c
Noorse jacht
op verdachte
onderzeeboot
Begin praat met Shultz over Syrië
VS geloven nog
steeds in
akkoord Genève
Opnieuw Westduitser aan
Oostduitse grens overleden
Jeweet weer's niet
watje proeft
D
Explosieven voor Nicaragua
aan boord Panamees schip
Prem toch
premier
Thailand?
Andropov vraagt VS
wapenvrije ruimte
Casino Scheveningen
DONDERDAG 28 APRIL 1983
Buitenland
LONDEN (GPD) Bij een vei
ling in Londen heeft een Vic
toria-kruis, de hoogste mili
taire onderscheiding wegens
dapperheid die Groot-Brit-
tannië kent, het recordbe
drag van 110.000 pond
(470.000 gulden) opgebracht.
De munt werd gekocht door
het RAF Battle of Britain Mu
seum in Noord-Londen.
In dit museum wordt de lucht
slag om Engeland herdacht,
zoals die tijdens de Tweede
Wereldoorlog plaatsvond
toen honderden Duitse vlieg
tuigen doelen op het Britse
eiland bestookten. De man
die destijds posthuum het
Victoria Kruis kreeg toege-
Recordprijs
voor militaire
onderscheiding
kend, luitenant James Ni
cholson, was nauw bij deze
„Battle of Britain betrokken.
De 23-jarige Nicholson schoot
tijdens zijn eerste missie een
Duitse Messerschmidt neer,
hoewel zijn eigen vliegtuig
was geraakt, en hij zelf dode
lijk gewond was. Nicholson,
die na zijn heldendaad het le
ven liet. was de enige bij de
„Battle of Britain betrokken
piloot die het Victoria-kruis
kreeg.
De medaille werd op de veiling
gebracht door de zoon van
Nicholson, die met het in de
verkoop brengen van de on
derscheiding wilde proteren
tegen het lot van oorlogswe
duwen als de vrouw van Ni
cholson, die van een klein
pensioentje moeten zien rond
te komen.
Het bedrag dat het Victoria-
kruis opbracht, was boven al
le verwachtingen. Het record
voor een dergelijke medaille
stond tot gisteren op 32.000
pond. Deze prijs werd vorig
jaar gerealiseerd.
SAN JOSE (UPI) - De Costaricaanse overheid heeft explosieven voor
Nicaragua ontdekt aan boord van een Panamees schip dat ter hoogte
van Costa Rica motorstoring opliep.
De Costaricaanse minister voor de openbare veiligheid, Angel Solana, zei
dat de sprinstoffen aan boord van het schip, de "Lewbi", werden ge
vonden in een ruim dat was afgescheiden van de lading landbouwche-
micaliën.
Op 16 april ontdekte Brazilië aan boord van vier Libische vrachtvliegtui
gen die met bestemming Nicaragua een tussenlanding hadden mogen
maken, wapens en springstoffen. De vliegtuigen mochten van Brazilië
het land verlaten, maar hun lading werd in beslag genomen. De gezag
voerders willen echter dat deze wordt teruggeven alvorens zij vertrek
ken.
STAVANGER (UPI) De Noorse marine maakt jacht op
een buitenlandse onderzeeboot die de baai van de Har-
dangerfjord tussen Stavanger en Bergen aan de westkust
van Noorwegen is binnengedrongen.
Twee duikers, die aan het werk wa
ren in het gebied, zagen de com
mandotoren van een onderzeeër
halverwege de Hardangerfjord.
Speciale vliegtuigen en schepen
van de marine zijn de fjord inge
stuurd om de onderzeeër op te
sporen, aldus vice-admiraal El-
lingsen.
"Als het (de onderzeeboot, red.)
daar is dan is het niet al te moei
lijk het daar te houden en wij
hebben een goede kans de fjord
af te sluiten", zo zei Ellington. In
de bekendmaking wordt gespro
ken van een "eventuele onder
zeeër". Het is in elk geval geen
duikboot van Noorwegen of van
de NAVO. Voor zover bekend
gaat het niet om een mini-duik
boot maar om een van gewone
afmetingen, aldus de bekendma
king.
Als mogelijke reden voor het bin
nendringen van het buitenlandse
vaartuig noemde Ellingsen het
voorgenomen bezoek van de be
langrijkste noordelijke vloot van
de NAVO aan de marinebasis
Haakonsvern.
De Noorse minister van defensie,
Anders Sjaastad, verklaarde dat
de melding van de duikers een
van de vele is. "Maar wij nemen
elke melding over onderzeeërs
serieus", zo zei de minister. Hij
weigerde iets te zeggen over de
herkomst van het gesignaleerde
vaartuig. "Eerst moeten wij uit
zoeken of zich inderdaad een on
derzeeër in de baai bevindt", al
dus Sjaastad.
In amusement
Michael Fagan, de werkloze
Brit die in juli 1982 naam
maakte door Buckingham
Palace en het slaapvertrek
van koningin Elizabeth bin
nen te dringen, heeft zich in
de wereld van het vermaak
begeven.
Fagan heeft een punk-plaat ge
maakt van het Britse volks
lied in samenwerking met
een voormalige producer van
Johnny Rotten, die zanger
van de "Sex Pistol" was.
Fagan debuteert deze week bo
vendien op het toneel in de
"Bat Cave", een van de be
kendste punklokalen van
Londen.
Niet bloot
De leden van een nudistenver-
eniging in de Amerikaanse
staat Pennsylvania mogen
niet bloot naar een'opvoering
van de musical "oh, Calcut
ta" op Broadway in New
York.
"Ik sta alleen naaktheid toe op
het toneel, bij de artiesten",
deelde producer Norman
Keam de ontgoochelde nu-
disten mee.
Pisa
De Italiaanse regering heeft
gisteren een bedrag van om
gerekend 20 miljoen gulden
uitgetrokken voor werk
zaamheden aan de scheve to
ren van Pisa. Van dat geld
moeten de eerste maatrege
len worden getroffen om het
bouwwerk voor instorting te
behoeden. Het neigen van de
toren is in de laatste jaren in
zorgwekkende mate toegeno
men.
Chocola
In het Duitse plaatsje Emlich-
heim, vlak over de grens ter
hoogte van Hardenburg, is in
een discotheek een 24-jarige
jongen om het leven geko
men bij een poging het we
reldrecord chocoladérepen
eten te verbeteren en daar
mee in het Guiness Book of
Records te komen.
De jongeman zou in een mi
nuut en 41 seconden dertien
repen naar binnen werken,
terwijl de hele act op video
zou worden opgenomen. Af
draaien van de band door de
politie heeft uitgewezen dat
de uit het naburige Tinholt
afkomstige jongen al bij de
vijfde reep in moeilijkheden
kwam. Omdat hij het publiek
in de discotheek niet teleur
wilde stellen, ging hij toch
door, hoewel hij de daarop
volgende reep niet meer kon
doorslikken. Hij overleed in
de ambulance op weg naar
het ziekenhuis.
Bij de speurtocht heeft de marine
een korvet, twee onderzeeërs en
een verkenningsvliegtuig inge
zet. Volgens een woordvoerder
van het ministerie van defensie
is na gisterochtend geen ver
dacht vaartuig meer waargeno
men.
BANGKOK (UPI) Premier Prem
Tinsulanonda heeft zijn besluit
af te treden herzien en zal toch
weer een nieuwe regeringscoali-
tie in Thailand leiden. De kansen
voor politieke stabiliteit in Thai
land worden nu vergroot.
Generaal Chantrakup Sirisuth, se
cretaris van de premier, verklaar
de tegenover verslaggevers dat
Prem in een verrassende stap
heeft besloten toch een nieuwe
regeringscoalitie te leiden van
wege het "overweldigende be
roep" dat op hem is gedaan. Par
tijpolitici hebben het besluit van
de premier bevestigd. Prem zelf
weigerde echter de herziening
van zijn dinsdag genomen be
sluit te bevestigen. "Het hangt
ervan af', was zijn enige com
mentaar.
Vier partijen, alle van het midden
of rechts, verklaarden na de ver
kiezing van 18 april die geen van
alle een meerderheid verschafte,
dat Prem, een gepensioneerde
generaal, een nieuwe regering
zou moeten leiden. Maar Prem
was ongelukkig met pogingen
van partijen de keuze voor zijn
kabinet te beperken, aldus Chan-
trakupt. Prem, die niet tot een
politieke partij behoort, wordt
gezien als de enige politieke fi
guur die de rivaliserende politie
ke partijen in Thailand kan ver
enigen en de steun van de poli
tiek machtige strijdkrachten kan
verwerven. Zijn terugkeer bete
kent dat een stabiele coalitie met
een solide meerderheid in het
parlement waarschijnlijk wordt.
De populaire 62-jarige Prem kan
dienen als bemiddelaar tussen
de burgerpolitici en het leger.
Voor beiden is hij aanvaardbaar.
PARIJS - Een oudere man houdt de wapenstok van een ME'er vast in een poging de aandacht van de politie af
te leiden van een student die weer overeind probeert te komen. Parijs was gisteren het toneel van studentenrel
len, die uitbraken uit protest tegen de herstructureringsplannen van de regering Mitterrand. Vooral de studen
ten medicijnen, rechten en architectuur zijn van mening dat hun faculteiten hun onafhankelijkheid verliezen.
Ook vinden zij dat er onnodige tentamens worden ingevoerd als de plannen doorgaan. (Foto api.
lijk
BONN Voor de tweede keer bin
nen korte tijd is een Westduitser
in een kantoor van de Oostduitse
grenspolitie overleden. Volgens
de DDR is de 68-jarige Heinz
Moldenhauer uit Philippstal
dinsdagavond na een ondervra
ging door de Oostduitse douane
bij de grensovergang Wartha aan
een hartaanval overleden. De
DDR heeft toegezegd alle ge
vraagde gegevens naar de
Bondsrepubliek te sturen.
Inmiddels is een beambte van de
Westduitse permanente verte
genwoordiging in Oost-Berlijn
naar Wartha-Herleshausen ver
trokken om een onderzoek in te
stellen. De Westduitse regerings
woordvoerder Jurgen Sudhoff
verklaarde in Bonn dat de
bondsregering een „volledige
opheldering van het tragisch in
cident wil hebben. Het is niet
duidelijk of daartoe ook een lijk
schouwing door een Westduitse De minister
deskundige behoort.
Dat is wel gebeurd bij de 45-jarige
Rudolf Burkert, die ongeveer
twee weken geleden ook aan een
hartinfarct in een Oostduits
grenskantoor was gestorven. Het
i Burkert vertoonde ech-
aantal verwondingen. In
middels is door de Westduitse di
recteur van het rechterlijk-me-
disch instituut in Hamburg vast
gesteld dat er geen oorzakelijk
verband bestaat tussen die ver
wonding en de dodelijke hart
aanval. Ook is er geen bewijs dat
de verwondingen zijn opgelopen
door mishandeling van de Oost
duitse beambten. De verklaring
van de DDR dat de verwondin
gen zijn ontstaan doordat Bur
kert na het dodelijk infarct van
zijn stoel op een radiator was ge
vallen, is juist gebleken.
door
Hans Amesz
Duits-Duitse be
trekkingen in Bonn. Heinrich
Windelen, zei dat gebleken is dat
vele mensen, in het bijzonder ou
deren of niet helemaal gezonde,
een verhoor door DDR-beamb-
ten als een grote belasting onder-
MOSKOU (Reuter/UPI) - De Rus
sische partijleider Joeri Andro
pov heeft de Verenigde Staten
gisteren gevraagd in te stemmen
met een wapenverbod voor de
ruimte. Hij waarschuwde dat als
het niet gauw tot stand kwam,
het te laat zou zijn.
In een brief aan een groep Ameri
kaanse wetenschapsmensen zei
Andropov dat zijn regering voor
standster was van een verdrag
dat het gebruik van wapens van
welke soort ook in de ruimte
doeltreffend uitsloot.
Het heeft er volgens hem de schijn
van dat de Amerikaanse regering
in haar militaire planning voor
de toekomst een steeds grotere
rol toebedeelt aan het gebruik
van de ruimte.
Andropov zinspeelde hier klaarb
lijkelijk op president Reagans
•pleidooi in maart voor de ont
wikkeling van een defensiesys
teem op basis van laserkanonnen
in de ruimte.
De brief van Andropov, aange
haald door het Russische pers
bureau Tass, was een antwoord
op een oproep van de Ameri
kaanse geleerden aan zowel de
Verenigde Staten als de Sowjet-
Unie om de ruimte niet te milita-
"Sowjet-Unie in
staat satellieten
te vernietigen"
WASHINGTON (UPI) - De
Sowjet-Unie heeft een voor
sprong bij het ontwikkelen
van een vernietiger voor sa
tellieten, zo deelde het Ame
rikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken gisteren
Volgens het ministerie is Mos
kou in het bezit van de enige
operationele satelliet-onder
schepper (Asat) ter wereld en
wordt dit wapen getest.
"Dit, plus hun andere militaire
activiteiten in de ruimte lo
genstraft hun houding van
vredeskampioenen in de
ruimte", zo zei woordvoerder
Alan Romberg.
vinden. Onderzoek zou hebben
uitgewezen dat de meeste reizi
gers die de transitowegen door
de DDR gebruiken, „onder angst
lijden. Windelen eist dat de DDR
de verhoudingen niet uit het oog
mag verliezen bij het verhoren of
ondervragen van Westduitsers
die misschien niet helemaal vol
gens de transitoregels hebben
gehandeld.
Het is overigens nog niet precies
bekend waarom Heinz Moldauer
ondervraagd moest worden.
De CSU van Strauss heeft inmid
dels de DDR de schuld gegeven
van de dood van Moldauer. Na
het overlijden van Burkert had
Strauss zelfs over „moord ge
sproken. De CSU eist via een ar
tikel van secretaris-generaal Otto
Wiesheu in de Bayern-Kurier een
„ommekeer van de tot nu toe ge
voerde Duitsland-politiek. Vol
gens de partij van Strauss draagt
de coalitiepartner FDP de schuld
voor de huidige discussie over
deze politiek. De liberalen wordt
verweten dat zij altijd veel te
„zacht, te „aangepast en „zonder
iets terug te willen tegenover
Oost-Berlijn hebben gestaan.
Leden Zapu
vrijgesproken
HARARE (AFP/UPI) - Het hoog-
gerechtshof van Zimbabwe heeft
gisteren zes vooraanstaande le
den van de Zapu, de partij van
Joshua Nkomo, vrijgesproken
van hoogverraad of het geheim
aanleggen van wapenvoorraden.
Een zevende werd schuldig be
vonden aan het illegaal opslaan
van wapens.
Rechter Hillary Squires, een blan
ke, oordeelde dat de bewijsvoe
ring gebrekkig was en dat vele
belangrijke door de staat opge
voerde getuigen niet indrukwek
kend waren.
Het is niet uitgesloten dat de zes
nog wegens andere beschuldi
gingen terecht moeten staan. Ze
werden gisteren nog niet vrijge
laten en hun voorlopige hechte
nis werd verlengd.
JERUZALEM (AFP/UPI/DPA) -
Leidende Israëlische politici en
militairen hebben de Ameri
kaanse minister van buitenland
se zaken, George Shultz, gisteren
uitgebreid geattendeerd op de
grootscheepse bewapening van
Syrië zowel in eigen land als in
Libanon. "Dat is een reden voor
grote zorg", zei Shultz na afloop
van het gesprek in het bureau
van premier Menachem Begin in
Jeruzalem, waaraan verscheide
ne hoge Israëlische militairen en
de minister van defensie, Mosje
Arens, deelnamen.
Naar de Israëlische regerings
woordvoerder Uri Porat na af
loop van de eerste gespreksron
de aan de pers meedeelde, leg
den zij Shultz een gedetailleerd
rapport voor over de strategische
situatie in Libanon. Hij zei dat op
de bijeenkomst voorts de aktivi-
teit van Syrische troepen "met
Russische steun" was bespro
ken.
Hij zei ook dat Begin in het overi
gens "zeer vriendschappelijke"
onderhoud met klem de Israëli
sche eisen van omvangrijke vei
ligheidsregelingen in het Libane
se grensgebied had herhaald.
De woordvoerder deelde verder
mee dat Shultz aan premier Be
gin een brief van president Rea
gan heeft overhandigd. Over de
inhoud ervan wilde hij niets zeg
gen.
Vanochtend hadden Begin en
Shultz nog een gesprek onder
vier ogen. Daarna vertrok de
Amerikaanse bewindsman naar
Beiroet.
Libanese politie heeft gisteren een
explosief apparaat gevonden en
onschadelijk gemaakt in de
zwaar bewaakte Amerikaanse
universiteit in Beiroet.
De politie reageerde na een ano
niem telefoontje. Het apparaat
was geplaatst in een toilet. "Het
bestond uit een handgranaat van
Chinese makelij waarvan de vei
ligheidspal was verbonden met
de deur van het toilet. Zo zou het
zijn ontploft als iemand de deur
opende", aldus de woordvoer
der.
De universiteit werd vorige week
net als andere Amerikaanse in
stellingen onder zware bewaking
gesteld na de bomaanslag op de
ambassade in de Libanese
hoofdstad waarbij 62 mensen
omkwamen. Er worden op het
universiteitsterrein geen auto's
toegelaten. Leden van het Liba
nese leger, politie en veiligheids
beambten van de ambassade
fouilleren iedereen die het ter
rein wil betreden.
Kenneth Adelman, de nieuwe di
recteur van het Amerikaanse
Bureau voor Wapenbeheersing
en Ontwapening, gelooft nog
steeds dat met de Sowjet-Unie
een akkoord kan worden ge
sloten over de vermindering
van kernwapens voor de mid
dellange afstand, los van een
overeenkomst omtrent de be
perking van het aantal inter
continentale wapens. Hij
denkt ook, dat de Russen op
den duur er van zullen willen
afzien de Britse en Franse
kernwapens daarbij mee te tel
len.
Adelman maakte deze opmer
kingen deze week in een ge
sprek met een aantal Europese
journalisten, dat vooral was be
doeld om de Amerikaanse NA-
VO-bondgenoten er nog eens
van te overtuigen hoezeer het
president Ronald Reagan ernst
is met vermindering van kern
bewapening. De opvolger van
prof. Eugene V. Rostow als
voornaamste adviseur van
Reagan en minister van bui
tenlandse zaken Shultz op het
gebied van wapenbeheersing,
zei voorts dat de VS nu wach
ten op een Russische reactie
als vervolg op Reagans' voor
stel genoegen te nemen met
minder dan de zogenaamde
nul-optie. Hij liet echter weinig
ruimte voor hoop, dat een snel
onderhandelingsresultaat in
Genève kan worden bereikt.
Adelmans uitlatingen maken het
niet aannemelijk dat Reagan
zijn jongste standpunt nog zal
'invullen' met Amerikaanse
cijfers voordat op 17 mei de on
derhandelingen in Genève
worden hervat. Volgens Adel
man zullen de NAVO-landen
'volgens schema' de opstelling
van 572 Pershing 2- en kruisra
ketten ten uitvoer brengen en
hij veronderstelde, dat dit be
langrijke invloed zal hebben
op de Russische bereidheid
met een eigen tegenvoorstel
voor de dag te komen. Adel
man: „De Russen hoeven niet
op de opstelling van de wapens
te wachten zolang zij er van
overtuigd zijn dat de NAVO
die volgens schema zal uitvoe-
door
Henk Kolb
Adelman noemt dit een „klas
siek voorbeeld van saamhorig
heid binnen de NAVO", het re
sultaat van „een zeer ordelijk,
samenhangend en succesvol
proces van wederzijdse consul
taties". Hij acht het niet uitge
sloten dat de Sowjet-Unie bin
nen het raam van een overeen
komst dan belangrijke aantal
len SS 20 raketten zal willen
ontmantelen.
Adelman beklemtoonde dat de
Verenigde Staten zich tot nu
toe uiterst buigzaam hebben
betoond bij de onderhandelin
gen over vermindering van de
kernbewapening. „Gegeven
het beginsel van gelijkheid",
zei hij, „kan ik mij een reeks
van interim-oplossingen voor
stellen tussen de nul-optie, die
alle wapens voor de middenaf
stand verbiedt en de 572 wa
pens die de NAVO wil plaat-
„De onderhandelingen", zei
Adelman, „zijn nu in een sta
dium waarin de VS maximale
openheid nastreven. Je kunt je
oplossingen voorstellen van el
ke aard: een mengeling van
Pershing 2- en kruisraketten
en zelfs een oplossing zonder
Pershing-raketten. Wy zullen
alle voorstellen bekijken en er
over onderhandelen".
Adelman waarschuwde, dat de
VS buitengewoon voorzichtig
zullen moeten zijn met een
openbare klacht tegen de Rus
sen over veronderstelde schen
ding van de SALT-afspraken,
die wederzijds uit vrije wil
worden nageleefd, hoewel het
tweede verdrag, dat Carter af
sloot, nimmer werd geratifi
ceerd. „Wy moeten heel zorg
vuldig tewerk gaan met de be
wijsvoering, maar dan ook on
ze opinie ventileren als die
rond is, zoals ik dat in New
York bij de VN heb gedaan ten
aanzien van de biologische en
chemische wapens".
Adelman zei ook: „Wat de SALT-
overeenkomsten betreft is de
geschiedenis van wapenbe
heersing teleurstellend ge
weest. Er is veel inspanning
aan besteed, zonder opmerke
lijke resultaten voor de oplos
sing van veiligheidsvraagstuk
ken. De voorstellen en de daar
uit voortvloeiende overeen
stemming hebben de veilig
heid niet gediend. Naar mijn
smaak heeft president Carter
(Reagans voorganger) zijn eis
van vergaande vermindering
van het kernwapenbestand te
snel laten vallen".
„Het gaat om de vraag", aldus
Adelman, „of de voorstellen
tot wapenvermindering alleen
maar een politiek middel zijn
met opbrengst op korte ter
mijn, dan wel dat wij werkelijk
proberen zo'n vermindering
tot stand te brengen. Wanneer
je zegt dat het alleen gaat om
een overeenstemming, die ver
volgens het niveau van bewa
pening wettigt zonder dat van
veel vermindering kan worden
gesproken, dan is het vrij ge
makkelijk en kan resultaat
worden bereikt. Het is veel
moeilijker om te proberen
werkelijk iets aan bewapening
te doen, waarvan de wereld be
ter wordt".
Adelman herhaalde dat Reagan
naar zo'n oplossing streeft, met
deze bemerking: „Het is min
der waarschijnlijk dat het lukt,
maar als het slaagt wordt de
wereld er beter van".
Op de vraag waar in de vermin
dering van het aantal van 572
raketten voor de middenaf
stand, die de NAVO wil opstel
len, het moment aanbreekt dat
ook moet worden overwogen
die in minder dan de vijf nu be
trokken Europese landen op te
stellen, zei Adelman :'Er is
geen magische formule. De
nul-optie ruimt zo'n probleem
uit de weg, maar het zou een
prettig probleem zijn om over
te praten".
Kenneth Adelman
ADVERTENTIE
Sinds 1891 maken ze in Denemarken een drankje dat
Kirsberry heet In 1983 kun je zondag en maandag a.s.
gratis proeven waarom het ook zo lang lekker is. Met als
nieuwtje de 'Kirsberry Kiss'. Als dat nog maar goed gaat
met Roulette en Black Jack. Elke dag van 2 tot 2.
Legitimatie en korrekte kleding graag.
Kurhaus, tel 070-512621
