't Houdt niet op
die lage prijzen bij Shell
Met een beetje overleg
veel energie besparen
Beyers Naudé
uitgenodigd
voor lezing
Slecht voegwerk repareren
Shell helpt óók met lage prijzen
Glas-in
lood
namaken
met ledline
Zo doe je dat
Goedkope mini-cursus
zelf foto-vergroten
w
Kijkh paar prima werkhandschoenen voor f 3,50
Timman valt
terug naar
middenmoot
Varia
PAGINA 17
Een combinatie van zelfkle
vend gekleurd glasfolie en
lood strip is een nieuwe ma
nier om snel en goedkoop ge
woon glas van ramen deuren
enz van een decoratie te
voorzien.
Met de lood strip bootst u lood
lijnen van glas-m lood na en
de speciale glasfolie kleurt u
de ontstane vlakken in. De
aalfldevonda mar buigzame
loodstnp "ledline" is in di
verse vormen verkijgbaar.
Het matenaal is bestand te
gen alle weersinvloeden en
ook schoonmaakmiddelen
hebben geen vat op de kwali
teit Dit zelfde geldt voor de
glasfolie, dat ook kleurecht
is.
Om een prijsmdruk te geven.
Een raam van 60 bij 80 cm
voorzien van een decoratie
kost minimaal 18,-
Inlichting over verkoopadres
sen Intcrrail BV Postbus
27122. 3003 LC Rotterdam.
Tel. 010-663355.
r Gordijnen, vloerbedekking en wandafwerking kunnen veel bij
dragen tot energiebesparing.
1. Uitgebrokkeld, poreus voeg
werk stelt buitenmuren bloot
aan inwerking van vocht
Vooral gevels die veel van
westelijke en zuidwestelijke
buien te lijden hebben, gaan
door vochtinwerking 'door
slaan' en verweren. Die situa
tie ziet u in het linker deel
van de tekening. Rechts de
gezonde toestand: 'platvol'
afgewerkte voegen, die het
water keren.
2. Slechte voegspecie blijft
gaandeweg verder uitbrokke-
len. Krab de losse delen weg;
niet hakken, maar met een
puntige koudbeitel de losse
delen verwijderen. Beweeg
de beitel heen en weer in de
voeg, om alle voegspecie die
niet goed vast zit weg te krab
ben. Maak daarna de voegen
zo goed mogelijk vrij van
gruis; een stoffer met harde
haren of een staalborstel met
twee rijen 'haren' zijn daar
voor geschikt.
3. Maak nieuwe voegspecie aan
uit drie delen fijn zand en één
deel cement. Meng eerst de
droge ingrediënten goed
door elkaar. Maakt een putje
en meng mondjesmaat water
toe; goed roeren, tot een 'lijvi
ge' specie ontstaat. Te nat is
fout! Kneed in uw handen
een 'bal' van de specie; die
bal mag niet uit elkaar vallen,
maar er moet ook geen vocht
uit sijpelen. 'Aardvochtige
specie' noemt de vakman dat.
4. Voordat u de voegspecie gaat
inwerken, moeten de open
Maar zélf vergroten is toch een 'verlengstuk' van de fotohobby.
Wie er nog tegenop ziet (de techniek, het idee dat er een 'profes
sioneel' ingerichte donkere kamer aan te pas moet komen) kan
op pad worden geholpen door een mini-cursus die de Stichting
Amateurfotografie uitgeeft.
Als u voor f 4,50 aan postzegels in een (gesloten en uiteraard gef
rankeerde) envelop stopt en die naar genoemde stichting stuurt
(Singel 32, 1015 AA Amsterdam) krijgt u dat cursusje toege
stuurd. Daaruit valt heel wat op te steken, eenvoudig gebracht,
meer dan goed genoeg om huiselijke en vakantiekiekjes fraai te
vergroten.
staande voegen bevochtigd
worden, vooral wanneer u dit
klusje bij droog weer uit
voert. Anders zuigen de dro
ge stenen het vocht uit de
specie te snel op en krijgt u
na verloop van tijd weer de
zelfde problemen. De handig
ste manier om de voegen en
de stenen nat te maken: be
spuit het oppervlak met de
plantenspuit
5. Leg een hoeveelheid van de
aangemaakte voegspecie op
een plankje, duw het plankje
tegen de muur en werk met
een voegspijker de specie ste
vig in de voeg. Strijk de spe
cie meteen strak af. in het
vlak van de stenen. Als u een
plakspaan of smal 'raapbord'
bezit, is dat een handiger ge
reedschap dan een plankje
Begin aan de onderkant van
de muur en werk eerst alle
horizontale (lint)voegen af.
6. De verticale (stootjvoegen
zijn wat bewerkelijker. Een
plankje of plakspaan werkt
hier niet zo goed; neem dus
een 'bal' voegspecie in de ene
hand (plastic werkhand-
schpen!) en vul de stootvoe-
gen met een korte voegspij
ker (ca. 3 cm bladlengte).
Stoot voegspijkers zijn tegen
woordig - eindelijk - te koop;
tot dusver moesten ze ge
maakt worden door van een
lange voegspijker een stukje
af te zagen. Borstel de muur
ten slotte droog af.
Wat de wanden betreft: isole
rend 'onderbehang' (dat on
langs op de beurs Karwei
weer in een nieuwe uitvoe
ring werd gelanceerd) vormt
een koudeschild, waarop
praktisch elke soort wandbe-
kleding kan worden aange
bracht. Ook een 'goedkoop
behangetje' geeft met zo'n
onderlaag van geschuimde
kunststof veel minder ener
gieverlies. Vooral van belang
op koude (buiten)muren!
Er zijn ook behangsoorten met
een tussenlaag van alumi
niumfolie, die de warmte te
rugkaatst. Een goed gesor
teerde woninginrichter heeft
nog diverse andere pijlen op
de boog en hij kan, behalve
over de decoratieve eigen
schappen van die spullen,
ook een zinnig woord zeggen
over hun isolerende eigen
schappen.
Als u bij het maken van plan
nen voor interieurvernieu
wing niet alleen naar 'het
mooie' kijkt, maar tevens
energiebewust denkt, zijn er
nog wel meer zaken waaraan
u aandacht zou kunnen
schenken. Zo worden cv-ra-
diatoren in menige huiska
mer (behalve door de 's
avonds gesloten gordijnen)
door allerlei obstakels belem
merd in hun stralingsvermo
gen. Een grote zitbank die
met de rug vlak voor een ra
diator is geplaatst, doet geen
goed aan de warmtehuishou-
ding.
Een andere opstelling van meu
bels kan dus ook een steentje
bijdragen aan behaaglijkheid
én aan de zuinigheid. Denk
verder ook aan de besparing
die radiatorfolie oplevert als
u die achter radiatoren (aan
een buitenmuur geplaatst)
aanbrengt.
Ten slotte nog een plafondtip:
in hoge kamers levert een
verlaagd plafond een zeer
duidelijke besparing in
stookkosten op!
Onlangs heeft de min of meer
officiële uitspraak dat gordij
nen even goed als isolatie
kunnen werken als dubbele
beglazing, voor nogal wat
deining gezorgd. Als dat hele
maal waar zou zijn, dan kun
je beter nieuwe 'warme' over
gordijnen kopen in plaats
van voorzetramen te laten
aanbrengen, zou je bijna zeg
gen. En de regering moet dan
maar subsidie op gordijnstof
gaan verstrekken...
Nu is het op zich juist dat gor
dijnen het 'weglopen' van
warmte voor een niet onbe
langrijk deel kunnen verhin
deren. Alleen: je kunt moei
lijk het hele stookseizoen de
overgordijnen ook overdag
gesloten houden!
Behalve de gordijnen, kunnen
ook overige interieurmateria
len een bijdrage leveren aan
de energiebesparing, en dus
op de stookkosten. Er zijn na
melijk wandbekledingsmate-
rialen die voorkomen dat een
groot deel van de kamer-
warmte door de muren wordt
geabsorbeerd. Ook de vloer
fungeert in vele gevallen als
een 'energielek'... en dat kan
aardig gedicht worden door
bijvoorbeeld een 'kille' vloer
bedekking te vervangen door
een hoogpolig wollen tapijt.
Een stuk duurder dan vinyl
of een gladde nylon vloerbe
dekking, maar een stuk van
die meerprijs kun je in ge
dachten 'afschrijven' op de
gasrekening.
De bekende Zuidafrikaanse
predikant C. F. Beyers Naude
is uitgenodigd om op 20 mei
van dit jaar de eerste 'Cama-
ra-lezing' aan de Vrije Univer
siteit te houden. De Nederland
se regering, de Nederlandse
ambassadeur in Zuid-Afrika
en de Zuidafrikaanse ambas
sadeur in Den Haag is ge
vraagd, mee te werken aan de
komst van Beyers Naude naar
ons land.
De 'Camara-lezingen' aan de
Vrije Universiteit zijn inge
steld naar aanleiding van de re
de van de Braziliaanse aarts
bisschop Helder Camara bij
het jubileum van deze univer
siteit in 1980. Daarin pleitte hij
voor de oprichting van een
leerstoel voor 'gerechtigheid
en bevrijding'. De mogelijkhe
den daartoe worden nog on
derzocht. Inmiddels heeft de
Vrije Universiteit besloten,
jaarlijks een lezing over dat
thema te laten houden.
Het is de vraag, of ds. Beyers
Naude - hij is eredoctor van
de Vrije Universiteit toe
stemming krijgt om naar Ne
derland te reizen. Vijfjaar gele
den werd hem een 'banning-or-
der' opgelegd, die zijn bewe
gingsvrijheid zeer beperkte.
Onlangs werd deze maatregel
nog met drie jaar verlengd.
Toch lijken de voorwaarden
waaronder hij zich in zijn
woonplaats mag bewegen wat
soepeler te zijn geworden.
Helderman. Het dagelijks be
stuur van de synode van de Ge
reformeerde Kerken in Neder
land heeft zich neergelegd bij
het besluit van ds. J. Helder
man (Badhoevedorp) om af te
treden als afgevaardigde-be
stuurslid van de Interkerkelij
ke Omroep Nederland (IKON).
Helderman was tweede voor
zitter in het IKON-bestuur. Hij
kon zich principieel niet langer
verenigen met het beleid van
de kerkelijke zendgemachtig
de.
De andere gereformeerde af
gevaardigden in de IKON
onder wie professor mr. I. A.
Diepenhorst - blijven gewoon
op hun post. Zij hebben af
stand genomen van de kritiek
van ds. Helderman in het 'Cen
traal Weekblad' van de Gere
formeerde Kerken en een ei
gen verklaring over deze zaak
aangekondigd. Die laat nog
steeds op zich wachten. Ver
wacht wordt, dat de synode
van Dokkum de zaak in het na
jaar zal behandelen.
Beroepen
groep en toerustingswerk in
breed kerkelijk verband.
In 67 procent van de kerkelijke
gemeenten bestaan bijbelkrin
gen, in 74 procent gespreks
groepen, in 36 procent cursus
sen en trainingen, in 50 pro
cent groepen ter voorbereiding
van gemeente-avonden en in
56 procent vormen van toerus
ting voor verschillende taken.
De onderzoekers kwamen ook
tot de conclusie, dat de predi
kanten in de meeste gevallen
bij het vormings- en toerus
tingswerk een centrale rol spe
len.
Baptisten
Hervormde Kerk: beroepen te
Veere-Kleverskerke mevr. A.
W. E. Brokerhof Voorhout, te
Augustinusga (Fr.) kandidaat
mevr. G. Berkhof Harlingen,
te Vreeland kandidaat J. H.
Verwaal Leiden; aangenomen
naar Rotterdam H. de Lange
Tricht.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Oostkapelle (Z.)
kandidaat A. de Ruiter aldaar,
naar Emmeloord H. Torenbeek
Oosterhout.
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt voor Terneuzen M. Mon-
dria Waardenburg.
Overleden. In Waalwijk is ds.
K. Scheuten (73) overleden. Hij
was van 1954 tot 1965 gerefor
meerd predikant in Lisse.
Vorming. Jaarlijks nemen zo'n
150.000 hervormden deel aan
het vormings- en toerustings
werk van hun eigen kerk. Dat
is ongeveer een kwart van het
aantal hervormden dat regel
matig naar de kerk gaat. Een
onderzoek van de Centrale
voor Vormingswerk/Hervorm
de Vrouwendienst heeft dat
uitgewezen.
Het onderzoek richtte zich op ac
tiviteiten zoals bijbelkringen,
gespreksgroepen, cursussen
en trainingen, leerhuisbijeen
komsten, kerkdiensten met
een speciale voorbereidings-
In het Westduitse Paderborn
heeft een organisatie van bap-'
tisten bekendgemaakt, dat er
in de Sovjet-Unie ongeveer
2000 illegale baptistengemeen
ten bestaan met een 100-tal le-
kepredikers, die de zorg hebben
voor zo'n 100.000 gelovigen. De
ze niet-erkende gemeenten be
schikken over 12 verplaatsbare
drukpersjes, waarop tot nu toe
rond 600.000 boeken en andere
uitgaven zijn geproduceerd.
In de voorbije acht jaar zijn vier
drukpersen en een paar boek
binderijen en fotolaboratoria
opgespoord, waarbij meer dan
vijftig 'activisten' werden gear
resteerd. Hun latere veroorde
ling betekent een langdurige
gevangenisstraf.
In West-Duitsland bestaan 20 ge
meenten van uit de Sovjet-
Unie afkomstige baptisten.
'Rusland-duitsers' worden de
ze mensen genoemd. Pader
born heeft de grootste gemeen
te. Volgens in deze plaats ver
zamelde gegevens bevinden
zich op dit ogenblik ongeveer
1000 mensen in Russische ge
vangenschap wegens activitei
ten in niet-geregistreerde en
dus niet-erkende religieuze ge
meenschappen.
Midden-Oosten. De Konferen-
tie van Europese Kerken
(KEK) in Genève en de Raad
van Kerken in het Midden-
Oosten hebben een werkgroep
gevormd ter verbetering van
de onderlinge relaties. Voor
Nederland zit ds. J. Slomp
(Leusden) daarin. Hij rust gere
formeerden toe voor hun ont
moeting met moslims.
LOS ANGELES (ANP) - In Los
Angeles zijn problemen ontstaan
over het Coliseum, waar de ope
nings- en sluitingsceremonie en
de atletiekwedstrijden van de
Olympische Spelen van volgend
jaar worden gehouden. De kans
bestaat dat voor deze evenemen
ten moet worden uitgeweken
naar het Rose Bowlstadion in Pa
sadena, 35 kilometer buiten de
stad. De aanleiding is een con
flict over een rijtje luxe-zetels zo
als Ajax die heeft.
De 150 VIP-boxen worden ge-
VIP-boxen doorn
in oog van IOC
bouwd door Al Davies, de eige
naar van het American Football-
team Los Angeles Raider. Davis
bracht zijn ploeg naar Los Ange
les en heeft met de stad een con
tract afgesloten over de boxen,
waarvan hij 75 procent van de in
komsten opstrijkt Hij heeft ook
een schriftelijke overeenkomst
over het gebruik van die plaatsen
voor de komende Olympische
Spelen.
Het Internationaal Olympische Co
mité heeft echter verboden dat
derden winst maken uit kaart
verkoop. Harry Usher, de vice-
voorzitter van het organisatieco
mité van de spelen in Los Ange
les verklaarde: "Het is diep treu
rig als wij door zo'n zaak naar
een ander stadion moeten uitwij
ken. Het behoort echter tot de
mogelijkheden".
ADVERTENTIE
Bij Shell blijven de prijzen laag. Op vrij
wel al onze stations - ook langs de snelweg- is
de benzine scherp geprijsd.
Maar ook voor allerlei andere artikelen be
taalt u geen cent te veel Op de meeste Shell sta
tions is nu bijvoorbeeld een paar ijzersterke
werkhandschoenen te koop voor maar f 3,50
(zolang de voorraad strekt).
Handig bij pech onderweg, in de tuin- of om
maar wat te noemen - die scherpe prijzen bij ons
aan te pakken.
LINARES (ANP) - Jan Timman
heeft gisteravond tijdens het in
ternationale schaaktoernooi in
Linares zijn partij voor de tiende
en voorlaatste ronde verloren
van de Sowjetrus Art oer Joesoe-
pov. Na de Camebndge spnngs-
opening kwam de Nederlander
aanvankelijk heel behoorlijk te
staan. Een pionoffer gaf echter
niet het gewenste effect In een
scherpe opstelling van beide
kanten was Joesoepov in de tijd
nood fase juist iets slagvaardiger
en kon Timman na 41 zetten op
geven. Hierdoor kwam Timman
weer op een score van vijftig pro
cent terecht.
Wereldkampioen Anatoli Karpov
had aan een snelle remise (een
Siciliaan van 18 zetten) tegen zun
landgenoot Bons Spasski vol
doende om de leiding in handen
te houden. Karpov heeft uit ne
gen partijen 5.5 punten. Spasski
volgt met vijf punten en een
slecht staande hangpartg tegen
Seirawan uit de achtste ronde.
De verschillen met de daarna
volgende spelers zijn - mede
door een aantal afgebroken par
tijen - by zonder klein.
De stand na tien ronden is:
1. Karpov 5.5 punten (uit 9), 2.
Spasski 5 en 1 afg (uit 9). 3 Joe
soepov 5 (uit 9), 4. Miles. Anders-
son en Sax 4.5 en 1 afg (uit 9). 7
Timman 4,5 (uit 9). 8. Hort 4 en 1
afg (uit 9), 9. Geiler 3.5 en 2 afg.
(uit 10), 10. Seirawan 2 en 2 afg
(uit 9). 11. Larsen 2 en 1 afg. (uit
9)
Dambond blijft
bij standpunt
HAARLEM (ANP) De Koninkly
ke Nederlandse Dambond
(KNDB) wgst het voorstel van de
wcrelddambond van de hand om
een nieuw t<»ernooi te houden
met de wereldtitel als inzet De
Nederlandse dambond stelt zich
op het standpunt dat het in Bra
ziliê gehouden congres op uit-'
drukkelgk verzoek van het be
stuur van de FMJD aan het toer
nooi van Sao Paulo de status van
wereldkampioenschap heeft toe
gekend
"Het is statutair onmogelijk dat
een besluit van het hoogste or
gaan van de bond teniet wordt
gedaan dooreen bestuursbesluit,
onder wat voor omstandigheden
dat ook wordt genomen aldus
KNDB-voorzitter J H Meure
