Matisse: kunstenaar vol zeggingskracht -c Topwerken op Düsseldorfse expositie Monique Bartels: boeiend 'Nederland in Berlijn' Roëllprijs voor Van Elk Sir Adrian Boult overleden 1 DONDERDAG 24 FEBRUARI 1983 Kunst door Frans Keijsper De Franse schilder Henri Matisse (1869-1954) behoort sa men met Picasso tot de belangrijkste kunstenaars van deze eeuw. Hij was een vernieuwer, een virtuoos op het gebied van kleur en schepper van prachtige vormen. Zijn werk, waarvan zich nog veel in partikulier bezit bevindt, behoort tot het duurste. Aan hem zijn vele publikaties gewijd, een nieuwe is op komst, maar een omvangrijke tentoonstelling van zijn werk zien is een buitenkansje. De laatste grote expositie over hem was in 1970 in het Grand Palais in Parijs. Na Zürich (1982'83) biedt nu Düsseldorf, dicht bij de Nederlandse grens in de Bonds republiek, een prachtige gelegenheid om kennis te ne men van Matisse. De tentoonstelling in de Kunsthal- Ie in Düsseldorf is overgenomen uit Zwitserland. Maar van de in de catalogus vermelde 122 werken ontbreken er eenentwin tig, waaronder het beroemde La Danse (eerste versie) uit 1909 dat behoort tot de collectie van het Newyorkse Museum of Modern Art. Een fragment ervan is echter te zien op een ander doek van Matisse: Fruits, fleurs, panneau La Danse, uit hetzelfde jaar. Een ander belangrijk werk is aan de Duitse expositie wel toegevoegd, namelijk het portret van Auguste Pellerin uit 1917 dat behoort tot de collectie van het Centre Pom pidou. Daarnaast is het Kunst museum Hannover te hulp ge sneld door twintig druksels naar Matisse's kleurige papierknip sels op het thema jazz uit 1947 in bruikleen af te staan. Matisse, die rechten had gestu deerd maar zich al vroeg tot de kunst voelde aangetrokken en na een ziekte de wetboeken liet voor wat ze waren, heeft zijn ei gen waarde en kwaliteit onder kend en gedurende zijn leven werk achtergehouden. Daardoor is veel in het bezit van de familie gebleven. In Düsseldorf worden verder werken getoond uit het bezit van onder meer de Hermi tage in Leningrad en het Poesj- kin Museum in Moskou alsmede het Centre Pompidou in Parijs. Uit de Verenigde Staten en Zwit serland zijn onder meer beelden afkomstig, daaronder Nu chou- che, een brons dat Picasso heeft geïnspireerd tot een schilderij. Afgezien van de kleur zijn er zeker twee aspecten in Matisse die wonderwel samengaan en die zijn kunst tot zo'n bijzondere be levenis maken: monumentaliteit gepaard aan intimiteit. In hemklinkt iets door van de geest van de Franse impressio nisten. Maar in 1905 staat hij aan het hoofd van een beweging die de geschiedenis zou ingaan als de Fauves, de wilden, de schil ders die in die tijd opvielen door het gebruik van pure kleuren. Bovendien was het fauvisme, waartoe enige tijd ook de Neder lander Kees van Dongen behoor de, de eerste vernieuwingsbewe ging in de beeldende kunst in de ze eeuw, net voor het kubisme waarin figuren als Picasso, Bra- que en Gris de toon aangeven. Picasso Picasso en Matisse, zij hebben el kaar goed aangevoeld. Hun in vloed op de kunst van deze eeuw is onuitwisbaar en de vormen en ideeën van Matisse beïnvloeden tot op de dag van vandaag nog steeds kunstenaars: Roy Lich- tenstein, Tom Wesselman heb ben er hun voordeel mee gedaan. Ook Jackson Pollock de schil der die de verf met spatten op het doek bracht (action painting) heeft Matisse op eigen wijze weten te waarderen. Het zijn er maar een paar, de lijst zou met vele namen zijn uit te breiden. Hoezeer Picasso zich aangetrok ken voelde tot Matisse blijkt niet alleen uit het feit dat hij werk van hem had gekocht, zoals het uit 1912—'13 daterende stilleven met sinaasappels dat hij ten slot te met andere doeken geschon ken heeft aan het Louvre en dat hij geregeld contact met hem zocht, maar zeker ook uit datge ne wat hij over hem zei nadat hij gestorven was: ik zal het werk van Matisse voortzetten. Hij Eén van de werkstukken van Matisse, te zien op de expositie i dorf sprak onomwonden zijn waarde ring voor deze figuur uit, toonde ook zijn verwantschap met hem. Deze Fransman moet ook iets van een leraar in zich hebben ge had, getuige het feit dat hij er venng zweeg Picasso (in vroege re jaren) als Matisse zijn theo rieën uiteenzette. De tentoonstelling is, naar men van zo'n overzicht zou kunnen verwachten, niet chronologisch opgezet. Daarvoor leent zich de Kunsthalle, met haar niet in el kaar overlopende zalen, nu een maal niet. Maar je krijgt een goe de indruk van de betekenis van deze kunstenaar, de verschillen de manieren waarop hij werk zaam is geweest Zijn vroegere schilderkunst, zijn uitzonderlij ke portretten, zijn prachtige de coratieve stillevens, zijn collages. En niet te vergeten zijn oliever ven van de "Odalisken", de ka mermeisjes, de vrouwelijke mo dellen. Zijn tweedimensionale schilderijen verschaffen de kij ker een sensatie. Vrijheid enige tijd een school op heeft na gehouden. Zijn ideeën zullen ze ker vrucht hebben gedragen en voor Picasso, die tien jaar jonger was, in gesprekken van waarde zijn geweest. Volgens de overle- Een naar mijn mening kunsthisto risch zeker interessant, maar ook heel mooi schilderij is Matisses Nu rose uit 1935. Matisse heeft namelijk van de ontstaansge schiedenis van dit doek 22 foto's gemaakt. Het laat de verschillen de fases zien, te beginnen in mei, en de voltooiing vijf maanden la ter. De tentoonstelling begint met een vroeg werk van Matisse uit 1897. La Desserte, een schitterend nog impressionistisch doek waarop een vrouw een tuiltje bloemen op een gedekte tafel schikt; de expositie geeft verder expressio nistisch aandoende schilderijen alsmede in pointillistische stijl uitgevoerd werk. In enkele doe ken toont Matisse zich bijna ab stract en via de brede weg van decoratieve schilderijen mondt de expositie tenslotte uit in zijn laatste werk: de "Gouaches dé- coupees". Levendige, soms bijna bewegende figuren. De getoonde plastieken versterken het beeld van een kunstenaar vol zeggings kracht, voor wie de kunst een weg naar vrijheid moet zijn ge weest. Henri Matisse. Tentoonstelling in de Stadtische Kunsthalle Düs seldorf, Grabbeplatz 4 Open dinsdag tot en met donderdag van 10 tot 18 uur, vrijdag tot en met zondag van 10 tot 20 uur. 's - Maandags gesloten evenals zon dag 13 februari. Goede Vrijdag en Pasen, van 1 tot 4 april open van 10 tot 21 uur. De expositie duurt tot 4 april. LEIDEN - De celliste Monique Bartels en de clavecinist Tgn van IJgck musiceerden gister avond voor een klem publiehje in de Kapelzaal. Monique Bartels trof al meteen in een Canzona van Fresobaldi onderhoudende manier voor onze verwende oren te presen teren. Monique kón het. Haar cello- toon is volmaakt gaaf en vol melodische warmte. In dit stuk van de grote Romeinse vir tuoos. die eigenlijk organist was. zag ze kans. haar toehoor ders vast te houden, dus meer te laten doen dan verplicht luisteren. Ook in de slot-canzo- na was haar voordracht vertel lend en boeiend door de mooie volle toon. Hij toonde zich een uitstekend vakman, ook later in de begeleidingen. Men kan hem niet gemakkelijk op een afwijking betrappen. De mees te muziekliefhebbers kennen hem trouwens beter als de man op de achtergrond, die de grondslag van oratorium-aria's pleegt te leggen. Welnu, wat die zekerheid betreft, kwam hg ook nu niet tekort Ali oUst boeide hg echter niet. Over zijn werk als begeleider kan ik. vanwege de nauwkeurigheid, geen kwaad woord zeggen Hg paste zich geheel bij het wellui dende cello-spel aan Vooral een Sonate van Bocchenni (in A) klonk vervoerend Na de pauze vroegen componis ten van de twintigste eeuw on ze aandacht Tijn van Egck be gon met "Variations sur une chanson populaire fran^aise". Ik geloof graag dat hg die va riaties notengetrouw en ook met enige overtuiging speelde, maar ze deden me niets Veel sterker sprak mg de sonate (voor cello-alleen) van Rudolf Escher aan. Niet om de ondui delijke vorm, maar om de knappe vondsten en de steeds levende klank. Monique maak te er iets moois van JOHAN VAN WOLFSWINKEL. AMSTERDAM - Van half maart dit jaar tot half januari 1984 wordt in West-Berlijn een grote culturele manifestatie gehouden. Onder de titel "Amsterdam-Berlgn, ontmoeting met Nederland" worden er tentoon stellingen en voorstellingen geboden die vorig jaar in het kader van Berlijn-Amsterdam in ons land te zien waren, aangevuld met exposities van beeldende kunst en architectuur, alsmede een Nederlands theater- en muziekfestival in de maand juni. Het historisch gedeelte van het gebeuren is geprojecteerd in de maanden april en mei. Het omvat onder andere de tentoonstellingen "Theater und Gesellschaft, Amsterdam-Berlin 1920-1940". AMSTERDAM (ANP) - De David Roèllprgs 1982, groot 15.000 gulden, is toegekend aan de kunstschilder Ger van Elk. De prgs. in 1963 door het Prins Bernhard Fonds ingesteld, wordt een keer per twee jaar toege kend aan een kunstenaar als erkenning voor diens bgdragen aan de Nederlandse cultuur op het gebied van de beeldende kunst of de archi tecteuur. De prijs wordt Van Elk op 11 maart in het Rijksmuseum in Amsterdam uitgereikt. LONDEN (Reuter) - De Britse dirigent Sir Adnan Boult. al meer dan 70 jaar in het vak, is gisteren op 93-jarige leeftijd overleden in een ver pleeghuis in Tunbridge Wells bij Londen. Boult. die de dirigeerstok nog geen twee jaar geleden neerlegde, was het best bekend als vaste dirigent van het BBC-Symfonieorkest gedurende twintig jaar en dirigent van het Londens Filharmonisch Orkest. signalement: fgrote HARIGE GESTALTE. Slagtanden, LANGE SUJRE EEN IEDE£,DIE DE GEZOCHTE GEZIEN HEEFT, worctt /£*- Z-OGHT DiT TE BELDEN AAKI DE DICHTE0JZJNDE PO- J x\ LITIÊPOST. yf'l Leidse bioscopen LUXOR (121239): "Piranha, deel 2", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. 14.00,16.30, 19.00 en 21.15 uur. 16 jr. LIDO 1 (124130): "E T", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, al LIDO 2. "Als je begrijpt wat ik bedoel", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, al. LIDO 3: "Trail of the Pink Panter", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur. al. GREENWAY: "De Boezemvriend", vr. 19.30, za. 14.00, 15.45 en 19.00, zo. 14.00 en 15.45, di. 13.30, woe. 14.00 en 15.45 uur. al. "Veel liefs uit Moskou", do 20.30 uur, vr. en za. 21.30 uur, zo. 18.30, woe. 20.30 uur, 12 jr "Robert et Robert", zo.: 21.00 uur. 16 jr, "La petite Sirène", ma. 21.00 uur, 16 jr, "L'important c'est d'aimer", di. 21.00 uur, 16 jr. INTUSSEN, OPOE HOB BEUPONKSE HEiDE.. r HIER ✓OUST EEN POLITIEBERICHT. DE VERSCHRiKKE- LUIRE SNEEUWMAN I& GESIGNALEERD INDE OM- ^geving van de hobbeldonkse hei. 20.00 uur, woe. 14.00 en 20.00 uur, al. Nachtvoorstelling "Het grote verlan gen", za. 24.00 uur, 18 jr. EURO 2: "Annie", do t/m za: 13.45,18.30 en 21.15 uur, zo. 13.15, 16.00, 18.30 en 21.15 uur, ma en di: 20.00 uur, woe. 14.00 en 20.00 uur. al Nachtvoorstelling: "De toverfluit", za. 24.00 uur, 18 jr. EURO 3: "E.T.", do t/m za. 13.45, 18.30 en 21.00 uur, zo 13.30, 16.00, 18.30 en 21.00 uur. ma en di. 20.00 uur. woe: 13.45 en 20.00 uur. al. Nachtvoorstelling: "Sharky's machine", za. 24.00 uur, 16 jr. EURO 4: "Aas der Azen", do t/m za: 14.00, 18.45, 21.15 uur, zo. 13.45, 16.45, 18.45 en 21.15 uur, ma en di. 20.00, woe. 14.00 en 20.00 uur, al. Nachtvoorstelling: "Aas der Azen", za. 24.00 uur, 16 jr. Bioscopen Katwijk (voor reserveringen 01718-74075) CITY 1: "Blade Runner", do. 14.45 en 20.00 uur, vrij, za, en zo. 14.45, 19 00 en 21.15 uur, ma en di. 20.00, woe. 14.45 en 20.00 uur, 16 jr. CITY 2: "Poltergeist", zelfde tijden als City 1, 16 jr. CITY 3: "Piranha, deel 2", zelfde tijden als City 1, 16 jr. CITY 4: "Sexavontuurtjes", do. 14.45 en 20.00 uur, vrij. 14.45, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr. CITY 4: "De gendarme op drift", za. 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.45, 19.00 en 21.15 uur, ma, di en woe: 20.00 uur, al. Kindermatinee: "Sjors en Sjimmie en de gorilla", za en woe. 14.30 uur. LIDO 4: "Life of Brian", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. zo. ook 16.45 uur. 12 jr. STUDIO (133220): "A midsummer- night's sex comedy", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45, al. TRIANON (123875): "Aas der Azen", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur, al REX (125414): "Zwoele nachten op Ibi- za", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr. Nachtvoorstelling: "Hemelse verleid sters", vr. en za. 23.30 uur, 16 jr. Bioscopen Alphen (voor reserveringen 01720-20800) EURO 1: "Als je begrijpt wat ik bedoel", do t/m za 14.00, 18.45 en 21.00 uur, zo. 14.00,16.30,18.45 en 21.00 uur, ma en di. Bioscoop Voorschoten (voor reserveringen 01717-4354) HET IANDÖBELAN6 EIST DAT DE REÖERIN6 1N6RI3FT r*\ IN HET 0VERLE6 ff DER SOCIALE PARTNERS1 DAT ZULLEN DE SOCIALE PART NERS TOCH ZEKER WEL r^r- 1~- ji x 6E6RIJPENJCè llMKfiOÓÈN I V "iÖ llpsTciea/lllj Rl KUN JE NIET LEZEN 2 Oegstgeest Jacques van Bellen, Lan ge Voort, aquarellen en pastels van Pau la v.d. Weerdt, t/m 2/4, di. t/m vr. van 9-18 uur, vrijdagavond, za. van 9-17 uur. LEIDEN De Lakenhal, Oude Singel, winterland schappen/schaatsen, t/m 13 maart, di. t m zat. 10-17; zond. 13-17; ma. gesloten. Exposities Rijksmuseum van Geologie en Minera logie, Hoogl. Kerkgracht 17, 'Energie uit eigen bodem', t/m 4 augustus, ma. t/m vrg. 10-17; zo. 14-17. Warmond - Oude Raadhuis, tot 3/3, Ka- trina Riethoven, olieverf, etsen, beeld jes, woe., do., zo. 14-16 uur. za. 11-16 uur. Openbare Bibliotheek - Nieuwstraat, tentoonstelling IVN, 'zet de bloemetjes eens buiten', aanbrengen van groen in de binnenstad, tot 8/3. KERRIESCHOTEL Breng ren flink» pen water met wat lout aan de kook en «chcp er 200 g kippelever» in Neem ie eruit ai» het water weer aan de kook t» ge komen en halveer re Snijd 400 g kipfilet plakje» Snipper ren uitje en sngd vier plak ken ananaa in «tukje» Fruit de ultsnipper» theelepel* kernr rn voeg dan kippe levert kippevlee» en ananas Laat het geheel tarhpe» 10 minuten bakken gift er dan 2 dl heet water Waaggebouw, Aalmarkt 21, portretten van H.H. Kamerling Onnes, 19/2 tot 6/3, dinsdag t/m zaterdag 10-18 uur; zondag 13-17 uur. Openbare Bibliotheek - Nieuwstraat, fototentoonstelling ENFB, 'verkeerssi tuaties en oplossingen voor fietsers in Leiden en omgeving informatiestand, tot 1/3. Warmond - Galerie De Pomp, tot 27/2, Anette van Wijck, tekeningen en pop pen, Miep Le Kanne Dits Deprez, droog bloemen, Keetje Kieft, bloemcollages, di. 19-21 uur, woe. 10-12 en 14-16 uur, do., za., zo. 14-16 uur. De Lakenhal. Oude Singel, ruimtelijke vormen en vormen in de ruimte. Expo sitie van werk van beeldhouwers. T/m 20 maart. Foyer LAK, Levendaal 150, zeefdruk ken Marian Plug/Academiegebouw, Ra penburg 73, etsen Philip Wiesman, 14/1 tot 28/2, ma. t/m vrg. 9-17. Hallooo LEIDERDORP Gemeentehuis, Engelendaa! (bij winkel centrum Winkelhof); aquarellen, teke ningen, etsen, en keramiek van Iris le RQtte en Herma Gerrits. 18/2 t/m 30/3. Rijksmuseum van Oudheden, Rapen burg 28, 'Papyrus, van bies tot boekrol', t/m 4/4: 'Reelden van Behnasa' t/m 28/3, di. t/m za. 10-17; zo 14-17. ARS, Pieterskerkgracht 9, gouaches, kleurpotloodtekeningen, en prenten van Erli Esselink, Dick v.d. Kooy, Fan ny Mazure, en Bettien Scherft, 12/2 t/m 28/2, dinsdag t/m zondag 13-16 uur. Museum Boerhaave. Steenstraat la, ten toonstelling over Antoni van Leeuwen hoek, tot 1/5, ma. t/m za. 10-16; zo. 13-16. WASSENAAR Auberge de Kievit, Stoeplaan 27; schilderijen van M van Bork-van Dijk en Ingeborg Reiler 13/2 t/m 17/3, dinsdag t/m zondag van 9.00 - 12.00 uur en van 15.00 - 19.00 uur De Oude Rijn, Stille Mare 4, beeldhouw werk Joop van Kraiingen; litho's en olieverf van Jan Rotteveel, t/m 24/2, dag 10-18; zo. 11-18. Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Bezoek aan ernstige patiënten Wanneer voor ernstige patiënten door lopend bezoek wordt toegestaan kan de hoofdverpleegkundige hiervoor specia le kaarten verstrekken. Ziekenhuizen Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones- senhuis) en van vrijdag 13 00 uur tot za terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis). Kraamafdeling: dagelijks van 11.15- 12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 Bezoektijden Kinderkliniek: Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-19.00 Bezoekuren ziekenhuizen Diaconesscnhuls - doorlopende be zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met uitzondering van: - de kinder- en jongerenafdeling: dage lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur. - de afdeling intensieve zorg: uitslui tend na overleg met het hoofd van de afdeling. Sportmedisch Advies Centrum: Blessurespreekuur: Elisabethzieken- huis Leiderdorp, 's maandags van 19.30- 20.30 uur. Bezoekuren St. Elisabeth-Ziekenhuis: Volwassenen dagelijks van 14 00-14.45 en van 18 30-19 30 uur. Klasse afd dage lijks van 11.15-12 00 uur. van 14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30 uur. Kinderaldeling: dagelijks van 15.00- 18.30 uur. grensgebied vloog, werd hij meermalen door Russische ar tillene- en luchtafweergeschut beschoten. Sovjet-Rusland zou de uitlevering ran den vluchte ling hebben gevraagd De autoriteiten te Marseille hebben een groote hoeveelheid opium in beslag genomen op een schtp uit de Turksche haven Istanboel Er rijn den laatstcn tijd zeer veel verdoovende mid delen in beslag genomen, reden voor de Fransche autoriteiten alle schepen uit Oostelijke ha vens aan een zeer streng onder- zoek te onderwerpen nemingen öedraagt reeds hon derden De regeering zal de bij zondere wet op den struik-roof ten uitvoer doen leggen Ook het blad "El Correo" meldt, dat de bende der "Zwarte Hand" 7000 eedgenooten telt Vijftig jaar geleden: In de nabijheid van Li da in het Noord-Oosten van Polen is een Russische legervliegtuig ge land, dat met machinegetveren bewapend was De piloot ver klaarde. dat hij behoorde tot het eskader te Minsk en dat hij den toestand daar onverdraag lijk vond Toen hij boven hef kingen, nachtelijke aanrandin gen, oplichtingen van personen, moorden en geweldenarijen van allerlei aard. De dientenge volge in hechtenis genomen per sonen beweren dat de bedoelde genootschappen 7000 leden tel len, in districten verdeeld, met geheime rechtbanken enz Er heerscht een waar schrikbe wind, hetwelk de justitie ver lamt. De Madnleensche dagbla den deelen allerlei bijzonderhe den omtrent deze genootschap pen mede, welke ook met de In- terratxonale" in verbinding staan. Het aantal inhechtenis Bezoektijden kinderafdelingen Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18 30-19.00 uur. (Alleen voor ouders van kinderen karf er een afwijkende tijd afgesproken worden met de hoofdverpleegkundige). Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00- 19.30 uur. Intensieve verpleging: dagelijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur. teuius 24 februari 1983 Honderd jaar geleden stond in de krant: Naar men uit Madrid aan de "Petit Meridional" schrijft, hebben de geheime genoot schappen te Xeres m Jeres, red.) en elders m Andalusie. Spanje, eene gisting onder den landbouwenden stand en de werklieden verwekt. Sedert een halfjaar is dit gewest het toneel van struikroovenjen. iverksta- Academisch ziekenhuis Tel 269111 /oor alle patiënten (behalve kinderen zijn de bezoekuren als volgt Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19 30 Alphen aan den Rijn RUnoord: Bezoektijden 's middags 14.30-15.15 uur, 's avonds 18.30-19 30 uur. Extra be zoek voor de hartbewaking 's ochtends 11.00-11.30 uur. Extra bezoek voor va ders op de kraamafdeling 's avonds 19.30-20 30 uur Kinderafdeling 's mid dags 14 30-15 30 uur. 's middags alleen voor ouders 14.30-18.30 uur Avond bezoekuur afdeling Verloskunde 18.00-19 00 uur Praematurenafdeling dagelijks van 14 30-14 45 uur en van 18 30-18.45 uur

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 27