kampt met
-groot tekort aan
^sperma-donoren
Van vijfentwintig meter een
pingpongballetje doorklieven
Ambtenaren leveren
in voor behoud werk
Lok-directeur vut in
Mevrouw
M. Pikaar
101 jaar
hocuram
let forestier
6/1 Ues gebeurt onder strikte geheimhouding
de 2 JL
V I
'.SlEIDEN - Hoe kom je aan mannen die bereid zijn hun zaad af te staan? Met deze vraag
Lv worstelt een team in het Academisch Ziekenhuis Leiden, dat zich bezighoudt met de
fon problemen van kinderloosheid. Er zijn op dit moment veel te weinig mannen om als
!U- sperma-donor te kunnen optreden voor ongewild kinderloze paren.
ZATERDAG 18 DECEMBER 1982
Overeenkomst met gemeente
a,.In Engeland en Amerika kijkt nie-
8. mand meer op als je zegt: ik ben
sperma-donor. Tenminste, als je
de spotjes op televisie en de arti
kelen in bladen mag geloven.
Het volgende is regelmatig te le-
UVJ zen in het tijdschrift 'Play-GnT:
"Dit is meneer Jackson: hij is
eit econoom, rijdt paard, houdt van
lekker eten en is sperma-donor".
De Engelse televisie heeft een
spotje, waarin twee mannen el
kaar trots vertellen donor te zijn:
haj de een geeft bloed, de ander
zaad. Het lijkt een gewone zaak.
3o; In Nederland is het dat nog niet. Er
!si-' wordt misschien wel over ge-
praat, thuis of op het werk, in een
wat lacherige sfeer, met neerge-
slagen ogen, maar daadwerkelijk
meedoen is er niet bij. Er staan
op het moment veertig donoren
ingeschreven. Te weinig om aan
de groeiende stroom aanvragen
te kunnen voldoen, omdat een
donor maar een beperkte tijd aan
1 de zaadbank verbonden kan zijn.
a( Er zijn dus steeds nieuwe man
nen nodig.
In onze samenleving hebben onder
e andere verbeterde anticonceptie
methoden het mogelijk gemaakt,
als paar te beslissen om wel of
door
Saskia Stoelinga
géén kinderen te krijgen. Er is
echter een grote groep (10%) van
de Nederlandse paren voor wie
in praktijk deze keuze niet be
staat omdat ze ongewild kinder
loos zijn.
Dat kan verschillende oorzaken
hebben. De man kan onvrucht
baar zijn of de vrouw (en dat
komt ongeveer even vaak voor)
of beiden kunnen een vermin
derde vruchtbaarheid hebben.
Bij een klein gedeelte wordt
noch bij de man noch bij de
vrouw een oorzaak gevonden.
Zorgvuldig
Wanneer de man onvruchtbaar is,
zijn er medisch niet zo veel mo
gelijkheden om deze vruchtbaar
heid te bewerkstelligen. Paren
die met deze realiteit moeten le
ven aanvaarden soms de kinder
loosheid, anderen gaan over tot
adoptie of verzoeken om Kunst
matige Inseminatie met Donor-
spërma (K.I.D.).
Hiermee wordt bedoeld: het door
de medicus inbrengen van sper
ma bij de vrouw met als doel een
zwangerschap te bewerkstelli
gen.
De donor staat zijn zaad tegen een
geringe vergoeding af. Hij krijgt
de toezegging dat zijn zaad alleen
voor KID zal worden gebruikt en
dat men er met de grootst moge
lijke voorzichtigheid en zorgvul
digheid mee zal omspringen. Om
de eigen kinderen van de donor
en de kinderen, die uit zijn zaad
ontstaan, te behoeden voor een
ongeweten huwelijk met een half
zusje of broertje wordt zijn zaad
maar voor een beperkt aantal
zwangerschappen gebruikt. Om
die reden mag een donor niet
langer dan anderhalf jaar onge
veer eenmaal in de maand geven.
Het zaad wordt in de kliniek zo
snel mogelijk ingevroren, nadat
het door de man is geprodu
ceerd. Omdat invriezing van in
vloed is op het zaad moeten er
hoge eisen worden gesteld aan
de vruchtbaarheidsgraad. Het
zaad moet het invriezen kunnen
verdragen. Mannen tussen de
achttien en de vijftig jaar hebben
de beste kansen om deze criteria
Het sperma wordt opgeslagen in rietjes waar een kwart milliliter in
gaat. In een speciale ton met vloeibare stikstof van —196 graden Celsius
kan het zaad ongeveer vijfjaar worden goed gehouden. Per bevruchting
wordt de inhoud van twee of drie ontdooide rietjes gebruikt.
Dokter Gerda van Dijk, verbonden
aan het AZL en nauw betrokken
bij de problemen rond kinder
loosheid, begrijpt dat uitstekend.
"Het is een beladen onderwerp.
Je kunt mannen niet zomaar
over de streep trekken. Dat heeft
direct te maken met ons idee
over het vaderschap. Een kind
moet van jezelf zijn. Je wordt
voor flutvent uitgemaakt als je
dat niet kan. Aan de andere kant
te doorstaan. Daarnaast moet de
donor gezond zijn en geen erfelij
ke ziekten in de familie hebben.
Emotioneel
Dit is - in het kort - het verhaal.
Maar, emotioneel komt er nog
wel wat meer bij kijken. Voor de
meeste donoren is het niet een
kwestie van gewoon doen. Al- Gelijkenis
leen in een kamertje op afroep
zaad opvangen voor 'het goede
doel', dat is niet iets wat iedere
man kan of wil.
is het voor de vrouwen die ont
vangen ook een heel emotioneel
gebeuren".
Gerda van Dijk maakt het dage
lijks mee: het verdriet bij kinder
loze echtparen is groot. Het komt
voor dat huwelijken stranden
omdat vrouwen en mannen het
niet kunnen verwerken dat ze
onvruchtbaar zijn.
Wat te denken van de opmerking:
het hoeft toch niet via KID? Je
kunt als vrouw toch ook in over
leg met je partner vreemd gaan?
Gerda van Dijk: Dat moet ie
dereen maar voor zichzelf uitma
ken. Er zijn veel mensen die dat
niet kunnen. Zij willen volstrek
te anonimiteit. Bij ons weten do
noren en ontvangers helemaal
niets van elkaar. Alles gebeurt
onder strikte geheimhouding".
LEIDEN - De gemeente en de
ambtenarenbonden hebben gis
termiddag een arbeidsplaatsen-
overeenkomst gesloten. Wethou
der Fase van economische zaken
namens de gemeente en de heren
De Jong. Balt en Van Giffen res
pectievelijk namens de bonden
Abva/Kabo, CFO en het Ambte
naren Centrum ondertekenden
het contract.
In de overeenkomst worden enke
le secundaire arbeidsvoorwaar
den van dé ambtenaren ingeruild
voor het behoud van bijna 21 ar
beidsplaatsen, die door de bezui
nigingen bij de gemeente wer
den bedreigd. De overeenkomst
geldt voor de duur van vijf jaar
Er is bovendien geregeld dat er een
extra toeslag komt voor zwaar en
vuil werk. De gemeente zal
voorts in beginsel geen gebruik
meer maken van commercièle
uitzendbureau's, maar zoveel
mogelijk eigen reserve-personeel
inschakelen.
De maatregelen betreffende de
rechtspositie van de ambtenaren
bij de gemeente houden in grote
lijnen in. dat deze wordt terugge
bracht tot het niveau van rijks
ambtenaren.
Tot de bezuinigingen op de perso
neelskosten behoren onder
meer: Het geleidelijk verschui
ven van de uitbetaling van het
salaris van de 20ste naar de 25ste
van elke maand.
Het achterwege laten van een uit
kering ineens bij pensionering,
een geringere loonsverhoging bij
bevorderingen, het terugbren
gen van de aanvulling op het in
validiteitspensioen. vergoeding
van reiskosten niet meer op basis
van eerste maar op basis van
tweede klasse openbaar vervoer.
Daar staat tegenover dat de ge
meente garandeert dat bijna 21
arbeidsplaatsen, die in het ge
ding waren, gehandhaafd blij
ven. Met name het verlies aan ar
beidsplaatsen bij do reinigings
dienst is door de APO voorko-
Als gevolg van het voorstel om nog
maar één maal per week huisvuil
op te halen zou 430.000 gulden
bespaard kunnen worden. Die
maatregel zou tien banen hebben
gekost. Dat voorstel is nu van de
baan.
Verder zijn er banen gered onder
meer bij bouw- en woningtoe
zicht, emancipatiebeleid, econo
mische zaken, sport, volksge
zondheid. cultuur en samenle
vingsopbouw. In totaal gaat het
om een bezuiniging van ruim 1.2
miljoen gulden.
LEIDEN - Joop Annegarn, direc
teur van de Lok, school voor so
ciaal-agogische beroepen aan de
Storm Buysingstraat, heeft giste
ren afscheid genomen. Hij maakt
gebruik van de vut-regeling. Het
was een afscheid met zang, dans,
muziek, toneel, cabaret en toe
spraken. De grote verrassing
voor hem was, dat de binnen
plaats van de school - bij wijze
van eerbetoon voortaan de
naam Joop Annegarnplein zal
dragen.
Annegarn was de man die in 1974
de opleiding "de Lok" opzette.
Met 72 leerlingen en negen do
centen begon hij zijn karwei. De
school is iimiddels vertienvou-
Na drie jaar werd met de opleiding
inrichtingswerk begonnen en in
1979 volgde de opleiding sociale
dienstverlening en arbeidszaken/
personeelswerk. Annegarn heeft
steeds geprobeerd zowel het am
bachtelijke als het creatieve in de
opleiding tot zijn recht te laten
komen.
Uit de verschillende toespraken
bleek dat dit hem uitstekend is
gelukt. "Op energieke, menselij
ke en doortastende wijze wist hij
de kwaliteiten binnen zijn school
te leiden en produktief te ma
ken".
Oprichter en scheidend directeur Joop Annegarn onthult het bord dat
bij het Joop Annegarnplein hoort.
In de meeste gevallen wordt er met
niemand of met heel weinig an
dere mensen over KID gespro
ken. Ook het kind zelf zal het
meestal niet worden verteld. Dit
betekent een grote emotionele
belasting die jarenlang voort
duurt.
Slechts twee mensen van het AZL-
team weten om welke mensen
het gaat. Dat is noodzakelijk om
dat de donor zorgvuldig wordt
gekozen en naar een zo groot mo
gelijk uiterlijke gelijkenis met de
vader wordt gestreefd.
Veel mensen die met dit onder
werp worden geconfronteerd zie
je denken: dat moeten eigenlijk
wel vreemde mannen zijn die
hier aan meedoen. Gerda van
Dijk licht dit toe: "Misschien zijn
het voor buitenstaanders wel he
le rare mannen die dit donor
schap zonder problemen op zich
nemen. Maar ik krijg niet die in
druk".
Inlichtingen of aanmelding: po
likliniek Fertiliteitsproblemen
(AZL) tel. 071-263336 of dr. G.
van Dijk tel. 262876
LEIDEN Mevrouw M. Pikaar-
Ruitenbeek heeft gisteren de res
pectabele leeftijd van 101 jaar
bereikt. Ter gelegenheid van dit
feit werd zij eens flink in de bloe
metjes gezet en kreeg ze boven
dien bezoek van burgemeester
Goekoop. Deze overhandigde me
vrouw Pikaar namens de ge
meente een fles eau de cologne.
Mevrouw Pikaar is een rasechte
Leidse. Op 97-jarige leeftijd ver
huisde ze naar het bejaardenhuis
'Huize Rooomburg' wadr zij gis
teren oook haar 101-ste verjaar
dag vierde.
LEIDEN - "Sommigen veroordelen deze sport, omdat ze
denken dat boogschutters één op één lopen: even een
pijl afschieten en dan, hupsakee, een borrel. Nou, laat
ik het duidelijk zeggen: er wordt hier niet gezopen". De
Leidse boogschutters hebben hun pas opgerichte club
vernoemd naar Attila, de bloeddorstige Hun. "Nee, nee,
wij zijn niet bloeddorstig", zegt voorzitter FJ.H. Op 't
Eijnde. Een verhaal over Indiaantje spelen, het doel
dat 's nachts voor je ogen zweeft en de juiste houding.
H. Wevers en F. Op 't Eijnde ken
den elkaar van tennis. Wevers
wilde op 5 mei dit jaar in Oegst-
geest een paar boogschutters
hun kunsten laten vertonen. En
Wevers liep met het plan rond
weer te gaan boogschieten, een
sport die hij in zijn jeugd ook wel
'ns had beoefend. "Dus hebben
we op 5 mei ook een intekenlijst
rond laten gaan tijdens die de
monstratie", zegt Wevers. "Eens
zien hoeveel mensen er belang
stelling hebben voor boogschie
ten, dachten we".
Vijfendertig mensen hadden be
langstelling. Genoeg, vonden de
organisatoren: de vereniging
werd eind september officieel
opgericht. Sinds die tijd oefenen
de boogschutters elke donder
dagavond en zondagmiddag en
avond in de Thornhal in Oegst-
geest.
Ladder
"Een paar keer per week trainen,
dat is wel nodig", zegt Op 't Eijn-
ADVERTENTIE
door
Wim Brands
Catering en
Party Service
Voor de feestdagen
Fraai opgemaakte
schalen
vanaf 7.50 p.p.
Huzarensalade
Vissalade
Italiaanse salade
Verzorging van koude
en warme buffetten
Voor meer informatie
Tel. 071 - 144979
de. "Want vergeet niet dat we in
het begin bijna allemaal onbe
nullen waren. En dan is het nog
een hele kunst om na een paar
keer al recht te kunnen schieten.
Dus: veel oefenen". Wevers
neemt het woord: "Die mensen
hoeven niet op beide dagen te
komen hoor, maar de meesten
doen het wel".
Het schieten gaat nu al redelijk vol
gens beide heren. Op 't Eijnde:
"Maar als je zag hoe het in het
begin ging...tsjonge, tsjonge..De
gaten hoog in de muur zijn nu
nog te zien. Er moest een ladder
aan te pas komen om de pijlen
terug te krijgen".
"We raken nu in elk geval het bla
zoen", zegt Wevers. Het blazoen?
"Noem het maar de schijf'. Aan
ons tafeltje verschijnt een jonge
Willem Teil. Hij toont zijn nieu
we boog, gekocht in Utrecht
voor zegge en schrijve 475 gul
den. Nogal duur, opperen wij.
"Ja, je hebt ook al een boog voor
driehonderd gulden", zegt We
vers, "maar dat is dan wel een ka
le boog. Je moet dan ook nog an
dere hulpstukken aanschaffen".
Volgens Op 't Eijnde is boog
schutten geen dure sport. "De
jeugd betaalt twaalfenhalve gul
den contributie per maand en de
volwassenen zeventienenhalve.
Je hoeft niet meteen eigen spul
len aan te schaffen als je hier
komt schieten. We stellen nieuw
komers altijd even in de gelegen
heid om te bekijken of deze sport
wel wat voor hun is. Dus kunnen
ze een schietkaart krijgen. Zo'n
kaart kost een rijksdaalder en
dan kun je een avondje met onze
spullen schieten".
Boogschieten heeft natuurlijk alles
met Indiaantje spelen te maken?
De beide schutters reageren .ver
baasd op deze vraag. Dat denkt
nou iedereen, zeggen ze. Op 't
Eijnde vervolgt: "Nee, als je met
die mentaliteit de baan op gaat,
vergeet het dan maar. Concentra
tie, concentratie, zodat je de goe
de houding en instelling krijgt.
Je moet twee pijlen in een cirkel
ter grootte van een gulden kun
nen schieten. Of op een afstand
Leidse boogschuttersvereniging Attila:
Leden van Attila oefenen
houding en instelling krijgt'
van zeg vijfentwintig meter een
pingpongballetje doorklieven.
Die jongens daar, ja die twee, die
kunnen dat. Kijk ze staan".
Vroeger waren het toch de bloed
dorstige heersers die vaardig met
de boog waren? Voordat één van
beide schutters zijn zegje kan
doen, neemt een jonger Attila-lid
het woord: "Nee, het recreatieve
schieten is ontstaan in de midde
leeuwen. Het was toen een vrou
wenbezigheid; die schoten ook
voor de lol". Op 't Eijnde en We
vers zwijgen.
De juiste houding: alles moet in
evenwicht zijn. Schuif je, net
de Oegstgeester Thornhal: "Concentratie, concentratie, zodat je de goede
voordat je schiet, even met de
boventanden over de ondertan
den, dan krijgt de pijl een afwij
king van twee ringen. Het is
daarom ook aan te raden om in
het begin blind te schieten.
"Want anders", doceert Wevers,
"zie je de hele nacht de schijf
voor je ogen op en neer dansen.
Schieten vergt veel van je con
centratie en is daarom ver
moeiend".
Drie trainers heeft Attila. "Onze
techniek gaat daarom met spron
gen vooruit", zegt Op 't Eijnde.
"Over een tijdje laten we ons
trouwens ook inschieten...
ehhh... inschrijven bij de Neder
landse handboogbond. En jaze
ker: wij gaan ook meedoen aan
wedstrijden op den duur".
Op onze vraag of steeds meer men
sen zullen gaan boogschieten,
geeft Wevers een cultuurhisto
risch verantwoord antwoord, dat
kort samengevat eenvoudig hier
op neer komt: boogschieten is
onstaan in Europa, daarna werd
deze bezigheid in Amerika geïn
troduceerd en in de toekomst
mag verwacht worden dat de
liefde voor pijl en boog weer
komt 'overwaaien'.
Volgens Op 'Eijnde is de sport ook
geschikt voor vrouwen. "Kijk,
daar staat er één, een dame, be
doel ik. Ze schieten gewoon met
een wat lichtere boog". "En we
gaan ook les geven aan gehandi
capten in de toekomst", vervolgt
Wevers. "Zeker", zegt Op 't Eijn
de op zijn beurt. "Deze sport is
bij uitstek geschikt voor gehan
dicapten: je kunt tenslotte vanuit
je rolstoel schieten".
Inbrekers
Wevers voorziet overigens een te
rugkomst van de boog als verde
digingswapen. "In sommige ha
vens wordt al op inbrekers ge
schoten met pijl en boog". Terug
naar de middeleeuwen dus? Vol
gens Op 't Eijnde heeft Wevers
de klok horen luiden, maar weet
hij niet waar de klepel hangt
"Vergeet dat nou maar wat hij
daar net zei, want het heeft niets
met deze vereniging te maken.
Wij schieten op punten voor onze
lol".
De verslaggever wordt verzocht
ook eens te schieten. Voor het
eerst schieten met een echte
boog is ongeveer hetzelfde als
ment trilt de boog als een espe
blad in de wind. En waar de pijl
precies terecht kwam, dat zeg
gen we liever niet "Haal maf
een ladder", klinkt het in elk ge
val. "Pas op! U moet niet op die
biljarten onder net toeziend oog
van de leden van je opa's biljart
club. Ondanks het feit dat we een
Licht kinderboogje in handrn
krijgen gedrukt gaat het hele
maal mis: op het beslissende mo-
baan lopen; daar wordt ook ge
schoten, zoals u ziet. Oefffdat
leidt er nou toe dat mensen wak
ker worden in het ziekenhuis".
De trainer zal eens even laten zien
hoe het moet. Hij pakt een boog,
die even groot is als hijzelf. "Op
letten", gebiedt hy. Luttele se
conden later: "Pats1 Zo dO0 jl dal
nou. Zet die bril maar weer op,
dan kun je zien dat-ie in de tien
zit".
CDA
De minister van Welzijn, Volks
gezondheid en Cultuur, L.C.
Brinkman spreekt maandag
avond op de openbare leden
vergadering van het CDA in
restaraurant Wienerwald in de
Steenstraat. Onderwerp van
rede is 'Een nieuwe winter
een nieuw geluid'. De vergade
ring begint om acht uur, Brink
man om negen uur.
Bingo
In speeltuin Rondom de Mare-
dijk wordt maandagavond om
acht uur een bingo-axxind ge
houden.
Kerstvakantie
Het Rijksmuseum van Geologie
en Mineralogie heeft dinsdag
en woensdag kijk- en doemid-
dagen voor kinderen win zeven
tot twaalf jaar opgezet. De
middagen duren van half drie
tot half vijf De film "Ontdek
kingsreis door de tijd" wordt
in deze periode gedraaid. De
film geeft een overzicht van de
geschiedenis van het leven op
aarde. Een van de dieren die
van vroeger bekend zijn, kan
van klei worden nagemaakt
Het museum ls gevestigd aan
de Hooglandsekerkgrachl 17.
ADVERTENTIE
Prijzen bleven
gelijk in 1982
Door het grote aantal tevreden
gasten dat dit jaar ons restau
rant heeft bezocht, zijn wij in
staat geweest onze prijzen na
genoeg niet te verhogen.
Ook tijdens de Kerstdagen zul
len wij een prijsverhoging niet
toepassen. Er kan op le en 2e
Kerstdag normaal bij ons wor
den gedineerd vanaf 5 uur. Re
dt wel geadviseerd.
Frans getinte gerechte!
Rem brandt straat 2
hoek Noordrindc Leiden
1.1 CU ISSI11
