c
Kamer wijst plan
voor orkesten af
Besluit kost Azivo 2 miljoen
Uniek ruimtevaartproject
Vermiste bloemenkoopman
duikt plotseling weer op
Kamer achter Unifil-beleid
CDA-leider hekelt
'ongehoorzaiiiePvdA
Ziekenfondsraad dwingt tot inning eigen bijdrage
Protestacties
FNV -j ongeren
Voorstellen veel te abrupt genoemd
Prins behandeld in
ziekenhuis Breda
Nederlandse kunstmaan volgende week gelanceerd
Binnenland
man dood was. Het onderzoek
zat helemaal klem. We wisten
echt niet meer waar we het moes
ten zoeken", aldus een woord
voerder.
Johan Speelman is 17 december
voor het laatst in Oldenburg ge
zien, waar hy elke week met
bloemen op de markt stond en
waar hy een flatwoning had ge
huurd. De wonine bleek over-
bloemist verteld dat haar man
nog in leven is. Toen gisteren het
nieuws van de aanhouding van
Speelman bekend was gewor
den, zijn twee politiemannen
naar het dorpje Itens gegaan om
Karin Speelman persoonlijk in te
lichten. Mevrouw Speelman wei
gerde enig commentaar te geven
op de aanhouding van haar man.
Kennelijk nogal overstuur gooi
de zy de hoorn op de haak.
Het feit dat Johan Spoelman uit
zichzelf boven water is gekomen,
betekent zowel voor de Friese
rijkspolitie als voor de politie in
Oldenburg een grote opluchting.
Beide korpsen zeggen dat het on
derzoek volkomen was vastgelo
pen. „Wij waren bang dat Speel-
hoop te zijn gehaald en het han-
delsgeld was verdwenen. De be
stelwagen van Speelman werd
enkele dagen later in Osnabrück
gevonden.
Twee dagen na zyn verdwijning
heeft Speelman met zijn vrouw
gebeld en gezegd dat hy het
slachtoffer was geworden van
mensen die drugs in zijn auto
zouden hebben gestopt De poli
tie heeft in de auto van Speelman
geen drugs, maar wel een nogal
mysterieus briefje gevonden
waarin de naam Peter voor
kwam. De politie beschouwde
het briefje als een soort nood
kreet en verrichtte al haar aan
dacht op die Peter. Ook dat heeft
niet tot resultaat geleid.
AMSTERDAM - Bijstandsvrouwen en leden van de Vrouwenbond hebben gisteren tn Amsterdam trams met
posters beplakt uit protest tegen de verhoging van de prijs van het openbaar vervoer. Ook eisen de vrouwen dat
de bijstand met 400 gulden per maand wordt verhoogd. «Foto anpi
DINSDAG 18 JANUARI 1983
GRONINGEN (GPD) - De 38-jarige
bloemenhandelaar Johan Speel
man uit het Friese dorp Itens, die
sinds 17 december werd vermist,
is gisteren om 14.00 uur bij een
Frans-Duitse grensovergang in
de Duitse deelstaat Baden-Würt-
temberg aangehouden. Voorlo
pig is nog niet gebleken of Speel
man het slachtoffer is geweest
van een ontvoering. Bij zijn aan
houding reed hij, volgens de
Duitse politie, in een vry dure
auto uit de hogere middenklasse,
voorzien van een Nederlands
kenteken. Het is onduidelijk wie
de eigenaar van deze auto is.
Afgelopen vrijdag al heeft Johan
Speelman, wellicht vanuit de El-
zas (Frankrijk), gebeld met de
rijkspolitie in Leeuwarden en
met de Kriminalpolizei in de
Duitse stad Oldenburg, waar hij
op 17 december voor het laatst is
gezien. Speelman zei, dat hij nog
in leven was, maar hij wilde de
politie niet vertellen waar hij
zich op dat moment bevond. Hij
gaf, aldus een woordvoerder van
de politie in Oldenburg, ontwij
kende antwoorden. De politie
Opmerkegjk is dat Brinkman op 2
februari, wanneer de vaste ka
mercommissie van wvc met de
bewindsman de voorstellen be
spreekt, stevige oppositie kan
verwachten van zijn eigen partij,
het CDA. Het christen-democra
tische kamerlid Beinema noemt
de voorstellen van de minister
„veel te abrupt". „Ik heb nog
geen doorslaggevende argumen
ten kunnen ontdekken waarom
de rijkssubsidie aan vijf regiona
le orkesten beëindigd moet wor
den", aldus Beinema. Het kamer
lid vond de plannen van Brink
mans voorganger, Hans de Boer,
om de regionale orkesten samen
te voegen „al vrij ver gaan".
Met name heeft Beinema ook
moeite met het feit dat de regio
nale orkesten zowel in de plan
nen van De Boer als van Brink
man allerlei voor de regio be-
Cipier verdacht
van hasj-handel
ARNHEM (GPD) De rijksrecher
che heeft een 57-jarige bewaar
der van het Arnhemse huis van
bewaring aangehouden. De man
wordt ervan verdacht binnen de
inrichting op ruime schaal ver
dovende middelen te hebben
verhandeld. De bewaarder zou
een aantal van de 130 gedetineer
den in De Koepel met de regel
maat van de klok van hasj heb
ben voorzien.
Directeur J. Saaltink van De Koe
pel schakelde vorige week de po
litie in, toen hij het vermoeden
kreeg dat een van zijn bewaar
ders zijn boekje ver te buiten
ging. Onderzoek leidde naar de
57-jarige bewaarder, die - zo
luidt de beschuldiging - steeds
kleine porties van 25 gram hasj
naar binnen smokkelde. Nog
niet bekend is hoe lang de be
waarder de drugs binnen de mu
ren van De Koepel aan de man
heeft gebracht. De rijksrecher
che vermoedt, dat ook sterke
drank binnen de strafinrichting
is verhandeld. De bewaarder is
in verzekerde bewaring gesteld
WEERRAPPOHTEN
d
i
3"
c
oj
C
£i>
i
S>
£f
Amsterdam
half bew.
8
6
De BUt
8
6
0.9
Deelen
7
5
2
Eelde
licht bew.
8
6
0.5
Eindhoven
9
4
2
Den Helder
onbew. 8
6
0.2
Rotterdam
half bew. 8
7
0
Twente
7
8
3
0.8
Vlissingen
8
6
Zd. Limburg
8
8
0.5
Barcelona
onbew.
16
4
0
rwegen
8
7
4
Bordeaux
12
0
0
Brussel
8
6
0.1
Frankfort
9
4
0
Genève
onbew.
9
-2
0
Helsinki
-2
-13
2
Innsbruck
onbew.
7
-3
0.9
Klagenfurt
8
-5
0
Kopenhagen
onbew.
8
5
5
Lissabon
licht bew.
15
6
0
Locarno
onbew.
21
-1
0
Londen
licht bew.
10
7
0
Luxemburg geheel bew.
6
2
0
Madrid
onbew.
16
-3
•0
Malaga
onbew.
17
5
0
Mallorca
17
-1
0
Malta
onbew.
18
11
0
München
onbew.
9
0
half bew.
20
6
0
Oslo
-3
-6
6
16
2
0
Split
onbew
14
2
0
Wenen
onbew.
9
6
0.8
licht bew.
9
0
0
Casa Blanca
19
8
40
Istanbul
0
0
Las Palmas
onbew.
21
15
0
Tel-Aviv 2
waar bew.
9
heeft Speelman dringend ver
zocht zich by de politie te mel
den, maar dat heeft de Friese
bloemist nagelaten.
Gisteren kon Speelman worden
aangehouden nadat grens
beambten zijn paspoortnummer
hadden gecontroleerd bij de cen
trale Duitse politiecomputer in
Wiesbaden.
Onmiddellyk nadat Speelman, die
ogenschijnlijk goed gezond is,
was aangehouden, zijn een offi
cier van de Oldenburgse recher
che en een medewerker naar Ba
den-Württem berg afgereisd.
Vandaag wordt Speelman ge
hoord. Het is nog niet duidelijk
of hij als verdachte wordt be
schouwd. De Oldenburgse re-
langrijke taken (educatieve con
certen, koorbegeleidingen etc.)
moeten afstoten. Daarbij is Bei
nema ook van mening dat het
westen van het land zwaar be
voordeeld wordt in vergelijking
tot de rest van het land, waar in
één klap vier orkesten zouden
moeten verdwijnen.
Dat oordeel is ook de WD-fractie
in de Kamer toegedaan. De libe
raal Evenhuis zal daarnaast de
minister op het matje roepen,
omdat deze heeft nagelaten aan
dacht te besteden aan zijn sug
gestie om ook door de NOS-
orkesten een aandeel aan de be
zuinigingsoperatie te laten leve
ren. Bij de behandeling van de
kunstenbegroting in december
heeft Brinkman echter al laten
weten dat hij ten aanzien van de
omroeporkesten geen bevoegd
heden heeft, omdat deze vallen
onder de begroting van de om
roep, die autonoom is.
De PvdA meent dat de bewinds
man onvoldoende aandacht
heeft geschonken aan de rappor-
DEN HAAG (ANP) - De Tweede
Kamer gaat in meerderheid ak
koord met de verlenging van de
aanwezigheid van de Nederland
se Unifil-troepen in Zuid-Liba-
non.
Dit bleek gisteren tijdens het mon
deling overleg dat minister Van
den Broek (buitenlandse zaken)
en De Ruiter (defensie) hebben
gevoerd met de vaste commis
sies van defensie en buitenland
se zaken. De feitelijke verlenging
van die aanwezigheid hangt af
van de verlenging van het Unifil-
DEN HAAG (ANP) - Astronomen
over de gehele wereld kijken met
belangstelling uit naar de resul
taten van het onderzoek dat Ne-
cherche zegt in eerste instantie te
willen weten, of de Fries by een
ontvoering betrokken is ge
weest, die mogelyk verband
houdt met drugssmokkel, of dat
hy zich aan enig strafbaar feit,
bijvoorbeeld handel in drugs,
heeft schuldiggemaakt.
De politie uit Oldenburg houdt
ernstig rekening met de moge
lijkheid dat Speelman een spel
letje met de politie en zijn familie
heeft gespeeld. „Hij heet Speel
man, nietwaar? Dat betekent in
het Hollands toch dat hij een
man is die spelletjes speelt?".
Nadat Johan Speelman vrijdag
met de rijkspolitie in Leeuwar
den had gebeld, heeft de politie
de verontruste vrouw van de
tage van de regionale werkgroe
pen, die onderzocht hebben hoe
alternatieve bezuinigingen mo
gelijk zijn. Ook aan het advies
van de Raad voor de Kunst is de
minister volgens de socialisti
sche fractie voorbijgegaan.
AMSTELVEEN (ANO) -
Als het ziekenfonds Azivo
zijn beslissing, geen eigen
bijdrage op medicijnen te
innen in de Azivo-apo-
theek, niet terugneemt,
kost dat het fonds naar
mandaat, waar de Verenigde Na
ties deze week over beslist
Minister Van den Broek zei de in
druk te hebben dat de VN het
meeste voelt voor een mandaats
verlening van drie maanden, al
hoewel zes maanden niet uitge
sloten moet worden geacht. De
inhoud van de komende man
daatsperiode zal ongewijzigd
blijven.
Minister De Ruiter verklaarde dat
reorganisatie van het Nederland
se bataljon betekent dat van de
56 pantservoertuigen er slechts
derland volgende week in de
ruimte gaat verrichten naar ster
ren in wording en naar miljarden
jaren oude sterren, die bezig zijn
schatting twee miljoen
gulden per jaar.
De Ziekenfondsraad heeft gisteren
besloten de Azivo te dwingen tot
inning van de eigen bijdrage. An
ders zal de raad premies van het
ziekenfonds niet verrekenen.
twintig in Libanon blijven. De
rest wordt of voor onderdelen ge
bruikt of naar Nederland terug
gehaald. Doordat de pantser
voertuigen zeer veel onderhoud
vereisen, kan het bataljon met
ongeveer vijftig man minder toe.
Het gevolg van deze wijziging is
dat in Assen niet meer een com
pleet bataljon zal worden opge
leid. Delen van het nieuw te vor
men bataljon krijgen hun Urufil-
training op de plaatsen waar ze al
hun normale opleiding ontvan
gen.
te sterven.
Op dit terrein is nog nauwelijks on
derzoek verricht. Geleerden ach
ten daarom geheel nieuwe ont
dekkingen geenszins uitgeslo
ten.
Op het ogenblik worden de laatste
voorbereidingen getroffen voor
de lancering van de tweede Ne
derlandse kunstmaan IRAS (In
frarood Astronomische Satelliet)
- volgende week dinsdag - van
af de Western Test Range in Cali
fornia. Deze tweede en voorlopig
laatste Nederlandse satelliet zal
omstreeks half zeven 's avonds
plaatselijke tijd (woensdag 26 ja
nuari 03 30 uur Nederlandse tijd)
door een Amerikaanse Deltara
ket in de ruimte worden ge
bracht. Hier zal het instrument
200 dagen verblijven om allerlei
wetenschappelijke informatie te
verzamelen.
Bij het ontstaan van sterren treedt
infrarood-straling op. Hetzelfde
gebeurt, wanneer sterren in hun
laatste levensdagen verkeren.
Als het lukt deze straling op te
vangen en te analyseren, kan
men veel te weten komen over
de processen die zich tijdens de
geboorte en sterfte van de hemel
lichamen afspelen.
Om de straling te kunnen meten
heeft het laboratorium voor
Dat kan het ziekenfonds Azivo 2
miljoen gulden schelen.
De Ziekenfondsraad besloot giste
ren met tegenzin dat het stand
punt van het Azivo-bestuur in
strijd is met de wet en met het
belang van de ziekenfondsverze
kering.
Die laatste overweging bracht de
FNV-afvaardiging in de zieken
fondsraad er toe, tegen het be
sluit te stemmen. "Het is de
vraag of de FNV de verantwoor
delijkheid voor het uitvoeren
van wettelijke maatregelen die
ze in deze raad op zich heeft ge
nomen, op deze manier nog lan
ger zal willen dragen", zo zei
FNV-vertegenwoordigster, me
vrouw Domela Nieuwenhuis.
De FNV was het er overigens wel
mee eens dat de Azivo met het
uitvoeren van haar besluit in
strijd zou handelen met een wet
telijk voorschrift. Mevrouw Do
mela Nieuwenhuis wees echter
op de naar haar mening onzorg
vuldige behandeling van het ei-
gen-bijdragevoorstel in de Ka-
Alle sprekers in de raad herinner
den er nog eens aan dat de Zie-
ruimteonderzoek aan de Rijksu
niversiteit te Groningen een uit
zonderlijk instrument gebouwd,
DAX (Dutch Astronomical Ex
periment) geheten. Voorop dit
instrument is een speciaal door
Amerika ontwikkelde telescoop
gemonteerd. Met dit geheel kan
infrarood straling veel beter ge
meten worden dan nu mogelijk
is. Volgens dr. B. Baud van het
Groningse laboratorium is het
apparaat net zo revolutionair als
de uitvinding van de telescoop
ten tyde van Galilèi.
De bouw van de IRAS was niet
eenvoudig Problemen met de
koeling van de telescoop waren
er de oorzaak van dat de lance
ring herhaalde malen moest wor
den uitgesteld. Aanvankelijk zou
de satelliet in februari 1981 de
ruimte in worden geschoten.
De totale kosten van het ruimte
vaartproject bedragen ongeveer
400 miljoen gulden, inclusief de
lancering De IRAS is de opvol
ger van ANS (Astronomische
Nederlandse Satelliet), die tot
taak had onderzoek in de ruimte
te verrichten door meting van ul
traviolette straling. Met dit suc
cesvolle nationale ruimtevaart
project werd Nederland destyds
het elfde ruimtevaartland in de
wereld. ANS werd in 1974 gclan
ceerd.
CDA-leider De Vries: "Een hee
ernstige zaak".
(Foto ANP
kenfondsraad al twee jaar gele
den unaniem een eigen bijdrage
op geneesmiddelen heeft afge-
De raad meende er echter in grote
meerderheid niet omheen te
kunnen Azivo om zyn genomen
besluit terecht te moeten wijzen
Voorzitter Toussaint van de Azivo
noemde het ziekenfondsraadbe-
sluit in een eerste reactie 'een
slechte zaak voor de verzeker
den". Het bestuur en de leden
raad van Azivo zullen donderdag
beslissen of het fonds nu wel of
niet over zal gaan tot het innen
van de eigen bydrage per 1 fe
bruari.
Het is de eerste keer dat de Zieken
fondsraad het zware middel van
een bindende aanwyzing op een
ziekenfonds toepast.
BREDA (GPD) - Pnns Claus is gis
termiddag opgenomen in het St
Laurensziekenhuis m Breda
Omstreeks 3 uur arriveerde hy
vanuit het paleis Huis ten Bosch
m Breda De genezing van de
prins, die lydt aan klachten van
depressieve aard, maakt een
langdurige klinische behande
ling nodig.
De Bredase zenuwarts L. Flamand
is afgelopen zondag gevraagd de
behandeling van prins Claus
over te nemen. Dr. Flamand kon
gisteravond nog niet meedelen
hoe lang de prins in Breda zal
moeten blijven. Wel zal eerder in
termen van maanden dan van
weken moeten worden gedacht,
zo meent hij.
Na een vakantie in de Oostenrijkse
wintersportplaats Lech was
pnns Claus voor een kort verblyf
naar de psychiatrische kliniek
van prof Kielholz in Bazel ge
gaan Vorige week vry dag keer
de hy terug om het weekend
thuis in Huis ten Bosch door te
brengen De prins heeft zelf aan
gedrongen op een verdere be
handeling in Nederland
Volgens een woordvoerder van de
Ryksvoorlichtingsdienst kun
nen de privacy en de veiligheid
van de pnns in Breda beter wor
den gewaarborgd. De bewaking
van pnns Claus is in handen van
de veiligheidsdienst van het Ko
ninklijk Huis.
Dat het Sint Laurensziekenhuis
voor de verdere behandeling van
de pnns is gekozen, kwam ook
voor dr. Flamand als een verras
sing Het herstel van pnns Claus
verloopt veel langzamer dan aan
vankelyk was verwacht. In het
begin van de ziekte van pnns
Claus is zyn toestand te licht in
geschat. De prins voelt zich op
dit moment met slechter dan in
DEN HAAG (GPD) - CDA-fractie
leider Bert de Vries vindt het
„een heel ernstige zaak" dat de
partyraad van de PvdA het par
tijbestuur heeft opgedragen een
onderzoek in te stellen naar me
thoden van burgerlyke onge
hoorzaamheid Het PvdA-t*?-
stuur zou er volgens hem goed
aan doen dit besluit naast zich
neer te leggen, zei De Vnes gis
teravond op een CDA-byeen-
komst in Zeist ..Dat zou een be
langrijke overwinning van de
parlementaire democratie zijn".
Volgens De Vnes hebben de jaren
dertig geleerd dat in tyden van
economische crisis ook de parle
mentaire democratie onder druk
komt te staan ..Elke party die de
parlementaire democratie echt is
toegedaan, zou het zich daarom
juist nu als een ereplicht moeten
rekenen om zich tegen elke on
dermijning daarvan met hand en
tand te verdedigen", zei de CDA-
fractieleider.
De Vnes zei het „al erg genoeg te
vinden" dat sommige vertegen
woordigers van maatschappelij
ke organisaties en overheids
diensten in het openbaar specu
leren over het negeren van parle
mentair goedgekeurde beslissin
gen. De houding van het PvdA-
kamcrlid Toussaint. die als voor
zitter van het Haagse zieken
fonds Azivo weigert mee te
werken aan de eigen-bydragere-
geling voor medicynen, is vol
gens De Vries „nog een graad er
ger"
De CDA-fractieleider betreurde
het dat PvdA-leider Den Uyl
noch het party bestuur van de so
cialisten erin geslaagd is de par
tyraad van de PvdA ervan te
weerhouden steun te geven aan
het optreden van Toussaint
den haag )gpd) - Een gesprek tus-
sen staatssecretaris De Graaf (so
ciale zaken) en de FN V-jongeren
is dermate teleurstellend verlo
pen voor de jongeren dat deze
het vertrouwen in de regering
min of meer hebben opgezegd.
Regionaal zullen op zeer korte
termyn acties worden uitge
voerd die volgens de FNV-jonge-
ren zich op het randje van de de
mocratische spelregels zullen be
vinden.
Acties worden voorbereid in ieder
geval in Den Haag, Groningen,
Eindhoven. Breda, Zwolle en
Enschede. Welke vorm de
protesten zullen krijgen hangt
deels af van het overleg dat de
regionale afdelingen van de
jeugdvakbond nog voeren Een
grote demonstratie zoals die on
lang op het Binnenhof werd ge
houden is afgewezen. Niet uit
angst dat er weer rellen ontstaan
maar „omdat toen is gebleken
dat de politiek zich van zo'n
grootschalig protest niets aan
trekt", aldus de FNV jongeren.
Gedacht wordt aan het bezetten
van leegstaande panden om daar
zelf garagebednjljes of kapsa
lons in te richten Vooral lokale
overheden zullen onder druk
worden gezet om dergelyke
werkprojecten mee te financie
ren uit algemene middelen
Aanleiding tot het gesprek van de
FNV-jongeren met staatssecreta
ris De Graaf was het plan van het
kabinet de wwv-uitkenngen
voor jongeren af te schaffen per 1
maart dit jaar
het begin hy werd op 1 oktober
van het vong jaar voor het eerst
in Bazel opgenomen maar van
een duidelijke verbetering is ook
nog geen sprake. De pnns voelt
zich nog steeds moe en lusteloos
en ziet tegen veel dingen op.
Tot voor kort heerste ook by de art
sen nog de opvatting dat de pnns
zo ver genezen was dat hij kon
terugreizen naar Nederland en
voor korte dagbehandelingen -
zo rond de één keer per maand -
naar Bazel, waar hy in de univer
siteitskliniek behandeld werd
door prof. F. Kielholz, terug zou
moeten keren. De verwachting is
nu dat de prins voorlopig m het
Sint Laurensziekenhuis moet
blyven en slechts af en toe naar
huis zal kunnen gaan.
Lagere hijstand
voor kraker mag
DEN HAAG (ANP) - De bij-
standsuitkering aan iemand
die in een gekraakt huis
woont kan lager uitvallen De
gemeenten mogen van geval
tot geval de uitkering afstem
men op iemands woonlasten
Er is geen landclyke richtlyn
voor. Dit heeft staatssecrcta
ns De Graaf (sociale zaken en
werkgelegenheid) gcant
woord op schriftelijke vragen
van het Tweede-Kamer Lid
Lankhorst (PPR)
Aanleiding voor de vragen was
het plan van de gemeente
Groningen om de by stands
uitkering van krakers te ver
lagen, omdat zy duidelijk la
gere woonkosten hebben dan
het bedrag dat daarvoor in de
bystandsvorm is berekend
De kunstmaan IRAS die over een week wordt gelanceerd.
DEN HAAG (GPD) - De Tweede Kamer heeft ernstige bezwaren tegen de voorstellen
van minister Brinkman (welzijn, volksgezondheid en cultuur) tot herinrichting van
het orkestenbestel. Volgens deze voorstellen wil de bewindsman vijf regionale orkes
ten met ingang van volgend jaar de rijkssubsidiëring onthouden, wat vrijwel zeker
neerkomt op opheffing van deze orkesten.
Het betreft het Frysk Orkest, het Utrechts Symfonie Orkest, het Limburgs Symfonie
Orkest, het Noordhollands Filharmonisch Orkest en - zoals eerder bekend - het Ge
westelijk Orkest voor Zuid-Holland.
