c
Staat eist geld
van RSV terug
h w
Groen licht ADM
Industriebond wijst cao-plannen af
Verzekeraar Vreest'
lagere premie auto's
Zelfbestuur
werknemers
in opmars
Kolengraver succes in VS
Geen verbod
op fosfaat
in wasmiddel
Bij Philips (korter werken) en Shell (prijscompensatie)
HBG: teveel
geld iii kas
Beurs Amsterdam
DONDERDAG 28 APRIL 1983
Van der Stee
Mr. A.P.J.M. van der Stee, oud-mi
nister van Landbouw en van Fi
nanciën, wordt voorzitter van de
raad van commissarissen van
Vredestein NV in Velp. Hij volgt
de heer F. van Veelen op. die we
gens het bereiken van de wette
lijke leeftijdsgrens op de eerstko
mende jaarvergadering zal terug
treden als voorzitter. De heer
Van Veelen trad in 1976 toe tot
de raad van commissarissen van
Vredestein.
Van der Stee heeft al commissaria
ten bij Unigro, Wessanen, Neder
landse Credietbank, AGB Neder
land en Eternit.
Balen in Oeganda
Oeganda zit met ruim een miljoen
balen (van zestig kg) koffie die
het niet kan exporteren als ge
volg van de exportbeperkingen
die de Internationale Koffie Or
ganisatie (IOC) heeft vastgesteld,
zo heeft radio Oeganda gemeld.
Het land is voor negentig pro
cent van zijn exportinkomsten
afhankelijk van koffie. Economi
sche plannen van de regering
zijn bijna altijd uitgegaan van
een vergroting van de opbrengst
van de koffie-export.
Vorig jaar heeft Oeganda met de
uitvoer van koffie 322 miljoen
dollar verdiend. In 1980 leverde
de koffie-export 284 miljoen dol
lar op. Op het ogenblik wordt er
een programma van veertig mil-,
joen dollar uitgevoerd om de
produktie van koffie ter verbete
ren. Van dat bedrag is 25 miljoen
dollar afkomstig van de Europe
se Gemeenschappen.
AVR
De afvalverwerking Rijnmond
(AVR), sinds 1982 een gemeente
lijke dienst van Rotterdam, heeft
in dat jaar een winst gemaakt
van 7,2 miljoen gulden bij een
omzet van 96 miljoen gulden
(waarvan 34 miljoen uit energie
opbrengsten). Het exploitatie-
overschot wordt vrijwel geheel
uitgekeerd aan de daarvoor con
tractueel in aanmerking komen
de leveranciers (voornamelijk
gemeenten in Zuid-Holland en
Utrecht) van huishoudelijk afval,
zo heeft het bedrijf meegedeeld.
In 1981 maakte de AVR een
winst van 4,8 miljoen gulden.
De AVR verwerkte in 1982 815.000
ton huishoudelijk, bedrijfs- en
chemisch afval, in 1981 was dat
788.000 ton. De stijging is vooral
veroorzaakt door een hogere aan
voer van huishoudelijk afval uit
de provincie Utrecht en de ge
meente Amsterdam. Het verwer
kingstarief bij de AVR zal, naar
verwachting, ook in 1984 onver
anderd blijven.
Textiel
I Het Nederlandse beleidsplan voor
steun aan de textielindustrie
vormt een belemmering voor de
eerlijke concurrentie en zal de
textielexport sterk bemoeilijken,
zo luidt de reactie van de West-
duitse organisatie van textiel on
dernemingen op het plan van de
regering om gedurende drie jaar
65 miljoen gulden beschikbaar te
stellen teneinde de Nederlandse
textielindustrie weer perspectie
ven op groei te bieden.
De Westduitse Gesamttextil be
schouwt de steun eenvoudig als
subsidie en kan zich niet voor
stellen dat de Europese Commis
sie zonder meer instemt met de
plannen. Mocht Brussel toch
groen licht geven voor de steun
dan is het onvermijdelijk dat de
Westduitse regering naar het Hof
van Justitie van de Europese Ge
meenschappen stapt.
Harry Mulisch
De president van de Nederland-
sche Bank, dr. W.F. Duisenberg,
heeft zijn jaarverslag eerst laten
lezen door de schrijver Harry
Mulisch alvorens het aan de
openbaarheid prijs te geven. Dat
blijkt uit een interview van Dui
senberg in de HP. De president
zegt daarin dat hij zijn verslag
heeft laten lezen aan „een vol
strekte leek op financieel-econo-
misch terrein". Dat blijkt Mu
lisch te zijn, die het verhaal
beoordeelde op schrijfstijl en
woordkeus.
Groenteveiling Katwijk aan den Rijn, 27
Waspeen Al per kist 8,90-14,40, BI
12,50-16,30, Cl 2,40-6,40, Aanvoer:
385 ton. Prei A per kg 0,37, Prei B per
kg 0,22, Rabarber 84—85, Uien I per
kg 0,16-0,35, Bloemkool 10 I 1,16.
DEN HAAG (ANP) - Verzekeringstopman, mr. J.J. van Rijn, van Natio-
nale-Nederlanden verwacht, dat de premies voor de autoverzekeringen
per 1 juli omlaag zullen gaan. Dan loopt de periode, waarvoor de au
toverzekeraars hebben afgesproken om zulks niet te doen, ten einde.
Door de geweldige concurrentie zullen de premies dan wel omlaag
gaan. hoewel de situatie in de autoverzekeringsbranche droefgeestig is,
ïo zei de heer Van Rijn.
De verzekeringsman pleitte voor een vrijwillig sectorbeleid van afspra
ken tussen verzekeraars, waardoor de uitwassen bij de autoverzekerin
gen werden ingeperkt. „Wel concurrentie, maar gezonde". De „vrees"
van de heer Van Rijn, dat er een premieverlaging op komst is, steunt op
drie overwegingen. Steeds meer verzekeraars geven een vlootkorting,
hoewel er niet werkelijk sprake is van een vloot. Hierdoor ontstaat
irritatie, bij andere verzekeraars, zodat deze individuele kortingen gaan
geven. Tenslotte houdt men zich niet aan de geplubiceerde tarieven
maar worden „fluisterpremies" gegeven. In breder verband waar
schuwde de heer Van Rijn, dat de kans niet denkbeeldig is, dat er zich
in de Nederlandse verzekeringswereld ongelukken gaan voordoen als
gevolg van de te kleine reserves door de te lage premies.
De teruggang in vooral het buitenlandse schadebedrijf heeft vorig jaar
een druk gelegd op de winst van Nationale-Nederlanden. De winst be
droeg f 422 min.
Economie
UTRECHT (ANP) - Werknemers-
zelfbestuur raakt steeds meer in
zwang. In ons land groeide het
aantal ondernemingen waar de
werknemers het voor het zeggen
hebben van 50 tien jaar geleden
tot 400 nu met circa 10.000 werk
nemers. Een forse groei is nog te
verwachten. Steeds meer jonge
ren en vrouwen, al of niet in de
ww, starten een bedrijf en kiezen
voor zelfbestuur.
Dat zegt directeur C. Willemsen
van de Stichting Zelfbestuur
(SZB), een zonder winstoogmerk
werkende stichting, die vier
maanden geleden begon met
voorlichting en informatie over
werknemerszelfbestuur. Het
kantoor van de SZB in Utrecht
werd gisteren officieel geopend
door minister De Koning (sociale
zaken en werkgelegenheid).
Exacte cijfers zijn er niet, maar
Willemsen heeft de indruk dat
ondernemingen met werkne
merszelfbestuur het in het alge
meen aardig doen. Als ze over de
kop gaan is de economische ma
laise meestal de boosdoener, niet
de „bedrijfsdemocratie".
Vaak gaat het met het zelfbestuur
mis in kwijnende ondernemin
gen die de werknemers bij wijze
van noodsprong overnemen.
„Dat is vaak een slechte start. De
werknemers kiezen dan veelal
niet uit idealisme maar min of
meer noodgedwongen uit lijfsbe
houd - werken of de ww in -
voor zelfbestuur".
Maar als een bedrijf levensvatbaar
is, gedijt het met werknemers
zelfbestuur goed of zelfs beter
dan zonder. Schoolvoorbeeld
daarvan is een bedrijf van Gene
ral Motors in de VS dat na grote
verliezen al gauw met winst
draaide toen het door werkne
mers was overgenomen. De mo
tivatie van de werknemers, de
betrokkenheid bij het bedrijf en
de prestaties zijn vaak veel gro
ter en dat werpt z'n vruchten af.
De Stichting Zelfbestuur, die nu
nog subsidie krijgt van het mi
nisterie van sociale zaken maar
over vier jaar zichzelf moet kun
nen bedruipen, vindt dat de Ne
derlandse overheid meer zou
kunnen doen om werknemers-
zelfbestuur te bevorderen. In
Frankrijk kan je een produktie-
coöperatie opzetten met sociale
uitkeringen die in de vorm van
bedrijfskapitaal worden ver
strekt.
Overigens ziet hij met gemengde
gevoelens hoe in ons land steeds
meer jongeren met een ww-uit-
kering een bedrijfje op poten wil
len zetten. Willemsen: „In de vier
maanden dat we nu draaien is
die ontwikkeling ons enorm op
gevallen. De grenzen tussen be
taald en onbetaald werk verva
gen. Enerzijds is het volkomen
begrijpelijk dat jongeren met ww
toch wat willen doen. Anderzijds
zijn er inderdaad risico's van
concurrentievervalsing".
ROTTERDAM (GPD) De staat wil het steungeld dat zij in de loop der jaren in Rijn-
Schelde-Verolme heeft gestoken, terug. De raad van bestuur van RSV maakte daar
gisteren gewag van tijdens een vergadering van aandeelhouders. De vordering is op
tafel gelegd in een brief van het ministerie van economische zaken en in een gesprek
dat inmiddels met het ministerie is gevoerd.
Sinds 1977 is ruim anderhalf mil
jard aan directe overheidssteun
aan RSV verstrekt. In dat bedrag
is niet de zogenoemde generieke
steun begrepen, die elke nieuw
bouw scheepswerf ontvangt om
AMSTERDAM (ANP) - Topman
D.J. Brand van Hoechst Holland
is een fel tegenstander van de be
leidsvoornemens van de over
heid met betrekking tot fosfaten
in wasmidddelen. Een verbod
van het gebruik van fosfaten lost
in werkelijkheid niets op, zo zei
Brand gisteren bij de presentatie
van het jaarverslag. Wel kan er
een olievlekwerking naar omrin
gende landen van uitgaan, die de
werkgelegenheid bij een op zich
zelf kerngezond bedrijf in de
waagschaal stelt, zo meende hij.
Hoechst Holland, dochter van
het gelijknamige Duitse bedrijf,
produceert in de vestiging in
Vlissingen grote hoeveelheden
fosfaat. De heer Brand zag als
een betere oplossing de reiniging
van het oppervlaktewater van
fosfaat. "Een doorbraak staat op
het gebied van defosfatisering
voor de deur", aldus topman
Brand. Een vergroting van het
slibprobleem, een van de bezwa
ren tegen de defosfatisering, zou
zijn weggenomen door een nieu
we vinding. De gewonnen fos-
faat kan opnieuw worden ge
bruikt, aldus de heer Brand.
Hoechst Holland NV heeft over
1982 een winst behaald van 14,8
min. In 1981 werd nog een verlies
geleden van 15 min. De gecon
solideerde omzet van de onder
neming was 1.517 min, hetgeen
een daling van 2 pet betekent ten
opzichte van 1981 1.549 min).
De verbetering van het resultaat
werd bereikt door lagere af
schrijvingskosten, lagere rente
lasten, strenge kostenbewaking
en het op gang komen van de
reorganisatie van de vestiging in
Breda. Het aantal medewerkers
liep hier vorig jaar terug van 425
tot 366. In de komende twee jaar
moeten in deze vestiging nog
honderd arbeidsplaatsen verval
len, aldus Brand, voorzitter van
de raad van bestuur.
voordeliger prijsopgaven aan
klanten te kunnen doen.
In hoeverre de terugvordering
hard gemaakt zal worden, zal
nog moeten blijken. In elk geval
wil de staat, wanneer er nog wat
te verdelen valt, zo veel mogelijk
graantjes zien mee te pikken. Dat
zal zeker het geval zijn wanneer
de surséance van betaling, waar
in RSV zich thans bevindt, uit
loopt op een faillissement.
RSV bestrijdt de opvatting dat de
staat het geld kan terugvorderen.
Het concern noemt daarbij in het
bijzonder de 604 miljoen die ge
moeid zijn geweest met het af
wikkelen van de ROS, de Rotter
damse Offshore- en Scheeps
bouwmaatschappij.
Het ging daarbij om een staatsbe
drijf, dat op aandrang van de po
litiek tot stand was gekomen als
voortzetting van werven voor
bouw van grote zeeschepen en
offshore-installaties (booreilan
den en dergelijke). Het waren ac
tiviteiten waar RSV zelf niet
meer voor in was. Bij nader in
zien wenste de overheid er uit
eindelijk ook van af te zien.
Met RSV werd overeengekomen
dat de ROS-activiteiten binnen
RSV-verband zouden worden
beëindigd. Het kostte de staat
604 miljoen, onder meer door de
moeilijkheden met het inmid
dels onverkoopbaar gebleken
baggereiland Kameel, dat eerder
door Volker-Stevin was besteld.
RSV meent dat het in ieder geval
niet aangaat haar voor de misluk
king van de ROS te laten bloe
den.
De kolengraafmachine, de molen
steen om de nek van RSV, begint
intussen wat op te leveren. In het
hoofdkwartier van het bedrijf in
Rotterdam heeft men weliswaar
nog geen cent gezien, maar de
berichten uit de Verenigde Sta
ten beginnen gunstiger te wor
den.
Tijdens een aandeelhoudersverga
dering van het concern in Rotter
dam beweerde één van de aan
deelhouders gisteren over infor
matie te beschikken dat de ma
chines in de Verenigde Staten
thans elke maand tien miljoen
dollar (ruim 27 miljoen gulden)
opbrengen. Het geld zou tot dus
ver echter bij de Amerikaanse
partner in het project blijven
hangen.
De raad van bestuur rekende voor
dat een bedrag van tien miljoen
dollar niet mogelijk kon zijn. Wel
zag men wat beweging ontstaan.
In de Verenigde Staten zijn
thans tien van de door RSV ont
wikkelde en gebouwde kolen-
gravers in bedrijf. Ze werken tot
volle tevredenheid, zo werd mee
gedeeld, in het bijzonder de ze
ven die werken voor twee grote
mijneigenaren. In februari pro
duceerden de machines 65.000
ton kolen, in maart 110.000 ton.
Afgezien van de tien functioneren
de machines, staan er in de Ver
enigde Staten nog 23 kolengra-
vers. Zes staan er opgeslagen, 17
staan op kolenwingebieden van
kleinere mijneigenaren. Deze 17
werken niet omdat de mijneige
naren die ze zouden moeten ge
bruiken, zich niet kunnen ver
oorloven op voorraad kolen te
produceren.
Het vermogensbeslag voor RSV is
daardoor hand over hand toege
nomen. Er is in de kolengraver
veel geld geinvesteerd, dat niet
uit verkoop van machines of aan
delen in de opbrengst van de ko-
lenproduktie is teruggekomen.
Tot dusver is rond 400 miljoen
gulden in de kolengravers gesto
ken.
BRUSSEL (ANP) Werkloze jongeren hebben gisteren gedemonstreerd
voor een vierdaagse werkweek. Gisteren en vandaag debatteren in de
Belgische hoofdstad 434 Europarlementariërs over een internationale
aanpak van de werkloosheid. In de EG (tien lidstaten) zijn ruim 12 mil
joen mensen zonder werk.
DEN HAAG (ANP) - De Europese
Commissie, het dagelijks be
stuur van de Europese Gemeen
schap, heeft geen bezwaar tegen
de serie steunoperaties die de re
gering wil gevan aan de Amster
damse reparatiewerf ADM. De
voorlichtingsdienst van de EG in
Den Haag heeft dat gisteren mee
gedeeld. Commissaris Frans
Andriessen, onder meer verant
woordelijk voor concurrentie,
heeft nog enkele dagen geleden
laten weten snel met een voorstel
aan de commissie te zullen ko
men.
Het reddingsplan voor ADM om
vat een subsidie van 35 miljoen
gulden, een staatsgarantie van
8.9 miljoen gulden die eind vorig
jaar is verstrekt, een staatsgaran
tie van 3,75 miljoen gulden. Voor
de overneming door de gemeen
te Amsterdam van twee dokken
voor 15 miljoen gulden en subsi
dies van de gemeente Amster
dam en de provincie Noord-Hol
land van respectievelijk 6 en 1,5
miljoen gulden.
Voorwaarde van de Europese
Commissie tot goedkeuring van
de steunverlening was onder
meer dat ADM, gezien de duur
zame overcapaciteit in de Euro
pese scheepsbouwindustrie,
haar capaciteit zou verminderen,
waardoor het personeelsbestand
terug moest van 1600 naar 1100
mensen. De werf had daar al eer
der toe besloten.
EINDHOVEN (ANP) - De leden van de In
dustriebond FNV bij Philips hebben het
principe-akkoord over een nieuwe cao ver
worpen. Landelijk onderhandelaar A. van
der Veen heeft dat gisteren bekendgemaakt.
In totaal gingen 225 leden akkoord met het
onderhandelingsresultaat, 285 leden stem
den tegen en 21 leden onthielden zich van
stemming.
Dat betekent dat de Industriebond FNV de
cao niet kan ondertekenen, zoals aanvanke
lijk de bedoeling was. De leden hadden
vooral bezwaar tegen de plannen van Philips
om de werktijdverkorting te gebruiken om
de slagvaardigheid van de onderneming te
vergroten. Philips vindt dat het personeel
flexibeler moet kunnen worden ingezet.
Shell
De Industriebond blijft verder vasthouden aan
het handhaven van het systeem van prijs
compensatie in de cao voor de vierduizend
personeelsleden van Shell Chemie in Moer
dijk en Shell Raffinaderij in Pernis. De on
derhandelaars van de bond hebben dat de
Shell-directie gisteren laten weten tijdens
een tweede gesprek over de nieuwe cao.
Twee weken geleden bracht Shell tijdens de
eerste onderhandelingsronde de eis in, dat
de automatische prijscompensatie zou ver
dwijnen uit de cao. In ruil daarvoor wil Shell
de salarissen per 1 januari 1984 met een half
procent verhogen en twee extra vrije dagen
geven.
RIJSWIJK (GPD) - Het bouw
en baggerconcern Holland-
sche Beton Groep HBG heeft
zoveel geld in kas (f 285,5 mil
joen), dat het concern eigen
lijk niet weet wat er mee te
doen. Tijdens een toelichting
op het vandaag verschenen
jaarverslag zei topman ir. J.
M. Schetters dat HBG best in
is voor overneming van ande
re bedrijven, maar zo zei hij,
„wat er bij ons aan de deur
komt is van zo'n kwaliteit dat
we na vijf minuten al weten
dat het dat niet is".
Vorig jaar breidde HBG zijn be
lang in de Nederlandse Zee-
boormaatschappij tot vijftig
procent uit. Het belang van
25 procent dat Boskalis had
werd voor 85 miljoen overge
nomen. „Wat voor ons vooral
interessant is zijn de langlo
pende contracten die Zee-
boor heeft", aldus Schetters.
Zeeboor heeft zes booreenhe-
den aan het werk: in de
Noordzee, voor de kust van
Nigeria, West-Afrika en het
Midden-Oosten. De overige
50 procent van Zeeboor zijn
in handen van de Amerikaan
se maatschappij Sedco Inc.
in Dallas.
Ballast Nedam
Het bouw- en baggerconcern
Ballast Nedam verwacht dat
de winst dit jaar verder zal
stijgen. Hoewel de orderpor
tefeuille op dit moment on
voldoende is om de omzet op
het niveau van 1982 (f2518
miljoen tegen f1573 miljoen
in 1981) te handhaven, is er
onvoldoende aanleiding om
erop te vertrouwen dat de or
derportefeuille tijdig aange
vuld wordt. Daarop is ook de
winstverwachting gebaseerd.
Dat schrijft het bestuur in het
vandaag verschenen jaarver
slag. Ballast Nedam behaalde
het afgelopen jaar een winst
van f29 miljoen tegen f28,3
miljoen in het voorgaande
jaar.
De investeringen bedroegen in
het afgelopen jaar f 140 mil
joen. Ten behoeve van het
Saudi Arabia-Bahrain Cause
way project, een brug-dam-
verbinding die Ballast Ne
dam aanlegt tussen Saoedi-
Arabië en Bahrein, werden in
de afgelopen twee jaar be-,
langrijke investeringen ge
daan in drijvende hefwerk
tuigen en boormaterieel.
Daarbij bleek het mogelijk
voor meer dan f 100 miljoen
aan bestellingen te plaatsen
bij Nederlandse werven.
DAF
DAF Trucks heeft 1982, on
danks de aanhoudend neer
gaande trend in de bedrijfs-
wagenmarkt, afgesloten met
een bescheiden nettowinst
van 1,84 min tegen 1,22
min in 1981.
De netto-omzet bleef met 1,63
miljard nagenoeg gelijk aan
die over 1982 1,56 miljard),
maar het bedrijfsresultaat
liep terug van 62,6 min tot
52,5 min. Het aantal perso
neelsleden daalde met 294 tot
8939, zo blijkt uit het jaarver-
De totale markt voor bedrijfs
wagens van negen ton totaal
gewicht en zwaarder in Euro
pa daalde vorig jaar verder
met ca. 7 pet.
DAF Trucks zette op haar Eu
ropese afzetmarkten echter
meer voertuigen af dan in
1981. Het gemiddelde markt
aandeel van DAF in de tien
Westeuropese landen waar
de onderneming eigen vesti
gingen heeft nam toe van 6
tot 6,8 pet. De begin 1982 op
de markt gebrachte nieuwe
typen en een verdere verster
king van de verkooporgani
satie droegen daar in hoge
mate toe bij. In Nederland
verbeterde DAF Trucks in
een vrijwel gelijk gebleven
markt haar marktaandeel van
36 tot 36,3 pet.
Noteringen van
donderdag 28 april 1983 (tot 13:21 uur)
AANDELEN binnenland doorlopend
15400 2 perioden
54 80
373.00
266 00
87.00
585.00X
beleggingsinst.
3320 00 3350 00
100 70 101 70
25300 253 00
OBLIGATIES
staatsleningen
nl 124*4 81-91 128.60
1MOV2 82-92
il lO'/ti 82-89
il 10 821-89
105.50
123 00
parallelmarkt
officieel toegelaten
3000 00B -
262500 2620 00
indices e.d.
indices (a.n.p.-c.b.s)
obl.index/eff.rend.(c.b.s.)
goud en zilver
Goud (onbew.) 38.130 - 38.9:
buitenlands geld
Gnekse drachme (100)
VERKLARING DER TEKENS
NG offoéte no» gosdxxsi
a acMergestette lemng
Beursoverzicht
TUMULT OP OBLIGATIEMARKT
Op de Amsterdamse beurs zi|n
vanochtend zowel de noteringen
van obligaties als aandelen naar
beneden gegaan. Bij de start wer
den voor de obligaties adviesprij
zen doorgegeven die ca f 0,20 la
ger waren dan gistermiddag
Oe prijzen die echter uit de bus
kwamen en waarin zaken werden
gedaan, lagen bijna 2 punten on
der het niveau van gistermiddag
Daarna werd er ingegrepen en
werden alle noteringen doorge
haald Een kwartier nadat de ofii-
ciele beurs was begonnen golden
adviespri|zen die ca 1 punt lager
waren dan gistermiddag Het plan
was. rond het middaguur opnieuw
met de handel in obligaties te be
ginnen
In de aandelensector vielen veel
koersen wat terug De tegenvallen
de rente-ontwikkeling, winstnemin-
gen en daling van de prijzen van
obligaties, lokten aanbod uit.
Akzo
s geleden van 11.90 Hel verlie
n Kon Olie werd beperkt tc
