LEIDSCH
DAGBLAD
Helmut Kohl
winnaar
VS opgelucht, Moskou zwijgt (nog)
Ziekenfondsen eens
met volksverzekering
CDA wil export
aardgas vergroten
Gymnastiekonderwijs sparen
Net geen absolute meerderheid voor CDU-CSU
ZIN IN,
MIDDENKOERS
BIETJES MET UI
EN BRAADWORST
MAANDAG 7 MAART 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
- No. 37029
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
POSTBUS 54
2300 AB LEIOEN
VOOR TEL.NRS ZIE COLOFON
WASHINGTON, BONN. MOS
KOU (DPA/Reuter) - In rege
ringskringen in Washington is
opluchting te bespeuren over de
afloop van de verkiezingen in
West-Duitsland. De Amerikaan
se president Reagan heeft bonds
kanselier Kohl telefonisch geluk
gewenst met zijn verkiezings
overwinning.
Veel Amerikaanse politici hadden
de afgelopen tijd verklaard dat
een overwinning van de SPD ne
gatieve gevolgen zou hebben
voor de Amerikaans-Westduitse
verhouding en voor het Atlan
tisch bondgenootschap.
Diplomaten bij de NAVO in Brus
sel zeiden dat Kohls overwin
ning twijfel wegneemt over
Bonns buitenlandse politiek. In
EG-kringen verwacht men dat
de Duitse mark sterker zal wor
den, waarmee het verschil met
de zwakke Franse franc groter
zal worden. Dit zou kunnen lei
den tot snellere aanpassing van
de muntsoorten binnen het Eu
ropese Monetaire Stelsel.
Van Russische zijde is nog geen
commentaar op de uitslag van de
Westduitse verkiezingen geko
men. Wèl meldde het Russische
persbureau Tass dat "de conser
vatieve partijen volgens officiële
mededeling winnaar van de
Westduitse verkiezingen zijn".
Edward Rowny, de Amerikaanse
onderhandelaar over verminde
ring van de strategische bewape
ning in Genève, was ook ver
heugd over de verkiezingsuit
slag. "Het is zo beter dan wan
neer Vogel aan de macht was ge
komen", aldus Rowny.
Premier Fanfani van Italië vond
dat de uitslag "verdere vooruit
gang verzekert en veilige vrede
in heel Europa helpt garande
ren".
De Japanse premier Nakasone zei
vanmorgen dat de overwinning
van de regerende christen-demo
cratische partij zal bijdragen tot
de stabilisatie van de internatio
nale situatie.
(Nederlandse reacties op de verkie
zingsuitslag van de Westduitse
Bondsdagverkiezingen op pagi
na 9).
BONN (GPD) - Helmut Kohl, de leider van de huidige
Westduitse centrum-rechtse regering, is gisteren de
grote winnaar geworden van de verkiezingen in de
Bondsrepubliek.
Samen met Hans Dietrich Genscher (FDP) is hij vandaag
besprekingen begonnen over de vorming van een
nieuw kabinet.
Kohls partij, de CDU-CSU,
behaalde net niet de abso
lute meerderheid. Maar
met 48,8 procent is de
Union verreweg de groot
ste fractie in de komende
Bondsdag. De FDP ver
loor weliswaar ten opzich
te van 1980 fors, maar
kreeg toch nog 6,9 procent
en haalde daarmee ruim
schoots de kiesdrempel.
Links verliest
ook in Frankrijk
AMSTERDAM (DPAOTPI) - De verkie
zingsuitslagen in West-Duitsland en
Frankrijk hebben geleid tot een vaste
stemming voor de mark, waarin de
gulden vandaag werd meegenomen.
Op de wisselmarkt van Parijs is het er
in de loop van de morgen steeds wilder
aan toegegaan. Handelaren spraken
zelfs van een paniekstemming, waar
bij de franc onder zware druk kwam te
Jubileumtoumee
van Rob de Nijs
De Westduitse bondskanselier Helmut Kohl met zijn vrouw Hannelore kijken zeer verheugd na het bekenc
worden van de verrassende verkiezingswinst voor CDU en-CSU. (Foto upi
Optimisme over
akkoord Opec
LONDEN (AP) - De olie-produce
rende landen van de Arabische
Golf zijn ertoe bereid de prijs van
ruwe olie met vier vijf dollar
per vat te verlagen. Op deze ma
nier zou een prijzenoorlog tussen
de Opec-landen kunnen worden
voorkomen.
Vandaag kwamen de Opec-lidsta-
ten in Londen bijeen om op
nieuw te trachten een akkoord te
bereiken over prijsverlaging en
produktie-plafonds, die noodza
kelijk zijn geworden door de
overvloed aan ruwe olie.
De olieminister van Koeweit, sjeik
Ali Chalifa al-Sabah, onthulde
gisteren dat de Golfstaten hun
eis van grotere prijsverschillen
met Afrikaanse producenten
hadden laten vallen. Volgens de
Opec-regelingen mogen Afri
kaanse lidstaten een hogere prijs
vragen vanwege de relatief bete
re kwaliteit van hun olie. Nigeria
was echter een van de eerste lan
den die de olieprijs liet zakken.
De minister van Koeweit 2ei te ver
wachten dat "rond dinsdag" een
akkoord zal worden bereikt. Hij
schatte de kans daarop tussen de
75 en 80 procent.
Af en toe zon
omstreeks 5 graden. Middagtempera-
tuur ongeveer 9 graden, overwegend
matige westelijke wind.
ZEIST/DEN HAAG (GPD) -
Staatssecretaris Van der Reijden
(volksgezondheid) en de zieken
fondsen blijken grotendeels op
één lijn te zitten bij het streven
naar een beperkte volksverzeke
ring voor iedereen. Daarbij zal
het bestaande ziekenfondspak
ket worden verkleind tot een ba
sispakket zonder eigen risico.
Daarboven kan men zich aanvul
lend verzekeren, gedeeltelijk
verplicht. Alleen de opheffing
van de bestaande vrijwillige zie
kenfondsverzekering is een
strijdpunt.
Dit blijkt uit de aanzienlijk vergro
te samenwerking tussen de orga
nisaties van ziekenfondsen en
niet-winstbeogende ziektekos
tenverzekeraars. De Vereniging
van Nederlandse Ziekenfondsen
(VNZ) en de Vereniging van
Non-Profit Ziektekostenverze
keraars (NPZ) hebben vandaag
de officiële samenwerking be
krachtigd. Zij doen dit mede met
het oog op het streven naar een
volksverzekering ziektekosten,
waarvan ze voorstander zijn. Be
doeld is een verzekering zonder
volledige dekking, die zij willen
uitvoeren. Beide organisaties be
strijken ongeveer 80 procent van
de bevolking.
Zij hebben een globaal plan voor
wijziging van het ziektekosten
stelsel aan staatssecretaris Van
der Reijden (volksgezondheid)
voorgelegd. Het gaat volgens
VNZ en NPZ om een volksverze
kering, waarin vooral de finan
cieel zwakkeren uit de samenle
ving moeten worden ontzien. De
ze verzekering kan niet volledig
worden gedekt, zo verwachten
beide organisaties. Gedacht
wordt aan ongeveer 75 procent
(dat is f 24 miljard per jaar) van
het bedrag dat nu wordt uitgege
ven aan gezondheidszorg
Ook staatssecretaris Van der Reij
den streeft naar invoering van
een beperkte volksverzekering,
zo legt hij uit in het VNZ-blad
„Inzet". Het verstrekkingenpak
ket zal in de toekomst worden
beperkt, uitgesmeerd over drie
soorten verzekeringen. In de eer
ste plaats gaat het om een wette
lijke verzekering voor iedereen.
Daarin zit 40 tot 60 procent van
het huidige ziekenfondspakket
zonder eigen risico met een pro
centuele premie over het inko
men tot een maximale hoogte
van de huidige awbz-premie-
grens (f61.150).
Daarnaast denkt hij aan een soort
verplichte wa-verzekering, waar
in het grootste deel van de rest
van het huidige pakket wordt on
dergebracht. Deze "verplichte
verzekering" kent een premie
per regio. Daarin is ook een eigen
risico opgenomen van bijv. 500
tot 1000. De uitvoering van de
volksverzekering wil de staatsse
cretaris aan de ziekenfondsen en
de niet-commerciële verzeke
raars overlaten. Hij denkt met
zijn plan zo'n 2,2 miljard gulden
op de overheidsuitgaven te kun
nen besparen.
De SDP-oppositie verloor ten op
zichte van de verkiezingen van
1980 meer dan 4 procent en
kwam maar tot 38,2. Voor het
eerst sinds vele jaren is in het
Westduitse parlement een vierde
politieke partij vertegenwoor
digd: de Groenen. Zij krijgen 5,6
procent en zullen ongeveer 27 ze
tels innemen.
Om kwart over zeven gisteravond
werd regeringschef Kohl, met
luid „Helmut, Helmut, Helmut"-
geroep, in het CDU-hoofdkwar-
tier in Bonn begroet. Het Kon-
rad-Adenauerhuis gonsde van
vreugde. Later werd een fakkel
optocht georganiseerd. De CDU-
CSU heeft het op één na beste
resultaat uit de geschiedenis van
de Bondsrepubliek bereikt. In
een eerste reactie zei Helmut
Kohl dat de uitslag heeft aange
toond dat de politiek van de
„coalitie van het midden" moet
worden voortgezet.
In München verklaarde Franz Jo
sef Strauss dat het goede resul
taat van de Union in belangrijke
mate te danken is aan het feit dat
zijn CSU het in Beieren met ruim
60 procent zo „fantastisch" heeft
gedaan. Strauss wilde zich er
niet over uitlaten of hij in de ko
mende bondsregering een post
wil innemen.
SPD-lijsttrekker Hans-Jochen Vo
gel gaf in het Erich-Ollenhauer-
huis volmondig toe dat zijn partij
een nederlaag had geleden. Nu
komt het er volgens hem op aan
een constructieve oppositie te
voeren.
Helmut Kohl zei gisteravond dat
Jongen gewond bij
chemische proef
DELFT (ANP) - Een 15-jarige
Delftse jongen heeft dit weekein
de ernstige brandwonden opge
lopen toen een chemisch meng
sel, waarmee hij aan het experi
menteren was, ontplofte.
In een schuurtje achter zijn huis
had hij enige chemicaliën in een
plastic zakje me elkaar ver
mengd. Het mengsel ontplofte
vlakbij zijn hoofd.
De jongen is met tweedegraads
brandwonden aan handen, ge
zicht en beide ogen opgenomen
in een ziekenhuis.
het bestrijden van de werkloos
heid de belangrijkste binnen
landse opgave van zijn nieuwe
regering zal zijn en dat "het erom
gaat de vrede te handhaven met
steeds minder wapens". Hij be
kende zich volmondig tot het zo
genaamde NAVO-dubbelbesluit
ter modernisering en statione
ring van middellange-afstandsra-
ketten in Europa.
(Zie ook pagina 9)
Ed Nijpels: CDA
riskeert breuk
PAGINA 7
Feyenoord naast
Ajax nu op kop
PAGINA 11
DEN HAAG (ANP) - Het CDA wil
meer Nederlands aardgas uit
voeren mits dat tegen commer
cieel aantrekkelijke voorwaar
den gebeurt en de opbrengst ge
bruikt wordt om de Nederland
se energievoorziening in de toe
komst veilig te stellen.
Het CDA-kamerlid Van der Lin
den diende vanmiddag een mo
tie van deze strekking in tijdens
een vergadering van de vaste
kamercommissie van economi
sche zaken over het energiebe
leid.
Hij wil de extra "aardgasguldens"
gebruiken voor een verbetering
van de technologie waarmee tot
nu toe niet aangeboorde aardgas
reserves in Nederland naar bo
ven kunnen worden gehaald.
Verder denkt hij aan energiebe
sparingsprogramma's voor de in
dustrie en aan het bevorderen
van alternatieve energie, zoals
windmolens.
Ook pleitte het kamerlid voor een
verlaging van elektriciteitstarie
ven voor alle bedrijven die tot de
groot-verbruikers worden gere
kend. Hij vindt dat deze bedrij
ven moeten kunnen profiteren
van de dalende brandstofprijzen.
De PvdA eiste van minister Van
Aardenne (economische zaken)
dat er geen ruil komt van Neder
lands aardgas voor Belgische
elektriciteit. Het Belgische Ditri-
gas heeft volgens het PvdA-ka-
merlid Zijlstra belangstelling
voor extra import van aardgas
om pieken in het verbruik op te
vangen. Hij vermoedt dat er met
Frankrijk een driehoeks-over
eenkomst in de maak is voor een
aanzienlijke uitbreiding van de
kerncentrales in het grensgebied
met Nederland en aan de Franse
Maas. Mede hierdoor kampt Bel
gië straks met een aanzienhjke
overcapaciteit aan elektriciteit,
die het graag aan Nederland zou
willen slijten. Volgens Zijlstra
gaat dat ten koste van de afzet
van Nederlandse centrales en zal
dat de tarieven in Nederland fors
doen stijgen.
Fijn om te weten dat alle
topmerken weer ruim zijn
vertegenwoordigd in onze
nieuwe voorjaarskollektie.
ujarnecke mtfe
De Westduitse kiezers
hebben gisteren in
meerderheid gekozen
voor een gematigde
politiek, zonder expe
rimenten.
Herstel van de rendementspositie
van het bednjfsteven, ook al gaat
dat ten koste van de verworvenhe
den van de welvaartsstaat On
voorwaardelijke steun aan het lei
derschap van de Verenigde Staten,
ook al maakt dat de plaatsing van
nieuwe kernwapens op Westduitse
bodem tot een voldongen feit. De in
oktober vong jaar gevormde gele
genheidscoalitie van chnsten-de-
mocraten en liberalen heeft voor
zo'n politiek ruime steun weten te
verwerven
Verrassender dan de bevestiging van
deze coalitie, is het forse verlies
van de sociaal-democraten van
Hans-Jochen Vogel Veel meer
dan bij de vonge verkiezingen, le
ken de dissidente vleugels in de
SPD zich ditmaal achter de leider
te scharen. Het gevaar echter van
samenwerking - in welke vorm dan
ook - met de radicale Grunen, heeft
vermoedelijk vele traditionele SPD-
kiezers m de armen van Helmut
Kohl gedreven.
In hoeverre de pro-CDU-campagne
van het Westduitse bedrijfsleven
daann een rol heeft gespeeld valt
moeilijk te bepalen. Duidelijk is
echter, dat nu de economische cri
sis ook het Wirtschaftswunder
heeft doen verbleken, de kiezers
aan het veilige midden de voorkeur
willen geven.
Tegen die achtergrond valt ook de
wedergeboorte van Genschers
FDP te verklaren. De afgelopen
weken is de liberalen nadrukkelijk
de rol toegedicht van "waakhond"
tegen het "Beierse gevaar Franz
Josef Strauss. Nu de chnsten-de-
mocraten op het nippertje niet de
absolute meerderheid hebben be
haald. blijft regeringsdeelname van
de FDP noodzakelijk en dat ver
kleint de kans dat de conservatief
Strauss München verlaat en in
Bonn het vice-kanselierschap op
eist.
De komende weken zal zich om dat
ambt zeker nog een machtsstrijd
aftekenen, maar Genscher zal ze
gevieren, om de simpele reden dat
zonder hem de zittende regenng
haar meerderheid verliest. Voor die
realiteit hebben de in het parlement
debuterende Grunen gezorgd, die
met het overschrijden van de vijf
procent kiesdrempel. Kohl van al
leenheerschappij hebben weten af
te houden.
De winst voor de CDU/FDP-coalitie is
zoals te verwachten viel door de
Verenigde Staten met instemming
begroet Met Helmut Kohl als
bondskanselier heeft president
Reagan in Europa de pleitbezorger
van zijn veiligheidspolitiek gevon
den die hij al enige tijd ontbeerde.
Dat geeft hem veel ruimte om het
sprek hard te spelen De Neder
landse discussie over de plaatsing
van kernwapens komt daarmee on
der zware druk te staan.
De uitslag van gisteren houdt voor al
le betrokken partijen een nadrukke
lijke opdracht in Helmut Kohl zal
een belofte als staatsman moeten
waarmaken en moeten pogen zijn
imago van ongeïnspireerd en kleur
loos politicus af te breken.
Hans-Dietnch Genscher moet bewij
zen dat de FDP. ondanks de breuk
met de sociaal-democraten, nog
noemenswaardige liberale trekken
heeft behouden. Petra Kelly en de
Grunen staan voor de taak het ac-
tieverleden in de Bundestag een
serieuze parlementaire wending te
geven.
Aan Hans-Jochen Vogel om te voor
komen dat zijn SPD na dertien jaar
regeren, in de oppositie ten prooi
valt aan ontreddering Hij staat voor
de taak de traditionele richtingen-
stnjd in de SPD te kanaliseren en
het vertrouwen van de nu weggelo
pen sociaal-democraten te herwin
nen. Zijn beheerste campagne
rechtvaardigt de conclusie dat hem
dat de komende jaren wel zal luk
ken.
CDA en WD: pijn over heel voortgezet onderwijs verdelen
DEN HAAG (GPD) - Het staat vrij
wel vast dat minister Deetman
deze week in de Tweede Kamer
geen meerderheid zal krijgen om
de verplichte gymnastieklessen
in de hoogste klassen van het
voortgezet onderwijs te laten
vervallen. In plaats van deze be
zuiniging willen de fracties van
CDA en WD de klassen in het
voortgezet onderwijs extra ver
groten.
In de bezuinigingsvoorstellen van
minister Deetman was al een ver
groting van de klassen in het
voortgezet onderwijs met 3,5
procent opgenomen. CDA en
WD overwegen die verhoging
op te trekken naar 4,3 procent.
Het gevolg daarvan is dat het
verlies aan arbeidsplaatsen in de
ze sector van het onderwijs niet
op één vak (gymnastiek) drukt,
maar over alle vakken verspreid
zal worden.
Gevolg is dan ook dat de 720 banen
die verdwijnen niet in één groep
leerkrachten vallen, maar ver
spreid worden over het gehele
voortgezet onderwijs.
De PvdA voelt weinig voor dit
voorstel. In die kringen wordt
meer gedacht aan een amende
ment om het gymnastiekonder
wijs alleen in de eindexa
menklassen te laten vervallen.
De PvdA is van plan deze week
met wijzigingsvoorstellen op de
onderwijsbegroting te komen tot
een bedrag van ruim 80 miljoen
gulden. Het grootste deel (ruim
50 miljoen gulden) van deze
voorstellen wil de PvdA-fractie
realiseren door de prijscompen
satie te beperken. WD en CDA
hebben al laten weten daar niets
voor te voelen.
Daarnaast schijnen er plannen te
zijn om de vergroting van de
klassen in het kleuteronderwijs
ongedaan te maken. PvdA, CDA
en WD willen dat bereiken door
het schoolgeld voor niet-leer-
plichtige kleuters weer in te voe-
Elke dinsdag en woensdag
hebben wc groente en vlees
in de aanbieding.
Gekookte bietjes
met ui, CQ
500 gram \JU
Braadworst,
500 g 5r484.48 7QQ
kilo
Is Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
