c
Japanse markt
toegankelijker
Andropov in Praag voor top Warschaii-pact
Berging Britse veerboot zwaar karwei
Bouterse: "Wij
streven echte
democratie na"
Saoedi's willen
Britse minister
niet ontvangen
Israël bevestigt
gesprek met PLO
■0
Voorstel aan Europa:
Mondale doet
eerste stap
kandidatuur
Buitenland
DINSDAG 4 JANUARI 1983
De gekapseisde European Gateway: riskante bergingsoperatie.
LONDEN (GPD) - Het bergingsbe
drijf Wijsmuller uit IJmuiden
verwacht tot eind februari werk
te hebben aan de berging van de
vrachtveerboot European Gate
way, die vorige maand enkele ki
lometers buiten de Britse kust
bij Harwich na een aanvaring
aan de grond liep.
Hoe lang de berging precies zal du
ren, hangt van het weer af, zo zei
directeur Nan Halfweg van het
IJmuidense bergingsbedrijf gis
teren. Wijsmuller kreeg het con
tract om de European Gateway
te bergen, omdat dit bedrijf als
enige het karwei op basis van 'nu
cure, no pay' wilde verrichten.
Dat betekent, dat Wijsmuller niet
wordt betaald, als de pogingen
om de veerboot te bergen op
niets zouden uitlopen. Het be
drijf heeft daarmee een niet ge
ring risico genomen: bij zware
winterstormen zou het wel eens
onmogelijk kunnen blijken, de
European Gateway geborgen te
krijgen.
De 4263 ton metende vrachtveer
boot van de rederij Townsend
Thoresen kwam op 19 december
vier kilometer uit de kust in aan
varing met een andere veerboot,
de Speedlink Vanguard. De Eu
ropean Gateway werd daarbij
midscheeps geraakt, kapseisde
en kwam op haar stuurboordzij
de op de zeebodem terecht.
De Speedlink Vanguard kwam er
heel wat beter van af: dit schip
kon met averij aan de voorplecht
naar de haven varen. Bij de aan
varing kwamen zes Britten om
het leven, merendeels vrachtwa
genchauffeurs die met de Euro
pean Gateway onderweg waren
van Felixstowe (vlakby Har
wich) naar Rotterdam.
De European Gateway steekt met
haar bakboordzijde enkele me
ters boven het wateroppervlak
uit. Wijsmuller wil het schip nu
weer overeind zien te krijgen, na
technische voorbereidingen die
naar schatting vier weken zullen
duren. Daarna denkt het bedrijf
nog eens twee tot drie weken no
dig te hebben om het gat aan de
stuurboordzijde te dichten.
Vijftig mensen, onder wie vijf dui
kers, zullen volgens Wijsmuller
van 's ochtends vroeg tot 's
avonds laat in touw zijn om de
European Gateway geborgen te
krijgen. Twee sleepboten en een
ponton zijn inmiddels uit IJmui
den bij het schip gearriveerd.
Volgende week wordt bovendien
de lichter 'Super Servant 3' in
Engeland verwacht.
BRUSSEL (ANP/AP) - Japan is bereid om verdere maatregelen te overwegen die ertoe
leiden dat de Japanse interne markt toegankelijker wordt voor produkten uit Europa.
Dat heeft de Japanse minister van buitenlandse zaken, Shintaro Abe, gisteren in Brus
sel op een persconferentie gezegd. De Europese bezwaren die er bestaan tegen de
massale Japanse exporten naar Europa zullen stuk voor stuk worden bezien.
Op 13 januari zullen ministers uit
het nieuwe Japanse kabinet on
derzoeken welke verdere maat
regelen nog getroffen kunnen
worden om de afgeschermde Ja
panse interne markt opener te
maken voor Europese produk
ten, aldus minister Abc.
De Japanse minister voerde giste
ren in Brussel besprekingen met
Gaston Thorn, de voorzitter van
de EG-commissie en met de Eu
ropese industriecommissaris
Etienne d' Avignon. Tijdens een
persconferentie die de Nederlan
der Laurens-Jan Brinkhorst
(hoofd van de EG-missie in To
kio) na dat gesprek hield, ver
klaarde deze dat de Europese
Gemeenschap wel waardering
heeft voor recente maatregelen
die de Japanse regering heeft ge
nomen. Maar, zo zei hij, "er be
staat nog een grote afstand tus
sen wat wenselijk is en wat er is
gebeurd". Zeer recent heeft de
Japanse regering besloten de in
voerrechten voor een veertigtal
Europese landbouwprodukten
en 28 industrieprodukten te ver
lagen of geheel af te schaffen.
"Die tariefreducties hebben we
doorgevoerd zonder daarvoor
compensaties te vragen", zo zei
minister Abe later op zijn pers
conferentie.
Schema
Tijdens het gesprek dat de Japanse
minister voerde met Thorn en
D'Avignon (dat vooral een ken
nismakingsgesprek was) is een
schema vastgesteld voor verdere
onderhandelingen tussen Japan
en de EG. Op 12 januari zal een
delegatie van hoge Europese
ambtenaren naar Tokio gaan. Op
20 en 21 januari zal de Japanse
minister van handel, Yamanaka,
in Brussel besprekingen voeren
met leden van de EG-commissie.
Op 27 en 28 januari wordt er weer
op hoog niveau onderhandeld in
Tokio. Half februari zullen Wil
helm Haferkamp, (de Europese
commissaris voor buitenlandse
betrekkingen) en Europees in
dustriecommissaris Etienne d'A-
vignon in Tokio op bezoek gaan.
Het resultaat van al die bespre
kingen zal eind februari gemeld
worden aan de Europese minis
terraad.
Volgens minister Abe is Japan er
zich van bewust dat Europa te lij
den heeft van de speciale moeilij
ke economische situatie. "Het is
buiten kijf dat een stabiel en wel
varend Europa essentieel is voor
de stabiliteit en welvaart in de
wereld. Japan wenst samenwer
king om dat te bereiken", aldus
Abe, die voorts de Japanse sa
menwerking met Europa op het
gebied van wetenschap, techno
logie en industrie van belang
noemde.
"Troefkaart"
Volgens het vooraanstaande Ja
panse economische dagblad Ni-
hon Keizai Shimbun heeft pre
mier Nakasone zijn kabinet op
gedragen een uitgebreide wet
voor het openen van de Japanse
markt voor Amerikaanse en Eu
ropese produkten op te stellen.
Nakasone wil de wet "als troef
kaart" kunnen uitspelen als hij
op 17 januari voor een bezoek in
Washington aankomt, aldus de
krant.
Japan hanteert een ingewikkeld
stelsel van invoerprocedures en
veiligheidsvoorschriften, die vol
gens Amerikaanse en Europese
fabrikanten werken als handels
barrières. Volgens de Nihon Kei
zai zal de nieuwe wet, mits aan
genomen door het Japanse parle
ment, "meer dan 37 wetten" her
zien en betrekking hebben op
verbruiksgoederen, levensmid
delen, geneesmiddelen, medi
sche apparatuur, chemicaliën en
auto's waarmee de barrières in
feite worden "opgeruimd".
De Surinaamse legerleider Desi Bouterse.
President Ronald Reagan heeft
gisteren een 11 leden tellende
commissie uit twee partijen be
noemd die de structuur van het
Amerikaanse kernwapenarse
naal moet bestuderen en die een
aanbeveling moet doen over het
lot van de MX-raket. Voorzitter
van de commissie voor strategi
sche bewapening is Brent
Scowcroft die tijdens de rege
ring-Ford het Witte Huis als vei
ligheidsadviseur heeft gediend.
Tot de leden behoren Reagans
voormalige minister van bui
tenlandse zaken Alexander
Haig en Harold Brown, die tij
dens het bewind van president
Carter minister van defensie
was.
PARAMARIBO (ANP) - "Surina
me heeft met de revolutie voor
goed afgedaan met het onvrucht
baar gebleken westerse parle
mentarisme, dat onder het mom
van democratie ons volk heeft
overgeleverd aan koloniale
machten. Ons streven naar nieu
we democratische structuren
heeft tot doel dit voor ons land
Noodweer
Tijdens noodweer in de Brazi
liaanse stad Belo Horizonte
zijn zeker 33 mensen omge
komen. Zeven uur lang hiel
den wolkbreuken aan. waar
door het centraal station van
de stad in een zee verander
de. Veel huizen stortten in.
Zeker 2500 mensen werden
dakloos.
Etna werkt
ken dat dc vulkaan weer ac
tief is. De afgelopen dagen
werden in het gebied ook
aardschokken geregistreerd.
Die zijn nu minder gewor
den. Deskundigen zeggen dat
de activiteit niet onrustba
rend is.
Busongeluk
Bij een busongeluk in een berg
streek van Peru zijn gisteren
36 schoolkinderen om het le
ven gekomen. De bus stortte
in een ravijn. De kinderen
kwamen net terug van een
schoolreisje.
Amnestie
De Roemeense regering heeft
alle gevangenen, die tot een
gevangenisstraf van hoog
stens vijf jaar waren veroor
deeld, vrijgelaten. Dc amnes
tie houdt vermoedelijk ver
band met de dertigste ver
jaardag van de republiek.
Maar officieel werd er geen
reden voor opgegeven.
WASHINGTON (AFP) - Vrezend
dat het terrorisme zich in 1983 zal
uitbreiden zullen de Verenigde
Staten hun militaire bases in Eu
ropa nog beter gaan beveiligen.
In Washington houdt men reke
ning met de mogelijkheid dat ex
tremistische elementen aansla
gen op Amerikaanse militaire in
stallaties zullen plegen om te
protesteren tegen het plan van
de NAVO tegen het einde van
het jaar 572 nieuwe raketten in
West-Europa op te stellen.
Het Pentagon, het ministerie van
defensie in de Verenigde Staten,
heeft besloten vooral de militaire
politie bij het Amerikaanse leger
in Europa nog vóór het einde van
deze maand op volle sterkte te
brengen, dat betekent 7500 man.
VS: bases in
Europa beter
beschermen
In West-Duitsland zijn 255.000
Amerikaanse militairen gelegerd
en de Verenigde Staten beschik
ken daar over belangrijke depots
met conventionele en kernwa
pens. Het baart de Amerikanen
zorgen dat vooral in dit land,
waar 108 nieuwe Pershings opge
steld zouden moeten worden, de
laatste jaren verscheidene spec
taculaire aanslagen op militaire
installaties zijn gepleegd.
Hoewel het Amerikaanse leger in
Mannheim een terreurbestrij-
dingscentrum heeft ingericht om
beter te kunnen samenwerken
met de Westduitse veiligheids
diensten zijn de Amerikaanse
militaire installaties toch zeer
kwetsbaar gebleven. Al in 1978
maakte een rapport van de Ame
rikaanse geheime dienst de CIA,
gewag van gebreken in de bevei
liging van de bases tegen terreur
daden.
Waar men in Washington echter
nog het meest van wakker ligt is
de mogelijkheid van chantage
met kernwapens als terroristen
er in zouden slagen zo'n wapen
uit een van de Amerikaanse de
pots te bemachtigen.
onbruikbare parlementarisme te
vervangen door een systeem van
waarachtige democratie, waarin
echte invloed van het gehele
volk op het overheidsbeleid op
alle niveaus aanwezig zal zijn".
Dit heeft de Surinaamse legerlei
ding, Desi Bouterse, het afgelo
pen weekeinde in een nieuw
jaarsrede gezegd.
Over het buitenlandse beleid van
Suriname zei Bouterse onder
meer dat "pogingen van Neder
land en andere buitenlandse
machten ons door middel van
leugen en laster in het kruisvuur
tussen Oost en West te plaatsen"
gedoemd zijn te mislukken. "Wij
hebben geen enkele behoefte
aan een internationale keuze tus
sen Oost en West. Wij zijn wel in
een legitieme strijd voor dekolo
nisatie en tegen imperialistische
onderdrukking en uitbuiting
verwikkeld. Onze buitenlandse
politiek zal er daarom onverkort
en ondubbelzinnig een blijven
van ondersteuning van en parti
cipatie in de beweging der niet-
gebonden landen".
LONDEN - Saoedi-Arabië
heeft geweigerd de Britse mi
nister Pym (buitenlandse za
ken) te ontvangen als protest
tegen de Britse weigering,
onlangs, de PLO-minister
van buitenlandse zaken Kad-
doumi te accepteren als lid
van een delegatie van de Ara
bische Liga naar Londen.
Doel van de delegatie is het
Liga-vredesplan voor het
Midden-Oosten te verduide
lijken.
door
Henk Dam
Pym zou vrijdag in Saoedi-Ara
bië aankomen aan het begin
van een tocht langs de Golf
staten die hem ook naar Om
an en de Verenigde Arabi
sche Emiraten zal voeren. De
Britse minister wilde met de
Saoedi's praten over de
slechte betrekkingen tussen
de twee landen.
Engeland is bang dat Saoedi-
Arabië Britse bedrijven zal
uitsluiten van toekomstige
orders uit protest tegen de
houding van de regering-
Thatcher inzake het Pale
stijnse bevrijdingsleger, de
PLO. De Saoedi's boycotten
enkele jaren geleden Britse
bedrijven ook al uit protest
tegen de uitzending van de
omstreden tv-film 'Dood van
een prinses'.
De diplomatieke rel die nu
dreigt, heeft ten minste de
omvang van het conflict rond
de tv-film. Saoedi-Arabië eist
van de Britten dat PLO-voor-
man Kaddoumi alsnog deel
kan uitmaken van een minis
teriële delegatie van de Ara
bische Liga onder leiding van
de Marokkaanse koning Has-
Die delegatie is op zijn reis
langs de hoofdsteden van de
permanente leden van de
Veiligheidsraad inmiddels al
ontvangen in Frankrijk, Rus
land en China. De Britse re
gering echter houdt dezelfde
lijn aan als de Amerikanen:
Kaddoumi is pas welkom na
dat de PLO de staat Israël
heeft erkend, of heeft beloofd
een eind te zullen maken aan
de vijandelijkheden.
Dat standpunt is vooral door de
Britse premier, mevrouw
Thatcher, er door gedrukt.
Naar verluidt zou het minis
terie van buitenlandse zaken,
Pym voorop, wel bereid zijn
Kaddoumi te ontvangen.
Over gevangenen
JERUZALEM - De Israëlische mi
nister van buitenlandse zaken
Shamir heeft indirect bevestigd
dat Israël rechtstreeks onderhan
delt met de PLO over de vrijla
ting van krijgsgevangen. Toen
Shamir hierover gevraagd werd,
zei hij dat „volgens de joodse tra
ditie alles in het werk gesteld
moet worden om mensenlevens
te redden". Shamir noemde dat
een „menselijke daad die verder
geen politieke betekenis heeft".
Verder wilde Shamir er niets aan
toevoegen.
door
Jaap van Wesel
Het is echter bekend dat onder an
dere in Wenen een afgezant van
de Israëlische regering via de be
middeling van kanselier Kreisky
met de PLO onderhandelt. Die
regeringsafgezant is een van de
linkse leiders in Israël, Lova
Eliav, die ook in het verleden bij
dialogen met de PLO betrokken
is geweest.
De PLO heeft acht Israëlische
krijgsgevangenen in handen, die
zij wil uitwisselen tegen ruim
6000 Palestijnen die de Israëli's
vasthouden in het kamp Ansar in
Zuid-Libanon, plus nog een aan
tal Palestijnse gevangenen die in
Israëlische gevangenissen straf
uitzitten in verband met terreur
daden. Naar verluidt zou Israël
alleen de Ansar-gevangenen vrij
willen laten en geen veroordeel
de Palestijnen.
De uitwisseling van krijgsgevange
nen met de PLO is voor Israël
problematisch. Aangezien Israël
de PLO niet erkent, hebben Pa
lestijnse gevangen daarom geen
status van krijgsgevangenen.
Volgens Israël is het oorlogs
recht op hen niet van toepassing.
Zij worden door Israël juridisch
gesproken als gewone misdadi
gers beschouwd, die lid zijn van
een terreurorganisatie. De PLO
behandelt de Israëlische gevan
genen echter wel als krijgsgevan
genen. Zij worden overeenkom
stig het oorlogsrecht door het
Rode Kruis bezocht en, alweer
volgens het oorlogsrecht, niet
ondervraagd. De Israëli's op hun
beurt hebben wel Rode-Kruisbe-
zoeken bij de Palestijnse gevan
genen toegestaan, maar zij zien
niet van ondervraging af.
Met de onderhandelingen tussen
Israël en Libanon over terugtrek
king van de Israëlische troepen
wil het nog niet best vlotten.
Maandag konden de partijen die
deelnemen aan de onderhande
lingen, Israël, Libanon en de VS,
het wederom niet eens worden
over een agenda voor de bespre
kingen. De Israëli's willen als be
langrijkste gespreksonderwerp
de normalisering van de betrek
kingen met Libanon, terwijl Li
banon de terugtrekking van alle
Israëlische troepen boven aan de
agenda wil plaatsen.
WASHINGTON (AFP) - Walter
Mondale, de voormalige Ameri
kaanse vice-president onder
Jimmy Carter, heeft gisteren de
eerste officiële stap gezet op de
weg naar de kandidatuur van de
democratische partij voor het
presidentschap. De mi'an die na
de terugtrekking van senator Ed
ward Kennedy beschouwd
wordt als de grootste kansheb
ber onder de democraten, liet het
'comité voor de verkiezing van
Walter Mondale voor het presi
dentschap' bij de federale kies
raad registreren.
Mondale die over twee mannen of
ficieel zijn kandidatuur zou wil
len bekendmaken, is de derde
democraat die een dergelijk co
mité laat inschrijven. Voor hem
deden dat senator Alan Cranston
uit Californië en Oud-gouverneur
Reuben Askew van Florida. Een
dergelijke registratie is nodig om
te kunnen profiteren van de wet
telijke voorzieningen inzake de
uitgaven voor een verkiezings
campagne.
WENEN - De leiders van de War-
schau-pactlanden kwamen van
daag in Praag bij elkaar voor een
topconferentie die door gehei
men wordt omgeven, maar die
niettemin doorzichtig van opzet
door
Anton Koene
Morgen aan het slot van de confe
rentie onder voorzitterschap van
de nieuwe Russische partijleider
Joeri Andropov - tevens zijn eer
ste optreden in het buitenland
sinds hij de overleden Russische
staats- en partijchef Leonid
Bre^jnjev is opgevolgd - wordt
een document ondertekend, dat
gisteren al door de ministers van
buitenlandse zaken van de War-
schau-pactlanden is voorbereid.
Het zal ongetwijfeld de nieuwe
Russische ontwapeningsvoor
stellen bevatten en tot officieel
beleid van het Warschau-pact
worden verklaard.
De topconferentie had vorig jaar
juni al in Boedapest moeten
plaatshebben, onmiddellijk na
de conferentie van de Comecon
(de Oosteuropese economische
gemeenschap). Er was en bleef
toen echter onenigheid over de
vraag hoeveel economische hulp
de verschillende Warschau-pact-
landen elkaar veschuldigd zijn,
en ook waren er moeilijk te over
bruggen problemen over de ver
schillen in opvatting van de com
munistische economieleer.
Na verscheidene verschuivingen
werd ten slotte een datum in de
cember vastgesteld voor de con
ferentie. met als plaats van han
deling de hoofdstad van Tsjecho-
slowakije, Praag. Maar de dood
van Leonid Brezjnjev leidde op
nieuw tot een verschuiving.
Het feit dat Andropov bij deze con
ferentie, waarvan de betekenis
niet mag worden onderschat, op
de voorzittersstoel zit, geeft het
geheel een volkomen nieuwe di
mensie. Na deze conferentie zul
len de verschillende partners van
het Warschau-pact en de leiders
van de binnen het pact verbon
den landen weten wat hun posi
tie is in de ogen van de
leider van het Kremlin-regime.
De conferentie, die achter slot en
grendel in de Praagse Burcht
plaats heeft en die absoluut ge
heim blijft, op het al geschreven
communiqué na, behandelt een
agenda waarop behalve de ont
wapeningsvoorstellen onderwer
pen staan als Polen, Roemenië
en de algemene crisis in de Oost
bloklanden. Van de grote me
ningsverschillen over hulp van
de meer welvarende Warschau-
pactlanden aan landen die op de
rand van het bankroet balance
ren, zal in het officiële communi
qué wel niets te vinden zijn.
Hoe nerveus de sfeer in Praag is,
wordt geillustreerd door het feit
dat, behalve een paar vlaggetjes
langs de weg van het vliegveld
naar de stad en een paar extra
verkeersborden en een bericht in
de kranten onder aan de pagina,
waarin wordt meegedeeld dat de
straten rondom de Burcht een
paar dagen afgesloten zullen
worden, er tot gisteren geen en
kele officiële mededeling was ge
daan over de ophanden zijnde
topconferentie.
Westerse correspondenten die naar
Praag wilden reizen, werd mee
gedeeld dat alleen corresponden
ten die permanent in Praag zijn
geaccrediteerd, Tsjchoslowakije
konden binnenreizen. Voor de
pers zijn geen faciliteiten aanwe
zig, in tegenstelling tot twee jaar
geleden bij het bezoek van
Brezjnjev aan Tsjechoslowakije.
