Artur Rubinstein: pianovirtuoos en levensgenieter Cellist Tibor de Machula (70) overleden Verzorgd kerst concert in Hartebrugkerk C fclNSDAG 21 DECEMBER 1982 ENEVE/PARIJS (GPDIAFPIUPJ) - Artur Rubin stein is niet meer. De vertolker van het romantisch Ipianorepertoire overleed gisteravond op 95-jarige leeftijd in zijn woning in Geneve. De Pools-Ameri- kaanse levensgenieter en talenkenner, die vooral [faam verwierf als bewonderaar van Chopin, Schu mann, Rachmaninoff en Tsjaikawski, stierf naar al le waarschijnlijk als gevolg van een longontsteking na een korte ziekte. Hij zou op 28 januari 96 jaar \zijn geworden. Irtur Rubinstein, die de vorige eeuw in Polen werd geboren en al spoedig als een muzikaal wonderkind werd beschouwd, beeindigde zijn pianistische loop baan zes jaar geleden wegens zijn sterk verminder- uk gezichtsvermogen. Hij voltooide in die periode het tweede deel van zijn memoires. Rubinstein scheidde in 1980 van de vrouw met wie 48 jaar getrouwd Hij laat behalve haar twee zoons en twee dochters Als vertolker van Chopin vond hij in de tweede helft van deze eeuw alleen in Vladimir Horowitz een gro te rivaal. Rubinstein werd overigens ook bejubeld wanneer hij werken van Brahms, Schubert, Beetho ven, Liszt, Ravel, De Falla, Albeniz en Debussy speel de. 'Ik wil risico's nemen, durven...op die wijze kan de muziek opnieuw tot leven komen, want het is als de liefde: de daad is altijd dezelfde maar elke keer is het toch weer anders' is een bekende uitspraak van de nu overleden Artur Rubinstein was een pianist, wiens beroemd- heid niet alleen te danken was aan zijn pianospel maar ook aan zijn per soonlijkheid en zijn doen en laten buiten de muziek De pianist werd geboren in het Poolse Lódz. Zijn talent werd snel ontdekt en zijn loopbaan be gon toen hij twaalf jaar was. In Berlijn speelde hij zijn eerste concert met een orkest onder lei ding van de beroemde violist en dirigent Joachim. Rubinstein rondde zijn studie af bij een andere beroemde pianist, Paderewski. Toen die hem niets meer kon leren, lag de wereld voor hem open. Twintig jaar oud maakte hij zijn eerste tournee naar het land dat hij later als zijn vaderland zou verkiezen: de Verenigde Staten. Sinds 1946 heeft hy ook een Amerikaans paspoort. Die eerste reis werd een fiasco. De pers noemde hem een pianist die geen beginneling meer was maar ook geen volwassene. Terug in Europa ging het niet veel beter. Het kwam zelfs zo ver dat hy een poging tot zelfmoord deed, maar gebruikte daar wel een zo oude riem voor dat die zijn gewicht niet kon dragen. Na een paar jaar ging het iets beter. In London werd hij een veelgevraagde sa lonpianist. In de Eerste Wereldoorlog verdien de hij de kost in Parijs door als vertaler op te treden voor de geallieerden. Dank zij een be vriend sergeant werd hy geintro- duceerd bij een rijke muzieklief hebster. Die vond dat hy maar eens naar Spanje moest gaan. Voor die reis waren valse papie ren noodzakelijk, maar daar kon deze vrouwelijke mecenas wel aan komen via een vriendin die de maitresse van de Russische ambassadeur was. Zo verliep de romantische aanzet tot zyn grootse carrière. Rubinstein had zich naar de top ge werkt. Zijn Parijse periode •wordt gekenmerkt door veel geld verdienen en veel geld uit geven. Kroegtochten met com ponisten als Poulenc en Mil- haud, drinkgelagen met Cocteau en Picasso, verfijnde diners en dan natuurlijk de muziek. Een goed maar zwaar leven waar Ru binstein altijd de beste herinne ringen aan heeft gehad. In 1926 leerde hij Aniela, de beeld schone toen 17-jarige dochter van de Poolse dirigent Mlynarski kennen. Na een relatie van zes jaar trouwden ze met elkaar. Ze kregen vier kinderen. Artur Rubinstein, een pianist die uit een school stamt waaraan na men als Liszt en zelfs Beethoven - in rechte lijn - verbonden zijn. Een pianist die niet alleen goed piano speelde maar-ook de ele menten er omheen wist uit te buiten. Zoals ook Liszt wist wat show brengen was en zoals ook Beethoven heel goed wist welke blik hy tijdens zijn spel in zyn ogen moest leggen om succes te hebben by zijn toehoorders. Rubinstein speelde de pianopartij van de film „I always loved you" en was op zijn eigen feesten ook een onderhoudend barpianist. Over zijn serieuze spel behoeft hier niets meer gezegd te wor den. Zeer vele van zijn interpre taties zyn niet te verbeteren en gelukkig op platen vastgelegd. RCA heeft zijn „huispianist" zeer veel schijven vol laten spelen en daar mag men blij om zijn, want de miljoenen liefhebbers van zijn spel moeten nu uitsluitend daar op teren. En op de herinneringen aan een man, een levenskunste naar van de eerste orde, een groots pianist en een gaaf vertel ler, vooral van dat wat voor hem vroeger was. Verhalen die bij voorbeeld begonnen met: „Toen ik Brahms tegenkwam...." ABCOUDE (GPD) - De bekende cellist Tibor de Machula is in zijn woonplaats Abcoude zaterdag nacht plotseling overleden. De 70 jaar geworden musicus heeft tot aan zijn pensionering, nu vyf jaar geleden, ruim 30 jaar in het Concertgebouworkest gespeeld. Het grootste deel van deze perio de was hy eerste cellist, samen met Jean Decroos. Twee dagen voor zijn plotselinge dood woon de Tibor nog een concert by van 'zijn' orkest in Amsterdam. De begrafenis heeft vandaag in stilte plaatsgehad. Tibor de Machula gold in ons land als 'de Krebbers onder de cellis ten', Hy speelde veel kamermu ziek van diverse componisten als Brahms, Dvorak en Beethoven. Nagenoeg alle bekende Neder landse cellisten hebben onder zijn hoede de moeilijke weg naar de professionele orkesten en de concertpodia gevonden. De Machula die officier in de orde van Oranje Nassau was, gold als een vermaard muziekpedagoog. Toch is zijn bekendheid niet overal in het buitenland doorge drongen. Als solo-cellist maakte hij wel diverse concertreizen door Scandinavische landen. Ti bor de Machula werd op 30 juni 1912 in Hongarije geboren. Het grootste deel van zijn leven woonde en werkte hij in Neder land. la Archieffoto van Tibor de Machu- LEIDEN - In een ttijlvol ver sierde 'Hartebltrgkerk' werd gisteravond een kerstconcert gegeven door het eigen ge mengde koor 'St Caecilia' Aan dit concert werkte de diri gent-organist Jan Schmitz. de sopraan Anja van Wijk en de fluitist Thijs van Leer mee Het geheel stond onder lei ding van René Verhoeff De begeleiding werd verzorgd door het Toonkunstorkest Lei den. Op het programma stonden maar liefst achttien werken, die zeer uiteenlopend waren. Na de samenzang 'Komt al len tesamen' zong het koor 'Resonet in Laudibus' van J. Handl Het heeft een mooie homogene klank die een opge wekt en enthousiast resultaat af- De organist Jan Schmitz ver tolkte met Choraal 'Nun komm der heiden Heiland' .met een fraaie registratie. Thijs van Leer was in ver schillende composities te ho ren, zoals in het Sicxliano van J.S. Bach, waarbij zijn fraaie toon opvallend was. Jammer dat het orkest niet helemaal m hetzelfde tempo begeleidde Het samenspel tussen orkest en fluit verliep zeer soepel in 'Air* uit de suite nr. 3 in d groot eveneens van J.S. Bach. Het Toonkunstorkest Leiden is zeer gediciplineerd en heeft een fraaie klankkleur. De sopraan Anja van Wijk zong 'Mary had a baby' be werkt door R. van Otterloo schitterend, haar warme stem kwam in deze compositie vol ledig uit zijn recht. Als afslui ting werd het "Gloria" uit de messe in g groot van Fr. Schu bert gezongen CAECILE HOUTMAN Bioscopen J LEIDEN LUXOR, 121239. "Annie", a.l. Dag.: 14.30,19.00 en 21.30 uur, zo.: 14.00,16.30, 19.00 en 21.30 uur. LIDO 1,124130. "E. T.". a.l. Dag.: 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.: 14.30,16.45,19.00 en 21.15 uur. LIDO II, 124130. "De boezemvriend", a.l. Dag.: 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.: 14.30, 16.45, 19.00 en 21.15 uur. LIDO III, 124130. "Poltergeist", 16 jaar. Dag.: 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo.: 14.30, 16.45,19.00 en 21.15 uur. LIDO IV, 124130. "Het geheim van de nimh", a.l. Dag.: 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.. 14.30,16.45, 19.00 en 21.15 uur. STUDIO, 133210. "De boezemvriend", a.l. Dag.: 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo.: 14.30, 16.45, 19.00 en 21.15 uur. TRIANON, 123875. "Slapstick", a.l. Dag.: 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo.: 14.15, 16.30,19.00 en 21.15 uur. REX, 125414. "Bruisende brunettes", 16 jaar. Dag. 14.30,19.00 en 21.15 uur. Nachtvoorstelling: "Jeugdig speel goed". 16 jaar. Vr.: 23.30 uur. ALPHEN AAN DEN RUN (voor reserveringen: 01720-20800) EUROCINEMA I en II "E. T. a.l. Dag.: 13.30.18.30 en 21.00 uur, zo.: 13.30,16.00, 18.30 en 21.00 uur. Nachtvoorstelling I en II: "Jaws I" en "E. T.", 16 jaar. Za.: 24.00 uur. EUROCINEMA III. "De boezem- vriend", a.l. Dag.: 13.30, 18.45 en 21.15 uur, zo.: 13.45. 16.15, 18.45 en 21.15 uur. Nachtvoorstelling: "Paspoort naar het pornoparadijs". 18 jaar. Za.: 24.00 uur. EUROCINEMA IV. "Poltergeist", 16 jaar. Dag.: 18.45 en 21.15 uur, do., vr., ma. en di. ook: 13.30 uur, zo.: 16.15,18.45 en 21.15 uur. Kindermatinee: "Pinokkio", a.l. Za., zo. en wo.: 13.45 uur. Nachtvoorstelling: "Poltergeist", 16 jaar. Za.: 24.00 uur. VOORSCHOTEN (voor reserveringen 01717-4354) GREENWAY. "Monty Python's life of Brian", 16 jaar. Do.: 20.30 uur, vr. en za.: 21.30 uur, ma. t/m wo.: 21.00 uur. "Honky Tonk Freeway", a.l. Vr.: 19.30 uur, za.: 15.45 en 19.30 uur, zo.: 15.45 en 18.30 uur, ma. t/m wo. 15.45 en 19.00 uur. Kindermatinee: "Billy Turf, haantje de voorste", ai. Za. t/m wo.: 14.00 uur. KATWIJK (voor reserveringen 01718-74075) CITY 1. "Megaforce", a.l. Do.: 14.45 en 20.00 uur, vr.. za. en zo.: 14.45, 18.45 en 21.15 uur, ma. en di.: 20.00 uur, wo.: 14.45 en 20.00 uur. CITY 2. "Invasion of the bodysnat- chers", a.l. Zelfde tijden als City 1. CITY 3. "Monty Python and the Holy Grail", 12 jaar. Zelfde tijden als City 1. CITY 4. "Inside Jennifer Welsh". 18 jaar. Do.: 14.45 en 20.00 uur, vr.. 14.45, 18.45 en 21.15 uur. "The Wall", a l. Za.: 18.45 en 21.15 uur, zo.: 14 45.18.45 en 21.15 uur. ma., di. en wo.: 20.00 uur. Kindermatinee: "Sjors en Sjimmie en de toverring". Za. en wo.: 14.30 uur. fExposities J Oegstgeest - Kunstcentrum Lange- vaart, expositie An Biesot, Ton de Bruin Marianne Koster, Fanny Mazure, tot 4/1, di t/m vr van 13.30-17.30 uur, vr 19-21 uur en za van 12-17 uur. Museum Boerhave - Tentoonstelling over An toni van Leeuwenhoek, tot 1/5, ma t/m za van 10-16 uur en zo van 13-16 Galerie Van der Vlist - Botermarkt 3, "Kunst als geschenk", Willy Belinfante pastels en grafiek; Machteld Hooyen gouaches, Denkor tekeningen, nov en di. t/m z 110-17 i Openbare Bibliotheek - Nieuwstraat 4, tentoonstelling "Jaarfeesten" gemaakt door de Rudolf Steinerschool, ma., woe., do. 10-20.30 uur. di., vr. 10-17.30 uur, za. 10-13 uur. tot 1/1. de Kieviet, kant- na Stok-van Es n 15-19 uur (beh. Scheepvaart Scheepvaartinformatie over de grote en kleine vaart kunt u van maandag tot en met vrijdag telefonisch ver krijgen vla nummer 071-144941, toestel 218. Bel len tussen 9 en 12 uur. Art-tea House Oude Rijn - Stille Mare 4, expositie symbolische poppen Renee van Lint, tot 15/12, di t/m za 10-19 uur, do van 10-21 uur zo van 11-18 uur, ma 12-18 uur. Lakenhal - Leidse Atliers III: Krijn Giezen, Fer Hakkaart en Frans de Wit, tot 2/1, De Bange Duivel - Rijndijkstraat 4, ex positie van Lydia Luyten, wandkleden en aquarellen, Pol Jong, etsen en teke ningen, Arthur Puts, linosneden, tot 24/ 12, dag. 13-17 uur. Rijksmuseum voor Volkenkunde - ten toonstelling van Japanse prentkunst, tot 9/1, ma t/m za van 10-17 uur, zo en feestdagen van 13-17 uur. Wassenaar - Auberg» borduursels van E (EVE), tot 7/1, 9-12 ma.). Galerie Fenex - Botermarkt 26, foto's van Han Rotteveel; etsen van Twan Hendriks, tot 20/12. Stadhuis - foto-impressie van het pop festival gehouden in het Van der Werff- park, van de groep Reflex '82, t/m 19/12, LEIDERDORP - Muzenhof, wandkle- den van Marja van der Zee-de Leau, 24/ 12 tot Vm vr- van 14-22 uur en Ziekenhuizen Bezoekuren St. Emabeth-Ziekenhuis: hoofdverpleegkundige specia- Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones- senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis) Bezoekuren ziekenhuizen Diaconessenhuis - doorlopende be zoektijd van 16.00 uur tot 20.00 uur; met uitzondering van: - de kinder- en jongerenafdeling: dage lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur - de afdeling intensieve zorg: uitslui tend'na overleg met het hoofd van de afdeling. Sport medisch Advies Centrum: Blessurespreekuur: Elisabethzieken- huis Leiderdorp, 's maandags van 19.30- 20.30 uur. Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45 en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd: dage lijks van 11.15-12.00 uur, van 14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: dagelijks van 11.15- 12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 Kinderaldeling: dagelijks van 15.00- 18.30 uur. Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00- 19.30 uur. Intensieve verpleging: dagelijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur. Academisch ziekenhuis Tel. 269111 Voor alle patiënten (behalve kinderen) zijn de bezoekuren als volgt: le kaarten verstrekken. Bezoektijden Kinderkliniek: Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-19.00 Bezoektijden kinderafdelingen: Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.00 uur. (Alleen voor ouders van kinderen karf er een afwijkende tijd afgesproken worden met de hoofdverpleegkundige). Afphen aan den Rfjn ^O'lieUW: Elke dag: 14.15-15.00 uur en 16.30-19.30 Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.00-19.00 uur Praematurenafdeling dagelijks van 14.30-14.45 uur en van 18.30-18.45 uur. Bezoek aan ernstige patiënten middags 14.30-15.15 11.00-11.30 uur. Extra bezoek voor va ders op de kraamafdeling: 's avonds 19.30-20.30 uur. Kinderafdeling 's mid dags 14.30-15.30 uur, 's middags alleen voor ouders 14.30-18.30 uur Geluidshinder Schiphol Klachten over geluidshinder van vlieg verkeer van en naar Schiphol kunnen dag en nacht worden gemeld bij het in formatiecentrum Geluidshinder Schip hol (tel: 020-175000). 21 december 1982 Honderd jaar geleden stond in de krant Den Eersten Kerstdag zal het 25 jaren zijn, dat mej. de wedu we L. J van Dorsten, geb. Kli- kee, onafgebroken als stoelen- zetster in de Hooglandsche Kerk te Leiden werkzaam is Gedurende dien tijd nam zij met liefde en vol ijver hare wel is waar nederige betrekking waar en menigeen zal zij gedu rende die reeks van jaren aan "een goede plaats vlak vóór den domineegeholpen hebben. waarvoor men haar reeds in stilte bedankte. Daarom zal het haar zeker op dezen dag met aan blijken van belangstelling ontbreken en zal hare woning in het hofje van Jan de Later, lste Binneni>estgracht bij de - Als bewijs dat de laatste c gunstige jaren voor den land bouwenden stand invloed uit oefenen op de koopprijzen der landerijen, kan het navolgende vermeld worden. Een woning met ruim 37 hectaren bouw-, wei- en hooiland onder de ge meente Zoelermeer gelegen, vóór eenige jaren f 1800 per hec tare kunnende opbrengen, is he den m publieke veiling ver kocht voor ongeveer f 1300 per hectare - Tegen een timmermans knecht heeft de politie te Haar lem proces-verbaal opgemaakt wegens het verkoopen van ster ken drank in het klein zonder de vereischte verpunnmp. Se dert eenigen tijd bracht hij ster ken drank mede op zijn werk en verkocht dien aan zijn kamera den voor 5 cents per borrel Vyf*tg jaar geleden (Adv Voor 76 cent leivn-n unj tijdens onze Opruiming 100 prachtige moderne visitekaar ten met 100 prima helderu itte enveloppen, bedrukt met uw naam Keus uit 100 lettersoor ten Van Kloeten, Breestraat 52, Leiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 19