Walesa: desnoods
bij ondergrondse
Britse verkiezingen nog onzeker
C
De journalistieke
flop van de eeuw
Israël voorlopig nog in Libanon
Zweden blijft zoeken
Winst voor
Spaanse
socialisten
Als politie hem blijft hinderen
Brussel loopt uit voor
rechten van migranten
ÖUeverbruik stijgt weer
Hitlerdagboeken: groteske
oppervlakkige vervalsing
MAANDAG 9 MEI 1983
SUNDSVALL (AP) - De Zweedse marine is ook gisteren blijven zoeken
naar mogelijke Russische duikboten in de baai van Dunsvall. waar de
zaterdag een zwaar bombardement uitvoerde met dieptebom-
Buitenland
intussen neen een Russische gastanker de baai gisteravond onder bege
leiding van een loodsboot, een helikopter van de marine en een vaar
tuig van de kustwacht de baai mogen verlaten. De 4.976 ton metende
tanker M/T Auseklis was zaterdag in de haven van Sundsvall aangeko
men om een lading methanol te lossen. De vrees bestond dat mini-
duikboten die naar de Zweden aannemen in de baai zijn opgesloten,
onder dekking van de 100 meter lange tanker zouden problemen te
ontsnappen. Marinefunctionarissen verzekerden echter, dat zij iedere
"meesluiper" zouden ontdekken.
Zaterdagavond hadden ongeveer 20 ooggetuigen verklaard, dat zij een
vermoedelijke duikboot hadden gezien die net onder het wateropper
vlak een veerboot schaduwde die op weg was naar Finland. De marine,
die sinds donderdag een meuwsstop in acht neemt, wilde geen com
mentaar leveren, maar Zweedse kranten schreven dat een duikboot
van de Zweedse marine kennelijk alle uitvarende schepen volgt om te
verzekeren dat er geen vreemde indringers mee varen.
MADRID (UPI/AFP/Reuter) - De
socialistische arbeiderspartij van
Spanje, de PSOE, is bij de ge
meenteraadsverkiezingen van
gisteren als winnaar uit de bus
gekomen. De socialisten behaal
den ongeveer 45 procent van het
aantal stemmen en krijgen waar
schijnlijk ook de meerderheid in
elf van de twaalf nieuwe regiona
le parlementen. Het percentage
ligt iets onder het aantal stem
men dat de socialisten kregen bij
de parlementsverkiezingen in
oktober vorig jaar.
De conservatieve Volksalliantie
van Manuel fraga boekte een
kleine winst ten opzichte van die
verkiezingen. Zij behaalden nu
27 procent van de stemmen en
wonnen in zeven .procincie-
hoofdsteden. De communisten
kwamen niet verder dan zeven
procent van de stemmen, twee
maal zoveel als in oktober maar
veel minder dan de 13 procent in
1979 bij de eerste democratische
verkiezingen op plaatselijk ni
veau sinds het bewind van gene
raal Franco.
In 18 van de 20 grote steden heb
ben de socialisten de absolute
meerderheid behaald. Burge
meester Tierno Galvan van Ma
drid behaalde met zijn fractie in
de gemeenteraad zelfs 30 van de
57 zetels. Dit betekent dat hij
zonder de communisten kan be
sturen. In Barcelona slaagde de
socialistische burgemeester erin
21 van de 43 zetels te veroveren.
Vier jaar geleden behaalde de
PSOE in Barcelona nog 16 zetels.
De opkomst gisteren bedroeg, vol
gens minister van binnenlandse
zaken Barrionuevo, meer dan 65
procent. In oktober was dat 80.8
procent en in 1979 bedroeg het
percentage 62.4 procent.
WARSCHAU (UPI/Reuter/DPA) - Lech Walesa, de leider van de verboden Poolse vak
bond Solidariteit, dreigt zich bij de ondergrondse vakbeweging aan te sluiten, indien de
politie hem lastig blijft vallen. "Ik zal niet toestaan dat ze me als een konijn in een kooi
houden. Me aansluiten bij de ondergrondse TKK (het coördinatiecomité van de onder
grondse afdeling van Solidariteit) zal de enige weg voor me zijn om eruit te komen",
aldus Walesa gisteren.
Hij zei verder vrijdagavond een
korte geheime vakbondsontmoe
ting in Warschau te hebben bij
gewoond samen met twintig tot
dertig vertegenwoordigers van
Solidariteit. De aanwezigen
schreven een brief aan het Pool
se parlement, waarin wordt ge
protesteerd tegen de ontbinding
van de vakbonden en gepleit
voor meer vakbonden in Polen.
Walesa werd kort daarop aange
houden en door de politie naar
zijn huis in Gdansk terugge
bracht.
De Poolse autoriteiten hielden gis
teren nog een aantal personen
vast, die ook aan de geheime bij
eenkomst hadden deelgenomen.
De flat van Walesa wordt sinds
vrijdag door de politie bewaakt
en zijn telefoon is sindsdien afge
sneden De politie voorkomt dat
mensen de flat binnengaan.
Beroep
De Poolse aartsbisschop Glemp
deed gisteren een hartstochtelijk
beroep op de autoriteiten te luis
teren naar de "stem van het
volk". Hij sprak voor een gehoor
van ongeveer 100.000 mensen tij
dens een bijeenkomst in Kra
kow. "Wat we nodig hebben is
vrede en om de vrede te bewaren
hebben we erg weinig nodig", al
dus Glemp. Hij zinspeelde indi
rect op de recente overval - mo
gelijk door politieagenten in bur
ger - op een klooster in Warschau
dat dient als hulpcentrum voor
gevangenen. De aartsbisschop
ging ook in op recente beschuldi
gingen van de autoriteiten dat de
kerk de afgelopen week demon
straties tegen de staat heeft ge
steund. "We willen geen politie
ke demonstraties in de kerk.
Maar aan de andere kant willen
we ook geen traangasgranaten in
onze heiligdommen".
Aanval
Partij- en regeringsleider Jaruzels-
ki verklaarde zaterdag dat de po
litieke leiding van Polen streeft
naar duurzame samenwerking
met de kerk. Deze moet echter
de 'binnenlandse en internatio-
Oma vrij
In Italië is zaterdag de 76-jarige
Caterina Picasso, ook wel de
"oma van de Rode Brigades"
genoemd, vervroegd uit de
gevangenis ontslagen we
gens "goed gedrag". Vorig
jaar oktober werd ze veroor
deeld tot vier jaar gevange
nisstraf wegens haar banden
met de terroristische organi
satie de Rode Brigades.
Walvissen
Een internationale groep pa
leontologen heeft nieuwe be
wijzen gevonden voor de stel
ling dat walvissen eens op
land woonden. Deskundigen
op het gebied van uitgestor
ven dier- en plantensoorten
denken dat de walvis een af
stammeling is van de dissa-
cus. Dit is een wolfachtig dier
dat allang geleden is uitge
storven.
Erfenis
De Amerikaanse communisti
sche partij heeft afgezien van
een erfenis van 630.000 dollar
omdat zij niet de indruk wil
I vestigen twee dametjes op
leeftijd van geld te hebben
beroofd.
Het bedrag was aanvankelijk
nagelaten door Erling Olson,
een in Noorwegen geboren
zeeman met linkse sympa
thieën.
Op zijn sterfbed had Olson zijn
testament evenwel veran
derd ten gunste van zijn
schoonzuster, de 87-jarige Si-
grid P. Conrad en 76-jarige
buurvrouw, Mabel E. Freese.
De communistische partij
vocht de wijziging voor de
rechtbank aan, maar drie da
gen voor de behandeling van
de zaak gaven de communis
ten zich gewonnen.
scherpe aanval gedaan op de
Poolse vice-premier Rakowski.
Aangezien deze de vertrouwens
man is van Jaruzelski, zien velen
in het artikel een rechtstreekse
aanval op Jaruzelski zelf. De
schrik en verbazing over het arti
kel was in Poolse politieke krin
gen zo groot, dat het blad, tegen
de gewoonte in, niet in de Poolse
kiosken verkrijgbaar was.
Brandweermensen helpen een gewonde vrouw uit haar benarde positie
x het brandende hotel Washington in Istanboel. (Foto ap>
nale belangen" van de staat res
pecteren en inzien dat de "hoge
re nationale belangen" in de so-
cialististische staat liggen.
Volgens westerse waarnemers in
Warschau staat Jaruzelski onder
toenemende druk van de Sowjet-
Unie. Zo werd vrijdag in het Rus
sische blad "Nieuwe Tijd" een
BRUSSEL (Reuter) - Duizenden
mensen zijn gisteren door het
centrum van Brussel getrokken
uit protest tegen regeringsplan-
nen om strenger op te treden te
gen illegale migranten en om le
gale migranten aan te moedigen
naar hun land terug te keren. De
demonstratie was georganiseerd
door de twee grote vakbonden
en enkele tientallen verenigin
gen die tegen racisme ijveren. Zij
werd gehouden op een tijdstip
van toenemende bezorgdheid
PARIJS (ANP) Het secretariaat
van het Internationaal Energie
bureau (IEA) verwacht dat het
olieverbruik over heel 1983 nog
licht zal dalen (met 1 a 2 procent).
Door de toeneming van de eco
nomische activiteit gaat de IEA
er echter van uit dat er over de
tweede helft van dit jaar een lich
te groei van het olieverbruik zal
ontstaan in vergelijking met de
zelfde periode van 1982. Dat
heeft IEA-directeur Lantzke gis
teren in Parijs verklaard bij het
begin van een tweedaagse minis
tersconferentie van zijn organi
satie.
onder migrantengroepen, vooral
uit Noord-Afrika en Turkije, die
zeggen dat zij tot zondebokken
gemaakt worden voor het hoge
werkloosheidscijfer in België.
Veel van de betogers, die uit alle
delen van het land kwamen, had
den leuzen bij zich met opschrif
ten als "Beëindig racisme" en
"Nee. tegen vreemdelingenhaat".
De betogers hadden een eigen or
dedienst gevormd die het op ze
ker ogenblik zwaar te verduren
kreeg toen groepjes tegen beto
gers stenen gooiden naar de be
togers. Zij gooiden ook plastic
zakjes met rode verf die een poli
tiewagen en vooraanstaande
deelnemers aan de betoging
raakten.
Negentien Brusselse burgemees
ters hadden op een bijeenkomst
het standpunt ingenomen dat zij
het recht moeten hebben eventu
eel geen nieuwe vreemdelingen
in hun respectieve gemeenten
meer in te schrijven. De betogers
bestempelden dit als racisme en
vreemdelingenhaat.
Brand in Turks
hotel: 42 doden
ISTANBOEL (AP) - Een snel
om zich heen grijpende
brand in een hotel in het cen
trum van Istanboel heeft za
terdag 42 mensenlevens
geëist. Minstens 50 mensen
raakten gewond.
De militaire autoriteiten gaven
als officieel dodental 35, maar
in dat cijfer zijn geen slacht
offers meegeteld die laten in
ziekenhuizen aan hun ver
wondingen bezweken, aldus
andere functionarissen.
Onder de doden bevinden zich
36 buitenlanders, maar tot
nog toe heeft men slechts 10
buitenlandse slachtoffers
kunnen identificieren. Vol
gens functionarissen gaat het
om zeven Grieken, een
Fransman, een Oostenrijkse
en een Westduitse.
De brand in het zes verdiepin
gen tellende hoteL Washing
ton, in de-wijk Laleli in het.
Europese deel van de stad,
brak om half acht in de mor
gen uit, toen het merendeel
van de 131 gasten nog sliep.
Het vuur ontstond na de ont
ploffing van een butagasfles
in de coffeeshop op de bega
ne grond.
(Vervolg van pagina i)
JERUZALEM - Een snelle Israëli
sche terugtrekking is niet te ver
wachten. Volgens de nieuwe Is
raëlische opperbevelhebber
Moshe Levi zal Libanon niet tot
rust komen, terwijl hij een nieuw
gewapend conflict met Syrië niet
uitsluit. Israël zal moeten beslis
sen wat de volgende stap zal zijn,
en de Israëlische regering over-
door
Jaap van Wesel
weegt in samenwerking met Li
banon en Amerika zijn troepen
tot de rivier de Awali terug te
trekken, 45 km ten noorden van
de Israëlische grens. Dat is de
lijn die samenvalt met de door Is
rael geëiste veiligheidszone.
In Israëlische militaire kring staat
men voor een moeilijk dilemma.
Het handhaven van de troepen in
de huidige posities is buitenge
woon onaantrekkelijk gezien de
dagelijkse verliezen die Israel
lijdt, maar de lijn van de rivier de
Awali wordt een slechte en moei
lijk verdedigbare linie genoemd,
die Israël maar beperkte tijd kan
handhaven. Generaal Levi stelde
vast dat het Israëlische leger in
toenemende mate te kampen
heeft met guerrilla-acties, ook
van Palestijnen die met Syrische
steun naar Libanon terugkeren.
In Libanon zelf heeft het weekein
de weer zeer zware gevechten te
zien gegeven tussen de verschil
lende Libanese partijen, in
hoofdzaak druzen en christenen,
die zich over een breed front uit
strekten. Beiroet en omstreken
kwamen onder heftig artillerie
vuur te liggen. Na het middaguur
werd het rustiger, toen vanuit
Damascus bekend werd dat Sy
rië de druzen had verzocht het
vuren te staken.
Schultz is na zijn pendeldiplomatie
naar Parijs vertrokken en gaat
Schultz
(Foto AP)
daarna terug naar Washington.
In het weekeinde bezocht hij, na
dat de Israëlische regering met
zijn voorstellen akkoord was ge
gaan, achtereenvolgens Jorda
nië, Syrië, Saoedi-Arabië, weer
Israël en Libanon. Steun onder
vond hij in Amman en Riad, ter
wijl Syrië en de PLO zich van het
akkoord distantiëren. Opvallend
is dat het uitvoerende comité van
de PLO voor het eerst sinds lan
ge tijd weer in Damascus verga
derde om zijn politiek met Syrië
te coördineren, nadat Syrië en de
PLO het afgelopen jaar in onmin
hebben geleefd.
Na het vertrek van Schultz is de
Syrische president Assad naar
Saoedi-Arabië gevlogen voor be
sprekingen met koning Fahd.
Het wachten is nu of de interne
Arabische beraadslagingen
vruchten zullen afwerpen.
Schultz heeft duidelijk gemaakt
dat de Arabieren de zwarte piet
krijgen toegespeeld als het ak
koord in het water valt. Een van
de redenen trouwens waarom
het Israëlische kabinet uiteinde
lijk met de Amerikaanse voor
stellen akkoord ging.
De vervalste dagboeken van
Adolf Hitler blijven Duitsland
bezig houden. Het weekblad
Der Spiegel dat vanochtend
uitkwam, heeft voor de tweede
keer achtereen zijn omslagver
haal aan dit onderwerp gewijd.
Dat komt slechts bij zeer hoge
uitzondering voor.
De grote vraag is hoe een toch
over het algemeen gerespec
teerd geillustreerd weekblad
als Stern zo lichtvaardig tot pu
blicatie van de inmiddels als
vervalsing ontdekte notities
van de Führer heeft besloten.
Delen van de door Stern om
schreven „grootste journalis-
door
Hans Amesz
tieke sensatie van de na-oor-
logse tijd" waren immers al en
kele jaren in het bezit van het
weekblad. En hoewel Stern
aanvankelijk beweerde dat we
tenschappers onomstotelijk
hadden vastgesteld dat de
„vondst van de eeuw" echt
was, had het federale archief in
Koblenz in samenwerking met
de federale recherche en het
instituut voor materiaal-onder
zoek nog geen week nodig om
precies het tegendeel te bewij
zen, Volgens de directeur van
het Bondsarchief, Hans
Booms, gaat het zelfs om een
„grotesk oppervlakkige verval
sing".
Volgens „Der Spiegel" is Stern
tot publicatie overgegaan uit
een „panische angst exclusief
te zijn". Daar heeft het inder
daad alle schijn van. Inmiddels
hebben twee van de drie
hoofdredacteuren van Stern,
Peter Koch en Felix Schmidt,
ontslag genomen. Koch, die
nog vorige week in een hoofd
artikel schreef, dat alle twijfe
laars aan de echtheid van de
dagboeken uitsluitend door
„nijd" werden bewogen, had
eerder geroepen dat als zou
blijken dat het om een verval
sing ging, de redactie het beste
met de boot van de vinder van
de dagboeken, Heidemann,
naar het eiland Helgoland zou
kunnen varen om daar de ven
tielen eruit te trekken. En Fe
lix Schmidt had voor dit geval
aangekondigd dat de hoofd
redactie van Stem er goed aan
zou doen de diepste plekken
van de Alster op te zoeken. De
Alster is een meer in Hamburg
waaraan het gebouw van Gru-
ner en Jahr ligt, de uitgever
van onder anderen Stem.
De boot van journalist Gerd Hei
demann speelt een essentiële
rol bij de ontdekking van de
vervalste aantekeningen van
de nazi-dictator. Die boot was
ooit in het bezit van Hermann
Goring geweest. Heideman
had het schip, de Carin 11, in
1973 van Gorings weduwe Em
my gekocht. Korte tijd daarna
meldden zich vele ex-nazi-lei-
ders, onder wie de vroegere
SS-generaal Karl Wolff, om
tochtjes met Heidemann - te
maken. Toen had de „taaiste
journalistieke speurhond uit
Duitsland" (aldus Stem) vol
gens eigen zeggen de eerste
aanwijzingen gekregen dat'
Adolf Hitier gedurende zijn he
le heerschappij dagboeken zou
hebben bijgehouden. Iets wat
niemend - naar nu blijkt te
recht - aanvankelijk wilde ge
loven.
De vervalste Hitler-dagboeken
zijn kennelijk voor een groot
deel gebaseerd op een in 1962
gepubliceerde kroniek van
Max Domarus: „Hitler-toe-
spraken en proclamaties '32-
'45". Dit boek behoort tot de
zogenaamde standaardwer
ken. De dagboeknotities van
de „Stem-Hitler", zoals Der
Spiegel de vervalser of de ver
valsers noemt, komen vrij ge-
LONDEN - De speculaties over
vervroegde Britse verkiezingen
namen gisteren toe na een spe
ciale bijeenkomst die premier
Thatcher hield met zes vooraan
staande leden uit haar Conserva
tieve Partij. Premier Thatcher
had haar vertrouwelingen uitge
nodigd op het buitenverblijf
Chequers om zich voor het eerst
officieel te beraden over de ver
kiezingsdatum. De premier staat
onder zware druk om in juni ver
kiezingen te houden. Een groot
aantal conservatieve kamerlederf
heeeft er bij haar op aangedron
gen 9 juni als verkiezingsdatum
aan te wijzen.
Een opiniepeiling in het zondags
blad The Observer bevestigde
gisteren het vermoeden van die
kamerleden dat de oppositionele
Labourpartij de achterstand op
de Torys aan het inhalen is. De
Conservatieve Partij leidt vol
gens deze laatste peiling met 46
procent, de Labourpartij volgt
met 38 en de alliantie van sociaal
democraten en liberalen behaalt
slechts 15 procent van de stem
men. Maar premier Thatcher, als
ze al over een verkiezingsdatum
besloten heeft, wilde gisteren
niets loslaten. Ze maakte duide
lijk zich door niemand onder
druk te laten zetten.
„De verkiezingen zullen gehouden
worden wanneer ik acht dat het
landsbelang er het beste mee ge
diend is", zei ze in een BBC-in-
terview. „Ik laat me niet in een
hoek drukken door wie dan ook.
Dit is een heel belangrijke beslis
sing en ik wil er de tijd voor ne
men. De verkiezingen zullen ge
houden worden wanneer dat het
land het beste uitkomt en ook
natuurlijk wanneer de kans het
grootste is voor deze regering om
nog voor een of meerdere termij
nen herkozen te worden".
door
Lia van Bekhoven
.Hoewel premier Thatchers vijfjari
ge regeringsperiode pas volgend
voorjaar ten einde is, is de kans
dat ze zolang met de verkiezin
gen zal wachten uiterst gering.
Een andere favoriete stembusda
tum is oktober, maar veel conser
vatieven vrezen dat een stijging
in het najaar van het werkloos
heidscijfer en van de inflatie de
populariteit van de Thatcher-re-
genng ernstig zal aantasten. Ver
wacht wordt nu dat premier
Thatcher over enkele dagen haar
beslissing bekend zal maken. Als
ze voor 9 juni besloten heeft zal
de premier het parlement eind
deze week ontbinden met het
oog op deze verkiezingscampag
ne.
Hoewel bekend is dat de premier
een zo kort mogelijke verkie
zingscampagne wil, achten de
meeste waarnemers 23 juni als
verkiezingsdatum nog steeds
niet uitgesloten. Ook de Labour
partij bereidde zich dit weekend
voor op een juni-verkiezing. Tij
dens een conferentie met de vak
bonden in Surrey, Zuid-Enge-
land, beloofden de vakbondslei
ders de Labourpartij bijna 10
miljoen gulden voor de verkie-
zingskas. De vakbonden zullen
tevens met mankracht de La
bourpartij bijstaan tijdens de
campagne.
Partijleider Michael Foot bevestig
de een nieuwe sfeer van optimis
me in de partij. Hij zei ervan
overtuigd te zijn de verkiezingen
„wanneer die ook gehouden mo
gen worden" te winnen. In een
toespraak beschuldigde hij zon
dag premier Thatcher ervan
Groot-Brittannië in de ernstigste
economische catastrofe gebracht
te hebben die het land gekend
had.
Simon Wiesenthal denkt dat
de vervalste dagboeken van
Hitier het werk zijn geweest
van 'hoog-nazi-geboefte' in
Zuid-Amerika en vervaar
digd om de reputatie van
'Der Führer' op te krikken.
"Ik ben er tamelijk zeker van
dat de Oostduitsers, die er
van worden verdacht een rol
in deze zaak te hebben ge
speeld, er niets mee te ma
ken hebben", aldus de nazi-
jager in gesprek met de As
sociated Press.
"Zij (Oostduitsers) hebben er
geen belang bij Hitler van
blaam te zuiveren en de
Westduitse neo-nazi's zijn
gewoon te dom voor dit
soort werk".
trouw overeen met wat in de
Domarus-kroniek staat. Als
Domarus over bepaalde dagen
niets schreef, ging de „Stern-
Hitier" ook naar bed zonder te
voren zijn zogenaamde dag
boek te hebben opengeslagen.
De vervalste dagboeken bevat
ten ook opmerkelijke fouten.
Zo zou Hitier hebben geno
teerd dat hij op 9 januari 1934
naar Rijkspresident Hinden
burg was gegaan om ervoor te
pleiten dat het staatshoofd de
Nederlander Marinus van der
Lubbe, die was veroordeeld tot
de dood vanwege het in brand
steken van de Rijksdag, niet
zou gratiëren. In werkelijkheid
had Hindenburg het gratiever
zoek al drie dagen eerder, op 6
januari, verworpen.
Verder heeft Adolf Hitler op 16
augustus 1937 een telegram ge
stuurd aan generaal Ritter von
Epp wegens het feit dat die 50
jaar deel uitmaakte van het le-
Felix Schmidt-
(Foto AP)
ger. De vervalser heeft de zaak
omgedraaid en laat Hitier be
weren dat hij een telegram van
de generaal kreeg, waarin deze
de Führer feliciteert met zijn
50-jarige toegenegenheid voor
de strijdkrachten. Hitler was
toen echter nog maar 48 jaar
oud.
De nu ex-Stern-hoofdredacteu-
ren Koch en Schmidt zullen ze
ker niet bij Helgoland of in de
Alster in het water verdwijnen.
Waarschijnlijker is dat zij een
stevige financiële handdruk
krijgen. De zittende redactie
van Stern zal nog heel wat
moeten doorstaan. „De stront
dampt", zei de vroegere hoofd
redacteur en huidige uitgever
van het blad, Henri Nannen.
Die damp zal pas langzaam
vervliegen als Stern uitgebreid
heeft gepubliceerd hoe de
„grootste flop van de na-oor-
logse journalistiek" tot stand is
gekomen.
Gerd Heidemann zal zijn bron
nen moeten noemen. Duide
lijkheid zal ook moeten heer
sen over de genoemde acht
miljoen mark die Stern zou
hebben uitgegeven om in het
bezit van de vervalste dagboe
ken te komen. De directeur
van de uitgeverij Gruner en
Jahr, Gerd Schulte-Hillen,
heeft 30 opgewonden redactie
leden verzekerd dat dat geld
niet naar rechts-radicale krin
gen is gegaan. Bij Stern wordt
het erewoord van velen niet zo
maar meer geloofd.
