Ontbijttelevisie en de kop van David Frost
'Ik vind het nu
heerlijk om een
burgertut te zijn
TV-rubriek
Wild-west in Stockholm
BAAS OVEREIGEN BEURS, MET EEN
VAKANTIE- OPMAAT,
ZATERDAG 26 FEBRUARI 1983
Radio - tv - kunst
PAGINA 5
Kabelnetten
grote warboel
Ongeveer 7,5 procent van de Ne
derlandse kijkers heeft op 17
januari en 1 februari naar de
Britse ochtendtelevisie van de
BBC en de TV-AM gekeken.
Dat kwam neer op zo'n 825.000
kijkers. Daarbij dient bedacht
te worden dat maar 53 procent
op de hoogte was van de BBC-
uitzending. en 72 procent van
de TV-AM-uitzending.
Vindt u 7,5 procent oftewel
825.000 kijkers veel? Tussen
haakjes, even er tussendoor:
de Nederlandse kijkers waar
deerden de BBC-uitzending
veel hoger dan de breakfast-
uitzending van de commercië
le TV-AM-zender. Ik denk dat
de Famous Five, zoals de pre
sentatoren van de TV-AM wor
den aangeduid, onze cijfers ta
melijk hoog zullen vinden. Wa
ren de cijfers van beider eerste
dag al 56 tegen 44 in het voor
deel van de BBC in Londen, en
72 tegen 28 voor de BBC in
Lancashire, na een week was
de situatie voor de commercië
le zender nog verergerd: 75 te
gen 25 in het voordeel van de
BBC in Londen, en 83 tegen 17
voor de BBC in Lancashire.
's Morgens vroeg kreeg de com
merciële zender minder dan
50.000 kijkers naar het scherm,
in de populaire tijd tussen 7.45
uur en 8.15 uur steeg het zel
den boven de half miljoen uit.
Met andere woorden: naar die
ene, door de AVRO uitgezon
den proefuitzendmg van David
Frost c.s. keken meer Neder
landers. dan er nu nog Engel
sen naar TV-AM kijken! Aldus
de Sunday Times, die ver
wacht dat er koppen zullen val
len. De kop van David Frost als
eerste. „Hij is heel ad rem", zei
een criticus, „maar de mensen
willen geen slim gedoe op hun
nuchtere maag"
Wat de Nederlandse televisie be
treft was het natuurlijk vooral
De Week van Freek, die voor
de VPRO opmarcheerde tegen
het Nationale Songfestival van
de NOS. Ik ben een kritisch be
wonderaar, maar zal er verder
over zwijgen omdat het „maar"
een reportage van een zaalop-
door
Nico Scheepmaker
Liever wijs ik even op de repor
tage van Hier en Nu over een
Deense anti-martelingenkli
niek, waar mensen die naar li
chaam en geest gebroken zijn
door martelingen in het hon
derdtal onfrisse landen waar
dat soort dingen gebeuren, zo
wel fysiek als psychisch weer
worden opgelapt.
Waarom hebben wij zoiets niet?
En waarom vreest de Deense
directie van deze kliniek dat ze
door geldgebrek zal moeten
sluiten, als er geen financiële
hulp komt? Ik heb nooit ge
hoord. zei de directrice, dat er
geen geld genoeg was voor
martelwerktuigen, voor de
honden en de ratten waarmee
de mensen gemarteld worden,
voor de bewakers, artsen en
psychiaters die hand- en span
diensten verlenen. Waarom is
er dan ook geen geld voor onze
kliniek?
Armoede
Wc kregen alweer de negende af
levering te zien van „Armoe
de". Nog twee. dan is ook deze
goede serie weer voorbij. Me
vrouw Nine de Boer-Troost uit
Utrecht wees me op de vele
vrijheden, die de bewerker Pe
ter van Gestel zich ten opzichte
van het verhaal van Ina Bou
dier-Bakker heeft veroorloofd,
en deze negende aflevering
was daar een voorbeeld van.
We zagen hoe Ada, kennelijk
voor de eerste keer. verleid
wordt door Henri, op het bed
in de slaapkamer. Zy worden
betrapt door Henn s vrouw
Ammy, die met de kleine Jopie
onverwacht thuis komt. Am
my gaat linea recta terug naar
haar vaders huis, en wil de be
rouwvolle, toegesnelde Henn
In de roman is de verhouding
tussen Henri en Ada al veel
verder gevorderd, hij wil haar
eigenlijk al afdanken. Zij zoekt
hem thuis op. zij staan nog in
de gang. als Ammy opeens
thuis komt, - alleen En niets
vermoedend, in tegenstelling
tot in de tv-seric Opeens ziet
ze Ada staan, ze beseft dat dit
de hele zomer al zo geweest is.
zegt: „Wil je het licht voor me
aansteken boven. We kunnen
hier toch niet blijven staan
loopt dan hooghartig vlak
langs Ada de trap op. alsof Ada
niet bestaat.
Henn volkomen in de war. gaat
naar boven, komt daarna weer
beneden, kwaad omdat Ada
zich met bliksemsnel verstopt
had. maar zy zegt dat hij een
lafaard, een ellendige egoist is.
„haar mond vertrok in een
moeilyke. smadelijke glim
lach" (schryft Ina B-B), en ze
vertrekt gekwetst. Henn gaat
naar boven. Ammy achterna,
maar vindt haar nergens en be
seft dat zy ook het huis is uit
gegaan.
Ontredderd gaat hy haar achter
na en vindt haar in haar vaders
huis.zij het niet in Hogher Hey-
den maar in Amsterdam op de
Keizersgracht. Paul vangt hem
op en bezweert hem weg te
gaan omdat Ammy hem
met zal willen zien. en dat doet
hy dan maar.
U ziet het. de grote lyn is wel ge
handhaafd. maar er zyn toch
allerlei verandenngen aange
bracht. Dat is het recht van de
bewerker, die het boek als ba
sis. als uitgangspunt mag ne
men. om daar een tv-bewer-
king van te maken die (als het
goed is) met andere middelen
toch dezelfde of een vergelijk
bare indruk op het publiek
maakt als (vroeger') het boek
Hij moet vaak vereenvoudigen
(je kan als tv-kyker niet terug
bladeren. tenzij je over een vi
deo beschikt), en hy moet vaak
moderniseren. „Armoede"
werd zeventig jaar geleden ge
schreven. de kostuums en de
koetsjes kunnen rustig ge
handhaafd blijven, maar de
taal zal aangepast moeten wor
den. Hoewel ik moet zeggen
dat juist de dialogen van Ina
Boudier Bakker, in tegenstel
ling tot de beschrijvende ge
deelten. nog heel eigentyds
klinken!
Dianne Marchal maakt come-back
met 'It's my time now'
HILVERSUM "Het verschil met vroeger is, dat ik 't nu heerlijk vind om gewoon een
burgertut te zijn, terwijl ik toentertijd nog wel eens dacht: o, gut wat vreselijk dat
mensen zeggen dat ik zo'n tut ben..." Dat vertelt Dianne Marchal, 30 jaar, moeder van
twee kinderen, zangeres van beroep en (nog altijd) dol op 'n spelletje yatzee aan de
keukentafel.
- Ik beschouw het altijd als handel in tUunr"
Onlangs was Dianne in de televi-
siespecial „Veronica House" te
zien en te horen met een lied dat
over haarzelf gaat: „It's my time
now". Dianne erover: „Hans
heeft 't indertijd geschreven en
geprobeerd onder woorden te
brengen hoe ik mij moest voe
len".
Dianne Marchal. heet in het dage
lijks leven Hilde Vermeulen, de
vrouw van popmuzikant Hans
Vermeulen. Na een scheiding
zijn ze sinds anderhalf jaar weer
bij elkaar. Een en ander ging
vooraf aan een soloproject van
Hans Vermeulen, waarin ook de
hit „Hilde" voorkomt, een lief
desverklaring aan zijn vrouw.
„It's my time now", vervolgt Dian
ne, „gaat vooral over mijn gevoe
lens uit de periode dat ik niet
werd geaccepteerd als huis
vrouw en moeder. Kijk, de arties
tenwereld bestaat natuurlijk
voor een groot deel uit mensen
die veel onderweg zijn, 's avonds
werken en doorgaans weinig tijd
hebben voor een gezin. Ik werd
dus al snel gezien als iemand die
regelrecht achter de pappot van
daan komt. Bovendien houd ik
toch al niet van stappen, dus het
Sophia Loren
in rampenfilm
vol nonsens
HILVERSUM (GPD) - „The Cas
sandra Crossing", morgenavond
door Veronica te vertonen, is een
spannende rampenfilm volgens
de bekende Hollywoodformule.
Lang, kostbaar, vol sterren en
stereotiepen en met zoveel actie
in zo hoog tempo, dat je nauwe
lijks kans krijgt over de nonsens
na te denken. Het scenario, waar
voor drie schrijvers staan geno
teerd, moest natuurlijk een colla
ge zijn van elementen, die in
voorgaande bioscoophits hun
waarde hebben bewezen.
Ook hier weer het merkwaardige
verschijnsel, dat alle rampspoed
over de honderden slachtoffers
lijkt te worden afgeroepen om de
van elkaar vervreemde held en
heldin te louteren en weer tot
een hecht paar te smeden. Dit
maal zijn het Sophia Loren en
Richard Harris, die als beroemde
neuro-chirurg naar Stockholm
spoort om daar de Nobelprijs in
ontvangst te nemen. Op het laat
ste moment wipt Loren, groot
schrijfster, de trein in om te pro
beren tussen de rails haar bemin
de weer voor zich te winnen.
Hun cynische dialogen maken
dat niet waarschijnlijk, maar een
beetje ervaren kijker voelt al met
z'n klomp aan, dat er maar wei
nig voor nodig is, een ramp bij
voorbeeld, om die twee weer in
eikaars armen te krijgen.
Het is deze keer wel een heel inge
wikkelde catastrofe. Zweedse
idealisten proberen een gezond
heidsinstituut in Genève op te
blazen omdat het een CIA-bol-
werk is, waar bacteriologische
wapens worden uitgebroed. Bil
etiket burgerlijk was snel opge
plakt".
Opluchting
Dianne, breeduit lachend: „Dat
geeft allemaal niet. zolang je van
jezelf weet dat je daar gelukkig
mee bent. Maar 't vervelende
was, dat ik indertijd ook echt
ging geloven dat truttigheid en
burgerlijkheid wel hele vreselij
ke dingen waren, waar je abso
luut van af moest zien te komen.
Dat deed ik dus. Ik verliet Hans
en besloot eens wat anders te
willen. Daarover gaat het lied dat
Hans voor me schreef en waaruit
blijkt dat hy me haarfijn heeft
aangevoeld!"
Je bent nu dus weer terug bij af?
Dianne: „Ja, 'n hele opluchting.
Uiteindelijk doe je in dit leven
toch alleen maar die dingen,
waarvan je hoopt dat ze je geluk
kig maken. Ik weet nu dat ik in
m'n gezin 't gelukkigst ben en
dat wil ik boven alles zo houden.
- Toch heb je een single gemaakt
die meteen al een hit is geworden
en zit je in de groep Music-Hall
die zal meedingen naar uitzen
ding voor het Eurovisie Songfes-
een schietpartij gaat een bacil
len-kweekplaats aan diggelen,
een van de knapen ontkomt,
maar heeft besmettelijke longen-
pest opgelopen. Daardoor kan
hij als verstekeling in de trein
naar Scandinavië volgens de
prognose zeshonderd van de dui
zend passagiers aan hun eindje
helpen.
Sombere CIA-schurk Burt Lancas
ter vindt het veiliger om ze maar
alle duizend te laten verdwijnen.
Hiertoe dirigeert hij de trein rich
ting Polen waai een buiten ge
bruik gestelde, uiterst gammele
brug voor de rest zal zorgen. De
ons bekende passagiers, via een
tival. Hoe combineer je dat alle
maal met burgerlijk geluk?
Dianne vrolijk: „Om te beginnen
heeft het mij ook allemaal nogal
overvallen. Tot mijn verbazing
werd ik onlangs gevraagd voor
de televisie-special van Veroni
ca, waarin zangeressen als Linda
Rondstadt, Margriet Eshuijs, Lo-
ri Spee en Anita Meyer hun be
roemd geworden liedjes zongen.
Ik wil maar zeggen: ik heb niet
eens een repertoire, laat staan be
kende en beminde liedjes tot
mijn beschikking. Mijn werk
heeft tot nu toe altijd bestaan uit
het zingen in koortjes, zoals Ani
ta Meyer dat vroeger deed en zo
als Margriet Eshuijs nog steeds
doet."
Baksteen
„Mijn man Hans had gelukkig nog
muziek liggen die oorspronkelijk
bestemd was voor de zangeres
Rosie, maar Rosie is nooit aan
een solo-carrière begonnen, dus
ik kon de songs gaan gebruiken.
Toevallig hoorde iemand van een
platenmaatschappij „It's my ti
me now" en vond 't dermate ge
schikt dat hij me meteen aan-
zuurstofvoorraad wonderbaar
lijk snel genezen, worden echter
op het nippertje gered dank zij
het vermetel optreden van de
dokter, daarbij kranig geholpen
door keurig gekapte Sophia. Die
moet een van de weinige echt
treffende scènes, waarin de tragi
sche achtergrond van een aardig
oud joods heertje wordt onthuld,
nog verzieken met een acteer-
nummertje Groot Medelijden.
Het grootste deel van de ongeluks-
trein stort natuurlijk met brug en
al in de rivier, ovengens zonder
dat er een haai aan te pas komt
om de laatste overlevende op te
happen. (Nederland 2; 21.15 uur).
bood er een plaat van te maken".
,Ik heb daar in toegestemd met 't
idee van: we zien wel wat het
wordt. Zonder dat ik me er ei
genlijk druk om ging zitten ma
ken. want door mijn ervaring als
achtergrondzangeres heb ik 't in
tussen wel zo'n beetje allemaal
gezien. Ik heb mensen aan de top
nu al zo vaak zien vallen als een
baksteen, dat ik me heilig heb
voorgenomen om me nooit meer
druk te maken over succes, roem
en populariteit, want dat is alle
maal verschrikkelijk betrekke
lijk".
.Bovendien lopen er in artiesten-
land meer frusto's rond dan in
welk ander beroep ook". Ze be
gint weer te lachen: „Intussen is
de single „It's my time now" op
eens een hit geworden en daar
had ik dus absoluut niet op gere
kend. Ik krijg nu veel aanbiedin
gen van radio- en televisiepro
gramma 's met alle rompslomp
die erbij hoort, zoals kleding uit
zoeken. bewegingen doorpraten
en repetities nalopen".
„Opeens zag ik de bui alweer han
gen", ze steekt haar handen met
gespreide vingers in 't haar: „M'n
HILVERSUM (GPD) - De leiding
van de Stockholmse politie is
toch niet zo rottig als Maj Sjöwall
en Per Wahloö in hun kritische
thrillers lieten weten. Bo Wider-
berg kreeg althans alle medewer
king voor de vanavond laat door
de AVRO uit te zenden verfil
ming van hun boek „De ver
schrikkelijke man uit Saffie",
waarin de politie nog wel de oor
zaak is van de slachting, die een
maniak onder zyn vroegere col
lega's uit het korps aanricht.
Zelfs werd een deel van het
stadscentrum afgesloten vóór de
opnamen van de meest spectacu
laire actie-scènes, ooit in Scandi
navië op film gezet: de confron
tatie met de scherpschutter, die
van een dak af elke politieman,
die hij in-het vizier van zijn auto
matisch geweer krijgt, overhoop
schiet.
Het schrijversechtpaar, dat in late
re films zo verbitterd tegen de
Zweedse samenleving in al haar
geledingen zou gaan schoppen,
liet in „Saffie" al niet meer zo
veel heel van de politie. Die zou
door incompetente idioten wor
den geleid, roofbouw plegen op
overbelaste speurneuzen, menig
maal haar sterke arm misbruiken
en met een steeds perfecter tech
nische uitrusting krom groeien
tot een para-militaristisch
machtsapparaat, een staat-in-de-
staat.
Van Widerberg was niet te ver
wachten. dat hij die kritische on
gezin zou ik heel vaak in de steek
moeten laten, mijn verplichtin
gen jegens Music Hall zou ik
nauwelijks na kunnen komen en
zelf zou ik dus ook weer hijgend
van hot naar haar moeten ren
nen. Ik heb dus maar besloten
om mijn medewerking aan het
nationale songfestival af te zeg
gen en me op een zo rustig moge
lijke manier bezig te houden met
die plotseling ontstane solocar
rière".
Idolen
Even daarna, rillerig en met een va
ge aanduiding over 'n op handen
zijnde griep („Ik blijf altijd tot
het laatste moment op de been,
want ik vind het vreselijk om toe
te geven aan koorts en griep-
symptomen..."): „De afgelopen
maand heb ik meegemaakt hoe
een André Hazes leeft, want ik
ben een van zijn achtergrondzan-
geresen geweest en ik was dus
voortdurend in zyn buurt. Hazes
heeft alleen nog maar rust, wan
neer hy thuis is. Zodra die man
ergens verschijnt hangen de
dertoon van de spannende detec-
tivr story zou negeren nVM
scènes zien er aan de buitenkant
heel gewoon uit, maar onder de
oppervlakte vind je zaken, die ik
ter discussie wilde stellen", ver
telde hij in 1976 te Utrecht, waar
zijn film tijdens de Cinemanifes-
tatie in première ging. Onder
meer roert hij een paar keer de
zes-dagen-wet aan, die het moge
lijk maakte mensen, door wie
law-and-order zouden worden
bedreigd, zonder vorm van pro
ces zes dagen af te zonderen
mensen om z'n nek, raken ze
hem aan en wordt hy overspoeld
met verhalen en geklofte mop
pen. Hij moet voortdurend vrien
delijk blyven en meelachen.
want hij kan 't zich geen minuut
permitteren om te roepen: en
pou donderen jullie allemaal 's
op, want ik wil rust..."
Dianne voegt er nuchter aan toe:
„Om op die manier te leven, zou
helemaal niets voor my zyn. Bo
vendien breekt altijd het mo
ment aan dat het publiek weer
nieuwe idolen heeft gevonden en
dat de massale belangstelling
zich op een ander richt. En dat
zijn de momenten waarop het he
lemaal stuk kan lopen. Want als
je dan niet sterk in je schoenen
staat, ga je er onderdoor. Want je
was toch zo te gek en zo leuk en
zo lief en opeens is dat dan afge
lopen..."
Even later, peinzend: „Dit vak is
een raar vak. Ik beschouw het al
tijd als handel in illusies. Je
schotelt de mensen iets voor dat
veel mooier (of droeviger) lijkt
dan het in werkelijkheid is".
(Toppop, morgen 16.35 uur, Ne
rf.1).
De vele bewonderaars van de zo
hard en realistisch op het doek
gebrachte moralistische mis
daadroman kunnen tevreden
zyn met de perfect gespeelde,
enerverende thriller, waarin
scherp wordt geobserveerd, ge
raffineerd met allerlei k'eine de
tails wordt gewerkt en ongefor
ceerd plaats en functie van de
politie in de maatschappy ter
discussie worden gesteld Met
haar eigen hulp dus, zoals het
hoort in een gezonde samenle
ving (Ned. 1, 23.40 uur).
DEN HAAG (GPD) - De situatie
ten aanzien van de kabelnetten
in ons land wordt gekenmerkt
door een grote wanorde en ge
brek aan enige uniformiteit. Er
zyn zelfs centrale antenne-in
richtingen aangelegd die niet
voldoen aan minimale kwali
teitseisen. Dat blykt uit een on
derzoek, „De invoering van ka
beltelevisie in Nederland", dat in
opdracht van de Wetcnschappe-
lykc Raad voor het Regeringsbe
leid (WRR) is verricht door ïr F.
J Schrijver, beleidsmedewerker
by het ministerie van onderwys
en wetenschappen
De feit dat er nauwelijks enige or
dening in het systeem van kabel
netten bestaat ican worden terug
gevoerd op beslissingen die in
het verleden zyn genomen en op
vielen door gebrek aan techni
sche kennis en politieke en maat-
schappelyke belangentegenstel
lingen Zo bestaat er volgens de
studie van ir. Schryver by voor
beeld geen duidelyk overzicht
van de aangelegde netten en er is
geen nauwkeurig beeld op te
bouwen van uitvoenng. moge-
lykhcden en beheersstructuur
van het kabelgebeuren in ons
land.
In de toekomst zijn daardoor pro
blemen te verwachten, onder
meer bij een groter programma-
aanbod door satellietomroep
Dat komt door de huidige juridi
sche situatie, waarbij kabelex
ploitanten bepalen welke pro
gramma's over de antenne-in-
nchting worden doorgegeven.
Moeilykheden zyn er ook te
voorzien by een integratie van te
lefonie. omroepdistnbutie en
nieuwe diensten in verband met
de invoering van glasvezelnet
ten. Deze problemen zyn te ver
wachten als gevolg van het gede
centraliseerde beheer op ge-
meentelyk niveau over de be
staande kabelnetten.
Door het beleid dat destyds ten
aanzien van kabeltelevisie is ge
voerd, is er geen centraal anten
ne-systeem (CAS) aangelegd en
zyn er thans verschillende vor
men van kabelnetten, waardoor
er geen integratie met andere
netten mogelijk is. Bovendien
zyn er slechts op distributie ge
richte netten.
Een en ander heeft geleid tot ver
schillen in abonneetarieven, sa
menstelling van het programma
pakket en techniek. Ir. Schryver
constateert dat de besluitvor
ming niet optimaal is geweest en
dat is veroorzaakt door een com
plex van factoren. By een aantal
besluitvormers ontbrak vooral
de technische kennis en het in
zicht in de consequenties van de
voorgestelde alternatieve oplos
singen. Er was onvoldoende
open technisch overleg en onaf
hankelijk wetenschappelyk on
derzoek naar andere scenario's
voor aanleg van kabeltelevisie
netten. Dit overleg ging vooraf
aan de politieke besluitvorming.
Zowel by de besluitvorming
over een centraal antenne-sys
teem als over de KabHt. kt
nota van 1975 werd de techni
sche discussie voor een groot
deel op het politieke toneel uit
gevochten
Toch is er voor de huidige en aan te
leggen kabelnetten nog toe
komst Daarby denkt ir Schry
ver met name aan lokale omroep
en betaal-televisie
ADVERTENTIE
Vakantie-Op-.\laai is een uniek systeem van
Vrij Uit VakanticVcrbliivcn. U zit dan, bc-
houdens een korte periode in het hoog- f
seizoen niet meer sast aan boekingen
van volle weken. U kunt het aantal da-
gen dat u bi» ons boekt helemaal zelf
bepalen anal 5 nachten tot
lang u wilt. En u hebt de keus
aankomst- en vertrekdagen
liik de zaterdag, de maandag
donderdag.
I' bent dus zo \Ti| ah een vogeltje n
de lucht U bepaalt zelfde kosten vai
vakantie lkunt op rwerfvakantie I
keersdrukte mnden Ab dat geen goed
Yrt| U it! Hoe de vork precies tn de steel
in onze nieuwe zomerprogramma's
Die liggen voor u klaar hi| de volgende adressen
bil alle ANWB-kantoren, een aantal
l Shell-stations, bi| assurantic-tussenpcr-
sonen, herkenbaar aan het Vrij Uit-
cmblccm, samenwerkend met
Nationale-Nederlanden, bi| de
Rabobank, dc ABN -banken, de
Spaarbanken en de reisbureaus
van Toerkoop, Holland
International, IVrry Sport,
A agons-lits en Vroom A Dreesmanr
A
VrijUit
\£ikantie\fcrblijven
IckMonn 02968-1100
Kritische thriller van Sjöwal en Wahlöo knap verfilmd
Sophia Loren en Richard Harris in The Cassandra Crossing, die Veroni
ca morgenavond uitzendt.
(foto GPD)
