"We overvragen en hopen
dat er nog iets overblijft"
Geldwereld in ban van de olie
In beroep gaan nu
minder tijdrovend
De (on)macht van de Oeso(1
ju) kz ui o w t; v- iv
ZATERDAG 26 FEBRUARI 1983
Min of meer op commando van
de Verenigde Staten besloten
zestien Europese landen in
1948 tot de oprichting van de
Organisatie voor Economische
Samenwerking. De VS stelden
als voorwaarde voor Marshall
hulp dat Europese landen hun
wederopbouw in gezamelijk-
heid en in voortdurend overleg
met elkaar ter hand namen.
Die wederopbouw is al lang
achter de rug, maar de Oeso
bestaat nog steeds en heeft nu
24 leden. Ook het uitgangspunt
is nog hetzelfde: westerse lan
den hebben op economisch ge
bied zo zeer met elkaar te ma
ken, dat samenwerking gebo
den is en één gecoördineerd
economisch beleid derhalve
een mooi ding.
Dat het daar nimmer van komt,
behoeft nauwelijks uitleg. Het
eigen belang is zeker in de eco
nomie interessanter dan dat
van een ander; succes op korte
termijn populair, succes op
lange termijn veel minder. Een
invalshoek die in tijden van te
genspoed nog meer accent
krijgt.
Aan de Oeso ligt dat niet. Vanuit
de secretariaatsburelen in de
Parijse diplomatenwijk Muet-
te, wordt de eenheidsgedachte
met veel elan gediend. Een in
ternationaal en veelal hoog ge
schoold gezelschap van zowel
jonge als oude denkers, voor
ziet de deelnemende landen
met grote voortvarenheid van
aanwijzingen die de samen
werking kunnen bevorderen.
Heden, verleden en toekomst
worden aan voortdurend on
derzoek onderworpen. Arbeid
die twee keer per jaar resul
teert in een "economisch weer
bericht" voor alle lidstaten ge
zamenlijk en eenmaal per jaar
een advies voor elke lidstaat af
zonderlijk oplevert. De Oeso
doet nog heel wat meer (ook
vraagstukken op het gebied
van ontwikkelingssamenwer
king en energie komen aan de
orde), maar het is vooral de
verslaggeving over en de aan
bevelingen voor het economi
sche beleid van individuele lid
staten die in het oog springt.
Zo verscheen deze week met een
vertraging van drie maanden
het rapport over Nederland,
met als .belangrijkste bood
schap dat Nederland tot de lan
den gerekend moet worden die
het zwaarst door de crisis wor
den getroffen. De uitgaven van
de overheid zijn veel te hoog in
verhouding tot de inkomsten,
zo vindt de organisatie. De so
ciale uitkeringen moeten fors
omlaag, dat vermindert de te
korten, dan hoeft de overheid
minder te lenen, dan zal de ren
te dalen.
Bestek '81
Een nieuw verhaal? Allerminst.
Met een soortgelijke bood
schap werd immers vier jaar
geleden ook "Bestek '81" gein-
troduceerd. Betekent dat, dat
het kabinet Van Agt-Wiegel al
vier jaar geleden wist wat de
Oeso de 24 lidstaten graag zag
doen? Weer Mis.
Nadere beschouwing van de ad
viezen van de Oeso leert dat de
aanbevolen receptuur en de
begeleidende argumenten op
merkelijk kunnen variëren. Zo
is de Oeso recentelijk voor
stander van een stimulerings
beleid, waarmee overheden die
de geldontwaarding hebben
weten te beteugelen een ver
dere neergang kunnen keren.
Bij de opstelling van een lan-
denrapport echter, valt zo'n
doelstelling weg als de betrok
ken regering er geen prij^ op
stelt.
De Oeso gelooft niet dat de Euro
pese landen een eigen rente-
politiek kunnen voeren, omdat
het Amerikaanse beleid in feite
de rente in de westerse wereld
dicteert. Toch staat in het Ne
derlandse rapport dat een lager
Financieringstekort nodig is,
om een daling van de rente te
bewerkstelligen. Zo vindt de
Oeso eveneens dat de invoe
ring van kernenergie een nood
zaak is, maar wordt Nederland
dat dictaat niet opgelegd, om
"Oeso-rapport onder Haagse druk gewijzigd". Het
"meest informatieve ochtenblad" meldde het afge
lopen donderdag als gold het groot alarm. De Orga
nisatie van Economische Samenwerking en Ont
wikkeling, het Parijse samenwerkingsverband van
24 Westerse Industrielanden, had in haar advies
over de Nederlandse economie graag een passage
opgenomen gezien over de noodzaak van een "sti
muleringsbeleid". Die zinsnede, zo moest het minis
terie van economische zaken toegeven, is op initia
tief van Nederland geschrapt.
Een unicum? Allesbehalve.
Gesprekken in Den Haag en Parijs leren dat ook bij de
Oeso het compromis regeert. "Eh, tja, als u bedoelt
dat regeringen onze aanbevelingen kunnen dwars
bomen, dan kan ik dat helaas moeilijk bestrijden".
Vandaag het eerste artikel in een serie van twee
over de (on)macht van het belangrijkste westelijke
economische instituut.
Jhr. E. van Lennep: "Het gaat
ons om de consensus. We stemmen
nooit".
dat die energievorm hier om
streden is. En zo vindt de Oeso
ook al sinds de energiecrisis
van '73 dat de sociale uitkerin
gen hier te hoog zijn, maar
werd dat nooit gemeld omdat
het kabinet Den Uyl zo'n ad
vies tegenhield en het kabinet
Van Agt-Wieg<?Efer aanvanke
lijk de tijd niet rijp voor achtte.
Kabinetten hebben invloed op
de inhoud van het "onafhanke
lijke advies" dat de Oeso over
hun land uitbrengt. Die in
vloed is er niet alleen in de
praktijk, die ligt zelfs besloten
in de procedures waarmee de
Oeso werkt.
Op het secretariaat van de Oeso
functioneert een aantal zg.
"landenbureaus'. Die bureaus
bestaan uit deskun
digen die zich met de proble
matiek van meestal drie tot vijf
aangesloten lidstaten bezig
houden. Zo is Nederland bij
hetzelfde bureau onderge
bracht als de Verenigde Sta
ten. Medewerkers verzamelen
het hele jaar cijfers over de
gang van zaken en brengen
tenminste eenmaal per jaar een
bezoek aan de lidstaten. Dan
wordt de actueelste informatie
vergaard en krijgen ambtena
ren van ministeries, vertegen
woordigers van onderzoeksin
stituten, centrale bank; vakbe
weging e.d. de kans om hun vi
sie op het beleid te geven.
Geven en nemen
In Parijs wordt al die informatie
op een rij gezet en getoetst aan
de doelstellingen die de bijeen
komsten van de Oeso-minister-
raad (het hoogste Oeso-orgaan)
voor de 24 landen heeft ge
steld. Dat werk levert uiteinde
lijk een concept-landenrapport
op, dat de betrokken regering
van commentaar kan voorzien.
Volgende stap in de procedure
is het "landenexamen". Een
jaarlijks wisselend gezelschap
van vertegenwoordigers van
de lidstaten bespreekt het con-
door
Ton van Brussel
cept-landenrapport en het
commentaar met de regering.
Medewerkers van het Oeso-se-
cretariaat zorgen voor ambte
lijke ondersteuning.
Om met een betrokken ambte
naar van het ministerie van
economische zaken te spre
ken: "Dat is dan een dag stevig
discussiëren, argumenteren en
pogen de examinatoren voor
ons beleid te winnen. Soms
lukt het, soms lukt het niet.
Het is geven en nemen".
"Geven en nemen", het is credo
voor de Oeso als geheel. Zoals
de secretaris-generaal jhr. E.
van Lennep zegt: "Het gaat ons
om consensus. Er wordt niet
gezegd: zijn we het oneens dan
gaan we stemmen. Wij stem
men nooit. Dat heeft geen
waarde. Als wij iets beslissen
dan zijn we het er allemaal
over eens".
Dat besluitvorming op die ma
nier een nogal tijdrovende
zaak kan zijn, komt regeringen
wel goed uit. Het "beter geen
besluit, dan een lastig besluit"
wordt in wandelgangen veel
gehoord. Bovendien is er aan
uitstel binnenlands politiek
voordeel te halen. Zo wist het
kabinet Van Agt-Wiegel des
tijds te voorkomen dat het Oe
so-rapport over Nederland vol
gens plan in maart 1981 zou
verschijnen. Het werd pas be
gin mei van dat jaar gepubli
ceerd, met inbegrepen voor het
eerst een advies over verlaging
van sociale uitkeringen. Op die
manier kregen CDA en WD
twee weken voor de verkiezin
gen "onafhankelijke" Parijse
bijval voor hun streven de so
ciale zekerheid te verminde
ren.
Een Oeso-medewerker: "Verkie
zingen zijn voor ons altijd las
tig. Passen onze aanbevelingen
in het beleid van de zittende re
gering, dan moet het rapport
het liefst een paar weken tevo
ren worden uitgebracht. Is
men het er niet mee eens, dan
mag het pas daarna. We probe
ren ons er niet aan te storen,
maar dat lukt lang niet altijd.
Het wordt uiteraard nooit als
officieel argument gehanteerd,
maar wij lezen hier natuurlijk
ook kranten..".
Dwarsbomen
Eén van zijn collega's: Eh, tja,
als u bedoelt dat regeringen
onze aanbevelingen kunnen
dwarsbomen, dan kan ik dat
helaas moeilijk bestrijden. De
inhoud van een landenrapport
is altijd een kwestie van over
leg en compromissen sluiten.
Omdat we weten dat onze aan
bevelingen kunnen worden te
gengehouden, doen we wat ie
dere onderhandelaar doet.
Overvragen en dan hopen dat
er na de discussie nog iets over
is gebleven van wat we wil
den".
"Frustrerend? Ach, sommigen
vinden van wel, andere weten
dat het spel zo wordt gespeeld
en onafhankelijkheid een
moeizaam begrip is als je van
politieke factoren afhankelijk
bent. We proberen onze
eigen weg wel te gaan, maar
door de praktijk gedwongen
gebeurt dat met mate".
Volgende week: Waarom de
Oeso niet met de Nederlandse
vakbeweging praat, de ruzie
tussen de ministeries van so
ciale zaken en economische
zaken en de strategie van pre
mier Lubbers.
De Gerechtshoven hebben in een reeks van jaren een imposante
achterstand opgelopen bij het behandelen van de enorme aan
tallen beroepschriften. Dat tussen de indiening van de bezwaren
bij het Hof en de schriftelijke uitspraak enkele jaren verlopen, is
eerder regel dan uitzondering. De mensen zijn mondiger en de
vechtlust is groter Maar dat heeft dan wel een ontwrichting van
het werk bij de belastingkamers tengevolge gehaald. Er liggen
nog tienduizenden beroepschriften op afdoening te wachten.
Daarom zgn nu m de "Wet Administratieve Rechtspraak Belas
tingzaken'" een aantal wijzigingen aangebracht, welk op
1 maart a.s. zullen ingaan. Omdat zo'n groot publiek bg
de fiscale procesgang betrokken is. besteden we in dit artikel
aandacht aan de belangrijkste veranderingen.
Want ook voor de belastingbetaler heeft de overbelasting van de
belastingkamers het nare gevolg, dat heel lang onzekerheid be
staat over de fiscale (en dus: financiële) positie. Daarom is elke
bijdrage om aan die (frustaties oproepende) situatie een einde te
maken, welkom.
Kosten
De persoon, die een beroepschrift (gericht tegen een uitspraak van
de Inspecteur op een eerder ingediend bezwaarschrift) bg het
Gerechtshof indient moet voordaan 34,- (hoe verzin je zo'n
bedrag?) aan griffierecht betalen Wie dat bedrag door onvermo
gen niet kan betalen, kan door eigen activiteiten een vnjstellmg
verkrijgen. De inspanningen, welke zich men voor een "verkla
ring van onvermogen" moet getroosten, gaan al snel de somma
van vierendertig gulden te boven.
De bedoeling van deze heffing is om lichtvaardig procederen te
gen te gaan, maar veel effect in die richting zal wel niet te consta
teren zgn. Eerder vallen daarvan een administratieve romps
lomp en allerlei procedure-kwesties (is er wel op tgd betaald7) te
verwachten. Bij gegrondverklaring van het beroep wordt het
griffierecht teruggeven.
Versimpeling
Na ontvangst van een kopie van het beroepschrift moet de Inspec
teur zijn schriftelijk verweer ("vertoogschrift") binnen twee
maanden indienen. Het leveren van een"conclusie van repliek"
(een schriftelijke reaktie op het vertoogschrift) is slechts op
grond van bijzondere omstandigheden nog toegestaan.
Daarna wordt de behandeling van het beroep aangevat en met
name trekt dan de aandacht de z.g. "vereenvoudigde behande
ling". Deze houdt in, dat de voorzitter van de belastingkamer het
beroep bij beschikking kan afdoen.
Met name op het gebied van de gemeentelijke onroerendgoedbe-
lastingen en bij de motorrijtuigenbelasting zijn vele zaken (zo'n
30%) bg voorbaat al kansloos Zo denken velen (ten onrechte),
dat zg voor wat de motorrijtuigenbelasting betreft in hun recht
staan, omdat zij in de bewuste periode niet met de auto gereden
hebben of geen accept-girokaart hebben ontvangen.
Zinloos
Ook komen bij de Gerechtshoven per jaar honderden beroep
schriften binnen, die te laat zijn ingediend, óf die niet bg het
Gerechtshof thuis horen, óf die door een volstrekt onbevoegde
zijn ingediend.
Het is uiteraard zinloos om aan dergelijke schrifturen deftige zit
tingen, waarvoor veel mensen in touw zijn, te wijden. Deze za
ken kunnen door de voorzitter vanachter zgn bureau worden
afgedaan.
Men is echter niet volstrekt van diens uitspraak afhankelijk, want
tegen de voorzittersbeschikking staat binnen één maand
"verzet" open.
Ook komt het veel voor, dat de leden van een meervoudige kamer
(dne rechters en een toegevoegde griffier) zich inspannen om
allerlei inlichtingen van feitelijke aard te verkrijgen, dan wel
aanwezig zijn bg een beëdiging of een instructie van deskundi
gen. Dit nu kan voortaan gebeuren door één persoon, de "raads
heer-commissaris", die van zijn bevindingen een proces-verbaal
opmaakt.
Ook indien partgen hun zaken wat slordig voorbereiden, kan hij -
alvorens de zitting plaatsvindt - wat meer zicht op het geschil
zien te krggen. Ook dat bespaart oeverloze discussies tgdens de
zittingen.
Thuis blijven
Eveneens een nieuw fenomeen is de "mondelinge uitspraak". Was
het tot nu zo. dat vele vellen tekst moesten worden getypt om
een technisch goede uitspraak te krggen, nu kan - als de zaak
zich daarvoor leent - ook op mondelinge wijze uitspraak wor
den gedaan Dat zal dus gaan om beslissingen van eenvoudige
aard. Zo'n mondelinge uitspraak, die wat begrgpelgker (dan de
deftige geschreven tekst) voor de partgen kan overkomen, ver
snelt de procedure en bespaart veel werk.
Tenslotte is er ook nog de mogelgkheid gecreëerd om van de
"mondelinge behandeling" (de eigenlgke rechtzitting dus) af te
zien. Het kan zijn, dat de schriftelijke processtukken zodanige
duidelgkheid over het geschil brengen, dat een mondelinge be
handeling overbodig lijkt Welnu, als beide partijen die mening
zijn toegedaan, zal men in de toekomst simpel kunnen hande
len: gewoon thuis blijven.
door
i Si^i v
C. Wagenaar
Aankelijk zag het er deze week
voor het beurswezen niet te
best uit. Na maandag te zijn ge
sloten hervatte Wall Street
dinsdag de handel met een da
ling van 12 punten onder lei
ding van de oliewaarden. Maar
woensdag was het leed al gele
den en donderdag overschreed
de Newyorkse effectenbeurs
voor het eerst in de geschiede
nis blijvend de magische grens
van de 1100 op de index van de
Dow Jones. In twee dagen tijds
schoot de beurs hierdoor 45
punten omhoog met een top-
stand van 1125.
Voor Amsterdam kwam het for
se herstel in New York als een
redder in de nood. Want onze
beurs begon lelijk af te glijden
nadat in de eerste drie dagen
het algemeen koersgemiddel
de reeds twee punten had ver
speeld. De internationals lieten
in deze drie dagen zelfs vier
punten vallen hetgeen in
hoofdzaak kwam door de flau
we stemming voor Unilever en
vooral Koninklijke Petroleum.
En dit hield weer verband met
de internationale oliesituatie.
Want het genomen voortouw van
zowel de Britse als de Noorse
staatsoliemaatschappijen in
het fors verlagen van hun offi
ciële olieprijzen en vooral het
volgen daarvan door het
OPEC-lid Nigerie rond het af
gelopen weekeinde, bracht
heel wat in beweging. Hoewel
deze stap al enige tijd werd
verwacht en er op de vrije olie-
markten ook al belangrijk op
was vooruitgelopen, kwam hij
als officieel feit toch hard aan.
Want nu is voor het eerst dui
delijk dat het inderdaad uit is
met de karteldictatuur van een
onzer belangrijkste energie
bronnen. Tien jaar heeft het
oplopen van de olieprijzen ge
duurd, soms zelfs met fabel
achtige sprongen en tien jaar
lang veroorzaakten die prijzen
's werelds belangrijkste infla-
tiehaard.
De internationale effectenbeur
zen hadden blijkbaar hun ant
woord op deze ontwikkeling
nog niet klaar, ook al kon met
dit al wekenlang zien aanko
men. Maar er zitten ook vele
plus- en minpunten aan lagere
olieprijzen en dat hangt weer
af van de omvang van de da
ling. Wat dit laatste betreft
worden er vanuit de aangesla
gen OPEC intensieve pogin
gen in het werk gesteld met de
concurrentie op de Noordzee
tot een soort vergelijk te ko
men. Een niet te zware olie-
prijsdaling wordt algemeen ge
zien als een positieve factor
voor de westerse industrielan
den.
Premier Lubbers hoopt zelfs op
een extra groeiversnelling van
onze economie met een vol
procent, want dan ook wel no
dig is als het pessimistische
rapport dat de OESO deze
week over onze economische
vooruitzichten heeft uitgege
ven, mag worden geloofd.
Ook voor Wall Street was het
aanvankelijk een kwestie van
uitzoeken. De olie-aandelen
moesten het volle gelag beta
len en verloren aanzienlijk ter
rein. Ook de bankaandelen
moesten flink terug, want fors
lagere olieprijzen kunnen lan
den als Mexico en Venezuela
in grote moeilijkheden bren
gen. Aan deze landen hebben
Amerikaanse banken grote le
ningen verstrekt.
Maar de kortgeleden doorge
voerde krachtige versterking
van het Internationale Mone
taire Fonds heeft hier al veel
soelaas gebracht. En toen
woensdag bleek dat de OPEC
contact zoekt met de rest van
de olieproducerende landen
om alsnog tot een soort verge
lijk te komen en in elk geval
een ineenstorting van de inter
nationale oliemarkt te voorko
men, veerde Wall Street met
een herstel van 16 punten fors
op-
Verder kan het vervoer zich op
goedkopere basis bewegen,
hetgeen deze week in Wall
Street de sporen- en de lucht
vaartfondsen sterk deed oplo
pen. Kortom, het is als met alle
voor de wereldeconomie ui
terst belangrijke zaken dat
sterk wgzigende prijsbewegin
gen ook talrgke andere zaken
in beweging zullen zetten en
tot ingrijpende aanpassingen
zullen leiden die de nodige tgd
vergen. Want ook op het valu
tafront trad een fikse deining
op. Het Britse pond verloor
veel terrein en zakte bedenke
lijk af naar de f 4.- in Amster
dam. Maar de dollar schoot
fors omhoog vanwege de
vluchthaven die deze munt
biedt aan de rgke top m ver
schillende olielanden Het
goud daarentegen was zeer
flauw vanwege de vrees dat
diezelfde olielanden hun goud
voorraad zullen moeten aan
spreken om zo de hoog opgelo
pen buitenlandse schuld te
kunnen financieren.
In de Verenigde Staten begon
nen de obligatiekoerscn verder
krachtig te stggen hetgeen de
kans op een snelle nieuwe dis
contoverlaging doet toenemen
De Amsterdamse effectenbeurs
was deze week verder erg onw
rustig. Zelfs de obligatiemarkt
was enigszins nerveus nu de
dalende olieprgzen en dus la
gere aardgasopbrengsten nieu
we tegenvallers op 's Rgks be
groting dreigen te doen ont
staan en deze met volledig
door nieuwe bezuinigingen
zullen worden weggewerkt
Daarom bleef de aanvankelgke
stggende tendens niet behou
den en moesten de staatsobli
gaties nadien in koers terug
Hoewel de aandelenmarkt
donderdag door Wall Streets
steun een herstel aan de dag
legde, ging het niet van harte
Voor de topfondsen Unilever
en Koninklijke Petroleum
kwam helemaal geen herstel
door Eerstgenoemde moest
dan ook een paar gulden inle
veren en Koninklgke Petro
leum liep zelfs terug van f 101
op f 94
De rel rond Slaven burgs Bank
deed de beurs met veel. Inte
gendeel. de bankaandelen, met
inbegrip van Slavenburg, leg
den een vaste tendens aan de
dag. Zo steeg ABN ruim f 10
en Slavenburg kwam f 5.-
vooruit.
