'Natu iirldiniek mag
niet voor elite zijn
Uw Gasbedrijf
adviseert, n
Oprichting hangt nog af Interview
van regeringsstandpunt
Afscheid van Schillebeeckx in februari
FONSECA
BIN 27
=^=rSotfoPorta
c~jfj)El£AVE
Stookkosten omlaag?
10
DINSDAG 7 DECEMBER 1982
Varia
door
Chris van Twisk
Sinterklaas is voorbij, - hoewel,
waarom eigenlijk? Maandag zag
ik bij de banketbakkerijen nog
menige banketletter liggen, ik
maak me sterk datje die (net als
de kerstbomen op de avond van
de 24e decemberna 5 december
voor een sterk gereduceerde prijs
kunt kopen, dus wie een beetje
aan recessie lijdt zou er goed aan
doen het Sinterklaasfeest naar 7
of 8 december te verplaatsen. Als
er door het Vaticaan (of wie doet
datsteeds geschoven kan wor
den met Pasen en Pinksteren,
dan zie ik niet in waarom ook
Sinterklaas niet naar een wat la
tere datum kan worden verscho
ven, als dat het cadeaubudget ten
goede komt.
Zo heilig is de dag van de viering
nu ook weer niet: de een viert het
op 5 december, de ander zweert
bij 6 december, en dit jaar heeft
menigeen het op zaterdag 4 de
cember gevierd. Ook wij, met als
voornaamste argument dat de
kinderen dan de hele zondag
voor zich hadden om met hun
huilpop of hun opmaakpop te
spelen. Toen ik Sara en Janna
maandagochtend naar school
bracht, Sara met haar xylofoon,
Janna met haar huilpop, bleken
vrijwel alle kinderen hun dier
baarste Sinterklaascadeau te
hebben meegebracht: het transis
torradiootje, het elektronische
spelletje, het poppenkinderwa-
gentje, maar toch vooral de le
vensgrote babypoppen met de ka
le, wat oenige hoofden die dit
jaar blijkbaar zijn weggevlogen.
Dat zou natuurlijk wel een pro
bleem zijn als je Sinterklaas een
paar dagen later vierde: the day
after the night before is dan wat
kaal, als je als enige zonder ca
deau in de klas zit.
Ook de aankomst van de Sint uit
Spanje is niet op een bepaalde
dag vastgepind, al bestaat sinds
jaar en dag de regel dat er tussen
intocht en verjaardag twee zater
dagen moeten liggen. Daar werd
dit jaar vanaf geweken: tussen
zijn aankomst op zaterdag 13 no
vember in Amsterdam en zondag
5 december zaten DRIE zaterda
gen. Ook hier alweer gesjoemel!
U kent de bezwaren van kleuter
leidsters en ander pedagogen:
hoe langer de aanloop tot 5 de
cember, hoe langer de kindertjes
in bed plassen, niet durven gaan
slapen, en onrustig zijn op school.
Ik heb zo links en rechts eens
geinformeerd, en inderdaad zijn
die symptomen hier en daar ge
signaleerd (al kwam ik nu niet
zo'n geval tegen als van dat jon
getje, enige jaren terug, dat bij
de aankomst van Sinterklaas
spontaan moest overgeven).
De juf van de kleuterklas vertelde,
dat een jongetje zo op elk'geluid
gespitst was dat hij voortdurend
meende dat Zwarte Piet over het
dak liep. Mijn eigen kinderen,
die om de dag hun schoen moch
ten zetten, waren op die dagen
wel ontiegelijk vroeg bij de pin
ken: zes uur, half zeven op zijn
laatst. En gisteravond, na de eer
ste dag op school na Sinterklaas,
was Janna van vier wel erg moe
en hangerig en huilerig en recal
citrant, dat is waar. Maar ja,
daar stonden ook een boel vrolij
ke, opgetogen, blije om niet te zet
ten devote momenten tegenover.
Wat niet wegneemt dat de aan
loop naar de eigenlijke viering
van mij volgend jaar ook wat
korter zou mogen, al kun je je na
tuurlijk afvragen of het verstan
dig is zulke .positieve" spannin
gen vergeleken met de negatieve
spanningen door ruzies thuis,
echtscheidingen, werkloosheid
e.d.) zoveel mogelijk bij kinderen
vandaan te houden.
Overigens maakte Sinterklaas zijn
eerst officiële intocht in Amster
dam op zaterdag 1 december
1934, en het was toen de bedoe
ling van de organisatoren (Ini
tiatief Comité Amsterdam) dat
hij dit „telken jaren op den Za
terdag vóór zijn naamdag" zou
herhalen. Maar meteen het vol
gend jaar al was de intocht op 27
november 1935), omdat er bezwa
ren waren geopperd door (u
raadt het nooit) de winkeliers.
Na de oorlog hield Sinterklaas
zijn intocht in 1947 zeer laat op 3
december, maar bijvoorbeeld in
1953 en 1954 gebeurde dat op 21
en 20 november. In 1970 over
speelde het ICA zijn hand echter
door de blijde inkomst een week
te vervroegen tot 7 november, we
gens een internationaal congres
van reisagenten (we zouden die
drieduizend gasten via Sin
terklaas wel eens een poepte la
ten ruiken!), maar dat viel heel
slecht in onderwijskringen: bijna
een volle maand onrust in kleu
terland, terwijl er in 1961 al een
protest tegen de vroege intocht
was uitgegaan van de leidsters
van 125 Nutskleuterscholen!
In 1971 kwam Sinterklaas overi
gens ook al op 13 november aan,
Tiet als dit jaar. De algemeen le
vende gedachte „dat Sinterklaas
steeds vroeger in het land komt"
is dus niet juist. En voor het vol
gend jaar heb ik goed nieuws:
dan zal Sinterklaas zes dagen la
ter arriveren, namelijk op 19 no
vember 1983. Als er tenmiste niet
opnieuw met die twee tussenlig
gende zaterdag gesjoemeld
wordt!
HILVERSUM - Een werkgroep heeft plannen opge
steld voor de oprichting van een natuurkliniek in ons
land. De plannen zijn neergelegd in een rapport dat
dezer dagen zijn weg heeft gevonden richting Den
Haag. De sterk groeiende belangstelling voor meer
natuurlijke leef- en geneeswijzen behoort naar het
oordeel van de werkgroep vertaald te worden in een
instituut dat, om in het jargon van de gezondheids
zorg te spreken, tot de tweede lijnsvoorzieningen zijn
diensten moet aanbieden aan de zieke medemens.
Een gesprek met de voorzitter
van de Werkgroep Natuurkli
niek Nederland, de heer J. L.
Roos uit Soest, leert al gauw
dat hij zich met zijn mede-ini
tiatiefnemers nog allerminst
spiegelt in een zonnig toe
komstbeeld. „We zullen een
lange, moeilijke weg met veel
obstakels hebben te gaan",
voorziet hjj.
Niet hard
„Want we hebben al direct te ma
ken met het probleem dat de
daadwerkelijke behoefte aan
een natuurkliniek niet keihard
valt aan te tonen. Op dit gebied
bestaat er niks in ons land.
Voor een marktverkennend
onderzoek ontbreken boven
dien de middelen. We kunnen
ons hoogstens baseren op uit
latingen van onder meer prak
tiserende natuurartsen en op
de groeiende belangstelling
voor andere dan de traditione
le geneeswijze. En natuurlijk
kunnen we verwijzen naar on
derzoekingen in het buiten
land naar de resultaten van
kuuroorden. Maar daarmee
toon je nog niet de noodzaak
aan van een natuurkliniek".
De allergrootste barrière ziet de
werkgroep echter in Den Haag
liggen. Daar is de hindernis
vooral het standpunt dat de vo
rige regering heeft ingenomen
jegens het onlangs verschenen
rapport van de commissie al
ternatieve geneeswijzen. Om
die reden heeft de werkgroep
tegelijk met haar rapport over
een natuurkliniek een uitvoe
rig commentaar op dat rege
ringsstandpunt naar de vaste
kamercommissie voor de
volksgezondheid gestuurd.
„Het is duidelijk dat het verlos
sende woord voor onze plan
nen van de regering moeten
komen", zegt voorzitter Roos.
„Komt het daar niet tot officië
le erkenning van de alternatie
ve geneeskunst dan kunnen
wij het wel vergeten. Dan is het
ook uitgesloten dat zieken
fondsen en particuliere ziekte
kostenverzekeraars behande
ling in een natuurkliniek gaan
vergoeden. Dit zou dan beteke
nen dat we volledig kostendek
kend moeten gaan werken.
Waarmee grote delen van de
bevolking al bij voorbaat door
financiële overwegingen bui
tengesloten worden van opna
me in de natuurkliniek. We
zouden dan een elitair instituut
worden en dat verwerpen we".
Onderzoek
Ogenschijnlijk heeft de regering
zich niet onwelwillend opge
steld tegenover de alternatieve
geneeswijzen. In principe wil
men die wel toelaten in het cir
cuit van de volksgezondheid.
Maar de alternatieve sector
moet eerst langs de weg van
natuur-wetenschappelijk on
derzoek zijn bestaansgrond
kunnen aantonen, zijn „effecti
viteit" bewijzen. Dat lijk niet
onredelijk.
Roos: „Inderdaad. Maar de
kneep zit'm in de te volgen on
derzoeksmethode. Die is afge
leid van de reguliere genees
kunst en gericht op natuur-we
tenschappelijk onderzoek per
ziektebeeld. Daarmee is de me
thode niet toepasbaar op de al
ternatieve geneeswijzen. Deze
immers ontspruiten aan een
andere denkwereld; benade
ren gezondheid, ziek-zijn, ge
nezen en functioneren van het
lichaam vanuit een andere vi-
En dit bepaalt de onmogelijk
heid om de effectiviteit van de
alternatieve sector aan te tonen
volgens criteria die stoelen op
methodieken uit de reguliere
geneeskunst. Je kunt haast
zeggen dat we ons bestaans
recht moeten waarmaken op
grond van het uitgangspunt
dat alleen de reguliere genees
kunst bestaansrecht heeft. Uit
besprekingen op het departe
ment is ons gebleken dat men
het dilemma wel onderkent.
Maar daarmee is het officiële re
geringsstandpunt nog niet om
gebogen. Ik vrees dat het een
langdurige strijd wordt. De
praktijk is dat de regering al ja
renlang achter de maatschap
pelijke realiteit van de alterna
tieve geneeswijzen aan slen
tert".
Nieuwe aanpak
De gedachten van de werkgroep
lijken in de richting te gaan
van het in vele landen bekende
kuuroord. Voorzitter Roos be
vestigt dat. „Toch is er sprake
van een veel ruimere opzet.
Onze aanpak is nieuw, ook in
ternationaal gezien. Om het
heel algemeen te stellen, we
willen met patiënten gaan
werken aan verbetering van
hun algemeen welbevinden en
van hun functioneren. Ons uit
gangspunt is wat tegenwoor
dig wordt aangeduid als een
„holistische" benadering. Een
alomvattende behandeling van
de patient door middel van een
zeer uiteenlopend pakket van
medische therapieën, vor
mingsactiviteiten en evaluatie
van leefmilieu-aspecten in
teamverband. Dat betekent on
der meer dat ook ziekmakende
leef- en voedingsgewoon ten
aandacht krijgen.
We hechten waarde aan een goe
de nazorg. De praktijk leert dat
langs die weg een beduidend
J. L. Roos, voorzitter van
de Werkgroep Natuurkli
niek Nederland: "Aanvul
ling op de gewone zieken
huiszorg".
beter resultaat wordt geboekt
dan bij de reguliere genees
kunst. Onderzoek in Duitsland
heeft dat trouwens bevestigd.
Bij zevenduizend patiënten die
een kuur van vier weken had
den gevolgd, bleek dat het
ziekteverzuim bij deze mensen
gedurende vijfjaar na de kuur
zestig procent lager lag ten op
zichte van eenzelfde periode
voorafgaande aan de kuur.
Over bezuinigingen gespro
ken!"
Zeer nadrukkeljk wil Roos ver
meld zien dat de natuurkliniek
zich niet buiten het circuit van
de reguliere geneeskunst
wenst te plaatsen. „We vinden
dat onze kliniek een aanvulling
behoort te zijn op de gewone
ziekenhuiszorg. Onze voorkeur
gaat dan ook uit naar vestiging
op het terrein van een be
staand ziekenhuis zodat direct
kan worden beschikt over alle
basis-specialisme.
Vervlechting
Met name als er sprake i:
acute situatie. De 1
heden van de reguliere genees
kunst verwerpen we niet.
Daarom ook streven we naar
vervlechting. Nee, ik geloof
niet dat we daarmee een utopie
najagen. Nogmaals de praktijk
is dat steeds meer mensen baat
zoeken en vinden bij alterna
tieve geneeswijzen. Het mag
toch niet zonder betekenis he
ten dat inmiddels honderden
artsen cursussen hebben ge
volgd in alternatieve genees
wijzen. Dat ook steeds meer
artsen patiënten naar alterna
tieve genezers verwijzen".
Een vestigingsplaats heeft de
werkgroep nog niet op het oog.
Over de omvang van de kliniek
bestaat al wel een denkbeeld.
Het zal om een inrichting moe
ten gaan van ongeveer vijftig
bedden. Kleinschaligheid is
voorwaarde. Met ongeveer vijf
tig bedden komt men uit op
zo'n zevenhonderd patiënten
per jaar, een aantal dat toerei
kend wordt genoemd om de
natuurkliniek zakelyk tot een
succes te maken.
In de plannen van de werkgroep
staat wel welke patiënten men
voor opname in aanmerking
wil laten komen: onder meer
mensen met rheumatische
aandoeningen, personen die
lijden aan slapeloosheid, chro
nische hoofdpijnen, asmati-
sche patiënten, mensen met
spijsverterings- en-of stofwis
selingsziekten, met stoornis
sen in de bloedsomloop, met
chronische vermoeidheidskla
chten, zwakte of nervositeit,
maar ook mensen die na ver
drietige levenservaringen een
extra steuntje in de rug nodig
hebben.
Toekomstmuziek
„Maar", zo besluit de werkgroep
voorzitter, „dat is nog toe
komstmuziek. Wat nu nodig is
is een andere opstelling van de
regering. Onze hoop is uiter
aard gevestigd op het nieuwe
kabinet. Binnen afzienbare tijd
zal de vaste kamercommissie
met de nieuwe staatssecretaris
van volksgezondheid van ge
dachten moeten wisselen over
het door ons aangevochten re
geringsstandpunt. En daarby
zal de bewindsman duidelijk
moeten maken of hy het stand
punt van de vorige regering
overneemt. Intussen blijven
wij niet rustig zitten afwach
ten Er is al een vereniging
Vrienden Natuurkliniek Ne
derland opgericht. Ook zijn we
met een handtekeningenactie
voor de natuurkliniek begon-
Het contactadres vereniging
Vrienden Natuurkliniek Ne
derland is: W. Guttcling. Leeu
wenbergweg 7371 AL Loenen
(Gld telefoon 05765-1338.
Op vrijdag 11 februari hoopt pro
fessor dr. Edward Schillebeeckx
afscheid te nemen van de Katho
lieke Universiteit van Nijmegen,
waar hij bijna 25 jaar 'dogmati
sche theologie' heeft gedoceerd.
Het afscheid zal niet alleen een
officieel maar ook een feestelijk
karakter dragen.
Schillebeeckx krijgt een afscheids-
bundel - een boek van 350 pagi
na's -, die in de eerste plaats is
gericht op zijn werk aan en van
uit de Nijmeegse universiteit. De
bundel bevat bydragen van col
lega's van de eigen faculteit en
andere faculteiten in Nederland,
van leerlingen en van mensen
voor wie hij in Nijmegen als pro
motor optrad bij een eredocto
raat. Zeventien auteurs, onder
wie de gereformeerde professor
Kuitert en de hervormde emeri
tus-hoogleraar Berkhof, nemen
elk één facet van Schillebeeckx'
theologie onder de loep. Het zyn
korte bijdragen; ze moesten vol
doen aan de voorwaarde dat ze
ook toegankelijk zijn voor niet-
specialisten.
Beroepen
ADVERTENTIE
report met
vintage r.haractor.
Fraai bouquet
fluweelzachte smaak...
rntl&Mi karakteristieke kleur-
Nova de Gaia bu Oporto Elke■ttes
Kenners nemen er de ti/d voor.
Te (,oop bij slijterij en wijnhandel.
u ijncn ecdisiilleenl tei.Q8334 Ui3
Hervormde Kerk: beroepen te
Tholen en te Ooltgensplaat A.
Visser Nieuwland, te Lopik J. P.
Nap Neerlangbroek; bedankt
voor Harderwijk B. Oosterom
Maarssen, voor Kapelle (Z.) J. L
Ravesloot Heemse
Gereformeerde Kerken: aangeno
men naar Ruinerwold-Koekange
(Dr.) A. J. Verhoog Terneuzen.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: aangenomen naar Mid
delburg R. de Graaf Nieuwleu-
sen, die daarmee bedankte voor
o.a. Leiden; bedankt voor Kaap
stad (Z.-Afrika) T. Wendt Urk
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Zeist J. Brons
Urk; bedankt voor Bussum A. J.
Otter IJmuiden.
Gereformeerde Gemeenten: be
roepen te Katwijk aan Zee J.
Mijnders Veenendaal; aangeno
men naar Rijsscn J. Kareis Beek
bergen; bedankt voor Oosterland
R. Boogaard Leiden.
Het bestuur van de Nederlandse
Zendingsraad heeft rs. G. J. van
Butselaar 39) benoemd tot alge
meen secretaris, als opvolger van
ds. R. J. van der Veen. Op 1 au
gustus volgend jaar gaat de be
noeming in.
Drs. Van Butselaar, die aan de
Vrije Universiteit in Amsterdam
theologie en Afrikaanse kerkge
schiedenis studeerde, is eerst ge
reformeerd predikant in Dom-
burg-Westkapelle geweest. In
1975 werd hy docent aan de in
terkerkelijke theologische
school in Butare, Rwanda, en te
vens studentenpredikant aan de
staatsuniversiteit aldaar. Vorig
jaar trad hy in dienst van de
Presbyteriaanse Kerk van Rwan
da voor sociaal-evangelisatorisch
werk.
(De Nederlandse Zendingsraad is
een raad van overleg en samen
werking voor de zendingsinstan
ties van verscheidene protestant
se kerken en het Nederlands Bij
belgenootschap. Het bureau is
gevestigd in Amsterdam).
Ds. K. J. Jansen te Ermelo hoopt
op zondag 27 februari intrede te
doen in de Leidse hervormde ge
meente (Boshuizerwyk, Zuid
west). Zijn voorganger, dr. J. A.
B. Jongeneel. zal hem bevesti
gen.
Ontmoetingsdag
Op zaterdag 22 januari, van 10 tot
4 uur, wordt in Amersfoort op
initiatief van het Algemeen Dia-
konaal Bureau van de Gerefor
meerde Kerken te Leusden en
het Radiopastoraat in Hilversum
- een ontmoetingsdag gehouoen
voor mensen die in hun huwelijk
hebben te maken met homose-
xuele, lesbische of bi-sexuele ge
voelens Op vorige ontmoetings
dagen is gebleken, dat het kan
opluchten om met anderen, die
in dezelfde situatie verkeren, te
praten over punten zoals: hoe nu
verder, hoe reageren de kinde
ren, wat betekent het geloof m
onze omstandigheden, de reactie
van de familie, van de kerkelijke
gemeente, enz
De werkgroep 'Huwelijk, homofi
lie en geloofsvragen' heeft deze
dag georganiseerd Men kan zich
aanmelden by het Radiopasto
raat m Hilversum, Oranjelaan 8
(1217 LW). telefoon 035 15555
De Broederschap van Taizé be
reidt in Rome de tweede Europe
se jongerenbijeenkomst voor,
van 28 december tot 1 januari
Doel is: de gemeenschap tussen
jongeren uit veel landen gestalte
geven en een nieuwe stap zetten
op de weg naar verzoening tus
sen de christenen en naar vrede
tussen rassen en landen. De ont
moeting met de 'kerk van Rome'
neemt daarbij een belangrijke
plaats in.
Voor Leiden en omgeving is Ma-
chiel van Wolferen contactper
soon. Zyn adres is: Klikspaan-
weg 17, 2324 LW Leiden (tele
foon 071-760527).
Ballingen. Ruim 5000 ballingen
uit Chili hebben een beroep op
de paus gedaan om hun terug
keer naar het vaderland te bevor
deren.
Agressie. Nigenaanse kerken
dunden bij hun regering een
krachtig protest in tegen agressie
door moslims. Relletjes met ver
nielingen aan kerkgebouwen
vormen een bedreiging van de
eenheid van Nigcna. zeggen de
Iwrtwn De verhouding christe
nen-moslims in dit land is onge
veer fifty-fifty.
ADVERTENTIE
Vervelend, die hoge stookkosten, zodra het kouder
wordt. Maar wist u dat er tegenwoordig C .V-ketels
bestaan die minder gas verbruiken? Misschien iets voor u.
Informeert u eens bij uw Gasbedrijf
Dit neen publicatie vandc in VEGI
