Annie" als crisisbestrijdster
C
Boeiende tekenfilm vol effect
Yol blijkt na aarzelend
begin opmerkelijke film
Slapstick:
humor met
moraal is
niet leuk
Hl'. "in
Hollywood op herhalingsoefening
VRIJDAG 17 DECEMBER 1982
j|,k llllv ',,l|||lll
f' alllll1'' A\W'
H Tweeling op stelten, regie
I Steven Paul.
I Met: Marty Feldman, Jer-
II ry Lewis en Madeline
II Kahn.
|l Theater: Trianon, Leiden,
al.
Iliiiiiiiiiiiiimmiiiiiiimiiiiniii
Dat lelijkheid maar al te vaak aan
leiding is voor komische situa
ties blijkt wel uit het feit dat de
meeste komieken van naam niet
echt tot de schoonheden onder
ons gerekend kunnen worden.
In de film "Slapstick", naar de ge
lijknamige roman van de science
fictionschrijver, Kurt Vonnegut,
staat het thema lelijkheid als ko
misch element centraal.
Het verhaal is simpel. Een rijk en
gevierd stel uit de Amerikaanse
high society (Jerry Lewis en Ma
deline Kahn) krijgt een tweeling
(dubbelrol van Lewis en Kahn).
De kinderen zijn echter zó wan
staltig, dat besloten wordt ze af
te sluiten van de buitenwereld,
in een huis met verzorgers en een
butler (Marty Fieldman).
De tweeling blijkt intussen een bo
vennatuurlijke intelligentie te
bezitten, maar dat wordt door
niemand begrepen. Uiteindelijk
is het duidelijk dat zij tot de be
volking van een andere planeet
behoren.
Zij worden teruggehaald omdat de
aarde nog niet rijp is voor dit
soort denkwerk. Want wat de
mensen op deze planeet alleen
zien is de lelijkheid.
Een tamelijk moraliserende strek
king voor een komedie. Dat heeft
dan ook zijn weerslag in het lolli
ge, wat gedurende de hele film
achterwege blijft. Heel merk
waardig, dat regisseur Paul met
een script van een niet onver
dienstelijk schrijver zo weinig
heeft kunnen doen. Aan de ac
teurs lag het ook al niet. Maar
zelfs de onlangs overleden ko
miek Marty Feldman komt hier
niet uit de verf. Lachen om lelijk
heid van mensen is kennelijk
toch niet zo gemakkelijk.
ANNELOES TIMMERIJE
Film
December is per traditie de maand
voor allerhande produkties, die
worden aangeprezen als 'gezelli
ge familiefilms'. Meestal is er wel
een tekenfilm bij, dit keer de
gloednieuwe animatieproduktie
'Het geheim van Nimh'.
Een tekenfilm die alles biedt wat
een onderhoudende film maar
kan bieden: spanning, gevaar,
humor, ontroering, magie en een
happy end, waarbij het goede het
kwade overwint.
Het verhaal zit origineel in elkaar.
Heldin is de muis mevrouw Bris-
by, een weduwe met 4 kinderen.
Om haar kinderen te redden
klopt ze voor hulp aan bij ver
schillende dieren. Uiteindelijk
komt het muisje terecht bij supe
rintelligente ratten, die onder de
grond een geheel eigen wereld
hebben opgebouwd.
Het zijn ratten gevlucht uit het die
renlaboratorium Nimh, waar ze
als gevolg van ipjecties een enor
me intelligentie hebben verkre
gen. Samen met hen kozen des
tijds ook 2 muizen de vrijheid.
Een van de twee was Jonathan
Brisby. Zo hoort de weduwe
waar haar inmiddels overleden
man vandaan komt.
De ratten beloven haar te helpen.
De grootscheepse reddingsactie
dreigt echter te mislukken door
twee boosaardige ratten, die een
staatsgreep in gedachten heb
ben....
De producent heeft er een spekta
kelfilm vol effecten van gemaakt
die helaas is voorzien van suiker
zoete muziek. De tastbare span
ning wordt op juist*» momenten
gebroken door de vermakelijke
capriolen van de onhandige raaf
Jeffrey. Lof voor de tekenaars
die er in zyn geslaagd alle dieren
zo vloeiend mogelijk te laten be
wegen. Ook de stemmen doen
heel natuurlijk aan: een verade
ming vergeleken met het gekun
stelde, quasi-kinderlijke toontje
waarvan Nederlandse auteurs
zich vaak bedienen.
'Het geheim van Nimh' is boeiend
voor iedereen, hoewel het oppas
sen is met jonge kinderen. Aller-
w -I»'" ..ar
Het geheim van Nimh'.
Theater Lido 4. Tekenfilm
van Don Bhith produc
tions. A.l.
iiiiiiiiiiiiiiiimmiimiiiiiim
eerst omdat de film voorzien is
van ondertitels, maar ook vanwe
ge de schrikeffecten
MARGOT KLOMPMAKER
VV
De traditie wil dat kerken en theaters in crisistijden vol
stromen, omdat geloof en amusement de middelen bij
uitstek schijnen om donkere dagen door te komen. De
jaren dertig kende een bloeiende vermaakindustrie en
tijdens de Tweede Wereldoorlog was de kerk voor velen
zowel een inspiratiebron als een laatste strohalm.
Zowel de kerk als de filmprodu
centen mogen betere tijden heb
ben gekend, de laatsten zijn een
imponerend offensief begonnen,
dat bijkans geheel in het teken
staat van het ongecompliceerde
vermaak. De vele tientallen mil
joenen die Hollywood heeft uit
getrokken voor de verfilming
van de musical Annie, maken
eens te meer duidelijk hoezeer
ter bestrijding van de crisis van
de jaren tachtig op beproefde re
cepten wordt gegokt.
Annie zet het huis op stelten.
Het verhaal van "Annie" is geba
seerd op een strip van Harold
Gray die voornamelijk in de ja
ren dertig in Amerika populair
was. Gray's creatie werd later be
werkt tot een succesvolle musi
cal en nu dan tot een film, ge
maakt in de traditie van toen, en
zo men wil ook een ode aan de
toenmalige "entertainers". De
pretentie van de makers wordt in
één van de liedjes in enkele zin
nen verwoord: "Laten we naar
de film gaan, met een happy-end.
Er is nieuwe hoop, in de knusse
bioscoop".
De tienjarige Annie is een weesje
die met haar lotgenootjes in een
grauw New Yorks weeshuis
wordt uitgebuit door een aan al
cohol verslaafde, nymfomane di
rectrice. Annie weet er met haar
zonnige humeur bij de andere
weesje de moed in te houden.
Op een dag wordt ze uit het wees
huis voor een logeerpartijtje
weggehaald door de secretaresse
van een miljardair, die op die ma
nier zijn imago van harde zaken
man wil veranderen. Annie
slaagt er binnen luttele tijd in het
hele huis op zijn kop te zetten en
de zakenman en zijn vrienden
(onder wie president Roosevelt)
voor zich te winnen. Overwogen
wordt om haar te gebruiken om
de Amerikanen in de donkere ja
ren dertig weer moed in te zin
gen.
Zoals meestal in musicals als deze
is het verhaal zelf vederlicht en
gaat het vooral om een zo groot
mogelijk afwisselingen van kleu
rige scènes, goed voor een lach
en een traan bij de kijker.
Daar worden veel handreikingen
toe gedaan. De film zit vol vaart,
ziet er schitterend uit en past ge
heel in de Amerikaanse traditie
van vakkundig gemaakte tranen
trekkers over arme kindertjes
die goed terecht komen. Zwak
element is het muzikale gedeelte.
Op de geheide hit "Tomorrow"
na, zullen de liedjes weer snel
zijn vergeten. De choreografie
'"'lllll,. ''Illli,, «i|
JP
"Annie", regie: John Hus
ton. Met: Aileen Quinn,
Albert Finney. Carol
Burnett e.a. Theater:
Luxor, a.l.
Miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini
Albert Finney is als zakenman
Warbucks wellicht niet helemaal
overtuigend, Aileen Quinn (uit
honderden meisjes geselecteerd)
als Annie is dat zeker wel en
vooral Carol Burnett maakt van
de verlopen weeshuisdirectrice
een kostelijk i
John Huston, met zijn 76 jaar zo
langzamerhand behorend tot de
veteranen heeft als acteur en re
gisseur een imponerende staat
van dienst, met zeer uiteenlopen
de wapenfeiten. "Annie" is zijn
eerste musical, maar wie dat met
weet, zal het aan de film niet af
zien. Die bruist aan alle kanten
en biedt weliswaar geen hoop,
maar wel aardig amusement
voor jong en vermoedelijk ook
oud.
TON VAN BRUSSEL
Güney geeft kijkje in Turkse cultuur
Het Kijkhuis speelt deze en ko
mende week 'bioscoopje'. Zeven
dagen achtereen hetzelfde pro
gramma, alleen de reclame (ge
lukkig maar) en het Polygoon
journaal ontbreken er nog maar
aan. Daarom in dit geval ook een
recensie, zeker omdat de ver
toonde film Yol op velerlei wij
zen bijzonder mag heten. Aller
eerst omdat het dit jaar de win
naar was van het Cannes-festival
(samen met Missing). Voor een
produkt uit Turkije, niet bepaald
een filmnatie, een opmerkelijke
prestatie.
Yol is echter vooral bijzonder om
de ongewone manier waarop de
film tot stand is gekomen. Be
denker Yilmaz Güney, die het al
jaren aan de stok heeft met de
autoriteiten, maakte Yol groten
deels vanuit de gevangenis. Hij
gaf minutieuze aanwijzingen aan
assistent Serif Gören die het fei
telijke werk moest doen. Tijdens
een verlof wist Güney Turkije uit
te komen, zodat hij uiteindelijk
wel zelf de montage kon verzor
gen. Overigens: alleen voor de
prijsuitreiking in Cannes heeft
hij zich in het openbaar ver
toond; verder houdt Güney zich
zoveel mogelijk schuil voor de
militairen.
Die laatste gegevens doen vermoe
den dat Yol een puur politieke
film is. Een aanklacht tegen het
r „mr jiii""
Yol; regie: Yilmaz Güney;
hoofdrollen: Tarik Akan,
Hallil Ergün en Necmet-
tin Cobanoglu; theater:
Kijkhuis, Leiden
iiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiii
regime van generaal Evren. Dat
is het niet, althans die lading zit
er 'slechts' indirect in. Yol is
vooral een film over de Turkse
cultuur, een film over schuld en
boete.
Dat laatste zit al direct in de ope
ning, waarin Güney waarschijn
lijk zijn eigen ervaringen in de
gevangenis aanspreekt. Vijf ge
vangenen worden er in het ver
haal uitgelicht, maar zijn aanvan
kelijk moeilijk te herkennen
(waarom hebben alle Turkse
mannen toch snorren?). Het vijf
tal krijgt een tijdelijk verlof en de
camera volgt hen op weg naar
huis. Ééntje moet halverwege in
een militaire post achterblijven
omdat zyn papieren zoek zijn,
dat zijn zo van die tikjes die Gü
ney schijnbaar achteloos aan de
junta uitdeelt.
Pas in de loop van de film als het
verhaal zich echt gaat ontwikke
len - wint Yol aan zeggings
kracht. Enig geduld dient dus
wel betracht te worden, maar dat
wordt dan ook dubbel en dwars
beloond. Via de drie uiteindelij
ke hoofdpersonen geeft Güney
een fraai en tegelijkertijd ontluis
terend beeld van de Turkse sa
menleving.
De schrijnende problemen van de
Koerden vervat in de persoon
van Ömer, de vetes en bloed
schande in de figuten van Seyit
en Mehmet. Hoe dat precies
wordt uitgewerkt, moet de be
langstellende zelf maar bekijken.
Het vergt teveel ruimte en het
zou bovendien teveel verraden.
Güney toont alle ellende en onbe
grip zonder in een moraliserende
toon te vervallen. Integendeel, er
spreekt een groot mededogen uit
Yol, kennis van het eigen volk.
Wat Yol iets extra's geeft, is de
prachtige fotografie. Vooral een
uitputtende tocht over een be
sneeuwde bergpas, is fantastisch
in beeld gebracht.
Tenzij Güney over bijzondere ga
ven beschikt, kan 'reserve-regis
seur' Serif Gören samen met ca
meraman Erdogan Engin daar
voor wel alle eer opstrijken. En
zo is Yol het knap ingetogen
spel inbegrepen - toch vooral
een triomf van het collectief.
BART JUNGMANN
Emine (Meral Orhonsoy) moet lijdzaam toezien hoe echtgenoot Mehmet door haar eigen familie op afstand
wordt ghouden.
Vanavond en morgenavond
(21.15 uur) in het FILMHUIS
van het Vrije Tijdscentrum
"Permette? Rocco Papaleo"
een relatief onbekend oudje
van Ettore Scola. De film ver
telt het verhaal van Rocco,
een vriendelijke optimist, die
geconfronteerd wordt met
het harde bestaan in Chicago.
Met in de hoofdrollen Marcel
lo Mastroianni en Lauren
Hutten.
Woensdag- en donderdagavond
(20.00 en 22.15 uur) van Eric
Rohmers "La Femme de 1'
aviateur", een Franse film uit
1981 over een jongen die bij
toeval wordt geconfronteerd
met de (mogelijke) minnaar
van zijn vriendin. Hij zoekt
de zaak uit en dat leidt tot
"een speelse ontmaskering
van het geloof in de ware Ja
cob".
In de KAPELZAAL van K O
dinsdagavond (20.00 uur)
"Sauve qui peut", Godards
veelbesproken film met Isa-
belle Huppert in de hoofdrol.
Het is Godards eerste na
twaalf jaar van voornamelijk
werken met video. Hij maak
te een vierluik over het denk
beeldige, de angst, de handel
en de muziek. De film is wel
een "kruisbeeldpuzzel" ge
noemd, omdat Godard ver
banden legt die niet voor de
hand liggen.
Marcello Mastroianni
The Front is één van de weinige
films waarin Woody Allen al
leen als acteur en niet als re
gisseur optrad. In deze door
Martin Ritt zes jaar geleden
gemaakte film speelt Allen
een stroman voor een toneel
schrijver. In de jaren van
communistenjager McCarthy
kwamen sommige 'verdach
te' artiesten niet aan de bak.
Zo ook schrijver Alfred Mil
ler die kassier Howard Prince
(Allen) vraagt als zijn stro
man op te treden. Met andere
woorden: de stukken van
Miller voortaan gepubliceerd
onder de naam van Prince.
Dat levert de nodige bizarre
situaties op (Prince stijgt het
succes naar het hoofd), maar
The Front als komedie betite
len, zou opjuist zijn. Daar
voor zitten er te veel scherpe
kantjes aan deze interessante
film. Volgende week vrijdag
op Nederland 2.
In de reeks cinema-primeurs
vertoont de VPRO woensdag
de nieuwste film van Marco
Bellochio, Gli occhi, la bocca.
Lou Castel speelt de hoofd
rol. Als Giovanni keert hij te
rug naar zijn geboorteplaats
voor de begrafenis van zijn
broer Pippo. Oude herinne
ringen komen terug en daar
naast ontwikkelt er zich een
soort haat-liefde verhouding
met zijn schoonzus Vanda.
Behalve Castel treedt ook Mi
chel Piccoli in deze film op.
Een voortreffelijke thriller is
Sleuth van Joseph Mankie-
wicz en zaterdag op Duits
land 2 te zien. Een ingenieus
verhaal waarin detective
schrijver Wyke (Laurence
Olivier) het op een akkoordje
gooit met de minnaar van zijn
vroouw Milo Tindie (Michael
Caine). Tindie steelt juwelen
en Wyke strijkt het verzeke
ringsgeld op Dan neemt het
verhaal echter een heel ande
re draai
Minstens even klassiek is The
treasure of Sierra Madre
(donderdag, Duitsland 3). De
ze western verenigt de talen
ten van regisseur John Hus
ton en acteur Humphrey Bo-
gart. De laatste speelt een aan
lager wal geraakte Amen-
kaan die de goudkoorts knjgt
en de onherbergzame Sierra
Madre intrekt.
Het programma:
ZATERDAG Blue Fire Lady;
15.30 uur; Dtsl. 1 (regie. Ross
Dimsey. Australische film uit
1978). A night to remember;
16.00 uur; Bel. 1 (regie: Ri
chard Wallace. Amerikaanse
film uit 1941). Westward the
women; 22.05 uur; Dtsl. 1 (re
gie: William Wellmann. Ame
rikaanse film uit 1951).
Sleuth; 23.15 uur; Dtsl. 2.
MAANDAG The Nun's story;
19 10 uur. Ned 1 (regie Fred
Zinneman met Audrey Hep
burn. Amerikaanse film uit
1959)
DINSDAG: Three Godfathers;
19 30 uur; Dtsl 2 (regie: Johni
Ford met John Wayne Ame-
nkaanse film uit 1948)
WOENSDAG Gil occhi. la
bocca; 21 30 uur; Ned 2. Ad
Ogni Costa; 22 15 uur; Dtsl 2
(regie: Guihano Montaldo
met Janet Leigh Duits-lta-
liaans/Spaanse film uit 1966).
DONDERDAG The treasure
of the Sierra Madre; 20.15
uur; Dtsl 3
VRIJDAG; Whitewater Sam;
15 00 uur; Dtsl. 2 (regie Keith
Larscn. Amenkaanse film uit
1976). The Front; 22.30 uur,
Ned 2
BLIJVERS
"E.T." - Ontroerende film voor kin
deren van 9 tot 90. Lido I Leiden.
Euro 1 en U Alphcn ai-
"De Boeiemvrlend" - Ongecompli
ceerd amusement. Lido 11 en Stu
dio. Leiden Euro 111. Alphen il
-Poltergeist" - Goeie griezelfilm.
Lido 111. Leiden. Euro IV. Alphen.
(OP)NIEUW
-Megaforce" - City 1. Katwijk.
"Invasion of the body snatchers" -
knappe remake van klassieke scien
cefictionfilm. City 2, Katwgk.
"Monthy Python and the holy
grail" - eerste stap van Monthy Py
thon-team op het witte doek.. City 3.
Katwijk
"Inside Jennifer Welsh" - City 4.
Katwijk.
SEXFILMS
"Bruisende brunettes" - Rex. Lei
den.
"Emanuelle 2" - City 4. Katwijk
NACHTFILMS
"Jeugdig speelgoed" - Rex. Leiden.
"Jaws" - Euro 1. Alphen
"E.T." - Euro 2. Alphen
"Paspoort naar porno-parad ijs" -
Euro 3. Alphen.
"PoltergeUl" - Euro 4. Aiohen.
DEN HAAG
"101 Dalmatiérs" - Apollo 1 (460340),
al
"Game of death"- Apollo 1 16 jr.
"Blade Runner" - Apollo 2. 12 jr.
"Annie" - Asta (463500), aJ.
"A midsummer rughts sex come
dy" - Byou (461177). 16 jr
"Het geheim van de Nimh" - Calyp
so (463502). a.l.
"E.T." Babylon 1 (471656). al.
"Tweeling op stelten" - Babylon 2,
al.
"La passante du sans-souci" - Baby
lon 3. a 1
"101 Dalmatiérs" Cineac 1
(630637). al
"The Thing" - Cineac 1. 16 Jr.
"Big bomber" - Cineac 2, a.1
"Class of 1984" - Cineac 3. 16 Jr
"Jesus Christ Superstar" - Du Midi
(855770). al.
"One flew over the cuckoo's nest" -
Euro, 16 jr.
"E.T." - Metropole 1 (456756), 16 Jr.
"A midsummer night's sex come
dy" - Metropole 2. 16 Jr.
"Knokken voor twee" a.L en Por-
ky's pikante pretpark" Metropole
3. 16 jr
"Van de koele meren des doods" -
Metropole 4. 16 jr
"Raiders of the lost ark" - Metropole
5. 12 jr
"De Boezemvriend" - Odeon 1
(462400), al.
"Big bomber" - Odeon 2, aL
"De wraak der barbaren"- Odeon 3,
12 jr
"Het geheim van de Nimh" a.l. en-
"Monty Python live at the Holly
wood Bowl" - Odeon 4, 12 Jr.
"Diva" - Odeon 5. 16 jr.
"Pikant ondergoed" - Le Paris 1
(656402). 18 jr.
"Sex tussen start en finish" - Le Pa
ns 2. 18 Jr.
"Het blondje van hiernaast" - Le Pa
ns 3. 18 jr.
"De wraak der barbaren" - Passage
(460977), 12 Jr.
AMSTERDAM
"A midsummer night's sex come
dy" Alfa 1 (278806), al.
"Het geheim van de Nimh" aJ en
"La nuit de Varennes" - Alfa 2.16 jr.
"Victor Victoria" Alfa 3. 12 jr
"La passante du sans-souci" - Alfa 4,
aL
"Het geheim van de Nimh" a.L en
"De rode schoentjes" a.l Alhambra
1(233192)
"A midsummer rught's sex come
dy" - Alhambra 2 (233192). aL
"Anrue"- BeUevue Cinerama
(234876/266227). al
"ET." Calypso 1 (266227/234676).
al.
"Big Bomber" - Calypso 2, a_L
"Blade Runner" Calypso 3. 16 jr
"Meisjes die ervan lusten" - Cen
traal (248933). 18 jr
"101 Dalmatian" aJ. en "Porky's pi
kante pretpark" 16. - Cineac Dam
rak 1 (245648). 12 jr.
'The 'hot bubble gum' maagd" - Ci
neac Damrak 2. 12 jr
"101 Dalmatiérs" - Cineac (243639),
16 Jr.
'Tess" - Cinecenter (236615), al
'Yol" - Cinecenter (236615). 16 jr
"Last tango in Pans' Cinecenter,
al.
"Prom Mao to Mozart Isaac Stem
in China" - Cinecenter. 16 jr.
"E.T" - Cinema 1 (151243), al
'Tweeling op stelten" Cinema 2.12
jr
"De boezem vnend" City 1
(234579), al
"Diva"- City 2, 16 Jr.
"Monty Python live at the Holly
wood bowl" City 3, al.
"De smaak van water" City 4, 16 jr
'The soldiers story" - City 5 (34579).
16 jr
"De wraak der barbaren" - City 6
(234579). 12 jr
"Porky's pikante pretpark" - City 7
(234579). 16 jr
Roomservice" Dcsmet (226551),
aL
"Querelle" Leidsepie in theater
(235909). 16 Jr.
'Tweeling op stelten" Nóggcra-
th(248933), al
"Enkele reu zevende hemel" - Pan-
sien (248933). 18 jr
"Big bomber Rem brand tplein-
theater 1 (223545). al
"De wraak der barbaren" - Rem- J
brandtpleintheater 2 (223545), 16 Jr.
"Sun Dragon" Rex (266132). 16 jr
"Class of 1984" - Roxy (232809). 18
jr
"Bloody Birthday" Saj
(246132), 16 jr
"De vesting" - Studio K (231706), 16
jr
"Persona" - (Criterion (231708). 16 jr.
"Diva", "De grote stilte". "1900".
deel 1 en 2,-The Movies (245790). 16
)T
"E. T - Tuschinki 1 (262633). aL
"Van de koele meren des doods
Tuschmskj 2 (262633). 16 jr
"De man met het dodelijke oog" 12
Jr en "Knokken voor twee" a L - Tü-
schinski 3 (262633)
"Raiders of the lost ark" Tuschins-
ki 4 (262633). 12 jr
"Les uns et les autres" Tuschinski
5. 16 Jr
"De tweeling op stelten" De Uit
kijk (237460). aL
