LEIDSCH
DAGBLAD
Werkloosheid naar 800.000
>k
Plotselinge
rente wekt
verhoging
verbazing
Burgemeester
Amsterdam:
Van Kemenade
nummer één
Britse marine bij de
Falklands versterkt?
Fusie twee
ziektekosten
verzekeraars
Sombere prognose van Centraal Plan Bureau
ZWARE AARDBEVING IN CALIFORNIE
(gjaopdkiira infëïP®
bloemendaal bv.
Niet-joodverklaring:
boetes voor Klakt
Ambtenaren anderhalf
procent extra achteruit
Dode bij brand op veerboot
DINSDAG 3 MEI 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37077
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
POSTBUS 54
2300 AB LEIDEN
VOOR TEL.NRS. ZIE COLOFON
AMSTERDAM (GPD) - Oud-minis
ter van onderwijs dr. Jos van Ke
menade is door de commissaris
van de koningin in Noord-Hol
land, drs. R. J. de Wit, als eerste
kandidaat voorgedragen voor
het burgemeesterschap van Am
sterdam. Ed van Thijn staat
nummer 2 op het lijstje dat De
Wit heeft ingediend bij minister
Rietkerk (binnenlandse zaken).
Rietkerk gaat nu een eigen aanbe
veling opstellen. De verwachting
is dat in ten minste twee kabi
netsvergaderingen over de kan
didatuur van Van Kemenade zal
worden gediscussieerd.
Commissaris De Wit is tot zijn
voordracht gekomen na gesprek
ken met de voornaamse kandida
ten: Van Kemenade, Van Thijn,
oud-staatssecretaris van sociale
zaken Ien Dales en Annemarie
Grewel, voorzitter bij de Univer
siteit van Amsterdam. De ver
trouwenscommissie uit de Am
sterdamse gemeenteraad had
Van Tijn, Van Kemenade en Gre
wel aanbevolen. De Amsterdam
se PvdA heeft een duidelijke
voorkeur voor van Thijn. De so
ciaal-democraten zullen hun
steun echter ook aan Van Keme
nade geven.
r Van Kemenade
LONDEN (UPI/AFP) Vijf Britse torpedobootjagers en fregatten zijn
eind vorige maand naar de Falklandeilanden vertrokken ter verster
king van de daar al aanwezige marinevaartuigen. Dit heeft de "Daily
Telegraph" vandaag gemeld.
Volgens het blad gaat het om een voorzorgsmaatregel, voor het geval
Argentinië van plan zou zijn op 25 mei, de Argentijnse onafhankelijk
heidsdag, actie tegen de eilanden te ondernemen. Het ministerie van
defensie wilde het bericht bevestigen noch tegenspreken. Volgens an
dere bronnen zou het om aflossing gaan.
24 PAGINA'S
Zilveren Kruis
en VGCN samen
DEN HAAG (GPD) - De
particuliere ziektekosten
verzekeraars Het Zilveren
Kruis in Noord wijk en de
VGCN in Utrecht gaan fu
seren. De besturen van
beide niet-commerciële
organisaties hebben dat
vandaag besloten.
De interne organisatie, de verzeke-
ringsvoorwaarden en de premies
zullen tijdens de overgangsfase
op elkaar worden afgestemd.
Daarna smelten beide ziektekos
tenverzekeraars samen tot een
juridische en organisatorische
eenheid.
Volgens de besturen van Het Zilve
ren Kruis en de VGCN zal de fu
sie leiden tot het opvoeren van
de dienstverlening aan de verze
kerde tegen lagere kosten. Aan
de nieuw te vormen Zilveren
Kruis-VGCN-Groep zijn 24 zie
kenfondsen gelieerd met in to
taal 3,5 miljoen verzekerden. Op
het ogenblik tellen beide maat
schappijen tezamen meer dan
500.000 verzekerden met een to
taal premie-inkomen van meer
dan een half miljard.
De beoogde samenwerking zal
geen gevolgen hebben voor de
werkgelegenheid van de mede
werkers van beide organisaties.
COALINGA (Reuter/UPI) Grote materiële schade en vijfentwintig gewonden zijn de tol van de zware
aardbeving die vannacht het Californische plaatsje Coalinga trof De beving had een kracht van 6,5 op de
schaal van Richter.
In Coalinga woeden 15 branden en buiten de stad is brand uitgebroken op olievelden.
De beving werd gevoeld van San Francisco tot Los Angeles.
(Foto AP).
WINKELHOF
~T,ETDF.RDORP~
Geachte Leldsch Dagblad lezers
zie onze extra katern
in de krant van morgen
AMSTERDAM (ANP) - De Nederlandsche Bank heeft gis
teren de officiële rente met een vol procent verhoogd. De
eerste reactie is gekomen van de Postgiro-RPS, die vanaf
morgen de tarieven voor hypotheken met halfjaar beta
ling met een half procent verhoogd en voor die met
maandbetaling met 0,4 procent. De basisrente wordt 8,8
en 8,6 procent.
De Nederlandsche Bank besloot
gisteren vrij onverwacht tot een
renteverhoging om de druk op
de geldmarkt te verlichten. De
officiële rentevoet bedraagt nu
4,5 procent. In financiële kringen
werd verwonderd gereageerd op
deze maatregel. Vooral het tijd
stip van de verhoging werd eige
naardig geacht.
Het promessedisconto komt hier
mee op 5,5 procent. Dit is het ta
rief, dat de banken als basis han
teren voor het vaststellen van de
rente die zij hun klanten in reke
ning brengen. Behalve het offi
ciële wisseldisconto stijgt ook de
voorschotrente hierdoor tot 5
procent. Tegen dit tarief kunnen
de banken voorschotten opne
men bij de centrale bank.
Opkl
armgen
Opklaringen, minimumtemperatuur 5
graden en enkele mistbanken. Later
op de dag toenemende bewolking en
in het zuiden regen. Middagtempera-
tuur 14 graden. Matige zuid-westen
wind, kracht 4.
4 mei 1983
Zon op: 6.06 uur, zon onder: 21.09 uur.
Maan op: 3.21 uur, maan onder: 11.19
Bank besluit tot een verhoging
van het disconto. In maart 1981
gingen de tarieven voor het laatst
omhoog. Vanaf die tijd zijn de ta
rieven elf maal verlaagd. De
krappe geldmarkt en de druk op
de gulden hebben een einde aan
de rentedaling gemaakt.
(zie tevens pag. 11)
"Woningen hoeven
niet afgebroken
in Dordtse wijk"
DORDRECHT/ROTTERDAM
(ANP) Een commissie van des
kundigen, ingeschakeld door het
bejaardenhuis Merwelanden in
de verontreinigde Dordtse wijk
Merwedepolder, is tot de conclu
sie gekomen dat afbraak van de
woningen in het ernstigst veront
reinigde deel van de wijk niet no
dig is. Van de 106 woningen die
daarvoor volgens de provincie
Zuid-Holland in aanmerking ko
men, kunnen er slechts 19 als
verontreinigd en 10 daarvan zelfs
als nauwelijks verontreinigd
worden beschouwd. De miniser
zou dan ook eigenlijk moeten af
zien van de afbraak en moeten
besluiten tot het laten wegrui
men van de verontreinigde
grond.
Geraniums, perkplanten, bomen, heesters, struiken, I
tuinhekken, gereedschappen, kamerplanten en verse
bloemen wachten op U bij:
v Hoogmadeseweg, Leiderdorp.
UTRECHT (ANP) - De
Utrechtse rechtbank heeft
in hoger beroep het
Amersfoortse bedrijf
Flakt veroordeeld tot twee
keer 750 gulden boete we
gens het tweemaal afge
ven van een zg. niet-jood
verklaring. Het vonnis
was overeenkomstig de
eis van de officier van jus
titie.
Flakt werkt als onderaannemer
aan het telefoonproject van Phi-
lips-Erikson in Saoedi-Arabië en
zendt regelmatig personeel naar
dat land. Behalve aanvragen
voor visa werden brieven ge
stuurd naar de ambassade van
Saoedi-Arabië, waarin de religie
van de desbetreffende werkne
mers was vermeld en waarin ver
der stond dat zij noch het bedrijf
Flakt enige relatie onderhielden
met de staat Israël.
De rechtbank in Utrecht achtte dit
in-strijd met artikel 429 q van het
wetboek van strafrecht, dat het
maken van onderscheid tussen
personen wegens ras verbiedt.
Eerder werd Flakt vrijgesproken
door de kantonrechter in Amers
foort, omdat volgens diens in
zicht niet kon worden gesproken
van joods ras, maar hooguit van
joods volk. De officier van justi
tie ging toen vrijwel onmiddel
lijk tegen dit vonnis in hoger be
roep. Hij betoogde dat het begrip
"ras" ruim moet worden uitge
legd. De rechtbank in Utrecht
heeft hem daarin gelijk gegeven.
Volgens de Utrechtse rechtbank
moet de term "ras" worden uit-
rgelegd naar de strekking van ar
tikel 1 uit het internationaal ver
drag van New York van 1960.
Daarin worden behalve ras ook
huidskleur, afkomst of nationale
dan wel etnische afstamming ge
noemd.
DEN HAAG (ANP) - De werkloosheid in ons land zal dit
jaar nog sterk oplopen tot 800.000 of 15 procent van de
beroepsbevolking. Ondanks de omvangrijke ombuigin
gen zal het tekort van de overheid in 1983 toenemen tot
bijna 35 miljard gulden, ofwel 10,5 procent van het na
tionaal inkomen.
Arbeidstijdverkorting in ruil voor prijscompensatie zal ge
leidelijk 25.000 banen opleveren. Het werkgelegenheids
effect blijft gering, omdat de prijzen maar 2 tot 3 procent
zullen stijgen.
Dat voorspelt het Centraal Planbu
reau in zijn Centraal Economisch
Plan voor 1983. De stijgende
werkloosheid noemt het CPB
het meest beklemmend uit het
economisch beeld. Precair blijft
ook, ondanks de gedaalde rente
en lagere olieprijzen de positie
van het bedrijfsleven, waar voor
al verlies wordt geleden door on
derbezetting.
Een lichtpuntje is een te verwach
ten investeringsstijging van 3
procent. Vooral in de chemie, de
aardolie-industrie, de delfstof
fenwinning en de zee- en lucht
vaart valt een uitbreiding van ac
tiviteiten te verwachten. Daar
staat een verdere daling van de
particuliere consumptie van 1,5
procent tegenover.
Investeringen
Ook vallen de investeringen in wo
ningen en die van de overheid
verder terug. Een uitzondering
vormt de post militair materieel
als gevolg van omvangrijke afle
veringen aan defensie dit jaar.
Het totaal van de nationale beste
dingen zal dalen met een half tot
één procent.
De goederenuitvoer zal zich vol
gens het CPB handhaven op het
niveau van vorig jaar. Ondanks
een herstel van de wereldhandel,
zal van exportwinst geen sprake
zijn, doordat de vraag in met na
me de Derde Wereld, de Oost
bloklanden en de Opec-landen
zal terugvallen. De uitvoer van
aardgas blijft naar verwachting
van het CPB op hetzelfde peil.
Ook de concurrentiepositie van
Nederland zal zich niet verbete
ren, ondanks de zeer lage stijging
van lonen en prijzen. De harde
gulden staat een verbetering in
de weg. Wel blijft een achteruit
gang volgens het planbureau
achterwege.
Overschot
De toeneming van de overheidsuit
gaven van 165 miljard gulden vo
rig jaar tot 172 miljard dit jaar
verklaart het CPB volledig uit de
hogere uitgaven voor uitkerin
gen en rentelasten. Bij de sociale
fondsen is een omgekeerde be
weging te zien. Daar stijgen de
uitkeringen weliswaar van 81
naar 83 miljard en nemen de
rijksbijdragen met 4,5 miljard af,
maar stijgen de premie-ontvang
sten met 11 miljard gulden. Het
gevolg is dat een tekort van 2
miljard overslaat in een over
schot van 2 miljard dit jaar.
De premieverhogingen doen de
premiedruk ten opzichte van het
nationaal inkomen tot 25 procent
oplopen. Daarmee komt de tota
le collectieve druk (belastingen
en premies) op 61,5 procent (vo
rig jaar 59 procent)
Financiering
Het CPB verwacht dat de financie
ring van het overheidstekort op
de kapitaalmarkt kan blijven ge
schieden. Het monetaire beleid
blijft ongetwijfeld gericht op het
benutten van mogelijkheden tot
renteverlaging.
De gisteren aangekondigde rente
verhoging door de Nederland
sche Bank acht directeur Van
den Beid een tijdelijke zaak, die
voortvloeit uit de opwaardering
van de gulden en de devaluatie
van de Franse frank en de Deen
se kroon. Hoge rentepercentages
in Denemarken en Frankrijk
trekken momenteel kapitaal aan
van onder meer Nederlandse be
leggers. Volgens Van den Beid
zal dit effect - en dus ook de dis
contoverhoging - tijdelijk zijn.
Wim Polak: slopend
maar toch boeiend
PAGINA 17
Rolwisseling voor
belasting in 1984
PAGINA 7
President Italië
houdt crisisboot af
PAGINA 9
Volker staakt
project Nigeria
PAGINA 11
DEN HAAG (GPD) - Ambtena
ren gaan er dit jaar in inkomen
gemiddeld anderhalf procent
méér op achteruit dan werkne
mers in het bedrijfsleven. On
derwijzend personeel schiet er
zelfs 2,5 procent méér bij in.
Het Centraal Plan Bureau re
kent dat voor in Centraal Eco
nomisch Plan 1983. Bij de be
cijfering is nog geen rekening
gehouden met de loonsverla
ging (in ruil voor een kortere
werkweek) die het kabinet op 1
oktober wil toepassen.
De 'modale' werknemer in het
bedrijfsleven (man, vrouw,
twee kinderen en een bruto
jaarsalaris van om en nabij
36.000 gulden) gaat er dit jaar
volgens het CPB gemiddeld
drie procent in nettoloon op
achteruit. Daarmee komt hij er
een half procentje minder
slecht af dan het kabinet zelf
onlangs nog berekende in de
Voorjaarsnota.
Mensen met een minimumloon
zullen ook drie procent minder
te besteden hebben. Waar het
in hun geval om huishoudens
gaat waarin slechts één mini
mumloon (of -uitkering) bin
nenkomt, wordt eind van het
jaar een uitkering-ineens ver
strekt om dat koopkrachtver
lies op te vangen.
Voor mensen met salarissen in
een orde van grootte van
140.000 gulden en meer zit er
enige stijging in netto inkomen
in, wanneer in hun bedrijfstak
de beperkingen op het vakan
tiegeld ongedaan worden ge
maakt. Vorig jaar gold voor het
vakantiegeld een maximum
van 5200 gulden (bruto).
KRISTIANSAND (AP) - De Noorse veerboot "Bolero" is vanochtend
vroeg voor de Noorse kust in brand gevlogen.
Een passagier, een Tsjechoslowaak, is overleden aan verstikking tenge
volge van de rookontwikkeling, maar de overige 364 passagiers zijn in
veiligheid gebracht. De meeste passagiers waren Noren.
Volgens een woordvoerder van de Fred Olsen Lines, de eigenaar van het
11.000 ton metende schip, is de brand ontstaan in een vuilniskoker en
van daaruit overgeslagen naar het dek waarop de auto's van de passa
giers stonden geparkeerd.
Het schip, dat 1600 passagiers kan vervoeren, was op weg van Bergen via
Stavanger naar Hirtshals in Denemarken.
ni—J- ^"éTobonn^1
"Nieuws vanveiTe en meuy* ^en voor een
Stuur mij uw krant vier weken op proef voor f 9.50. Daarna beslis ik,
Noteer mij voor een kwartaalabonnement (1 61.25).
Vóór het abonnement ingaat, ontvang ik de krant twee weken gratis.
.„■MFRELP'n
■rtCTREEK ÉÉNKRjNT
Prof C A. van den Beid
- sombere cijfers -
LEIDSCH DAGBLAD
