c
3
Huis- tuin- en keuken spion
bedreigt vooral privacy
Glasbergen: "Zo hoeft
t voor ons niet meer"
Olympisch elftal
op het bij veld..
Sponsor wil
van Ruud
Geels af..
Varia
VADUZ (GPD) - De KNVB zal
zich het eerste optreden
sinds vier jaar van een Neder
lands efital in de voorronde
van de Olympische Spelen
wel anders hebben voorge
steld. Aangezien het hoofd-
veld van het plaatselijke FC
Balzers niet eens over een
verlichting beschikt, zal het
olympisch elftal van Ger
Blok zijn eerste kwalificatie
wedstrijd (return 15 maart in
Deventer) voor de Spelen te
gen en in Liechtenstein op
een bijveldje af moeten
werken.
Hoewel de verlichting nog wel
net voldoet aan de FIFA-
richtlijnen, zal de equipe van
Blok het duel in een trooste
loze ambiance af moeten
werken. Al sinds drie dagen
valt de regen gestadig uit de
lucht in het vorstendom tus
sen Zwitserland en Oosten
rijk en dat heeft het speelveld
van Balzers omgetoverd tot
een zachte modderige massa.
Het veld wordt niet eens om
lijnd door tribunes, waardoor
de entourage er voor Blok c.s.
niet bepaald aantrekkelijk
uitziet.
De bondscoach maakt zich ove
rigens niet druk over deze
ontstandigheden. „Ook de
voorbereiding van het olym
pisch team op het duel met
Liechtenstein heeft in het te
ken gestaan van slecht weer.
Daar zijn we dus zo langza
merhand wel aan gewend".
Blok maakte gisteren al zijn ba
sisopstelling bekend en zoals
verwacht heeft hij gekozen
voor een puur offensief inge
steld elftal. Het is de bedoe
ling om bij vlagen zelfs met
vier tot vijf spitsen de verde
diging van Liechtenstein te
bestoken. Peter Houtman,
Rene Hofman en Johan van
der Hooft zullen morgen
avond als „vaste spitsen"
fungeren, terwijl Ron Jans
(FC Groningen die tot ieders
verrassing de taak van spel
verdeler toebedeelt krijgt)
veelvuldig in de punt van de
aanval op zal duiken. De bei
de amateurs in de olympi
sche selectie, Pim van Dord
(AFC), en doelman Stanley
Menzo (koelkastspeler van
Ajax) staan eveneens in de
basis.
De opstelling: doel: Menzo
(Ajax); achterhoede: Koever
mans (Fortuna S.), Suvnjn
(Fortuna S.), Van Dord (AFC)
en Van Tiggelen (Sparta);
middenveld: Lokhof (PSV),
Jans (FC Groningen) en Keu
kens (FC Groningen); aanval:
Hofman (Roda JC), Houtman
(Feyenoord) en Van der
Hooft (Helmond Sport). Re
serves zijn Woutsma (Go
Ahead Eagles), Hanssen (For
tuna S.), Mulder (FC Gronin
gen), Strijbosch (Helmond
Sport) en Heisper (NEC).
OOSTERHOUT (GPD) - NAC-
voetballer Ruud Geels heeft gis
termiddag in een onderhoud met
de directie van Jamin te verstaan
gekregen dat hem bij het Ooster-
houtse bedrijf geen PR-functie
in het vooruitzicht kan worden
gesteld. De nu op non-actief ge
stelde president-directeur Harry
van Hees verleende vorig jaar fi
nanciële medewerking om de
transfer van Geels van PSV naar
NAC mogelijk te maken. Recen
telijk besloot het Oosterhoutse
concern echter alle sportsponso
ring te staken, waardoor er bin
nen het bedrijf ook geen plaats
meer is voor Geels, na het beëin
digen van zijn actieve sportcar-
rière.
En juist voor die baan had Geels
eind vorig jaar, toen hij overbo
dig was geworden bij PSV, voor
het Bredase NAC gekozen. „Na
mijn PSV-periode had ik ook
naar het buitenland gekund. Ik
zou daar aanmerkelijk meer heb
ben kunnen verdienen dan bij
NAC. Daar stond echter tegen
over dat ik na mijn carrière een
leuke job zou krijgen. Dat laatste
gaf voor mij de doorslag. Nu het
allemaal mis is geiopen zal ik
naar iets anders uit moeten gaan
zien".
Voorlopig zal Ruud Geels evenwel
voor NAC blijven spelen. „Mijn
overeenkomst met NAC", aldus
Geels, „staat daar volledig los
van. Ik heb bij de club een con
tract tot juli 1985 getekend en dat
zal ik na moeten komen. Welis
waar zal dat tegen een bedui
Omstreden nederlaag bij Neptunus
LEIDEN - In de interregionale
zaalvoetbalcompetitie lijkt Glas
bergen degradatie nauwelijks
meer te kunnen ontlopen. Na de
omstreden nederlaag van gister
avond tegen Neptunus (4-3) kan
alleen een wonder de ploeg nog
redden. Van der Plas blijft goed
presteren. De Katwijkers, met in
vallers voor Martin van der Plas
Wahlen volgt
Jan Faas op
LISSE - Andre Wahlen volgt met
ingang van het nieuwe seizoen
Jan Faas op als trainer van de
zondagtak van FC Lisse. Wahlen
(39), woonachtig in Aarlander-
veen en in het dagelijks leven
sportleraar, is in het bezit van het
B-diploma, doceert bij de KNVB
het oefenmeesterschap en is nu
aan zijn derde seizoen bezig bij
de Utrechtse tweede-klasser
DOS. De overeenkomt met FC
Lisse duurt voorlopig een sei
zoen.
FC Lisse verlengde het contract
met 'zaterdag-trainer' Harry
Talsma en jeugdtrainer Henk
Mulder eveneens met een jaar.
en Jan Hogewoning, klopten hei
eveneens incomplete De Tegel-
handel (6-4). De Engel won de
uitwedstrijd tegen Grovo met
miniem verschil (0-1). In de
hoofdklasse klopte Inter Ju
Noordwijk (4-3), terwijl THB
Boys won van Van Gerven (6-5).
Neptunus - Glasbergen 4-3
"Als we zo moeten voetballen, dan
hoeft het voor ons niet meer",
sprak een geëmotioneerde Nico
Glasbergen na afloop van het
duel bij Neptunus. De ploeg van
Glasbergen voelde zich bestolen,
nu de laatste gelijkmakende tref
fer was afgekeurd.
Piet Haasnoot scoorde die gelijk
maker bij een 4-3 stand in het
voordeel van de thuisploeg. De
scheidsrechter was al op weg
naar de middenstip en niets leek
een Rijnsburgs gelijkspel meer
in de weg te staan. De tijdwaar-
nemer dacht daar anders over.
Hij begaf zich naar de arbiter en
vertelde hem dat Haasnoot bui
ten de speeltijd had gescoord. De
leidsman wilde daar aanvanke
lijk niets van weten, maar werd
uiteindelijk toch overtuigd. Het
had emotionele taferelen tot ge
volg. Aan de beslissing viel even
wel niets meer te doen. Hevig te
leurgesteld moest Glasbergen de
thuisreis aanvaarden.
Neptunus kwam zonder proble
men op een 3-0 voorsprong. Pas
vlak voor de pauze deed Anne
Ouwersloot iets terug: 3-1. Dank
zij Marcel van der Blom kwam
de ploeg zelfs op gelijke hoogte.
Drie minuten voor tijd kwam
Neptunus op 4-3. Op het moment
dat Piet Haasnoot 4-4 scoorde,
haalde Nico Glasbergen opge
lucht adem. Even later verkeerde
hij in een hele andere gemoeds
toestand...
Van der Plas - De Tegelhandel 6-4
Van der Plas behaalde een verdien
de overwinning. De ploeg speel
de niet echt geweldig, maar
vormde wel een eenheid. Dit in
tegenstelling tot de Leidenaars,
die tè veel op de solotour gingen.
Niet zo vreemd overigens dat de
spelers van de Tegelhandel el
kaar niet best vonden. Opnieuw
kwam de ploeg met veel inval
lers binnen de lijnen.
Wim Ligtvoet zette het team van
coach Hennie van Putten op 0-1.
Peter Hogewoning en Wim van
Duyn bogen deze stand om in 2-
1. Weer Wim Ligtvoet maakte 2-
2, waarna Gert Zuiderduyn, na
een fraaie actie van Huug Aande-
wiel voor een 3-2 russtand zorg
de. Nadat Wim Oppelaar voor De
Tegelhandel een strafschop had
gemist, maakte Huug Aandwiel
4-2. Gijs Colle verkleinde de mar
ge hierna weer. Op het moment
dat Ron van der Kolk op de bank
zat, maakte Adri Pluymgraaf 5-3.
Aandewiel scoorde vervolgens 6-
3, waarna Wim Ligtvoet er nog
6-4 van maakte.
FC Grovo - FC Lisse 0-1
Beide ploegen voelden er weinig
voor om met open vizier te strij
den. Resultaat: geen kijkplezier
en slechts een goal, van FC Lisse,
door een Grovo-speler gemaakt.
Wim Bron was de pechvogel.
Inter Ju - Noordwijk 4-3
John Marijt en Jos Smits scoorden
voor Noordwijk in de eerste
helft. Alleen Peter Gijsman kon
er een treffer tegenover stellen.
Dankzij dezelfde Gijsman en Ro
bert de Roo (2x) kwam de thuis
ploeg in het tweede part op 4-2.
Jan Willem Bogers bracht
Noordwijk hierna weer in de ra
ce terug (4-3). De Noordwijkers
drongen hierna nog wel aan,
maar Inter Ju gaf de voorsprong
niet meer uit handen.
THB Boys - Van Gerven 6-5
Fred Muller en Jong Wassenaar (ie
der tweemaal) leken de thuisclub
een gemakkelijk avondje te be
zorgen. Wim Bouckaert en Jack
van Ruiten (de laatste fungeerde
als 'vliegende keep'), wilden ech
ter niet van wijken weten: 4-2.
Opnieuw Fred Muller en Ed Grif
fioen gaven THB Boys hierna
weer lucht: 6-2. Bon, Van der
Hulst en Jan van Duin brachten
Van Gerven hierna erg dichtbij.
Het gelijke spel bleef echter uit.
DINSDAG 1 MAART 1983
dend minder salaris zijn, maar
het is nu eenmaal een verplich
ting".
NAC-manager Ton van der Meer:
„Hoe naar deze ontwikkeling
voor Geels ook is, voor NAC ver
andert er niets. Via contracten
heeft Jamin zich indertijd garant
gesteld voor het salaris van Ruud
Geels tot 30 juli 1985. Een zelfde
overeenkomst is trouwens afge
sloten ten aanzien van Dusbaba
wiens salaris de rest van dit sei
zoen betaald wordt door het be
drijf. Ik heb begrepen dat de di
rectie daarvan nu af wil van
Ruud Geels en hem derhalve een
regeling heeft aangeboden om
hem van de loonlijst af te kunnen
voeren. Dat kunnen ze dan wel
doen, maar contractueel zijn ze
toch altijd nog verplicht om zijn
salaris als NAC-voetballer tot het
eind van het seizoen 1984'85 uit
te keren. En wanneer ze daar on
deruit zouden willen, kan ik nu
al garanderen dat er grote moei
lijkheden zullen ontstaan".
Korfbalteam
voor duel
met België
ZEIST - Bondscoach Ben Crum
heeft twaalf korfballers en -sters
geselecteerd voor de jaarlijkse
zaal-interlandwedstrijd tegen
België, zaterdag 5 maart in Leeu
warden (19.30 uur). Gonda van
Dam (Archipel) en Shirley Eil-
bracht (PKC) bij de dames en
Harrie Nolthuis (Archipel) en
Bram van der Zee (Allen Weer
baar) bij de heren vielen uit de
voorlopige selectie van zestien.
De volgende twaalf spelers en
speelsters komen in actie:
Dames: Grietje Bergsma (LDO), Rini
Keereweer (Blauw Wit), Arianne van
Leeuwen (PSV), Monique Robijns (Al
len Weerbaar), Alie Sok, Marijke Woud
stra (beiden DOS '46). Heren: Rene Kru-
se (Rohda), Yik Ping Lau (Archipel), Pe
ter Schallenberg (Rohda), Henk Woud
stra (DOS '46). Loek van de Boog, Koos
Snel (Allen Weerbaar).
Ook het juniorenelftal komt die dag in
Leeuwarden in actie tegen België (17.30
uur).
Het jeugdteam (tot 21 jaar) speelt zon
dag 6 maart in Deurne (Bel) tegen Bel
gië.
Verlies Klein
ROTTERDAM - DTS-bokser Ed
Klein is er net niet in geslaagd
Zuid-Hollands kampioen te wor
den in het junior-zwaargewicht.
De Leidenaar verloor gister
avond in Rotterdam met miniem
verschil van Mestrini van de ver
eniging Crooswijk. Eerder werd
wel Ger Gorree Zuid-Hollands
kampioen in het vedergewicht
Na het behalen van die titel is
Gorree van DTS overgestapt
naar de club van Chris Lantrok.
Afluisterpraktijken door elektronica steeds verfijnder
door Hugo van der Heem
In Nederland zie je de spul
len niet geadverteerd. De
apparatuur ervoor lijkt
hier ook niet te koop.
Toch is er wel degelijk aan
te komen: „spionage-ap-
paratuur" voor de ama
teur en (semi-)professio-
nal, zoals de particuliere
detective. Soms echt ge
vaarlijk voor het privéle-
ven: een jaloerse echtge-
noot(e) kan er namelijk
behoorlijk wat schade
mee aanrichten.
En dan zijn er nog de zakenlie
den die precies willen weten
wat de concurrent uitvoert.
Ze tappen telefoongesprek-
Broeibakje
voor balkon
Zelf groente kweken wordt
steeds populairder. Wie
over een paar vierkante me
ters tuingrond beschikt kan
al aan de gang. Alleen wil de
oogst wel eens te lang uit
blijven. Om vroeger over
een krop sla of andijvie te
kunnen beschikken, moet u
gaan vóór trekken. Dat kan
alleen onder een broeibak.
Als het weer een beetje
meezit kunt u in april al
over de eerste groenten be
schikken.
Om een meer gespreide oogst
te krijgen kunt u suksessie-
velijk de broeibak steeds
iets verder verplaatsen en
de groenten buiten de kas
verder groter laten worden.
Een Baco broeibak is daar
voor heel geschikt vanwege
het lichte gewicht. Dankzij
de eerste kwaliteit alumi
nium, dat trouwens ook het
onderhoud overbodig
maakt. De broeibak is com
pact van formaat: 127x68-
x63 cm. en past zelfs op het
balkon.
Informatie Knoppert-Voor-
hout. Tel. 02522-11978.
ken af en nemen conferenties
op met een vulpen-zender.
Micro-recorders gebruiken
zij, die soms op vernuftige
wijze in attaché koffers zijn
gebouwd. De truc is bekend:
Men voert een gesprek bij
een relatie en probeert te we
ten te komen wat bijvoor
beeld een concurrent voor
(aanneem)prijs heeft gebo
den. Als dat niet lukt laat
men - per ongeluk - zijn kof
fertje achter in de directieka
mer. De koffer zit wel op slot.
Maar als men een paar uur la
ter de koffer komt ophalen, is
het vervolg van het gesprek
vastgelegd op de ingebouw
de micro-recorder.
De advertenties van allerlei af
luisterapparatuur en natuur
lijk ook voor de „contra-spio-
nage"-apparatuur, waarmee
je „geheime" zendertjes kunt
opsporen, treft men veel aan
in de internationale lucht
vaartbladen, die de respectie
ve maatschappijen gratis aan
passagiers verschaffen. In de
belastingvrije winkels op de
luchthavens, waar men elek
tronica verkoopt, wordt ook
nogal eens zulke apparatuur
aangeboden.
Microfoons
Er zijn voor afluisterpraktijken
enkele grondmethoden. Hoe
professioneler de spion, hoe
verfijnder de uitwerking.
Principe nummer een is de
verborgen microfoon. Er zijn
al heel goedkoop kleine mi
crofoontjes te koop die in een
bloemenvaasje niet opvallen.
Er zfjn er in dc vorm van een
sigarette-aansteker of pakje
sigaretten. In een kantoorom
geving doet de „ballpoint"
het prima. De meer professio
nele typen zijn zo groot als
een knoop en soms magne
tisch of voorzien van gum, zo-
dat ze ergens kunnen wor
den aangeplakt. Al die mi
crofoons hebben een eigen
schap gemeen. Ze zijn sa-
mengebouwd met een zen
dertje. Om stroom te sparen
gaan sommigen alleen zen
den als er in de buurt wordt
gesproken. Ze kunnen op die
manier maanden actief blij-
Het meest gebruikelijke „af-
luister-instrument" is de
draadloze microfoon van en
kele tientjes. Hij is in zwang
als kinderoppas. Je laat hem
achter bij de slapende kinde
ren en stemt - bij de buren
aangekomen - af op de FM-
band. Mocht een van de kin
deren wakker worden, dan
hoor je het meteen. Maar er
zijn meer mensen die op de
FM-band luisteren, met alle
consequenties van dien voor
het echtpaar dat wat bene
veld thuiskomt.
De populaire microfoon voor
afluister-doeleinden zendt
ook in die FM-band. In een
dicht bij het huis geparkeer
de auto kan men het gesprek
horen en eventueel vastleg
gen op band. Iedereen kan
het echter meeluisteren op de
FM-band. Professionele
microfoons zenden in de
meest vreemde golfgebieden.
De signalen van de kleine
knoopjes (bugs, vlooien
zegt de Amerikaan) kunnen
met behulp van een richt-
antenne worden opgepikt.
In ambassades en consu
laten in „gevoelige" gebie
den 'screent' men daarom
sommige kamers op micro
foons of zendertjes.
Ambassades
Trouwens, als er een instantie
is die ervaring heeft met spio-
nagetechnieken, dan is het
zeker de buitenlandse dienst
van een land. Gevestigd in
een soms vijandige omge
ving, moet men zien vanuit
een consulaat of ambassade
berichten naar het moeder
land over te brengen. Via de
plaatselijke telefoondienst is
dat soms moeilijk (onmoge
lijk) tenzij men de gesprek
ken codeert. Gebruikelijk is
ook een telex-verbinding met
het moederland. Die loopt
dan via een eigen zender over
de kortegolf, en geeft even
eens gecodeerde berichten
weer. Ambassades worden
vaak uitgerust door gespecia
liseerde bedrijven met erva
ring op het gebied (geheime)
zend- en ontvangtechnieken.
Voor de huiskamer- en za-
kenspion zijn dit soort tech
nieken te duur.
Heel effectief schijnt het te zijn
om telefoongesprekken af te
tappen. Daarbij wordt de re
latief goedkope „telefoon
kapsel-zender" toegepast.
Een apparaatje dat de micro
foon in de hoorn van een tele
foon vervangt. Het ziet er ook
net zo uit als de gewone mi
crofoon, maar zendt alle ge
sprekken ook weer via de
FTtf-band, uit.
Telefoongesprekken aftappen
via draden is in Nederland
moeilijker dan in het buiten
land. PTT heeft al zijn kabels
neljes begraven, en de mees
te mensen weten niet waar
die kabels zich bevinden. Wel
is het zo dat een heleboel
kennis toch - via een verkeer
de verbinding bv. wanneer
iemand midden in je gesprek
valt - kan uitlekken. Zaken
lieden kopen dan vaak een
„crypto-koffer" waarmee
men ook in het buitenland
over dubieuze telefoonlijnen
kan spreken, zonder te wor
den begrepen. Men moet er
natuurlijk wel meteen twee
hebben, en goed afspreken
welke 'code' zal worden ge
bruikt. Via zo'n zelfde koffer
kunnen ook computergege
vens, die met het hoofdkwar
tier van een grote onderne
ming op de hotelkamer kun
nen worden uitgewisseld,
worden versleuteld.
Autotelefoon
De telefoon blijft natuurlijk al
tijd een kwetsbare zaak,
vooral allerlei vormen van ra-
dio-telefonie. Mensen die bij
voorbeeld zo'n handige, maar
niet PTT goedgekeurde,
draagbare telefoon hebben
aangeschaft, lopen een aardig
risico. Als de buren een
beekje ontvanger hebben, lig
Voor zakelijk gebruik bestaat er een koffer, die telefoongesprekken en c
gen de gesprekken voortaan
op straat. PTT gaat zelf trou
wens ook niet vrijuit. In de
advertenties voor de Autote
lefoon zegt men dat de abon
nees elkaar niet meer kunnen
horen, wat een hele verbete
ring is met vroeger. Dat is op
zich wel juist. Maar men zegt
er niet bij, dat de Autotele
foon met elke „scanner" (een
zelfzoekende mobilofoon-
ontvanger) prima is te ver
staan.
De politie kan daar trouwens
ook staaltjes van vertellen.
Als gevolg van scanner-acti
viteiten zijn er vaak meer
„belangstellenden" bij een
straatrel dan anders het geval
zou zijn. De brandweer moet
zich vaak een weg banen naar
de brand, omdat zogenaamde
scannerrijders ze voor zijn
geweest. Als gevolg daarvan
moeten politiekorpsen met
bv. een uitgebreide recher
che-taak, de berichten ook
„scramble" of „crypto" uit
zenden. Een dure grap, die
vele duizenden guldens per
mobilofoon eist.
Recorders
Tenslotte zijn er nog allerhande
slimme tape- en cassette
recorders die voor afluisteren
worden gebruikt De inmid
dels meest toegepaste versie
is de zogenaamde micro-cas
setterecorder, van een wat
compacter of handiger model
dan het dicteer-apparaat.
Laat een gewone cassette
recorder zich nog wel inbou
wen in een luxe sigarenkist,
de micro-versie past in een
imitatie van een pakje siga
retten. De bandsnelheid is zo
laag dat zo'n kleine bandje
een uur of twee kan lopen.
Een beetje recorder start al
leen als hij stemmen hoort.
Satellieten
Natuurlijk is dit allemaal ge
pruts in vergelijking met de
mogelijkheden die echte
spionnen van grootmogend
heden tot hun beschikking
hebben. Het is heel goed mo
gelijk dat een grootmacht-
spion is uitgerust met een
wetenschappelijke rekenma
chine en een bijzondere por
tofoon. Met de rekenmachine
bepaalt hij nauwkeurige
wanneer weer een van die la-
ge-baan satellieten over zijn
huis vliegt. Op dat moment
rapporteert hij via zijn cryp-
to-portofoon, met een gering
vermogen en op een heel
vreemde GigaHertz-frequen-
tie, zijn bevindingen. De sa
telliet herhaalt de boodschap
op verzoek van een grondsta
tion boven het moederland.
Science fiction? Zeker niet. Via
het Marisat zee-satellietnet
zal het straks mogelijk zijn
dat een drenkeling met een
kleine, waterdichte porto
foon, ook om hulp kan roe
pen. Het signaal wordt dui
zendmaal versterkt door de
satelliet en overal gehoord.
De drenkeling kan dan toch
worden opgespoord, wat via
de gewone scheepsfrequen-
ties nooit mogelijk zou zijn
geweest. Inmiddels doet dat
niets af aan de afluistertech-
nieken op het vasteland. Op
genomen of uitgezonden ge
sprekken, verborgen micro
foons, zijn een realiteit waar
de micro-elektronica ons mee
heeft opgezadeld. Ook het af
tappen van computerlijnen
kan ontzettend veel geld op
brengen voor degene die de
kennis, die daar verzonden
wordt, weet te interpreteren.
Vandaar dat men steeds meer
overgezonden gegevens gaat
coderen. Zeker in het be
drijfsleven.
