Deense
geldkraan dicht
Muntazeii mogelijk
opvolger van Chomeini
y
Lubbers is optimistisch
over oplossing Rijnzout
Extremistische
INLA herleeft
in Noord-lerland
Spionerende
hoogleraar
krijgt 10 jaar
-c
Geen bijdrage
voor plaatsing kernwapens
"Afghaanse
dorpelingen
verbrand"
Shultz en
Genscher
eensgezind
■IE
WOENSDAG 8 DECEMBER 1982
Buitenland
PARIJS (ANP) - Het geschil tus
sen Nederland en Frankrijk over
het Rijnzout is politiek gespro
ken opgelost. Dat heeft minister
president Lubbers gisteren in
Parijs gezegd na een onderhoud
met de Franse premier Mauroy.
Lubbers heeft van Mauroy de
toezegging gekregen, dat ratifi
catie van het uit 1976 stammende
zoutverdrag in het komende
voorjaar in het Franse parlement
aan de orde komt. Lubbers heeft
geen reden te twijfelen aan die
ratificatie.
Dat wil niet zeggen dat de Rijn het
komend voorjaar van de ene dag
op de andere ineens schoner
wordt. Lubbers heeft bij Mauroy
wel aangedrongen vaart te ma
ken met voorbereidingen, opdat
de werkelijke vermindering van
Na gesprek met Franse premier
de zoutlozing in de Rijn zo snel
mogelijk na ratificatie een feit
wordt.
"We hebben nog een lange weg te
gaan. Maar ik heb m'n tanden er
ingezet en het ligt niet in mijn ka
rakter dan los te laten", aldus
Lubbers na afloop van het onder
houd met Mauroy. Frankrijk en
Nederland zijn niet van plan over
het hele verdrag opnieuw te on
derhandelen. De afspraken - die
Frankrijk tot dusverre niet is na
gekomen - worden opgescho
ven. Dat wil zeggen, dat de eerste
fase van de overeenkomst -
waarin Frankrijk zich bindt het
dumpen van zout in een periode
van anderhalf jaar met twintig
kilo per seconde terug te bren
gen - ingaat onmiddellijk na de
ratificatie. Met dien verstande,
dat door nu al adequate voorbe
reidingen te treffen, die periode
wellicht met zes maanden kan
worden teruggebracht "Na zo
veel verloren jaren hebben we
geen maand meer te verliezen",
aldus Lubbers.
Hoe Frankrijk denkt de zoutlozing
van de kalimijnen van de Elzas
in de Rijn terug te brengen is niet
ter sprake geweest. "Dat is hele
maal hun eigen zaak", aldus
Lubbers. Tot dusverre is veel on
derzoek verricht naar de moge
lijkheid van injectie van zout in
uiteindelijke plaats te bepalen.
KOPENHAGEN (Reuter) Het Deense parlement heeft
gisteren besloten de toekomstige Deense betalingen te
bevriezen voor de plaatsing van nieuwe Amerikaanse
kernraketten in West-Europa. Denemarken is de eerste
lidstaat van de NAVO die een dergelijk besluit neemt.
De door de conservatieven geleide
minderheidsregering was heftig
tegenstander van de beslissing
van het parlement (Folketing).
Deze volgde na een debat van
vier uur over de NAVO-plannen
het nucleaire wapenarsenaal te
moderniseren als de wapenbe-
heersingsbesprekingen tussen
Oost en West geen resultaat ople
veren.
Het debat eindigde met de aanne
ming van een door de sociaal-de
mocraten ingediende motie die
Denemarkens financiële bijdra
ge tot nader order stopgezet.
Onthoudingen
De regering van Poul Schlueter, de
eerste conservatieve Deense pre
mier in 81 jaar, kan slechts reke
nen op 66 van de 179 zetels in de
Folketing. Vóór de motie stem
den 49 parlementariërs, 90 ont
hielden zich, 13 waren tegen, ter
wijl er 27 afwezig waren, aldus
parlementaire functionarissen.
Omdat de regering het parle
ment er niet van kon weerhou
den de motie aan te nemen ont
hielden de regeringspartijen zich
liever van stemming dan te riske
ren dat een radicalere motie van
de socialistische volkspartij en
de links-socialisten werd aange
nomen.
Schlueter veroordeelde deze zet
van links en zei dat nu gebroken
was met de traditie van parle
mentaire eensgezindheid waarop
Denemarken sinds 1945 zijn bui
tenlandse politiek heeft geba
seerd. Maar zijn regering zou niet
aftreden. Er valt met de motie te
leven, omdat er nog altijd de mo
gelijkheid is van een hervatting
van de betalingen. Volgens rege
ringsfunctionarissen hangt dit af
van de besprekingen over wa
penbeheersing tussen de Ver
enigde Staten en de Sowjet-Unie
in Genève.
Ontspanning
Naast de bepaling tot bevriezing
van de betalingen aan de plaat
sing van de NAVO-raketten
steldt de motie dat Denemarken
trouw blijft aan de beginselen
van het Atlantisch bondgenoot
schap en dat ontspanning een
hoofddoel is van de Deense bui
tenlandse politiek.
Hoewel de Deense wet plaasing
van kernwapens op Deense bo
dem verbiedt, werd verwacht dat
Kopenhagen evenals andere NA-
ISLAMABAD (Reuter) Russi
sche soldaten en Afghaanse sol
daten hebben 105 Afghaanse
dorpelingen levend verbrand, in
clusief 11 kinderen, in een dorp
ten zuiden van de hoofdstad Ka
boel. Dit heeft een Westeuropese
mensenrechtengroep gisteren
gezegd.
De groep van drie man zei dat de
moordpartij plaatsvond op 13
september in Padkhwab-e-Sha-
na, een dorp van ongeveer 8.000
mensen op ongeveer 60 km ten
zuiden van de Afghaanse hoofd
stad.
De Canadese jurist Michael Barry,
de woordvoerder van de groep
en lid van de Parijse organisatie
„bureau international" zei dat ze
met overlevenden van de massa
moord hadden gesproken tijdens
een klandestien bezoek aan het
bewuste gebied vijf dagen gele
den. De ooggetuigen zeiden dat
Russische en Afghaanse troepen
bij de dageraad van de bewuste
dag het dorp omsingelden.
Dorpelingen die bang waren ver
borgen zich in een waterput die
in verbinding staat met een irri
gatiekanaal. Toen zij weigerden
uit de put te komen werd er vol
gens de ooggetuigen benzine in
gegooid. Kort daarna was er een
explosie en stond de put en het
afvoerkanaal in lichterlaaie. De
dorpelingen vertelden de groep
dat ze 105 lijken hadden gebor-
gen-
VO-lidstaten financieel bij zou
dragen aan de plaatsing van de
raketten in West-Europa.
Het plan is dat de 572 nieuwe wa
pens, de Amerikaanse Pershin-2
en de Kruisraket, eind 1983 wor
den geplaatst in België, Groot-
Brittannië, Italië, West-Duits-
land en Nederland, tenzij er
vooruitgang wordt geboekt bij
de besprekingen over raketten
voor de middellange afstand tus
sen Moskou en Washington in
Genève. Vorige maand slaagde
de Noorse conservatieve minder
heidsregering er op het nippertje
in aanvaarding van een zelfde
soort motie te voorkomen. Ook
in Noorwegen mogen volgens de
wet geen kernwapens worden
geplaatst.
In de praktijk betekent de motie
volgens regeringsfunctionaris
sen dat Denemarkens bijdrage
aan het infrastructuurprogram
ma van de NAVO van 75 miljoen
kronen (ongeveer 25 miljoen gul
den) voorlopig wordt terugge
bracht tot 49 miljoen kronen (16
miljoen gulden).
Het besluit brengt volgens politie
ke deskundigen premier Schlue
ter danig in verlegenheid, omdat
hij volgende week maandag een
bespreking heeft met president
Reagan tijdens een officieel be
zoek aan de Verenigde Staten.
Italië: links
en rechts
arrestaties
ROME (AFP/Reuter) - In Rome
zijn gisteren na een handgemeen
in een bus twee vooraanstaande
activisten van de Rode Brigades
door leden van de para-militaire
carabinieri gearresteerd. In de
Italiaanse hoofdstad werd op de
zelfde dag de arrestatie van een
rechts-extremiste Claudia Papa,
lid van de neo-fascistische partij
MSI, bekendgemaakt.
Een woordvoerder van de politie
zei dat de gearresteerde brigadis-
ten Luigi Novelli en zijn vrouw
Marina Petrella zijn. De 30-jarige
Novelli en zijn vrouw worden
sinds twee jaar gezocht. Novelli
wordt beschuldigd van deelna
me aan de meeste van de grote
operaties van de Rode Brigades,
inclusief de ontvoering vein de
Amerikaanse generaal James
Lee Dozier in 1981 en van de Ro
meinse magistraat Giovanni
d'Urso in 1980. Hij werd ook ge
zocht vanwege de moord op de
politiegeneraal, Enrico Galvaligi,
in Rome in 1980.
Novelli werd in maart van dit jaar
in de zaak Dozier bij verstek ver
oordeeld tot 26 jaar. Als de gear
resteerden inderdaad Novelli en
Petrella zijn, zijn er nog vier lei
ders van de linkse stadsguerrilla-
organisatie op vrije voeten. Meer
dan 40 van hun collega's staan
momenteel terecht wegens de
moord op wijlen premier Aldo
Moro en andere gewapende ac
ties.
Zia sprak met
Reagan over
Afghanistan
WASHINGTON (DPA/Reuter) -
De pogingen om een terugtrek
ken van de Russische troepen uit
Afghanistan te bewerkstelligen
en het herstel van de onafhanke
lijkheid van dat land vormden
het hoofdthema van de anderhalf
uur die de Pakistaanse president
Zia ul Haq gisteren sprak met
zijn Amerikaanse ambtgenoot
Ronald Reagan. Generaal Zia
brengt een officieel bezoek aan
de Verenigde Staten.
Hij wees Reagan op het gevaar van
gewapende agressie in. Zuid-
west-Azië. Reagan prees Pakis
tan en zei dat het hoort bij de lan
den die een grote verantwoorde
lijkheid dragen voor de mens
heid. Ondanks de bezuinigingen
zal de Amerikaanse regering al
les doen om het in 1981 toegezeg
de hulpprogramma van 3,2 mil
jard dollar in vijf jaar af te ron
den.
BONN (DPA/UPI) - De
Bondsrepubliek Duitsland
en de Verenigde Staten zijn
het erover eens dat ze vanuit
een positie van kracht met de
Sowjet-Unie over wapenbe
heersing moeten onderhan
delen. Dat bleek gisteren op
een persconferentie van de
Westduitse minister van bui
tenlandse zaken Hans-Die-
trich Genscher (links) en zijn
Amerikaanse ambtgenoot
George Shultz (rechts op de
foto).
Genscher zei dat 'ons' beleid er
een van de uitgestrekte hand
is. Nadat hij de noodzaak van
een sterk westers bondge
nootschap had beklemtoond,
verklaarde hij dat de Russi
sche politiek enigszins verbe
terd was sinds de verande
ring van de leiding in het
Kremlin na de dood van par
tijleider Bre^jpjev vorige
maand. Shultz leek die verbe
tering niet te zien. "We moe
ten ons niet bezig houden
met 'signalen' en op zoek
gaan naar de werkelijkheid",
zo meende hij.
De Amerikaanse minister zei
verder dat de door president
Reagan afgekondigde plaat
sing van intercontinentale
MX-raketten in de staat Wyo
ming een manier is om de de
fensie van de Verenigde Sta
ten op het niveau te brengen
van die van de Sowjet-Unie.
De Russische regering dreig
de maandag met de vergel
ding van de stationering van
die raketten met een soortge
lijk, 'geenszins inferieur' wa
pen. Volgens Shultz draaien
de Russen de zaken om.
Shultz, voor een bezoek van 40
uur in Bonn, sprak behalve
met Genscher ook met
bondskanselier Kohl en an
dere regeringsfunctionaris
sen. Voor vandaag stond een
ontbijt op het programma
met sociaaldemocratische
opositieleiders, waaronder de
voormalige kanselier Willy
Brandt en Helmut Schmidt
Dezelfde dag werden de NA-
VO-ministers van buiten
landse zaken in Brussel ver
wacht voor de jaarlijkse ver
gadering van de NAVO-raad.
De Irish National Liberation
Army (INLA) doet de laatste
maanden zeer van zich spre
ken Deze extremistische re
publikeinse groepering heeft
het merendeel van de sinds
september gepleegde ge
weldsdaden in Noord-lerland
geclaimd, met als voorlopig
'hoogtepunt' de bomaanslag
op de bar-disco in Ballykelly.
die 16 mensen het leven kost
te.
Nog deze zomer waren de
Noordierse politie en het le
ger ervan overtuigd dat zij de
INLA een beslissende slag
hadden toegebracht, nadat 36
leden van deze verboden
groepenng waren gearres
teerd. Dat was te danken aan
het werk van overlopers.
Maar de INLA herleefde, en nu
wordt aangenomen dat deze
uiterst gewelddadige groep
weer zeker 200 leden telt, van
wie het merendeel actief be
trokken is geweest by de re
cente golf van aanslagen, ont
voeringen en moorden waar
voor de INLA de verantwoor
delijkheid heeft opgeëist.
door
Henk Dam
Velen van hen zyn jonge man
nen, die zijn weggelopen uit
de Provisional IRA. Dit ver
boden Ierse Republikeinse
Leger houdt zich de laatste
maanden via haar politieke
arm Sinn Fein meer met poli
tiek dan met terrorisme be
zig, en dat moet voor veel jon
ge recruten als een teleurstel
ling zijn gekomen.
Zij willen actie, bommen plaat
sen, soldaten doodschieten,
protestantse activisten ont
voeren, en vonden voor hun
agressieve dadendrang bin
nen de hiërarchische en strak
geleide IRA onvoldoende
mogelijkheden. Vandaar dat
zij overliepen naar de als 'wil
der' beschouwde INLA. die
door de IRA wordt gezien als
'een stelletje amateurs'
Binnen de INLA is de hiërar
chie minder strak. De Noord
ierse politie beschouwt deze
extremistische groep, waar
van de leiders vermoedelijk
in Dublin zitten, als gevaarlij
ker, want onvoorspelbaarder
en genadelozer dan de IRA.
De INLA is een afsplitsing van
de Official IRA, de oude Ierse
bevrijdingsbeweging die zelf
is opgegaan in de linkse 'Wor
kers Party', een geweldloze
politieke partij die zowel in
de Ierse Republiek als in
Noord-lerland werkzaam is.
Voor de volledigheid: de ter
roristische beweging Provi
sional IRA is een eerdere af
splitsing van de Official IRA.
De INLA heeft een sterk linkse
signatuur. In het verleden is
bewezen dat de groep ban
den heeft met linkse terroris
tische organisaties als de
RAF in West-Duitsland. En
de door de politie gepakte
wapens van leden van de IN
LA komen onveranderlijk uit
Oostblok-landen.
DEN HAAG (ANP) - In Iran wor
den op 12 december verkiezin
gen gehouden voor de "raad van
deskundigen" die een opvolger
moet kiezen voor de 83-jarige
"gids van de revolutie", ajatollah
Rouhollah Chomeini. Indien de
ze raad van 70 religieuze experts
niet tot een keuze kan komen
moet er een "raad voor het lei
derschap" worden geïnstalleerd,
die Chomeini's functies na zijn
dood overneemt als collectief
van 3. 5 of 7 religieuze hoogwaar
digheidsbekleders. Algemeen
wordt ajatollah Hossein ali Mun-
tazeri getipt als opvolger van de
"imam", maar achter de scher
men woedt al geruime tijd een
machtsstrijd over de opvolgings
kwestie en het is allerminst te
voorspellen wat hiervan het re
sultaat zal zijn.
De verkiezing stond al in april van
dit jaar op de agenda, maar me
ningsverschillen over de proce
dure en de mogelijke kandidaten
noopten de religieuze leiders tot
uitstel Een andere en belangrij
ker reden was dat de machtigste
concurrent van Chomeini, ajatol
lah Sjariat Madari die het vol
strekt oneens is met de huidige
politieke rol van de geestelijk
heid, eerst "onschadelijk" moest
worden gemaakt. Een aanleiding
leek snel gevonden.
In april werd een complot "tegen
de revolutie en de imam" ont
dekt. Deze samenzwering zou op
touw zijn gezet door de voormali
ge minister van buitenlandse za
ken en ex-vertrouweling van
Chomeini, Sadeg Ghotbzadeh.
Kort daarop werd onthuld dat
ajatollah Sjariat Madari op de
hoogte was van het complot,
maar dit niet had doorgegeven
aan de autoriteiten. Ghotbzadeh
werd na een proces geëxecu
teerd en Sjariat Madari wegens
"medeplichtigheid" van al zijn
religieuze titels ontdaan.
Volgens de Nederlandse Iran-ken
ner dr. W.M. Floor gaat de strijd
om de opvolging van Chomeini
tussen twee religieuze facties de
Maktobi's ("zij die vast in de leer
zijn"), die willen vasthouden aan
de politiek van de imam en het
eenhoofdig gezag over de islami
tische republiek, en de Hoedjat
ti's ("de bewijzen" van de islam),
die een meerhoofdig gezag wil
len na de dood van Chomeini. De
Maktabi's zijn volgens Floor
"voorstanders van nationalisatie
van de buitenlandse handel, cen
tralisering van het staatsappa
raat, en een grote mate van land
hervorming. Zij worden geleid
door president Hoedjat al Islam
Sayed ali Hamenei en zijn broer
Moesavi
De Hoedjatti's daarentegen willen
het privé-eigendom beschermen
en zijn tegen staatscontrole van
de economie. Zij zyn fel tegen
het principe van "land aan hen
die het bewerken" en het zijn
"rabiate anti-communisten" De
ageren ook fel togen de arbeid
raden in bedrijven en fabrieken,
aldus de Nederlandse Iranist De
Hoedjatti's staan onder leiding
van Hoedjat al Islam Mohammed
Reza Mahdavi-Kani en parle
mentsvoorzitter Hoedjat al Islam
Hashemi Rafsandjani
LONDEN (GPD) - Een Britse rechter heeft Hugh Hambleton (60), een
Canadees-Britse hoogleraar economie die jarenlang NAVO-geheimen
aan de Russische geheime dienst KGB heeft doorgegeven, tot tien jaar
gevangenis veroordeeld. Met dit vonnis is gisteren een eind gekomen
aan een proces dat langer dan een week heeft geduurd.
De rechter in het fameuze Londense gerechtsgebouw Old Bailey achtte
bewezen dat Hambleton van 1956 tot 1961 vertrouwelijk tot topgeheim
materiaal, afkomstig uit het NAVO-hoofdkwartier in Parijs, waar hy
toen werkte, heeft doorgebnefd aan zijn Contacten by de KGB.
In die jaren moet hij duizenden geclassificeerde documenten mee naar
huis hebben genomen, waar ze gefotografeerd werden. Ook in latere
jaren, tot 1979, verrichtte Hambleton klusjes voor de Russische gehei
me dienst De Britse rechter vond het gisteren onnodig dat de jury zich
ook over die, grotendeels in het vage gebleven activiteiten uitsprak
Hambleton deed zyn werk zo goed, dat hy in 1975 een uitnodiging ont
ving om in Moskou te dineren met het hoofd van de KGB. de huidige
Sowjet-leider Joeri Andropov. De hoogleraar gaf dit al direct aan het
begin van het proces toe, maar zei niettemin zichzelf onschuldig te
achten.
Eind vorige week maakte Hambleton bekend, dat hij in feite als dubbel
agent had gefunctioneerd en daarom onschuldig was Hy zou zich op
verzoek van de geheime diensten van Frankryk en Canada diep in het
Russische spionagenetwerk hebben ingegraven, en ook op hun ver
zoek de informatie hebben doorgespeeld.
De Britse rechter liet zich hierdoor niet van de wys brengen, en vroeg om
namen en feiten die deze bewering zouden kunnen staven. Hambleton
bleek echter niet in staat zyn status als dubbelagent te kunnen bewy-
zen. Afgelopen maandag gaf hij toe, dat hy eigenlijk toch wel voor de
Russen had gespioneerd.
En gisteren verklaarde Hambleton zichzelf schuldig te achten aan het
hem ten laste gelegde.
SIDON - Palestijnse vrouiveti kijken toe hoe arbeiders de maten uitzetten voor nieuwe hutzen. De hulporgani
sa tie van de VN helpt bij de opbouw van verwoeste vluchtelingenkampen in Libanon. Israel gaat de gezinnen in
de Zuidhbanese vluchtelingenkampen een smartegeld'' van elk 625 gulden geven. Bovendien krijgt tedere
Palestijn die zijn huis wil herbouwen 20 zakken cement van Israel
