk is
voor Sharmini Tharmaratnam en
Eline Tassopoulos, dan is hij zeker
schadelijk voor Henkie de Jong en
Willemijn de Wit.
Er is één maar. Als we vinden dat
Nico Konst wegens zijn opvattin
gen die hij blijkbaar ook, als dat zo
te pas komt, in de klas uitdraagt,
moet worden ontslagen, dan erken
nen we de rechtmatigheid van het
„Berufsverbot"En ik dacht dat we
juist hadden afgesproken dat we
dat in Nederland niet zo'n prettig
idee vonden. In Duitsland trou
wens ook niet. Natuurlijk, er is een
verschil. Het beroepsverbod treft in
99 van de 100 gevallen communis
ten of andere nog linksere lieden.
Die zijn ons, traditiegetrouw, iets
sympathieker dan de nazisten, neo
of niet-neo. Maar het is natuurlijk
wèl zo dat het aantal concentratie
kampen onder communistisch be
heer in Europa momenteel bedui
dend groter is dan het aantal con
centratiekampen onder nazistisch
beheer.
Het lijkt dus wat overdreven om
meer stennis te maken over een le
raar die lid is van de Centrum Par
tij dan over een leraar die lid is
van de CPN. Er lijkt mij veel meer
voor te zeggen om die allebei rustig
hun gang te laten gaan, vertrou
wend op de intelligentie, het weer
standsvermogen en het innerlijke
fatsoen van de leerlingen. De tijd
dat zij dociel, zonder weerwoord en
een beetje schijterig hun leraren
aanhoorden zonder zelf iets te ber
de te durven brengen, is voor zover
ik weet al voorbij sinds ik de hbs
verliet. En dat is lang geleden!
Een ander geval is die De Weijer. Ik
lees op de jongerenpagina Goo
chem van Het Parool dat De Weijer
zich van racistische uitlatingen op
school onthoudt. Toch wordt hij
goed in de gaten gehouden, meldt
de rector, G. J. Erdtsieck van de
Utrechtse Scholengemeenschap vol
daan: „Ik heb tegen De Weijer een
aantal maatregelen genomen. Op
bijeenkomsten in schoolverband
waar hij mensen kan kwetsen, mag
hij niet meer komen. Zo rond de
verkiezingen houden we wel eens
bijeenkomsten met politici. Daar
wil ik hem niet zien. Omdat dat tot
incidenten kan leiden, maar ook
omdat we hem die kans niet willen
geven".
En hij vertelt dan dat hij óók twee
leerlingen heeft die geen les meer
van De Weijer willen hebben, maar
dat hij een andere taktiek toepast
dan in Nijmegen: „Dan zeg ik: juist
jullie zijn er op gespitst om hem te
pakken. Je kunt hem alleen pakken
als je bij hem in de les zit. Ik heb die
leerlingen echt gevraagd: help me
dan".
Dat bedoel ik nu toen ik zei dat het
grootste gevaar van de Centrum
Partij schuilt in datgene, waarin
zij de Nederlandse democraten ver
andert. Namelijk in mensen, die
hun collega's „kalt stellen", die hun
leerlingen vragen hun leraar te be
spioneren en hun bevindingen bij
de hoogste autoriteit (de rector) te
melden, en die daar zonder enige
gêne over berichten aan een jour
nalist, als bewijs van hun goed ge
drag. Is het niet een beetje te vroeg
voor bijltjesdag en het kaal scheren
van de Centrum Partij-leden?
Is het werkelijk nodig dat een lid
van de Centrum Partij op een Ne
derlandse school dezelfde soort be
handeling krijgt als de anti-nazi
leraar in de jaren '30 op een Duitse
school, en die dissidente leraar op
een Sowjetrussische school nu? Al
die maatregelen die rector Erdt
sieck voorstelt, zouden letterlijk
vertaald kunnen zijn uit een Sa-
mizdat-bericht over de schicanes
waaraan een dissidente Russische
leraar wordt blootgesteld. Ik weet
niet aan wie ik mijn dochters liever
zou toevertrouwen: aan De Weijer
of aan Erdtsieck.
door
Joop van der Flier
LOS ANGELES - Het woordje amateur komt nog al
tijd voor in de benaming van de internationale atle
tiek- en zwemfederaties: de voornaamste "toeleve
ringsbedrijven" van de Olympische Zomerspelen.
Op Olympisch niveau zelf is sinds de geruisloze aan
passingen van de op kousenvoeten rondreizende pre
sident-diplomaat Samaranch het amateurisme vrij
wel uitsluitend nog terug te vinden in de belangenlo
ze medewerking van duizenden vrijwilligers.
Het niet of nauwelijks betaalde leger van enthousiasten, dat volgend
jaar in Los Angeles namens de commercie de Olympische Spelen
voor de veelal half of geheel betaalde deelnemers mogelijk gaat ma
ken.
Het is onwaarschijnlijk dat Pierre de Coubertin bij de geboorte van
de moderne spelen heeft bevroed dat het met zijn gedachten ooit nog
eens zo ver zou komen. Waar aan de ene kant de belangenverstren
geling vah commercie en deelnemers heeft geleid tot een vergaande
verruiming van de toelatingseisen, dwingt aan de kant van de or
ganisatie de economische en politieke noodzaak tot soberheid en
amateurisme.
De tegengestelde krachten zijn opgeroepen door de toewijzing van de
organisatie van de dertiende Olympische Zomerspelen aan Los An
geles. Een daad, die in feite door geen van beide contractpartners
ooit gewenst is geweest.
Door het Internationaal Olympisch Comité niet. dat eindeloos lang
tegenstribbelde en maanden na de aanvankelijk vastgestelde da
tum toegaf, toen zich geen andere kandidaten voor de organisatie
meldden.
Evenmin van de kant van de stad Los Angeles zelf, die volgens artikel
4 van het Olympisch charter de andere contractpartner had beho
ren te zijn. Bang als men was om net zoals Montreal en München
het Olympisch avontuur te moeten bekopen met een schuld van
miljarden, wilde het gemeentebestuur van Los Angeles geen finan
ciële verantwoordelijkheid op zich nemen.
Managers
De grote initiator van het plan,
burgemeester Tom Bradley,
vond als uitweg de financiële
verantwoording op te dragen
aan het Amerikaans Olym
pisch Comité en het uit prive-
personen bestaande organisa
tiecomité, dat onder de afkor
ting LAOOC bekend is gewor
den. Op die manier zorgde
Bradley ervoor dat Los Ange
les de eerste stad ter wereld
werd, die de Olympische Spe
len voor de tweede maal mocht
organiseren. De eerste maal
was in 1932.
Veel dank hebben de kiezers
hem er niet voor betuigd. Bij
de verkiezingen voor de af
vaardiging naar het congres
kreeg hij onvoldoende stem
men. Inmiddels is de organisa
tie van de niet begeerde Spelen
in handen gekomen van jonge
managers, die van wanten we
ten.
Onder leiding van Peter v. Ue
berroth (45) ontfutselden ze de
televisiemaatschappij ABC het
grootste contract aller tijden
(225 miljoen dollar). Ze wekten
daarmee enthousiasme onder
dèt deel van de bevolking, dat
zweert bij de Amerikaanse ma
nier van zaken doen.
Zo zijn er ten aanzien van de
Spelen ruwweg vier groeperin
gen ontstaan: de voorstanders,
de tegenstanders, de profiteurs
en de onverschilligen. Wie het
helemaal niet interesseert is
het met de dag groter worden-
Sinds Antonio Samaranch de scepter zwaait bij het Internationaal
Olympisch Comité is de term "amateurisme" niet of nauwelijks meer
van toepassing op de deelnemers aan de Spelen.
(Foto ANP)
de legioen daklozen, dat kam
peert in autowrakken, leeg
staande panden in bezit neemt
en zich de banken in de parken
toeëigent. Het is een probleem
waar het met grote tekorten
kampende gemeentebestuur
geen oplossing voor weet.
De profiteurs hebben zich ver
enigd in huisvestingsbureaus,
die zich zonder uitzondering
Olympisch noemen. Ze leggen
woonruimte vast voor de duur
van de Spelen en vragen prij
zen, die variëren van vijftig
dollar per bed per nacht tot
20.000 dollar voor een land
huis. De eigenaar laat wel de
butler en het dienstmeisje ach
ter en is bereid zich tijdelijk
enkele ontberingen te getroos
ten op Hawaii.
Verkeerschaos
De tegenstanders zijn vooral te
vinden in de binnenstad, waar
de gemiddelde werknemer
zich afvraagt hoe hij in vredes
naam op tijd op het werk moet
komen ten tijde van de te ver
wachten verkeerschaos.
De bazen zullen weinig clemen
tie tonen. Geen werk, geen
geld is een regel die van ouds
her opgaat, al adverteert men
tegenwoordig ondanks de
werkloosheid van zo'n tien
procent die op de arbeids
markt drukt, met aanbiedin
gen van wel twee betaalde
vakantieweken per jaar.
De voorstanders zijn afkomstig
uit de betere kringen. Zij leve
ren het vrijwilligerskorps, dat
tijdens de Spelen tot zo'n
20.000 zal uitgroeien. Het en
thousiasme is zo groot, dat
voorzitter Paul Ziffren drie
maanden geleden de inschrij
ving voor de simpele baantjes
sloot.
Men zoekt nu nog gegadigden
voor de meer gespecialiseerde
werkzaamheden: doktoren,
verpleegsters, vertalers. Vier
honderd leden van dat vrijwil
ligerskorps werden onlangs in
gezet bij het toernooi om de FI-
NA-waterpolo. Elke deelnemer
daar wist zich omringd door
vier geüniformeerde krachten.
Geen moeite was te veel en
met graagte werd het normale
entreegeld van zes dollar per
sessie betaald om de wedstrij
den bij te wonen.
Peter Ueberroth, wiens uit het
lood staande neus herinnert
aan zijn verleden als waterpo-
lospeler, heeft al beklemtoond,
dat vrijwilligers op alle niveaus
noodzakelijk zijn, wil hij bin
nen zijn bescheiden budget
van 442 miljoen dollar blijven.
"Het is een pracht van een bood
schap aan de wereld, als de ge
meenschap van buiten Califor-
nië zo veel van zichzelf geeft",
aldus de man die zelf een klein
reisbureau uitbouwde tot de
op een na grootste reisorgani
satie van de Verenigde Staten.
Bestedingen
Hij heeft een onafhankelijk insti
tuut laten uitrekenen welk een
impuls de Olympische Spelen
voor Californië betekenen.
Volgens die studie zal 3,3 mil
jard dollar aan bestedingen en
herbestedingen in de econo
mie worden gepompt, uitgaan
de van de veronderstelling dat
er 625.000 bezoekers van bui
ten de regio komen, die zich
gemiddeld vijf dagen in Los
Angeles zullen ophouden.
Als dat waar is, leveren de Spe
len niet minder dan 68.000 tij
delijke banen op. De gemeente
krijgt dan dertien miljoen dol
lar extra inkomsten uit belas
tingen en de staat Californië
42,9 miljoen.
Ondanks die indrukwekkende
cijfers moest Ueberroth op 27
oktober van het vorig jaar op
nieuw een verklaring tekenen
waarbij de gemeente wordt ge
vrijwaard van de verantwoor
delijkheid voor alle eventuele
Olympische verliezen. De aan
loopkosten van 19,3 miljoen
dollar moeten door het comité
zelf worden opgebracht, even
als de bijdrage van 2,75 miljoen
aan de politie voor de bewa
king van de Olympische instal
laties.
Het comité zelf is verantwoorde
lijk voor de veiligheid binnen
het Olympisch gebied. De tota
le veiligheidsoperatie die vele
malen meer gaat kosten, is in
de ogen van het organisatieco
mité een zaak van de centrale
regering.
Het organisatiecomité is ook in
andere opzichten behendig ge
bleken in het afwentelen van
kosten. Zo moet het Internatio
naal Olympisch Comité zelf
opdraaien voor de acht miljoen
dollar, die het onderbrengen
van scheidsrechters en juryle
den met zich meebrengt. In het
contract tussen beide partijen
bleek daarin niet te zijn voor-
Het plaatselijk vervoerbedrijf
dat al maanden probeert geld
los te krijgen voor het inzetten
van extra bussen, kreeg te ho
ren dat het organisatiecomité
zal nagaan of een sponsor wel
licht bereid is in te springen.
Van die sponsors heeft LAOOC
er inmiddels dertig, die elk mi
nimaal vier miljoen dollar in
brengen en in een enkel geval
de bouw van een heel stadion
bekostigen. Zoals het geval is
met de zwemarena, die door
McDonalds wordt betaald.
Onderbetaald
Het comité zelf heeft weinig te
bieden. Daardoor is onbetaal
de of onderbetaalde hulp wel
kom. Dat geldt ook voor LA
OOC zelf. De kleine staf heeft
zonder morren flink ingele
verd in ruil voor de thrill van
de publiciteit. De naambe
kendheid moet het offer goed
maken. Dat geldt ook voor de
vrijwilligers. Zij moeten zich
allen voor tenminste zes we
ken vrij maken.
Die van het eerste uur hebben
dikwijls contacten met dq
"magnificent seven": John Ar
gue, Howard P. Allen, Justin
Dart, William Robertson, Rod
ney W. Rood, David L. Wolper
en Paul Ziffren, die vijfjaar ge
leden in opdracht van burge
meester Bradley de Spelen
naar Los Angeles haalden.
Argue is de zoon van een belang
rijke official ten tijde van de
Spelen van 1932, Wolper de
producer van onder meer
"Roots", die negen Emmy
Awards opbracht.
Alsof het aanbod van 20.000 vrij
willigers nog niet genoeg is, rij
zen de ondersteunende comi
tés als paddestoelen uit de
grond. Er zijn er nu reeds 23.
Ze houden zich bezig met acti
viteiten op het gebied van de
jeugd, de religie, de gehandi
capten, voor wie 100.000 vrij
kaarten in reserve worden ge
houden, de familie van de atle
ten, en wat al niet meer.
Een heel bijzonder comité is spi
rit-team, een bedenksel van
oud-zwemster Donna de Varo-
Oud-Olympiërs organiseren de
monstraties op scholen en
wekken daarbij op tot sportief
gedrag. "Daar gaat het om bij
de Olympische Spelen", aldus
De Varona, die tegenwoordig
lid is van het Amerikaans
Olympisch Comité. Er is zelfs
een comité dat zich bezighoudt
met sensitivity training en li
chaamstaal om op die mi
nader te staan tot de buiten
landse deelnemers.
Mocht iemand hinder ondervin
den van de luchtvervuiling of
anderszins lichamelijk in onge
rede raken, dan is daar dr. An
thony Daly en zijn staf van
driehonderd doktoren en even
zoveel verpleegkundigen om
hem bij te staan.
Op die manier worden de Spe
len, die niemand wilde, wel
licht toch een succes.
ADVERTENTIE
"Het zou werkelijk rampzalig
zijn als een zo karakteristieke
hervormde opleiding als de Am
sterdamse theologische faculteit
zou verdwijnen. Dat is voor de
Nederlandse Hervormde Kerk
ontoelaatbaar. Als de faculteit
wordt opgeheven maar zover is
het nog niet -, dan zullen we ons
in hervormde kring moeten bera
den over voortzetting van de ker
kelijke opleiding in Amster
dam".
Dat zei synodevoorzitter dominee
C. B. Roos gisteren voor de KRO-
radio naar aanleiding van het
voornemen van minister Deet-
man om de faculteit te liquide
ren. Aan deze faculteit heeft de
Hervormde Kerk een predikan
tenopleiding verbonden, zoals
ook aan de rijksuniversiteiten
van Groningen, Utrecht en Lei
den. In tegenstelling tot de ande
re steden zijn in Amsterdam de
twee hervormde kerkelijke hoog
leraren tevens staatshoogleraar.
Roos noemde het 'onbehoorlijk' als
de minister zijn plan zonder
overleg met de kerken (ook lu
thers en doopsgezind) doorzet.
Bij de minister heeft ook de kwa
liteit van het onderwijs en onder
zoek aan de faculteit een rol ge
speeld. Dat verwijt grenst, vol
gens Roos, aan het ontoelaatbare.
Ten eerste geeft de minister daar
voor geen argumenten en ten
tweede heeft hij daarover noch
met de kerk, noch met de faculteit
ooit gesproken.
Ook de Universiteit van Amster
dam is geschokt. "De eigen kleur
van de faculteit sluit aan bij het
karakter van de universiteit en
rechtvaardigt haar voortbe
staan", schrijft het college van
bestuur in een brief aan minister
Deetman. Zolang deze zijn oor
deel over het onderwijs en onder
zoek aan de faculteit niet van be
wijzen voorziet, kan dat slechts
worden beschouwd als 'aantij
gingen'. "Vooral de doopsgezin
den en luthersen - die in Amster
dam hun enige predikantenop
leiding hebben - moeten wel het
gevoel hebben, dat ze voor vol
dongen feiten worden gesteld"
roepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Groot-Ammers J. R. Volk Bles-
kensgraaf; aangenomen naar
Hellendoorn G. W. Marchal Elle-
com, naar Tholen H. Verheul
Zegveld, naar Groenlo P. Sara-
ber Curacao; bedankt voor Nu-
mansdorp G. C. Vijzelaar Rijs
wijk (ZH).
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Krimpen aan de IJssel S.
Landheer Kampen; aangenomen
naar Harkema (Fr.) N. Berghuis
Hollandscheveld; bedankt voor
Creil-Espel (NOP) G. Bilker
Dokkum, voor Zwijndrecht J. C.
Eikelboom Haamstede.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: aangenomen naar Blija-
Holwerd A. J. Minnema Vleuten-
Breukelen; bedankt voor Stads
kanaal H. Wilschut Monster,
voor Berkum, Dronten, Hauler-
wijk en Schildwolde J. de Gelder
Damwoude.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: bedankt voor Bussum M.
van der Sluys Kerkwerve.
Gereformeerde Gemeenten in Ne
derland: aangenomen naar Bar-
neveld A. van Straalen Paterson
(Ver.Staten).
De vrijgemaakt-gereformeerde
predikant G. van Rongen (Steen-
wijk) is met emeritaat (pensioen)
gegaan. Van 1952 tot 1955 werkte
hij in Leiden.
Pastoor G. J. J. Straathof van de
St. Agathakerk in Lisse is 25 jaar
priester. Het komende weekein
de wordt dat gevierd.
Morgenavond om half 9 wordt
het gerestaureerde Adema-orgel
in de St. Agathakerk te Lisse in
gebruik genomen. Na de over
dracht zullen Johan Akerboom
en Ton van Eek het bespelen. De
restauratie werd uitgevoerd door
de Amsterdamse orgelmaker An-
toine Schreurs, kleinzoon van
Adema.
Dezer dagen draagt professor dr.
H. Berkhof de voorzittershamer
van de landelijke Raad van Ker
ken (Amersfoort) over aan pro
fessor dr. D. C. Mulder. De Leid-
se emeritus-hoogleraar heeft vele
jaren de maandelijkse vergade
ringen van de raad geleid en het
gezicht van dit oecumenische li
chaam in belangrijke mate be
paald.
Zijn opvolger is gereformeerd en
hoogleraar in de geschiedenis en
het wezen van de niet-christelij-
ke religies aan de Vrije Universi
teit in Amsterdam. Binnen de
Wereldraad van Kerken is hij ac
tief als voorzitter van de onderaf
deling 'Dialoog met andere gods
diensten en ideologieën'. Met het
oog op zijn nieuwe taak zal dr.
Mulder het voorzitterschap van
de landelijke zendingscommis
sie van de Gereformeerde Ker
ken in Nederland binnenkort
neerleggen.
Vrouw
Voor het eerst heeft de synode van
de Evangelisch-Lutherse Kerk
van Italië die in Napels bijeen
is geweest een vrouw als voor
zitter: Hanna Franzoi-Brunow
uit Venetië. (Deze kerk werd in
1648 gesticht en telt rond 5000
volwassen leden over 59 gemeen
ten).
In het Zuidamerikaanse land Pa
raguay (noordelijk van Argenti
nië) is met het tekenen van een
acte een Evangelisch-Lutherse
Kerk officieel opgericht. De kerk
- nu ongeveer 3000 gedoopten -
is een vrucht van zendingswerk
uit Argentinië. De laatste jaren
zijn ook Braziliaanse zendelin
gen hier actief. De kerk wordt ge
diend door vier Braziliaanse en
twee Argentijnse predikanten en
een vicaris uit Argentinië.
Aantal abortussen neemt af
DEN HAAG (ANP) - Het aantal in ons land uitgevoerde abortussen is
vorig jaar ten opzichte van 1981 met 3.600 gedaald tot 48.700. Daarbij is
inbegrepen een geschat aantal van ongeveer 3.400, dat in ziekenhuizen
is uitgevoerd.
Deze cijfers zijn door de Stichting Medische Zwangerschapsonderbre
king (Stimezo) in Den Haag bekendgemaakt. De Stichting noemt deze
wijziging "niet opmerkelijk".
Terwijl de etnische minderheidsgroepen ongeveer 5 procent van de Ne
derlandse bevolking uitmaken, bedroeg hun aandeel in 1982 onder
abortuscliënten volgens de berekeningen 26 procent.