Van petroleumlamp naar windmolen
"Haast maken met aanleg
wielercircuit Roomburg"
Bewoners
LWS eisen
inspraak bij
gemeente
Bouw flats
Diamantlaan
toegestaan
Boek belicht geschiedenis 75 jaar elektriciteit
Honderden
bij kerst-
nachtwake
tegen
atoom
bewapening
Jongen valt
op bierglas
Brand in woning Langestraat
Beuk Touringcars
sluit oudejaar af
met stuntaanbieding
Jongen op
Rapenburg
mishandeld
LEIDEN - By de reorganisatie van
de Leidse Woning Stichting
mooet ernstig rekening worden
gehouden met de verlangens van
de bewoners. Die aanbeveling
geeft de werkgroep 'positie LWS'
(waarin bewoners en medewer
kers van de LWS en mensen van
de Stichting Welzijn) aan de ge
meenteraad. Het rapport van de
werkgroep is vonge week over
handigd aan wethouder Tesse-
laar van volkshuisvesting.
Dat verslag is het resultaat van een
serie vergaderingen met bewo
ners van diverse complexen van
de Leidse Woning Stichting. Be
doeling was daarbij vooral vast
te leggen hoe de inbreng van de
bewoners in het vaststellen van
een meuwe structuur voor de
LWS moet worden geregeld. De
leden van de gemeenteraad
wordt gevraagd "bij hun stand
puntbepaling over de toekomst
van de LWS rekening te houden
met de resultaten van de in
spraak van de huurders".
Ook willen de bewoners by de ver
gadering van de raadscommissie
voor volkshuisvesting hun wen
sen kenbaar maken. Met de reali
sering van die wensen moet bo
vendien niet worden gewacht
voordat de LWS haar nieuwe
structuur heeft gevonden. Ten
slotte pleit de werkgroep 'Positie
LWS' voor meer aandacht voor
informatie aan buitenlandse
huurders.
DEN HAAG, LEIDEN - De ge
meente Leiden mag de 86 flats
aan de Diamantlaan en Robijn-
straat bouwen. De provincie
Zuid-Holland heeft de bezwaren
die buurtbewoners tegen het
plan hadden ingediend van de
hand gewezen.
Gedeputeerde staten, het dagelijks
bestuur van de provincie, vinden
de komst van het flatgebouw
'geen onverantwoorde verdich
ting van de woonwijk'
De bouw is al enkele maanden ge
leden begonnen.
fjLeiden J
LEIDEN - Hoe de tijden zijn veranderd valt
duidelijk op te maken uit de volgende leuzen. De
slogan: 'Wat koopt u voor een stuiver? Genoeg licht
voor een geheelen avond.!', is vervangen door:
'Minder aan? Beter uit! Dag in, dag uit'. Een
verhaal over het gedenkboek 75 jaar elektriciteit in
de Leidse regio, uitgegeven door het Energiebedrijf
Rijnland.
Een lid van de Leidse gemeente
raad moet deze vraag op 9 mei
1895 hebben gesteld: hoe se
rieus was de enquete die de
commissarissen van de gasfa
briek hadden gehouden naar
de belangstelling voor elek
trisch licht? Wat de burge
meester precies heeft geant
woord wordt niet gezegd, wel
dat de vraag naar tevredenheid
werd beantwoord. In elk geval
bevatte het rapport dat enige
tijd later op basis van de en
quete werd uitgebracht een ne
gatieve conclusie.
En pas in 1904 werd er een be
langrijke knoop doorgehakt:
de gemeente Leiden besloot
met 18 tegen 10 stemmen tot
oprichting van een elektrische
centrale. Of de heren commis
sarissen véin de stedelijke gas
fabriek maar voorstellen wil
den indienen?
Volgens het gedenkboek werd
dit positieve besluit voorname
lijk genomen om te kunnen ri
valiseren met de gemeenten
Groningen, Haarlem en Arn
hem die tegelijkertijd de op
richting van centrales overwo
gen. Een jaar later, in 1905 dus,
werd er in elk geval een krediet
van 10.000 gulden beschikbaar
gesteld voor het maken van
plannen.
Weer een jaar later keurde de
raad de bouwplannen goed.
Het kostte de gemeente wel
een rib uit het lijf, die centrale,
want er moest maar liefst
480.000 gulden voor betaald
worden.
Toen de centrale een feit was
moest de klant vanzelfspre
kend 'lekker" worden gemaakt
Dat zal nog heel wat voeten in
aarde hebben gehad en de bur
ger zal dan ook ongetwijfeld
regelmatig zijn bestookt met
teksten in de trant van: Halle
luja-kijk-eens-wat-een-won-
der-die-elektriciteit
Een fraai voorbeeld staat in het
gedenkboek. "Bezie uw gasor-
nament en u zult den verteren-
den invloed der gasverbran-
dingsproducten ten duidelijk
ste zien aangetoond. Let op uw
petroleumlamp en u zult zien
hoe deze zelfs bij de beste ver
zorging verontreinigd is door
petroleumaanslag aan den bui
tenkant, door het doorlekken
van de peer". De boodschap is
duidelijk: het alternatief is:
elektrisch licht!!!
door Wim Brands
Op den duur werd er ook elektri
citeit geleverd aan de zoge
naamde randgemeenten. In
het gedenkboek lezen we hier
over: "De groei van het voor-
zieningsgebied ging hierdoor
overeenkomsten vertonen met
een paddestoelen-kolonie, die
zich eveneens in steeds grotere
kringen uitbreidt".
De winst werd lange tyd door de
gemeente Leiden geïnd. Tot
grote ontevredenheid van de
andere gemeenten natuurlijk.
Op 23 november 1976 werd
echter pas definitief ingestemd
met de regeling waarbij was
bepaald dat de winst onder
Leiden en de buitengemeenten
zou worden verdeeld. Gevolg
van deze ontwikkeling was
ook dat de centrale op 1 januari
'77 officieel van status veran
derde: voortaan sprak men
over het Energiebedrijf Rijn
land; en dat was geen louter
stedelijk bedrijf meer.
Het leukste verhaal van het boek
valt te lezen in het hoofdstuk
distributie van elektriciteit In
de jaren vijftig en zestig kwam
er een hele ommekeer in de
Een foto uit "1907-1982 75 jaar elektriciteit in de Leidse regio": het leggen van kabels in de Breestraat, juli 1907. Dat werk ging
gepaard met kreten als: één-met-een-ruk, en-dan-een-pluk.
werkmethoden, de techniek en
het vervoer. Een logische ont
wikkeling natuurlijk.
Helaas verdwenen de ploegen
van 25 30 man, die kabels in
groeven, hierdoor wel uit het
stadsbeeld. Nooit meer viel de
kreet van Abraham Filippo,
alias Manke Bram, te horen.
Zijn brul, teken dat de spieren
gespannen moesten worden,
ging als volgt: gelijk halen,
één-met-een-ruk, na-bed-met-
de-kruk, allemaal-gelijk-halen,
benen-van-mekaar, trekken-
maar, je-trekt-er-niet-aan, één-
rij-op, één-met-een-ruk, en-
dan-een-pluk.
Wanneer er niet hard genoeg aan
de kabel werd getrokken, om
dat de heren afgeleid werden
door vrouwelyk schoon, wij
zigde de voorman zijn tekst
voor de gelegenheid. "Binnen
enkele ogenblikken waren de
dames verdwenen", meldt het
gedenkboek. Blozend, naar we
mogen aannemen.
De werklieden hadden vroeger
overigens niet bijster veel te
vertellen. Kent de werknemer
tegenwoordig rechten, vroeger
had hij plichten. Artikel veer
tien luidde bijvoorbeeld als
volgt: "De werklieden zijn ver
plicht, zoo noodig, hun mede
werking aan de politie te ver-
leenen. Bij verzet tegen de po
litie zullen de werklieden voor
niet eervol ontslag worden
voorgedragen". Het is jammer
dat het gedenkboek niet meldt
of er ook werknemers zijn ont
slagen, omdat zij tegen agent
zeiden: "Zeg, bekijk het even".
De wind
In deze tijd zijn het niet meer al
leen de leden van de PPR die
erop hameren dat windenergie
een goede alternatieve energie
bron is, ook vertegenwoordi
gers van energiebedrijven zien
tegenwoordig wel een aantal
voordelen.
"De elektriciteitsbedrijven heb
ben in de zeventiger jaren een
tamelijk terughoudend stand
punt ingenomen over wind
energie", valt er in het gedenk
boek te lezen. De reden die
daarvoor wordt aangevoerd:
"De wind heeft een nogal wi
spelturig karakter".
Dat standpunt is veranderd, ge
tuige de zinnen: "Naar het zich
laat aanzien zullen tegen het
jaar 2000 grote windenergie
parken bestaan die een belang
rijk aandeel zullen hebben in
de behoefte aan elektriciteit.
Waarschijnlijk zal ook een aan
tal energie-opslagsystemen in
bedrijf zijn". Nog even wach
ten dus en we kunnen wel de
gelijk van de wind leven.
LEIDEN - Honderden mensen
hebben (een deel van) de nacht
van vrijdag op zaterdag doorge
bracht op het Stadhuisplein.
Daar werd van elf uur 's avonds
tot elf uur 's ochtends een kerst-
nachtwake tegen atoomwapens
gehouden. Het initiatief hiertoe
was uitgegaan van het comité
"Tegen Atoomtaken Valken
burg".
Om elf uur had zich een honderd-
koppige menigte op het plein
verzameld rond drie vuur korven.
Een aantal dat aanzienlijk werd
uitgebreid toen de dienst van de
Leidse Studentenekklesia in de
Hooglandse kerk uitging. De
kerkgangers hielden een stille
tocht van de Hooglandsekerk-
gracht naar het Stadhuisplein,
waar ze zich bij de kerstnachtwa-
ke voegden. Gezeten op stro,
voorzien van soep, koffie en cho
colademelk en luisterend naar
muziek hielden de demonstran
ten zich warm. In de loop van de
nacht knutselden ze een vredes-
monument in elkaar, dat waar
schijnlijk aan B en W van Leiden
zal worden aangeboden, verge
zeld van de oproep om Leiden
vrij van kernwapens te houden.
De meeste deelnemers aan de wa
ke zochten na enkele uren liever
hun eigen bed op, maar aan het
einde, elf uur zaterdagochtend,,
was toch nog een veertigtal de
monstranten aanwezig.
Het comité "Tegen Atoomtaken
Valkenburg" (dat met name actie
voert tegen de atoomtaken van
de marinevliegbasis in Valken
burg) werkt inmiddels aan de
voorbereiding van de jaarlijkse
demonstratieve fietstocht tegen
atoomwapens, die begin juni zal
worden gehouden.
LEIDEN - Een 17-jarige jongen
uit Leiderdorp is zaterdagnacht
omstreeks twee uur in de dan
cing de Koets-o-theek gestrui
keld en met zijn gezicht op een
bierglas gevallen. Het glas sneed
zijn wang doormidden. De jon
gen werd overgebracht naar het
Academisch Ziekenhuis in Lei
den.
Swift en Stichting Meerburg:
LEIDEN - Er moet nu maar eens
haast gemaakt worden met de
aanleg van een park en een wie
lercircuit op en rond de voorma
lige vuilnisbelt in Roomburg.
Dat is de mening van de wieler
vereniging Swift en de Stichting
Meerburg.
De sportclub en het wijkcomité
hebben op initiatief van CDA-
raadslid Biegstraten hierover
een brief geschreven aan B en W.
Gezamenlijk hebben zij een plan
gemaakt om de aanleg van park
en circuit te bespoedigen.
Van belang is vooral de wens van
de wielervereniging om het 1400
meter lange parcours te bestra
ten. Dat maakt de wedstrijden
wel zwaarder, maar dat vindt de
club juist aantrekkelijk. In de
oorspronkelijke plannen werd
uitgegaan van een grotendeels
geasfalteerd parcours.
De CDA-fractie bedacht dat er een
hele berg klinkers van de ge
meente ligt opgeslagen' en dat er
de komende tijd opnieuw vele
duizenden straatstenen beschik
baar komen als onder meer de
Schiphollaan en de Vondellaan
worden geasfalteerd.
Als die straatstenen nu eens direct
bij de vuilstort in Roomburg
worden gedeponeerd, dan wor
den materiaal- en transportkos
ten uitgespaard. Het financiële
tekort dat de aanleg van park en
circuit tot nu toe heeft dwars ge
zeten, zou dan in één klap zijn
weggewerkt, aldus Biegstraten.
Met name wielervereniging Swift
is het wachten beu. "Het plan is
ons bijna vier jaar geleden bij
ons zestigjarig jubileum door de
wethouders aangeboden. We
hebben het gevoel dat we aan het
lijntje worden gehouden", aldus
bestuurslid Hoogstraten van
Swift.
De club ziet voldoende mogelijk
heden om het circuit zonder al te
veel kosten bereikbaar te maken,
bijvoorbeeld via het fietspad
naar Zoeterwoude. Ook het wijk
comité wil dat er nu snel wat ge
beurt. De indruk bestaat dat de
kostenraming van de gemeente
wat aan de ruime kant is.
Raadslid Biegstraten wijst op de
nota 'Zicht op Werk' (het banen
plan van de gemeente Leiden),
waarin staat dat het project zou
kunnen worden ingediend bij
het ministerie van Sociale Zaken
in het kader van de zogeheten
werkverniimende maatregelen.
Het rijk vergoedt in dat geval de
loonkosten van het project.
De CDA-fractie wil dat het plan
voor park en wielercircuit zo
spoedig mogelijk wordt inge
diend. Het zou zestien personen
een jaar aan werk helpen. "Het is
een uniek project, dat niet in het
vergeetboek mag raken. Op deze
manier willen wij het nog eens
onder de aandacht brengen", al
dus Biegstraten.
Het CDA-raadslid zegt er geen po
litieke kwestie van te willen ma
ken. "Het is een vriendelijk aan
bod. Wij hebben het plan opge
pakt, maar net zo goed had elke
andere fractie dat kunnen doen".
Procedurele problemen zien de
plannenmakers niet. Het be
stemmingsplan Roomburg is
weliswaar nog niet door de pro
vincie, laat staan door de Kroon,
goedgekeurd, maar tegen dit on
derdeel van het bestemmings
plan zijn nauwelijks bezwaren
ingebracht, meent wijkbewoner
Voorhorst.
"Bovendien is voor de aanleg geen
vergunning vereist", aldus Voor
horst "Alleen voor het clubge
bouw van Swift". En het Swift-
bestuur wil desnoods genoegen
nemen met een noodoplossing
door bijvoorbeeld een caravan te
plaatsen. "Als er maar eens wat
gebeurt", zegt men eenstemmig.
Sport en spel
Sportschool Ko-Bushido houdt
dinsdag voor de jeugd van
vier tot en met dertien jaar
een sport- en speldag in de
gymzaal aan het Regenboog
pad in de Merenwijk. Het ligt
in de bedoeling in teamver
band tien sporten of spelletjes
te doen, die zijn verdeeld over
een parcours. Deelnemers
worden verdeeld in drie leef
tijdscategorieën die op de vol
gende tijdstippen in de zaal
terecht kunnen 4-6 jaar van
half tien tot half twaalf; 7-9
jaar van twaalf tot twee; 10-
13 jaar van drie tot vijf uur.
Kinderfilms
Het programma van de kinder-
filmmiddag van K&O be
staat woensdag geheel uit te
kenfilms. Supermuis, Woody
Woodpecker en andere strip
figuren zullen allerlei auon-
turen beleven. Aanvang half
drie. K&O is gevestigd op de
Oude Vest 45.
LEIDEN - Een uitslaande brand heeft gisteravond een woning aan de
Langestraat volledig in as gelegd. De bewoner, een 50-jange alleenwo
nende man, heeft zichzelf by de politie aangegeven wegens brandstich-
De* brand brak even na tien uur uit. De brandweer, die een uur nodig had
om de brand te blussen, trof in de woning een jerrycan met benzine
aan. De bewoner verscheen kort daarop aan het pobtiebureau met de
mededeling dat hy de brand had aangestoken. De man zou volgens de
politie moeilijkheden hebben. Wat precies het motief van de brand
stichting is, was vanmorgen nog onduidelijk. Op de foto het verwoeste
interieur.
ADVERTENTIE
Televisieopnamen van de Jan Blaaser t.v.-
show op woensdag 29 december erVof
donderdag 30 december In theater *t
Spant te Bussum.
Vervoer per luxe touringcar.
Vertrek 18 00 uur, Leiden slation
(busperron N).
En overige opstapplaatsen.
Retour circa 23.00 uur
prijs f 7,50
per persoon inclusief vervoer,
entree en koffie.
Telefonisch opgeven bij Beuk Touringcars,
01719-10100 lol 21.00 uur heden en gedu
rende kantoorhjden (van 09.00-18.00 uur) op
dinsdag en woensdag.
LEIDEN - Op Tweede Kerstdag
werd een 34-jange Leidenaar op
het Rapenburg zonder enige aan
leiding door twee knapen op een
brommer de pas afgesneden, van
zyn flets getrokken en geslagen
Zijn flets werd vervolgens in het
water gegooid, waarna de jon
gens er vandoor gingen.
LEIDEN - De politie heeft giste
ren ongeveer honderd kerstbo-
men in beslag genomen, die de
jeugd had verzameld in de Me
loenstraat en omgeving De ge
meentelijke reinigingsdienst
heeft zich over de bomen ont
fermd.
Een meisje tokkelt op een gitaar, anderen zitten met haar op het stro en omstanders luisteren. Beeld
kerstnachtwake op het Stadhuisplein.
