"Banden Walesa met terroristen" J Libanon gelooft niet in goede trouw van Israël contactlenzen, da's pas fijn van der WIEL Felle aanval Poolse media: Reagan: VS-marine moet sterkste zijn Joden in Israël bestrijden elkaar Amok zwarten in Miami -C "Verborgen" ondervoeding Derde Wereld Miljoenenroof Spaanse bank Britten gaan naar Libanon Huizen van welgestelden met hakenkruizen beklad Buitenland WOENSDAG 29 DECEMBER 1982 MIAMI (UPI) - Een honderdtal zwarten heeft zich gisteravond in Miami in Florida in het stadscen trum meester gemaakt van twee politie auto's en is met de vuur wapens die erin lagen gaan schieten. De wagens waren eerst bekogeld met brandende voor werpen, stenen en flessen. De politie zette een groot deel van het overwegend door zwarten bewoonde stadsdeel Overtown af en een oproeronderdeel werd ingezet om de onlusten de kop in te drukken. Brandende voorwerpen werden ook gegooid naar gewone auto's en minstens één ervan, een vrachtwagen, vloog in brand, al dus de politie. Winkels in de buurtschap meldden plunderin gen. De rellen zijn waarschijnlijk voor- gevloeid uit een incident eerder op de dag. toen een geünifor meerde agent op een verdachte schoot en hem verwondde. Ziekenhuiskringen deelden mee dat een man als gevolg van een schot in de borst is gedood en dat er zeven gewonden zijn. Volgens sommige berichten is de jonge man die door een agent was neer geschoten geopereerd en herstel lende. Maar andere berichten zeggen dat hij dood is en werd neergeschoten door een politie- Een welzijnswerker in Overtown, David L. Perkins, verklaarde dat er op zeker ogenblik 600 zwarten op de been waren en dat vijf poli- tie-auto's in brand waren gesto ken. NEW YORK (UPI) - Elke dag gaan 40.000 kinderen dood aan wat door mensen van de Ver enigde Naties in New York wordt genoemd het "onzichtba re" probleem ondervoeding en infectie. Schokkend als dit is, is het beeld van een hongerlijdend kind met ingevallen wangen en oedeem buik, maar één van de gruwelijke gezichten van kinderen in ont wikkelingslanden aan wie voed sel met mondjesmaat wordt ge geven of geheel en al onthouden. In zijn jaaroverzicht over de "staat van de kinderen in de wereld", zegt James Grant, directeur van het kinderfonds van de Verenig de Naties, dat wie door een dorp in de ontwikkelingswereld loopt, maar 2 procent van de kinderon dervoeding rondom hem op merkt. Een recent onderzoek heeft, zegt hij, aangetoond, dat ongeveer 60 procent van de moeders van kin deren die aan ondervoeding lij den. van opvatting was dat hun kroost normaal groeide. "De honger in de Derde Wereld is een verborgen honger", conclu deert hij. "Het wordt tijd dat het vel-over-beenbeeld van de hon gerlijdende baby (veelal het beeld dat wordt gebruikt om de Derde Wereld te tekenen), wordt vervangen door een groter be grip op internationale schaal voor wat kinderondervoeding echt betekent". In het Unicef-rapport staat dat "on zichtbare ondervoeding" het le ven beïnvloedt van ongeveer eenkwart van de jeugdige kinde ren in de Derde Wereld. "Zij ondergraaft in alle stilte hun energie. Zij houdt ook zo rustig hun groei tegen. Zij verlaagt ge leidelijk hun afweer tegen infec tie", aldus het rapport. Elke dag van dit aflopende jaar, vervolgt het, zijn meer dan 40.000 kinderen gestorven aan onder voeding en infectie, en voor elk overleden kind, lijden er nu zes honger en zijn zo zwak van ge zondheid dat hun leven er blij vend door getekend wordt. WARSCHAU (UPI) De Poolse media zijn gisteren opnieuw uitgevaren tegen Lech Walesa en het verboden vakverbond Solidariteit. Vakbondsleiders zouden betrekkin gen hebben onderhouden met de Italiaanse stadsguerrilla Rode Brigades en de Ameri kaanse inlichtingendienst CIA. De legerkrant Zolnierz Wolnosci drukte een commentaar af van de gezeghebbende commentator Eurgeniusz Guz van het officiële persbureau PAP. Hij viel Lech Walesa aan omdat hij Duitsers en Polen vergeleek als twee volke ren die veel hadden geleden. Vol gens waarnemers probeert het commentaar Walesa zwart te ma ken door het te doen voorkomen dat hij sympathie had voor de na zi's. Walesa verklaarde in een vraagge sprek met een Westduitse blad dat de Duitse hulp aan Polen zeer waardevol was en dat de Po len dit niet zouden vergeten. "De Polen en de Duitsers weten wat lijden is. Wij Polen vormen ten minste nog een natie in ons lij den, terwyl jullie Duitsers ver deeld zijn en dit is verschrikke lijk", zo verklaarde hij. Door het lijden van de Polen en de Duit sers te naast elkaar te zetten, zo schrijft Guz, trapt Walesa tegen de herinneringen aan van miljoe nen slachtoffers van de bestiali teit van de nazi's. Het partijblad Tribuna Ludu her haalde berichten over ontmoe tingen tussen functionarissen van Solidariteit en de Italiaanse vakbondsbestuurders Luigi en Duikboten Foto's van indrukken in de zee bodem laten zien dat tenmin ste twee buitenlandse onder zeeërs in oktober verstopper tje hebben gespeeld met de Zweedse marine, gedurende de omvangrijke zoekactie in een baai ten zuiden van Stockholm. De marine beschikt nu over de finitieve bewijzen dat buiten landse duikboten, waar schijnlijk mini-vaartuigen, zich schuil hielden in de Hors Baai dichtbij de zeer geheime marinebasis op het eiland Musko. De foto's van de ma rine zullen worden gebruikt bij een regeringsonderzoek naar de twee weken durende episode. Optimisten De Grieken en de Zuidkorea- nen zijn het meest optimis tisch in hun verwachtingen over 1983. De Peruanen en de Belgen zien het buitenge woon somber in voor het nieuwe jaar. Dit is gebleken uit een internationaal onder zoek van Gallup. In 31 landen werden volwasse nen ondervraagd over hun verwachtingen voor 1983. Van de grote Westerse indus triestaten bleken de Verenig de Staten de meest optimisti sche bevolking te hebben. Voor Nederland ligt het aan tal pessimisten 33 procent hoger dan het aantal optimis ten. Astronaut overleden De Amerikaanse ex-astronaut Jack Swigert van de voortij dig afgebroken Apollo-13- vlucht naar de maan in 1970, die de wereld door een explo sie aan boord dagen in span ning hield, is op 51-jarige leeftijd overleden in een kan kerkliniek in Washington. Hij zou over zeven dagen zijn ze tel in het congres hebben in genomen. die hij vorige maand bij de verkiezingen kreeg. Notekrakers Volgens het Oostduitse persbu reau ADN woont er in Schen- kenhorst bij Potsdam in de DDR een man die een suite vol notekrakers heeft: 370, in grootte variërend van 5 cm tot 1,05 meter. Toch zullen scheepsbouwer Fred Loose en zijn vrouw Helga de traditionele einde- jaarsnoten niet kraken met een van de stukken uit hun verzameling, aldus ADN. Daar gebruiken ze altijd een tang uit de gereedschapskist Walesa. (Foto: ap). Paolo Scricciolo, die zijn gearres teerd wegens hun banden met de Italiaanse Rode Brigades. Zij werden onlangs ook in verband gebracht met de aanslag op paus Johannes Paulus II van vorig jaar. "Misschien kan het onderzoek (te gen de Scricciolo's) nieuw licht MARBELLA (Reuter) - De bank rovers die in het kerstweekeinde een bank in het Zuidspaanse Marbella plunderden, zijn er van door gegaan met een buit ter waarde van naar schatting twin tig miljoen gulden. De wijze waarop zij te werk zijn ge gaan, gaf de politie de overtui ging dat internationale specialis ten aan het werk zijn geweest. Gisteren werd gesproken van de grootste roof in Spanje in deze eeuw. Het vorige record vormde een buit bij een overval op een juwelierswinkel in 1980, die ruim zeven miljoen gulden opleverde. Vrijdag moeten de vier of vijf rovers via een hoger gelegen on bewoonde flat de Banco de An- dalucia zijn binnengedrongen. Daar maakten zij na uitschake ling van de alarminstallatie met snijbranders een gat in de ge pantserde deur naar de kluis- ruimte waar zij ongeveer 200 par ticuliere safeloketten openbra ken. werpen op andere bijzonderhe den in de banden tussen de terro risten van de Rode Brigades en de extremisten van Solidariteit", aldus Tribuna Ludu. Na te heb ben opgemerkt dat Luigi Scric ciolo tijdens een bezoek aan Po len functionarissen van Solidari teit ontmoette en contacten on derhield met Poolse activisten in Rome, vervolgt het blad: "Het zou interessant zijn om te weten of Scricciolo informatie op het gebied van de terreur zoals ge bruikt door de Rode Brigades, doorspeelde naar de anti-socia listische ondergrondse". Voorts wordt in het artikel gezegd dat Scricciolo contacten had met CIA-agenten in de Amerikaanse ambassade in Rome en hielp bij het tot stand brengen van con tacten tussen Solidariteit en Amerikaanse agenten. De contacten tussen de Italianen en Solidariteit dateren van voor de afkondiging van de staat van beleg, toen Solidariteit nog een legale organisatie was. Het arti kel zwijgt over de berichten dat Scricciolo contacten zou hebben met organisatoren van de aan slag op de paus. Gratie Aan ongeveer 700 Polen die gevan gen zitten wegens overtredingen onder de staat van beleg zal mo gelijk gratie verleend worden na de opschorting van de staat van beleg komende vrijdag. Dit heeft het regeringsdagblad "Rzeczpos- polita" bekend gemaakt. NEW YORK (AP) - Groot-Brittan- nië heeft de Verenigde Naties meegedeeld, dat het een 80 man sterke verkenningseenheid zal leveren aan de internationale vredesmacht voor Libanon. Deze vredesmacht bestaat thans uit 1200 Amerikaanse mariniers en 3200 soldaten uit Frankrijk en Italië. In een gisteren gepubliceerde brief aan secretaris-generaal Javier Perez de Cuellar schrijft de Brit se ambassadeur sir John Thom son dat zijn regering een officieel verzoek van de Libanese rege ring inwilligt en een eenheid zal sturen die nu nog deel uitmaakt van de VN-vredesmacht op Cy prus. President Reagankreeg gisteren een rondleiding op de vernieuwde USS New Jersey. (roio: api. LONG BEACH (AFP) - Militaire superioriteit op zee is een nood zaak voor de VS, die "van nature een zeemacht zijn" en waarvan negentig procent van de inter continentale handel over zee plaatsvindt. Dat heeft president Reagan gisteren gezegd in Long Beach bij de ingebruikneming van de "New Yersey", één van de vier pantserschepen uit de Twee de Wereldoorlog die uit de mot- teballen worden gehaald. Volgens Reagan, die een aanzien lijke versterking van de Ameri kaanse Marine heeft bevolen, is dat des te noodzakelijker omdat "de Amerikaanse macht het fun dament is van de veiligheid van de vrije wereld" en omdat de Sowjet-Unie "een machtige ma rine heeft opgebouwd, waarvan het bestaan niet kan worden ge rechtvaardigd door een legitieme noodzaak tot verdediging". De Russische marine is, aldus Rea gan, in tegenstelling tot de Ame rikaanse marine, opgezet voor of fensieve doeleinden om de aan voerlijnen van de vrije wereld af te snijden en ondersteuning op zee van de geallieerden onmoge lijk te maken. Reagan verdedig de de verhoging van het Ameri kaanse defensiebudget en zei dat de VS geen andere keus hebben omdat de Sowjet-Unie de ont spanning gebruikt om "een veel omvattend militariseringspro gramma" te starten. "Geconfron teerd met de ontwikkeling van wapens met immense vernieti gingskracht, kunnen we niet an ders dan de defensiekracht handhaven", aldus Reagan. De Amerikaanse president riep de Amerikaanse ontwapenings voorstellen in herinnering zon der overigens de recente voor stellen van de Russische leider Andropov te memoreren. De "New Yersey" die gisteren in gebruik is genomen en uit 1942 dateert, wordt nu door Ameri kaanse functionarissen als "het modernste oorlogsschip ter we reld" gekwalificeerd. Aan de mo dernisering is ongeveer 325 mil joen dollar uitgegeven. Het schip meet 45.000 ton is 270 meter lang en kan een snelheid van bijna zestig kilometer per uur berei ken. Het schip kan nucleaire ta ken uitvoeren en is uitgerust met 32 "Tomahawk"-kruisraketten en 16 "Harpoon"-raketten voor bestrijding van oppervlaktesche pen. De kanons hebben een be reik van meer dan 35 kilometer. JERUZALEM - Synagoges, huizen en auto's in Tel Aviv zijn de afge lopen dagen door sefardische (Oriëntaalse) joden met haken kruizen besmeurd. Zij protes teerden hiermee tegen het dood schieten van een inwoner van Zuid-Tel Aviv de afgelopen week. De politie schoot toen een sefardische jongeman neer die zich gewapend verzette tegen het slopen van een huis, dat zonder bouwvergunning was neergezet. Dat incident leidde tot grote ver ontwaardiging in deze groten deels oriëntaalse wijk. Want waarom zocht burgemeester La- hat van Tel Aviv uitgerekend een arme. sefardische wijk uit om or de op zaken te stellen, terwijl het in het meer ashkenazische (wes terse) en welgestelder Noord-Tel Aviv waarlyk niet aan illegale bouw ontbreekt. De buurt besloot zich daarom te wreken en besmeurde dé gegoe de middenstandswijk van Noord-Tel Aviv met hakenkrui zen en sneed er autobanden ka pot. Dat heeft vele Israëli's ge schokt, want het hakenkruis is bij uitstek het symbool van anti semitisme, reden waarom zoveel joden naar Israël zijn gekomen teneinde van dat verschijnsel verschoond te blijven. Voor Oriëntaalse joden echter, de sefardiem, ligt dat gevoelsmatig heel anders. De Tweede Wereld oorlog hebben zij niet meege maakt. De jodenvervolgingen van Hitier zeggen hun helemaal niets. Burgemeester Lahat en de politie voor „nazi's" uitschelden als er een dode valt, heeft dan ook geen enkele emotionele be- door Jaap van Wesel tekenis, evenmin als het haken kruis. „De politie gedraagt zich erger dan de nazi's", betekent niet veel meer dan dat de politie zich heel slecht gedraagt. De toenemende culturele kloof tussen sefardische en ashkenazi sche joden is geen nieuw ver schijnsel in Israël. De meerder heid van de Israëlische bevol king, zo langzamerhand 60 pro cent, is sefardisch, afkomstig uit het Midden-Oosten en Noord- Afrika. Maar al vormen zij de meerderheid, als groep worden de sefardiem gedomineerd door de westerse ashkenaziem in alle geledingen van de Israëlische maatschappij. Regering, parle ment en het culturele leven wordt door de ashkenaziem be heerst. Het aantal sefardische studenten aan de universiteiten staat in geen verhouding tot hun aantal in de bevolking. In het le ger zijn officieren veelal ashke naziem, terwijl de sefardierrt „ka- nonnenvlees" zijn. Het gaat in de eerste plaats om een cultureel en sociaal conflict, geen economisch conflict. Want materieel en financieel zijn de se fardische joden er veelal niet slecht aan toe, zeker niet slechter dan de ashkenazische joden. Maar omdat het beeld van Israël wordt bepaald door westerse waarden, die hen van oorsprong vreemd zijn, voelen zij zich bijna automatisch ten achter gesteld bij de westerse ashkenazische jo den. Het conflict in Tel Aviv is onmid dellijk door de Israëlische politi ci uitgebuit. Met name de Israëli sche Arbeiderspartij heeft ge sproken van „moord" door de politie. De sefardiem zijn voor het overgrote deel Likoed-stem- mers. De Antiarabische retho- riek van premier Begin spreekt hen aan, evenals Begins tirade tegen de hele wereld, die hun ge voel van eigenwaarde opvijzelt. De rellen in Tel Aviv leken voor de Arbeiderspartij daarom een gunstig moment de regerende Likoed, waartoe ook burgemees ter Lahat van Tel Aviv behoort, in een kwaad daglicht te stellen. Het probleem is niet in Tel Aviv begonnen en zal er ook niet tot een oplossing komen. Het gaat om een heel fundamentele vraag: wat voor samenleving zal een emigrantenland als Israël uitein delijk worden? Een westers geo riënteerd land met een op wes terse waarden geschoolde top laag, of een land dat zich in het Midden-Oosten assimileert, met de sefardiem als dominante fac tor? Een vraag waar de toekomst antwoord op zal geven, met als paradox dat de culturele „assimi latie" in het Midden-Oosten de vredeskans tussen Israël en zijn Arabische buren eerder zal ver kleinen. Want de sefardiem, die de Arabische cultuur van nabij kennen, zijn veel meer vervuld van antiarabische gevoelens dan de westerse joden, die daar veel al objectiever tegenover staan. „De agenda is be sproken en er is vooruitgang geboekt". Dat was alles wat de Israëlische, Libanese en Amerikaanse delegaties dins dag na de eerste dag van de onderhandelingen gezamen lijk konden verklaren in Chalde nabij Beiroet. Op de openingsbijeenkomst waren fundamentele verschillen aan het licht gekomen. De volgende bijenkomst is mor gen in Kinat Shmone in Noord-Israël. De discussie tussen de Libane se en Israëlische delegaties, met de Amerikanen in een min of meer neutrale positie, wordt in het openbaar door middel van een heel subtiel juridisch steekspel uitge vochten. Antoine Fatal, de Libanese delegatieleider, gaf te kennen dat de zaak eigen lijk heel eenvoudig is: Israël wil officieel een eind maken aan de staat van oorlog? Dat is overbodig, want Libanon en Israël zijn niet in oorlog met elkaar. door Jaap van Wesel In 1949 is er een wapenstil standsovereenkomst geslo ten. Die heeft een einde ge maakt aan de staat van oor log. Wat er nu nog te doen staat, is louter een procedure le zaak: de terugtrekking van de Israëlische troepen uit Li banon regelen. Een vredes verdrag met Israël is uitgeslo ten, aldus Fatal, want Liba non kan geen initiatieven ne men die vooruitlopen op dat gene wat andere Arabische landen doen. De Arabische publieke opinie kan dus tevreden zijn. En tot slot voegt Fatal er als het wa re en passant nog aan toe: Als de Israëli's dat willen, kan er ook over „andere" zaken ge sproken worden. Want zo'n wapenstilstand kan natuur lijk altijd „aangevuld" wor den. Een mogelijke opening dus voor de Israëlische poli tieke wensen, zoals een open grens, handel en toerisme. De Libanezen komen op die manier tot het volgende agendavoorstel: 1) terugtrek king van de Israëlische troe pen; 2) veiligheidsarrange- menten en 3) de toekomstige betrekkingen tussen Israël en Libanon, een wat neutra lere term voor wat de Israëli's „normalisering" noemen. De Israëlische delegatieleider David Kimche was het met zijn Libanese collega oneens wat betreft de staat van oor log: de Zesdaagse Oorlog van 1967 en de Cairo-akkoorden van 1969 hebben de wapen stilstandsovereenkomst van 1949 te niet gedaan. Volgens de Akkoorden van Cairo kreeg de PLO een wettige status in Libanon en kon Li banon dienen als basis voor Palestijnse acties tegen Is raël. De staat van oorlog be staat dus formeel nog steeds, en als eerste agendapunt dient die staat van oorlog dan ook beëindigd te worden. Beëindiging van de staat van oorlog brengt uiteraard een normalisering van de betrek kingen met zich mee tussen beide landen. Als de partijen het daarover eens zijn, moe ten er passende veiligheids- arrangementen getroffen worden, zodat Israël in de toekomst geen vijandige da den vanuit Libanon te vrezen heeft. En pas als dat allemaal geregeld is, kan er over terug trekking van Israëls troepen gesproken worden. Het lijkt op het eerste gezicht dat de partijen radicaal te genover elkaar staan, maar inhoudelijk blijkt dat de me ningsverschillen over de agenda niet onoverbrugbaar zijn. Alleen de volgorde van prioriteiten is tegengesteld en dat kan waarschijnlijk op gelost worden door drie sub- comité's in te stellen, die zich gelijktijdig met de drie vraag stukken bezig gaan houden. Maar achter het procedurele schaakspel gaat natuurlijk de vraag schuil: waar zal dat di plomatieke en juridische steekspel uiteindelijk toe lei den? Krijgt Israël zijn zin en sluiten Libanon en Israël de facto vrede, of zal een nieuw akkoord niet veel meer zijn dan een herhaling van de wa penstilstandsovereenkomst van 1949? Voor Libanon be tekent dat: hoe ver kan de re gering gaan zonder de „natio nale eenheid" in gevaar te brengen en zonder een boy cot van de Arabische wereld te riskeren. Hoe de Libanezen dat dubbele spel gaan spelen, tegelijk Is raël èn de Arabieren tevreden stellen, is in Chalde al direct duidelijk geworden. Want de allereerste vraag die zich op dringt: waarom is Chalde uit gekozen als onderhande lingsoord, een grotendeels verwoest stadje, door Israël bezet, in een hotel dat tussen de ruines staat en inderhaast speciaal voor deze gelegen heid is opgeknapt Was bij voorbeeld Baabde, even ten oosten van Beiroet, waar het presidentiële paleis gelegen is, niet beter geweest? Een plaats waar de Libanese rege ring echt souverein is? Is het geen vernedering voor de Li banese souvereiniteit om in bezet gebied te onderhande len? Een Libanese zegsman vindt de vraag uiterst onaange naam. Want natuurlijk is het een vernedering, maar een vernedering die toevallig po litiek heel goed uitkomt. Het is immers een prachtig alibi ten opzichte van de Arabi sche wereld om juist onder bezetting en onder dwang aan Israël concessies te doen. Zo waren door deze keuze plaats al direct problemen rond het ceremoniële vlagge- betoon opgelost. Want wie kan Libanon ervan beschul digen dat de Israëlische vlag door Israël in bezet gebied wordt gehesen? „Wij hebben niet om deze onderhandelin gen gevraagd, ze zijn ons op gedrongen. De Israëli's zijn sterk, wij zijn zwak. We moe ten wel toegeven", zegt een Libanees journalist, in over eenstemming met de toon van de gehele Libanese pers, van links tot rechts. Het Beach Hotel, waar de on derhandelingen gisteren begon nen. (Foto: AP). En daarmee is meteen de deur geopend tot het doen van po litieke concessies aan Israël „onder dwang", iets waar de Libanezen ook al weer van links tot rechts heel ambiva lent tegenover staan. Want een echt conflict met Israël, daarover is men het eens, be staat er niet. Het is alleen zo vervelend tegnover de Arabi sche wereld, die zo belangrijk is voor de Libanese handels belangen. Natuurlijk, Israël is niet geliefd. Er zijn maar weinigen in Libanon te vin den die geloven dat Israël het met Libanon goed voor heeft. De Israëli's worden gewan trouwd. Maar als het niet an ders kan, dan moeten er in vredesnaam maar zaken ge daan worden. ADVERTENTIE maar dan wel van een ANVC-contactlensspecialist Nieuwe Rijn 62 Leiden 071-124108

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 6