Geldcrisis eist
spoedbij eenkomst
CNV boos op PvdA, CDA en Shell
Koeriers doen hun
beklag over PTT
Beurs Amsterdam
Kort zakelijk
EG-boete van half miljoen
voor Franse cognacmakers
Commissie Brandt tot IMF:
Brazilië en
VS zetten
Volkswagen
op verlies
FNV: beperk huurverhoging
Kleine Aarde schaft gulden af
Beursoverzlcht
VRIJDAG 17 DECEMBER 1982
Van Ommeren
Het scheepvaartconcern Phs van
Ommeren heeft de nettowinst in
de tweede helft van dit jaar zien
dalen van 38,4 min tot ca. 2,8
min. Dit blijkt uit de kersttoe
spraak van donderdag van be
stuursvoorzitter ir. W.H. Brou
wer, waarin wordt gemeld, dat
Van Ommeren voor geheel 1982
thans een nettowinst van ca. 25
min verwacht. Vorig jaar boekte
het concern nog een nettowinst
van ƒ91,2 min en in de eerste
helft van dit jaar een winst van
22,2 min.
Als reden wordt genoemd, dat de
in het tweede halfjaar aanhou
dende recessie ook aan Van Om
meren niet is voorbijgegaan.
Vakantiereisje
De Britse rederij Cunard heeft
dinsdag plannen aangekondigde
om een trip met het luxueuze
cruiseship Queen Elizabeth II te
combineren met een vlucht per
supersonische Concorde, wat
volgens Cunard Line een niet te
evenaren vakantiepakket moet
zijn.
Vanaf 1 april zijn er 37 vluchten
naar of van de Verenigde Staten,
enkele reis. De heen- of terugreis
gaat dan per boot en de vakantie
ganger kan twee tot zes dagen in
New York blijven.
Het goedkoopste vakantiepakket
kost 950 pond sterling (ongeveer
4135 gulden), het duurste 1125
pond sterling (bijna 5000 gul
den).
ATT
American Telephone and Tele
graph (ATT) heeft in het op 30
november afgesloten boekjaar
een nettowinst behaald van 7,21
miljard dollar (tegen de huidige
koers ongeveer 19,5 miljard gul
den), 7,4 procent meer dan de 6,7
miljard dollar van het voorgaan
de boekjaar. Over de laatste drie
maanden van het boekjaar werd
een batig saldo geboekt van 1,84
miljard dollar tegen 1,9 miljard
dollar in het laatste kwartaal van
het vorige boekjaar. De omzet
van ATT kwam uit op 64,6 mil
jard dollar, 12,7 procent meer
dan in het voorgaande boekjaar,
toen ervoor 57,3 miljard dollar
werd omgezet.
Antillen
De Europese Investeringsbank
(EIB) stelt 840.000 ecu (2,16 mil
joen gulden) ter beschikking van
de centrale overheid van de Ne
derlandse Antillen, zo heeft de
EIB gisteren meegedeeld. De
overheid kan met het geld haar
deelneming in de voorgenomen
kapitaalsvergroting van de Ont
wikkelingsbank van de Neder
landse Antillen NV (OBNA) fi
nancieren.
De OBNA is in oktober 1981 opge
richt met medewerking van
plaatselijke handelsbanken voor
de financiering van het indus
triële en toeristische midden- en
kleinbedrijf. De bedoeling is de
economie van de eilanden meer
te spreiden omdat die nog sterk
afhankelijk is van de olieraffina-
ge.
Enraf-Nonius
Ondanks een vergroting van de
omzet verwacht NV Verenigde
Instrumentenfabrieken Enraf-
Nonius uit Delft voor 1982 een
daling van de winst, waardoor
het dividend niet op het peil van
1981 gehandhaafd kan worden.
Dit zei president-directeur H.R.
Wafelman in Amsterdam.
Over 1981 behaalde het bedrijf op
een omzet van 131 mlri een net
towinst van 4,61 min, waaruit
een onveranderd dividend van
22 pet in contanten of 15 pet in
contanten en 2,5 pet in aandelen
werd uitgekeerd.
De winstdaling dit jaar is volgens
de heer Wafelman grotendeels
het gevolg van de zeer hoge aan
loopkosten van de nieuwe fa
briek van Cityprint in Almelo,
terwijl een herstel van het
prijspeil van de aldaar gefabri
ceerde gedrukte schakelingen
nog uitbleef. Anderzijds moest
aanzienlijk geïnvesteerd worden
in de uitbreiding van de eigen
verkooporganisatie in het bui
tenland om een teruglopende
binnenlandse verkoop te kunnen
opvangen.
Economie
DEN HAAG (GPD) - De particu
liere koeriersdiensten hebben
zich bij de Tweede Kamer be
klaagd over jarenlange oneerlijk
concurrentie die zij zouden on
dervinden van de PTT-snelpost.
In brieven aan de vaste commis
sies voor financiën, economische
zaken, verkeer en waterstaat vra
gen zij te bewerkstelligen dat de
monopoliewetgeving voor de
PTT wordt aangepast, de snel-
posttarieven worden verhoogd
en een onderzoek wordt inge
steld naar de andere snelle dien
sten van de PTT.
De koeriers stellen dat zij al sinds
1978 oneerlijke concurrentie van
de PTT-snelpost ondervinden
omdat de opbrengsten van de
PTT voor de helft de kosten dek
ken - op een omzet van 1.3 mil-
joen in 1980 werd een verlies ge
leden van 1,1 miljoen - en dat de
Tweede Kamer door achtereen
volgende bewindslieden sinds
1978 aan het bintje is gehouden.
De Tweede Kamer verlangt dat
de snelpost van de PTT kosten
dekkend functioneert, maar de
resultaten van de snelpost wor
den onzichtbaar gemaakt nu de
PTT de snelpost wil samenvoe
gen met de expresseDost.
De particuliere koeriersdiensten
hebben een onafhankelijk insti
tuut, het adviesbureau voor
dienstverlenende bedrijven en
non-profit-organisaties, een on
derzoek laten instellen naar de
PTT-snelpost en de koeriers
dienstondernemingen. De on
derzoekers zijn, voornamelijk
aan de hand van de openbare
stukken uit de Tweede Kamer
tot de bevinding gekomen dat de
snelle diensten van de PTT een
forse bedreiging vormen voor
een aantal particuliere koeriers-
ondernemingen, tenzij de tarie
ven van de PIT tenminste op
een peil worden gebracht dat ze
voor de PTT kostendekkend
zijn, zo blijkt uit het rapport.
De onderzoekers waarschuwen dat
in de toekomst de verdere uit
breiding van de zakelijke activi
teiten van de PTT-post mag wor
den verwacht, die mogelyk wor
den doordat de PTT de infra
structuur bezit en bovendien tot
dusver steeds de politieke toe
stemming kreeg om verbezen in
deze activiteiten te compenseren
uit andere PTT-monopob-baten.
Hierby moet vooral aan de tele
foontarieven worden gedacht, al
dus onderzoeker drs. Th. J.
Veen.
BRUSSEL (UPI) - De Europese Commissie heeft de organisatie van
Franse cognacproducenten (BNIC) een boete van 160.000 dollar (onge
veer 458.000 gulden) opgelegd omdat zij sinds dne jaar minimumprij
zen voor cognac voorschrijft. Dat is volgens de commissie in strijd met
de regels die in dC Europese Gemeenschap voor de vryheid van de
handel gelden.
Met de vaststelling van minimumprijzen werd in 1979 begonnen Pas in
maart van dit jaar werd het systeem afgeschaft nadat de Europese Com
missie er verscheidene keren tegen had geprotesteerd Volgens de com
missie deugde de methode met omdat zy de concurrentie beperkte
doordat de producenten niet vrij waren in de vaststelling van de prijzen
van hun produkt, dat op grote schaal wordt geëxporteerd.
Hoewel de BNIC het systeem inmiddels heeft afgeschaft vindt de com
missie een boete op zijn plaats "met het oog op de ernst en de lange
duur van de overtreding", aldus de bekendmaking.
OTTAWA (Reuter/ANP) - De commissie-Brandt, opgericht in 1977 om de besprekingen
tussen ontwikkelings- en industrielanden te stimuleren, wil dat het Internationale Mo
netaire Fonds (IMF) in een spoedvergadering bijeenkomt om de "vertrouwenscrisis in
de internationale financiële wereld te overwinnen".
De commissie, ook wel Noord-
Zuid-commissie genoemd, staat
onder voorzitterschap van oud-
bondskanseber Willy Brandt en
FRANKFORT (DPA) - Het Volks
wagenconcern heeft dit jaar met
38 miljard mark ongeveer even
veel omgezet als vorig jaar. Bij de
moedermaatschappij was de om
zet met 27 miljard mark iets gro
ter dan de 26,4 miljard van vorig
jaar en daar zal dan ook sprake
zijn van winst. Voor het gehele
concern zal er evenwel een ver
bes zijn, een gevolg van de slech
te gang van zaken bij de vestigin
gen in de VS en Brazibë. Ook de
resultaten van Triumph-Adler
(kantoormachines) dragen bij tot
het verbes.
Een en ander is meegedeeld door
de voorzitter van de raad van be
stuur van VW, Carl H. Hahn.
Hahn rekent erop dat er de twee
de helft van het komende jaar
een verbetering zal optreden
voor de auto-industrie. Alleen in
de VS kan er op kortere termijn
een verbetering komen. VW han
teert werktijdverkorting, waar
door de produktie ongeveer
twintig procent kleiner is dan
normaal.
Dit jaar zijn er over de hele wereld
2,1 miljoen Volkswagens en Au
di's geleverd tegen 2,3 miljoen in
1981, een vermindering van 9,2
procent. In West-Duitsland wer
den er 670.000 verkocht, twaalf
procent minder. In andere lan
den in West-Europa verkocht
VW 616.000 wagens, evenveel als
de recordhoeveelheid van vorig
jaar.
De VW-vestiging in Mexico levert
dit jaar weer een goede winst op.
De verkoop daar bedraagt
120.000 stuks, evenveel als vorig
jaar.
Hahn koestert grote verwachtin
gen van de ontwikkelingen in
Spanje. Vanaf 1984 zal daar de
Polo worden gemaakt in het ka
der van een overeenkomst met
SEAT. Al in 1983 kan door de ge
bruikmaking van het dealernet
van SEAT de verkoop toenemen.
De produktie van de Santana in
Japan zal volgens plan eind vol
gend jaar bij Nissan beginnen.
De overeenkomst met China
(20.000 Santana's en 100.000 mo
toren per jaar) zal volgens Hahn
niet vóór 2000 vruchten afwer
pen.
heeft drie dagen vergaderd in Ot
tawa.
De commissie wil dat de bij het
IMF aangesloten landen meer
geld van het fonds kunnen lenen
en dat de middelen van het IMF
worden vergroot. Het fonds moet
meer geld opnemen op de inter
nationale kapitaalmarkt en in
landen waar een overschot op de
betahngsbalans is. Verder moe
ten de overheden de schulden
van de armste landen kwijtschel
den, want daarmee is bijna de
helft van de schulden van de lan
den met een laag inkomen in
Afrika van 1981 verdwenen, al
dus de commissie.
Willy Brandt verklaarde na afloop
van de vergadering van de com
missie dat de lotsbestemmingen
van de rijke en de arme landen
niet los van elkaar kunnen wor
den gezien. Het oplossen van de
problemen in de ontwikkehngs-
landen heeft te maken met een
overlevingskans voor aben, zo
zei Brandt.
De grootste zorg van het ogenbbk
is de kans dat het internationale
monetaire stelsel in elkaar stort.
De ontwikkehngen in Mexico en
Argentinië maken dat duidelijk.
De ontwikkehngslanden krijgen
er steeds meer moeite mee te
blijven lenen van particubere
geldschieters, zo meent de com
missie-Brandt.
Mexico
Het ziet er intussen naar uit dat het
internationale bankwezen Mexi
co uit zijn financiële nood zal hel
pen. Op een verzoek van Mexico
om een krediet van vijf miljard is
over het algemeen positief gerea
geerd. Het Mexicaanse verzoek
heeft de steun van het IMF. Ne
derlandse banken zullen in het
krediet 38,5 miljoen dollar bij
dragen op voorwaarde dat de an
dere internationale banken ook
hun steentje zullen bijdragen, zo
blijkt uit mededelingen van de
ABN.
MOSKOU (UPI) - Een voor inwoners van Moskou ongewone aanblik in december markten waar volop fruit
en groente gekocht kan worden. De plotselinge overvloed zou samenhangen met de recente machtsovername door
Andropov, de opvolger van de overleden Brezjnjev.
UTRECHT (ANP) - "Een motie
van wantrouwen aan het adres
van de vakbeweging", zo betitel
de CNV-voorzitter Harm van der
Meulen gisteren de motie van
PvdA/CDA die de regering op
draagt op 1 april eventueel met
een beperkte loonmaatregel te
komen. Dat zou moeten gebeu
ren als werkgevers en vakbewe
ging er niet in slagen om de af
topping en beperking van de
vakantietoeslag van acht tot 7,5
procent te betrekken bij het cen
traal akkoord tussen werkgevers
en werknemers.
Op het fusiecongres van de Indus
triebond en Voedingsbond CNV
zei Van der Meulen die motie een
kwalijke zaak te vinden. Zijn be
toog kwam er op neer dat de vak
beweging niet in de eerste plaats
de vakantietoeslag wil aftoppen
en inleveren om inkomens
plaatjes recht te trekken die door
de pobtici zijn scheef getrokken.
Het eerste doel is werk. Van der
Meulen verweet de kamer dat die
hakketakt over koopkracht-
plaatjes en cijfertjes met het ge
volg dat het overleg over de
werkgelegenheid onherroepelijk
wordt bemoeilijkt.
Door de PvdA/CDA-motie wordt
vooral de vakbeweging van de
wal in de sloot geholpen en krij
gen de werkgevers extra steun in
de rug. Als het werkgelegen-
heidsoverleg op het punt van de Shell
vakantietoeslag niets oplevert
komt er een loonmaatregel en
strijken de werkgevers het geld
eenvoudig op, aldus het betoog
van Van der Meulen. "Dan kan
de Kamer tevreden zijn omdat
het cijfertje ideaal is bereikt
maar de werkloosheidscijfers
stijgen rustig verder. U wordt be
dankt voor uw motie", hield Van
der Meulen de kamerleden Wey-
ers (CDA) en Den Uyl (PvdA)
"Door botweg te weigeren om te
praten over bestemming van de
prijscompensatie voor werkgele-
genheidsdoeleinden legt Shell
een bom onder het moeizaam be-
UTRECHT (ANP) - De FNV vindt dat de huurstijging komend jaar be
perkt moet blijven. Ook de aardgasprijs moet minder omhoog dan de
regering wil en het elektriciteitstarief kan op hetzelfde peil blijven. De
FNV wü dat de woonlasten op die manier in de hand gehouden wor
den.
De FNV schrijft in een brief aan de Tweede Kamer, dat de huren niet zes
maar slechts vier procent omhoog hoeven volgend jaar. Dat kan vol
gens de vakcentrale, omdat de bouwkostenstijging flink gematigd is.
vochten centraal akkoord tussen
werkgevers en werknemers. Als
andere chemische concerns in de
Botlek en DSM dat standpunt
ook gaan innemen, kunnen we
dat akkoord wel vergeten en
wordt 1983 voor de werkgelegen
heid weer een verloren jaar".
Dit zei Leo Ester, voorzitter van de
Industrie- en Voedingsbond
CNV. In zijn toespraak op het
bondscongres in Utrecht haalde
Ester fel uit naar Shell die als
eerste onderneming in ons land
liet weten de prijscompensatie
van 1 januari gewoon te willen
uitbetalen en het geld niet in de
werkgelegenheid te willen ste
ken.
"Een zeer verderfelijke houding",
noemde Ester dat "Zeker voor
een mulinational die zegt zich al
tijd zo bewust te zijn van zijn gro
te maatschappelijke verantwoor
delijkheid. Shell spreekt onwaar
heid. Men keert gewoon poen
uit En dat terwyl men heeft aan
gekondigd dat er nog honderden
banen bij Shell om zeep zullen
worden gebracht".
BOXTEL (ANP) - De milieu-or
ganisatie De Kleine Aarde in
Boxtel heeft vergevorderde
plannen voor een nieuw geld
stelsel, waarmee zij hoopt alle
uitwassen van het huidige
geldsysteem te kunnen uitwis
sen. Binnen enkele maanden
zal de organisatie een zevental
munten in circulatie brengen,
die de arbeidstijd in verschil
lende waarden uitdrukken.
De munt-eenheid van het groene
geldstelsel wordt gevormd
Milieu-organisatie wil "groen" geldsysteem
door de uurwaarde, het is een
twaalfhoe kig muntstuk, dat
een uur arbeid vertegenwoor
digt. De overige munten heb
ben een waarde van respectie
velijk tien, vijf en een minuut
en vijf en een seconde verrich
te arbeid.
De Kleine Aarde wil beginnen
met het uitgeven van het groe
ne geld in eerste instantie bin
nen de eigen organisatie en
vervolgens bij alternatieve
winkels, bedrijven en restau
rants introduceren. De organi
satie hoopt dat het alternatieve
geldstelsel zich later ook ver
der zal uitbreiden.
David Douwes van de milieu-or
ganisatie is van mening dat de
gevolgen van het nieuwe geld
stelsel ingrijpend zullen zijn.
Het groene geld is een ruilmid
del, waarmee puur arbeidstijd
wordt vastgelegd, zodat het on
mogelijk wordt voor mensen
winst op arbeid te maken. Ook
speculatie en rente-uitwassen
behoren dan voorgoed tot het
verleden.
Het ministerie van financiën
weet nog niet of het groene
geld op grond van de huidige
muntwet verboden kan wor
den. Men kan het beschouwen
als onderlinge ruilhandel en
dat is niet bij de wet verboden,
zo deelde een woordvoerder
van het departement mee. Het
staat echter wel vast dat de
munten nimmer als wettig be
taalmiddel kunnen worden
geaccepteerd.
Als het groene geld wordt gehan
teerd om de verrichte arbeid
daarmee te belonen, zal nie
mand meer extra eisen aan het
inkomen kunnen stellen op
grond van een hogere oplei
ding, zo licht David Douwes
toe. Carrière maken zal geen
invloed meer hebben op de
hoogte van het inkomen, dat
bij het nieuwe stelsel alleen
wordt bepaald door het aantal
uren dat een baan omvat. Over
uren worden minder aantrek
kelijk, omdat ze hetzelfde loon
opleveren als gewone uren.
De Kleine Aarde wil voor de
munten groen plastic gebrui
ken. Douwes geeft toe dat het
niet zo milieuvriendelijk is,
maar dat is metaal naar zijn
mening ook niet. Plastic heeft
volgens hem allerlei voorde
len. Het is licht en sterk en om
smelten van het materiaal om
het voor iets anders te gebrui
ken is onrendabel. Wanneer er
een zegel van bankpapier in
gesmolten wordt, zal verval
sing zeer lastig zyn. Tenslotte,
zo meent Douwes, helpt me
taal de valse schijn op te hou
den dat geld in zichzelf waar
devol is, terwijl plastic juist het
tegendeel suggereert
Brut Bouw82,50 81.80
28,00 29,00
Ito tb a Jlak
Rommcnholl
RSV
348.50 348.50
Centr. Suiker 96,00 95,00
1580,00 1550,00
96,00 95,00
94,00c 94,50
VRIJDAG 17 DECEMBER 1982
ACTIEVE
AANDELEN
213,00 212.00
Dell Mij
Douwt Efbert»
377,00 372,50
4950,.00 4790,00
1100.00 1100,00
BINNENLANDSE
AANDELEN
23,50 23.30
140,00b 140.00b
19,40 19.00
93,00 95,00
Mn
Ned. Crrdtet
Ned. Schc«p«hjrp.
223.70 223.00c
4400,00» 4400.00»
685.00 885,00
65,70 68.00
67,00
ScaeRmvi
Salvrnb Buk
Smit latera.
Telcfru/
Textiel Tw.
Tllb. Hrp. Bk.
Tw Kabel H
T» ljn.tr» tnG
VRGGtm Bet
We»tb»ven Asd
Chemical f.
Col Crow tb
153,50 151.00
60,50 60,10
37.00 41.00e
63,00e 61,00a
GOUD EN ZILVER
BUITENLANDS
GELD
Heloeken Hold
17,00 17,40
39,50 39,50
175,00b 175,00b
235,00b 235,00b
Ballast Nedam 71,00 71.50
66.00 64.00
HVA Myencert.
65,00
28,50
50,80
136,00
37,00
283 on 281.00
Oce v.d. Gr.
BELEGGINGS
INSTITUTEN
63.00 63.00
34.90 34,90
35,10 35,10
87.00 93,00
21,00» 21.00a
447.00 430.00
America END
162,00 16120
177,50 174.50
140.00 138,50
163,50 160.00
1160,00 1165.00
11520 115.50
606.00 606 00
Deenae kroon (10O)
Ooit »hülin«(IOO)
Spaanse peseta 1100)
Gnekae drachme (101
AMSTERDAM (ANP) - De staats
fondsen moesten vandaag op de
Amsterdamse effectenbeurs fors
achteruit. Verliezen van 1.5 punt
waren geen uitzondering. Vol
gens beurshandelaren was de te
rugval te wijten aan een flauw
Wall Street en terughoudend
heid bij beleggers, overigens nor
maal tegen het einde van het
jaar. Aanbod in een dunne markt
duwde de koers flink omlaag
De jengle 7 75 pet. staatslening
zakte neg verder weg en kwam
uit op een koers van 99. De le
ning werd dinsdag uitgegeven
tegen een koers van 100,2. Ook
de aandelen waren overwegend
lager Opmcrkelyk was de winst
van /0J0 voor het scheepvaart
fonds Van Ommeren op een
koers van 17,30
Gisteren werd namelijk bekend ge
maakt dat de winst over dit jaar
fors achter zal bly ven by die over
1982 als gevolg van de aanhou
dende recessie in dc scheep
vaart. Het andere scheepvaart-
fonds, Nedlloyd, moest daarente
gen wel enig terrein prijsgeven
