Polen: een jaar na
de staat van beleg
ir 3l|JöJL*M fj
Raad van Kerken frontaal tegenover regering
VRIJDAG 10 DECEMBER 1982
Aanstaande maandag, 13 decem
ber, is het precies een jaar gele
den dat het 'communisme met
rotte tanden' onverwacht en plot
seling toch nog in staat bleek te
rug te bijten, en de macht in Po
len terug te brengen bij de gehate
en geminachte minderheid. „De
samenleving sprak al een norma
le taal, terwijl de hervormingsi
deeën van de Partij nog in de
greep waren van de houten taal
van het marxisme-leninisme"
schreef Adam Michnik vanuit de
gevangenis. Die houten taal sloeg
niet aan bij de Poolse bevolking,
zodat alleen een militaire
machtsgreep de zaak weer 'recht'
kon trekken. Voorgoed? Deze oor
log tussen Polen enerzijds en Ja-
ruzelski anderzijds kent geen de
finitieve overwinningen en ook
geen definitieve nederlagen. Het
is onmogelijk, schrijft Michnik
(geciteerd in het Ruslandbulle
tin), om vijftien maanden vrij
heid uit het geheugen van de
mensen te wissen.
Als je achter de tralies zit, lijkt ie
der gebaar van solidariteit op
een vleugje frisse lucht", zegt
Adam Michnik, en die gedachte
is voor het Polen Komitee aanlei
ding geweest de 13e december te
herdenken met een demonstratie
die 's avonds om 19.30 uur op het
Beursplein in Amsterdam begint,
en in de Mozes en Aaron-kerk met
medewerking van de Volhar
ding, Proloog en sprekers van
FNV en Solidamosc wordt afge
sloten. Zaterdag 11 december is
er bovendien een culturele avond
in De Kleine Komedie (8 uur),
met medewerking van de 'ausge-
burgerte' zangers WolfBiermann
(DDR) en Jaroslav Hutka (Tsje-
choslowakije), plus een aantal
Nederlandse schrijvers en nog zo
het een en ander, en op zondag 12
december vindt er in De Balie bij
het Leidseplein een politiek debat
plaats onder de titel 'Het Westen
en Polen'.
Wat denkt u, zullen wij Nederlan
ders er zijn, maandagavond?
Ook al regent het een beetje en is
Brideshead op de televisie? Zul
len wij ons door zulke kleine te
genslagen heen kunnen bijten,
zoals het ware solidaristen be
taamt? Hoe solidair zijn we nu
eigenlijk? Toen het Polen Komi
tee zich tot Rob Tieleman, de
voorzitter van het Humanistisch
Verbond wendde met het verzoek
dé 'Vijf minuten bedenktijd' van
het Verbond te mogen vullen met
een filmpje over de zwarte 13e de
cember en de komende manifes
taties, werd dat grif goedgevon
den. Maar er is ook nog een
redactie voor 'Vijf minuten be
denktijd', en die vond dat de uit
zending alleen aan de idealen
van het Humanistisch Verbond
kon beantwoorden als de helft
van de vijf minuten zendtijd be
steed werd aan kritiek op de
paus. Daar voelde het Polen Ko
mitee niet zoveel voor. De huma
nistische waarden worden in Po
len nog het best door de katholie
ke kerk verdedigd, zei men, en bo
vendien: in 'Vijf minuten be
denktijd' was eerder aandacht
aan het katholieke Uruguay be
steed zonder dat het Vaticaan
geattaqueerd hoefde te worden.
Waarom dan juist wel in een uit-
zendinkje over Polen, waar de
katholieke kerk een glansrol ver
vult? Dus ging de uitzending niet
door...
Ik herhaal daarom de vraag: hoe
solidair zijn we eigenlijk? Is het
nu wel of niet waar, dat je de
mensen wél de straat op krijgt
voor protestdemonstraties tegen
regimes die we als semi-, neo- of
pipofascistisch plegen aan te
duiden van Chilitot en met
Zuid-Afrika), maar niet of nau
welijks voor demonstraties tegen
de communistische regimes (van
de Sowjet-Unie tot en met Polen)?
Ik denk datje meer mensen op de
been krijgt tegen Amerika of Chi
li dan tegen de Sowjet-Unie en
Polen, maar dat je voor de Polen
meer kleding en voedselhulp bij
een krijgt dan voor de Chilenen,
en dat er ook meer kaarsjes voor
de Polen ontstoken zullen worden
dan voor de Salvadorianen. De
meeste mensen zijn solidair zat,
als ze maar niet de straat over
hoeven. Dat is typisch jongeren
werk, of het nu tegen Chili of te
gen Polen gaat. De meeste jonge
ren zijn links, - hoewel steeds
minder, heb ik begrepen. En het
zijn de linkse jongeren die de
monstreren, - zowel tegen Chili
als tegen Polen. Rechtse jongeren
dragen dassen, en dan kun je dus
niet zo goed demonstreren.
Het vervelende van die linkse jon
geren, die bereid zijn Brideshead
te laten schieten voor een kloeke
demonstratie, is alleen dat een
deel van hen nog altijd toegeeflij
ker staat tegenover communisti
sche regimes dan tegenover fas
cistische regimes, omdat zij het
vage vermoeden hebben dat com
munisten, als puntje bij paaltje
komt en de kalveren op het ijs
dansen, toch het goede met de
mens voorhebben, in tegenstel
ling tot de fascisten. Dit is helaas
een misvatting. Communisten
hebben alleen het goede met het
communisme voor, en de mens
speelt daarbij slechts een onder
geschikte rol. Ik heb nog nooit een
Rus of Pool of Tsjech die kans
had gezien aan zijn vaderland te
ontsnappen ontmoet, die aan het
communistische regime in zijn
land een zekere goede wil toe
dichtte. Daarom zou het zo aar
dig zijn als we er maandag
avond allemaal waren op het
Beursplein, want reken maar dat
de handlangers op de Poolse am
bassade de demonstranten zullen
tellen.
WENEN - Voor 13 december zet ik de wekker op
07.16 uur. Dat is precies de tijd waarop ik een jaar
geleden op zondagochtend uit mijn slaap werd ge
haald door een Canadese collega, die in hetzelfde
hotel logeerde en mij vanuit zijn kamer opbelde.
Daarna zet ik de radio aan. Wat ik toen hoorde was de-
stem van generaal Wojciech Jaruzelski, de Poolse
premier en eerste secretaris van de partij, die de
staat van oorlog afkondigde.
Daarna Chopin, luid en treurig. Mijn volgende stap zal in de rich
ting van het raam van mijn hotelkamer zijn om te zien wat er
buiten op het Plein van de Overwinning (in de volksmond Vikto-
riaplein) gebeurt.
Toen was er niemand te zien, geen mens op een man en zijn her
dershond na, die achter een houten stokje aanrende. Pas later
kwamen de pantserwagens en de militaire jeeps.
Nu een jaar later verwacht ik redelijk vrolijke muziek om de
maandagochtend te beginnen. Als ik naar beneden ga ver
wacht ik niet dat het personeel van de hotelreceptie mij met
stomme verbazing zal begroeten. Zij en alle andere Polen ho
pen waarschijnlijk dat vandaag op de eerste verjaardag van
de afkondiging van de oorlogstoestand het parlement een be
langrijke stap zal doen in de richting van het opheffen van het
militaire regime. Maar zij zullen ook hun wantrouwen hebben
wat erop zal volgen en hoeveel van de onderdrukkende maat
regelen die de militaire junta heeft ingevoerd gehandhaafd
zullen blijven.
Ik ben van plan de telefoon op te nemen en nummer negen te
draaien. Als er iets gebeurt dan zijn we werkelijk vooruit ge
gaan.
WARSCHAU Pantservoertuigen en veiligheidsjeeps voor het gebouw van de Poolse Academie,
vorig jaar driehonderd hoogleraren en studenten wrden gearresteerd.
Een jaar geleden waren alle
verbindingen met de buiten
wereld verbroken. Dan draai
ik het nummer van een
vriend buiten Warschau om -
als de verbinding tot stand
komt - te horen of de sner
pende vrouwenstem ertussen
komt met haar „Rozmowa
kontrolowana" om te waar
schuwen dat alle gesprekken
- theoretisch - worden afge
luisterd.
Na het ontbijt - ik heb geen illu
sies dat de kwaliteit onder
het militaire bevel beter is ge
worden - ga ik naar buiten
om te zien hoe Warschau dit
jaar veranderd is.
Het perscentrum ligt recht te
genover aan de andere kant
van het immense plein. Om
daar te komen was afgelopen
jaar de enige hindernis een
meter sneeuw. Nu staat er
rondom het plein een twee
meter hoog hek. De aanwe
zigheid van het hek is niet te
danken aan de slechte staat
van het plaveisel dat, zoals de
officiële versie luidt ver
nieuwd moet worden, maar
aan de gewoonte van de men
sen bloemenkruizen te bou
wen en er daarna omheen te
demonstreren.
De vooraanstaande dissident
Adam Michnik, die als advi
seur van Solidariteit gevan
gen is genomen en die op zijn
berechting wacht, heeft van
uit zijn cel zijn visie gegeven
wat voor resultaten een jaar
militair gezag heeft opgele
verd. „In plaats van socialis
me met een menselijk ge
zicht, een communisme met
uitgeslagen tanden", is zijn
oordeel.
Faillissement
Inderdaad, als er aan het einde
van dit jaar iets duidelijk is
geworden, is het het failisse-
ment van het communisti
sche systeem. De Polen we
ten daarom al van tevoren
dat, al schijnen de generaals
de macht uit handen te ge
ven, zij achter de schermen
blijven regeren omdat de
Poolse communistische par
tij niet bij machte is het land
onder haar controle te bren
gen en te houden.
Terwijl van sommige kanten
wordt gewaarschuwd dat de
Polen in het algemeen min-
der zouden moeten roepen
dat God aan hun zijde staat
en er meer aandacht zou
moeten worden besteed aan
de vraag of zij aan de kant
van God staan, ziet de mo-
raal-theoloog Jozef Tischner
uit Krakau, een vriend van de
paus, de positie van de kerk
in Polen als die van „Socrates
in de gevangenis". Daarmee
bedoelt hij dat kritiek op de
Poolse kerk op dit moment
alleen maar olie is op het va
gevuur dat het militaire regi
me aan het stoken is voor de
meer progressieve elementen
binnen de kerk, en dat het
verstandiger is op het ogen
blik te zwijgen, op z'n minst
tegenover de buitenwereld.
Op ae ochtend van de dertien
de december ga ik weer naar
de kerk, waar ik een jaar gele
den ben geweest en waar de
mensen het Poolse nationale
volkslied zongen met de tra
nen stromend over hun wan
gen. Ik verwacht ze dit jaar
niet, maar ik ben nieuwsgie
rig of de lange rij arme men
sen die buiten bij de sacristie
stonden, ouden van dagen,
invaliden, moeders met klei
ne kinderen bedelend bij de
kerk om kleding en voedsel,
nog altijd zo lang en arm is
als toen. Dit jaar zijn veel prij
zen 300 tot 400 procent om
hoog gegaan en zijn de kos
ten van levensonderhoud in
doorsnee 120 procent geste
gen met daar tegenover een
looncompensatie van 20 pro
cent. Armoe is troef.
Daarna ga ik naar het perscen
trum. Een jaar geleden was
deze gesloten zoals gebruike
lijk op zondag. In de vijf da
gen daarop tot de censuur ge
regeld was en we met nieuwe
documenten waren uitgerust,
was dit de grote geruchten-
beurs, waar informatie werd
uitgewisseld en waar we pro
beerden gerucht van waar
heid te onderscheiden.
Op 13 december dit jaar ver
wacht ik ook veel mensen,
maar nu zullen ze kijken naar
een directe tv-uitzending
vanuit het parlement, waar
gedebatteerd wordt over de
opheffmg van de oorlogstoe
stand en over de maatregelen
die ook na de opheffmg van
kracht blijven.
Ik herinner me dat een jaar ge
leden alleen de officiële pers
agentschappen na de dertien
de het nieuws nog voor korte
tijd naar buiten konden krij
gen, omdat het blijkbaar
technisch onmogelijk was de
telexverbindingen direct lam
te leggen zonder ook meteen
een groot deel van het rege-
ringsnet uit te schakelen.
Maar binnen 24 uur moesten
ook de agentschappen hun
berichtgeving staken.
Voor een journalist is er niets
erger dan midden in het
nieuws te zitten en geen
woord naar buiten te kunnen
brengen. Velen vluchtten het
land uit met het eerste vlieg
tuig of met de trein. Anderen
probeerden een uitweg te
vinden in de alcohol, omdat
zij de onophoudelijke ge
ruchtenstroom en geheime
berichten over interneringen,
mishandelingen en de on
menselijke omstandigheden
waaronder de geinterneerden
in het begin werden vastge
houden, niet konden verwer
ken. Voor degenen die de
geinterneerden persoonlijk
kenden, was het gevoel van
machteloosheid het ergste.
Mijn eigen recept om geestelijk
overeind te blijven, was een
gedetailleerde agenda bij te
houden, een kroniek bijna
van minuut tot minuut te blij
ven schrijven. Zoals een poli
tieke gevangene in gedach
ten schaak tegen zichzelf
speelt, gaf ik in gedachten
normaal de berichten door.
Maar 13 december dit jaar draai
ik het telefoonnummer van
mijn goeie kennis Thadeusz
Mazowiecki, in de hoop dat
het waar is dat hij, vroeger
hoofdredacteur van de vak
bondskrant van Solidariteit
en vooraanstaand katholiek
intellectueel, begin deze
maand uit zijn internering is
vrijgekomen. Het nummer,
staat op een luciferdoosje,
waarop hij het in Gdansk ge
schreven heeft toen ik hem
daar tegen kwam, een paar
dagen voor de 13e, waarbij
we hebben afgesproken dat
we elkaar in de week daarop
in Warschau zouden ontmoe
ten. Dat zelfde geldt voor Ja-
nusz Onyszkiewicz, woord
voerder van Solidariteit in
Warschau. We hadden een af
spraak gemaakt voor dinsdag
15 december.
Daarna ga ik naar het hoofd
kwartier van het Rode Kruis
in Warschau. Het is naast de
vroegere kantoren van Soli
dariteit. Daar was ik in die
dagen ook, samen met de
KRO-televisieploeg. We had
den een afspraak met de di
recteur over wat er ging ge
beuren met de hulpgoederen
die vanuit Nederland en an
dere landen binnenstroom
den. Met een taxi vertrokken
we vanuit ons hotel, met in
ons gezelschap een tolk, Pau
line, lerares Duits aan een
universiteit.
Aangekomen op de vijfde ver
dieping van het Rode Kruis-
gebouw, wachtten wij ver
geefs op de man. Toen we uit
het gebouw kwamen, werden
we door leden van de militie
opgewacht, ieder door twee
man weinig zachtzinnig on
der de armen gegrepen en in
een pantservoertuig gesme
ten. Óp het hoofdbureau van
politie werden we vele uren
vastgehouden, terwijl Pauli
ne vocht als een leeuwin om
ons vrij te krijgen. Uiteinde
lijk verscheen er een hoge of
ficier in pullover. Voordat hy
bevel gaf ons vrij te laten,
verontschuldigde hij zich
niet voor het feit dat wij ten
onrechte gearresteerd waren,
maar voor het feit dat het bu
reau niet behoorlijk was op
geruimd. „Het is een beetje
verwarrend op het ogenblik",
zei hij. Onze taxi met nog lo
pende meters stond buiten in
de besneeuwde straat te
wachten.
Waarschijnlijk wordt er dit jaar
ook op 13 december een pers
conferentie gegeven, zoals
gebruikelijk door regerings
woordvoerder Jerzy Urban.
Een jaar geleden hebben ze
de correspondenten tijdens
de eerste dagen van de staat
i oorlog voortdurend aan
een lijntje gehouden en aan
gekondigde persconferenties
alsmaar uitgesteld. Dat ge
beurde zo vaak, dat toen er
eindelijk echt een persconfe
rentie werd gegeven, er maar
een handjevol mensen was
en het geheel een paar uur la
ter opnieuw moest worden
afgedraaid.
Maar 13 december 1982 hoop ik
rustig achter mijn schrijfma
chine te kunnen zitten om
een bericht te schrijven in de
wetenschap dat er een telex-
verbmding met Nederland is
Polen zal zeker een ander Po
len zijn dan een jaar geleden.
Maar „normaal" is het nog
lang niet.
Ik ben van plan naar de buiten
wijken van Warschau te gaan
en het huis van Jacek Kuron
op te zoeken. Wie daar nu
woont weet ik niet. Het was
eigenlijk het huis van zijn va
der, een vroegere officier uit
de tijd van keizer Pranz Jo
zef, die nog altijd graag over
dat verre verleden sprak. Eer
der dit jaar is hij gestorven.
In september 1980, net na de
overeenkomst van Gdansk,
zat ik in zijn woonkamer met
zijn secretaresse Ewa en de
die morgen vrijgelaten Sewe-
ryn Blumszt^jn, die tegen
woordig in Panjs woont, met
zijn familie te wachten op de
vrijlating van Kuron. De
vrouw van Kuron. Grazina,
stond opgewonden voor het
raam, kettingrokend zoals al
tijd. De jonge kinderen wa
ren naar een andere kamer
gestuurd. Nu is ook Grazina
(42), die toen al niet meer ge
zond was. dood. Zes maan
den internering hebben daar
aan ongetwijfeld bijgedra
gen.
Kuron zit nu gevangen op be
schuldiging van subversieve
activiteiten. Wonen de drie
kinderen - twee meisjes op
tienerleeftijd en een zoon van
22 - nu alleen in het huis, of is
het gezin uit elkaar gerukt?
Net voor ik de 13e vong jaar
naar bed ging, klopte zacht
jes op de deur van mijn hotel
kamer een studente. Haar ou
ders, met wie ik goed be
vriend ben, woonden in
Gdansk. Ze zyn geen activis
ten, maar intellectuelen die
een onafhankelijke, analyti
sche blik op de omstandighe
den in hun land hebben. Ze
hadden naar het buitenland
kunnen gaan. Ze hebben het
niet gedaan en willen dat ook
in de toekomst niet. Een paar
dagen eerder had hun doch
ter mij een allerliefst inge
pakt kerstcadeau gebracht
met de strikte opdracht dat ik
het niet voor Kerstmis mocht
open maken. Nu was zij bang
geworden dat als ik het mee
nam, dat gevaarlijk voor me
zou kunnen zijn. Ik heb het
uitgepakt Het was een een
voudig metalen reliëf op hout
gemonteerd met het woord
„Sohdarnosc", gemaakt op
de Leninwerf in Gdansk. Ze
zei dat ze er begrip voor zou
hebben als ik het liever terug
gaf
Ik heb het niet teruggegeven.
Het staat in mijn woonkamer
en was het hele jaar een dage
lijkse herinnering aan de
geinterneerden en gevange
nen en aan de miljoenen Po
len die niet weten hoe het
verder moet en die twijfelen
aan de toekomst van henzelf
en hun kinderen. Hopelijk
geeft het regime hen een
beetje licht in de donkere da
gen voor Kerstmis
Kernwapenbeleid afgewezen
De Raad van Kerken in Neder
land wijst het kernwapenbeleid
van de regering-Lubbers af.
Binnenkort komt de raad met
een reactie op de regerings
verklaring hierover. Dat deelde
professor H. Berkhof (Leiden)
als voorzitter van de raad giste
ren voor de IKON-radio mee.
Voortzetting van de wapenwed
loop biedt geen enkele uitkomst
voor de veiligheid, hoé de onder
handelingen in Genève ook zul
len verlopen. In dit stadium van
het overleg moet er alles aan
worden gedaan om de volken af
te voeren van een weg die slechts
leidt tot vermeerdering van deze
bewapening. Kernwapens zijn
en blijven in strijd met Gods heil
voor de schepping, zegt de ver
klaring, waarvan het ontwerp
woensdag in de vergadering van
de Raad van Kerken is bespro
ken.
Op 7 oktober hebben vertegen
woordigers van de raad in een
gesprek met informateur Schol
ten deze opvatting naar voren ge
bracht. Uit de regeringsverkla
ring blijkt echter een andere vi
sie. Berkhof bevestigde, dat de
Raad van Kerken hierin frontaal
tegenover de regering staat. De
raad is op dit punt eenstemmig.
Apartheid
Bij de Raad van Kerken bestaat
ook de vrees dat deze regering te
weinig tegen de apartheid zal
doen. Veroordeling van de apart
heid moet gepaard gaan met een
zo doeltreffend mogelijke be
strijding, bijvoorbeeld economi
sche boycot.
De raad stuurde een telegram naar
premier Botha van Zuid-Afrika,
waarin verontrusting wordt uit
gesproken over de behandeling
van politieke gevangenen in Na
mibië (Zuidwest-Afrika). Hij
vraagt onmiddellijke vrijlating
van gearresteerden óf legale ver
volging met volledige informatie
over de redenen daarvan.
Aanleiding tot dit telegram was het
bericht van Amnesty Internatio
nal dat de Zuidafrikaanse veilig
heidsdienst in Noord-Namibië
tientallen arrestaties heeft ver
richt.
De landelijke Raad van Kerken
krijgt een afdeling 'educatie'.
Die zal zich bezighouden met
'onderwijs en vorming' in de
breedste zin van het woord. De
taak van deze sectie zal vooral
coördinerend zijn, omdat de af
zonderlijke kerken hun eigen in
stanties hiervoor hebben, al
werken die nogal verschillend.
Oud-staatssecretaris K. de Jong -
die lid is van de voorbereidings
groep - noemde als reden voor
de oprichting van de sectie dat
het Nederlandse onderwijs in de
komende tien jaar grondig gaat
veranderen, meer gericht op de
maatschappij van de toekomst.
Het 'hoe' van die verandering
heeft nog niemand precies voor
ogen. "Zeker is wel, dat behalve
de overheid en het onderwijs zelf
ook de kerken daaraan creatief
moeten deelnemen". "Te lang
heeft het onderwijs de bijdrage
van de kerken gemist", zei De
Jong in een toelichting op het be
sluit van de raad.
Vrouw in ambt
Het hoofdbestuur van de Gere
formeerde Bond in de Neder
landse Hervormde Kerk gaat
een nieuwe studie ter hand ne
men over de 'vrouw in het ker
kelijke ambt'. Dat meldt de al
gemene secretaris van de Bond,
ir. J. van der Graaf, deze week
in 'De Waarheidsvriend', waar
van hij hoofdredacteur is.
Het zou, volgens Van der Graaf,
goed zijn voor de hele Hervorm
de Kerk als de kwestie van de
vrouw in het ambt weer eens
grondig - vanuit de bijbel -
werd besproken. "Meer dan 25
jaar na de discussies bij de in
voering van de vrouw in het
ambt weten voor- en tegenstan
ders niet meer, hoe toén funda
menteel hierover is gesproken
en hoe bejvogen het in die ti d is
toegegaan. De nieuwe generatie
- ook in kerkeraden - weet nog
slechts 'voor' of 'tegen' te zijn.
Ook vandaag zal bijbels gezien
- de onderste steen boven moe
ten komen". Schrijft ir. Van der
Graaf.
Het hoofdbestuur van de Gerefor
meerde Bond reageert met de
aankondiging van deze her
nieuwde studie op de uitspraak
van de centrale kerkeraad van
Amsterdam dat er voor vrou
wen en mannen binnen de her
vormde gemeente gestreefd
moet worden naar evenredige
vertegenwoordiging in alle or
ganen en op alle niveaus. Ook
de 'feministische theologie'
dringt tot verder onderzoek.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Goes M. van
Diggelen Molkwerum (Fr.); aan
genomen naar Oosterwolde-
Fochteloo (Fr.) kandidaat G. A.
Koelman Achlum (Fr.).
Twee procent. Het moderamen
(dagelijks bestuur) van de her
vormde synpde heeft de plaatse
lijke gemeenten gevraagd. 2 pro
cent van de begroting uit te trek
ken voor ontwikkelingssamen-
Woonwagenpastoraat. Met de
benoeming door de rooms-ka-
tholieke bisschoppen van de be
stuursleden is de Stichting Pas
toraat Woonwagenbewoners in
Nederland nu officieel gewor
den. In ieder bisdom een woon
wagenpastor, is een van de doel-
lOliflin van de in Den Bosch,
gevestigde stichting Ook wil de
stichting bevorderen, dat plaat
selijke pastores, voorzover zy dat
al niet doen, zorg aan woonwa
genbewoners gaan besteden.
Baptistengemeente. De Leidse
baptistengemeente houdt zon
dagavond om half 8 in de Lust
honnnichool (Herensingel)
weer een 'bijzondere dienst', met
koffie na afloop Ds. G. Bosveld
spreekt over 'Verwacht li nog
i< b VU de toekomsf'
"U bent gewaarschuwd van mij
kunt u dit jaar geen sussende
kerstboodschappen wrwachten
geen kerstlyriek, wél een terug
gaan naar de bronnen, naar de
stem van de oud testamentische
profetie. Desondanks een harte
lijke groet". (De hervormde domi
nee Gerard Nijenhuis uit Eext
(Dr.) in zijn gemeentcbericht).
ADVERTENTIE
I mTOTHÊEKRENTE
Rentedaling
RPS Hypotheken
van 8.9% naar
Rente voor j.llt vast.
Werkelijke jaarrentc 9.07 V
Wilt u meer weten over een
RPS hypotheek, hel dan
i (020) 5918011 of haalde
t older op het postkantoor.
O postgiro
rijkspostspaarbank
