rmm Poppen die u aan het lijntje houdt LEIDEN ALPHEN a/D RIJN ALPHEN a/D RIJN LEIDEN Keramiek voor tiiinaan kleding ►NU nog HOGERE K0GT/A/5&/ 0P 9 twimw VAN BEIDE FILIALEN 'Molenwieken' boek over vele wieksystemen kollektie SPORTKOLBERTS WINTERJASSEN PANTALONS JACKS REGENJASSEN OVERHEMDEN Li OPH&VM& De basis van de gehele Ne derlandse industrie werd in de Gouden Eeuw ge vormd door de inzet van de wind als krachtbron. In die tijd ontstond vooral in de Zaanstreek een door de wind aangedreven indus trie De toenmalige indus triële activiteiten beston den voornamelijk uit het malen van graan, het per sen van olie, het pellen van rijst en het zagen van hout. Een betrekkelijk kleine, maar selecte groep mensen speel de hierin een zeer belangrijke rol, namelijk de molenma kers Dit waren mensen die in die tijd in hoog aanzien stonden; niet alleen vanwege hun vakmanschap, maar ook door hun vindingrijkheid Door gezamenlijke inspan ning en in het werk toegepas te spitsvondigheden vorm den zij de grotendeels van hout gebouwde molen tot dat krachtwerktuig dat in staat was te functioneren zoals nergens anders in de wereld. De bevolkingsgroei en de uit vindingen. zoals de stoom machine, de verbrandings motor en de elektromotor de den de windmolens echter nagenoeg verdwijnen. Pas in onze eeuw realiseerde men zich dat, wanneer er niet zou worden ingegrepen, de wind molen geheel ten onder zou gaan In 1923 werd daartoe de vereniging tot behoud van de Nederlandse molens, 'De Hollandsche Molen', opge richt Om de concurrentie van de moderne aandrijftech- nieken het hoofd te kunnen bieden, heeft men zich vooral gericht op het verhogen van het rendement van de molen en op het verbeteren van het bedieningsgemak. Door het verbeteren van het wiekenkruis heeft men het doodvonnis van de molen nog zeer lang kunnen uitstel len en zelfs op bescheiden schaal weten te voorkomen. Dit laatste geldt vooral voor twee typen molens, namelijk de korenmolens, die weer graan malen voor de 'warme bakkers', en de poldermo- 'lens. die zorg dragen voor het waterpeil in de polders. Over de vele wieksystemen, die onder meer door Von Baum- hauer, Dekker, Van Bussel, Van Riet, Ten Have en Fauel zijn ontwikkeld, is tot nu toe weinig gepubliceerd De au teur van het onlangs bij Klu- wer verschenen boek 'Molen wieken' (120 pag f29,50), de heer G. J Pouw. heeft deze materie moeten achterhalen door middel van gesprekken met molenaars en molenbou wers, en door het verrichten van vele opmetingen Dit heeft onder meer geresul teerd in een serie bijzonder fraaie tekeningen. Verder is dit boek gecompleteerd met een aantal duidelijke foto's. A oorspronkelijke prijs! 398-,-498",-598:- PER PAK (EN NIETDUURDER) DAAROM HEBBEN WIJ OPNIEUW AFGEPRIJSD centrum Voor herenkonfektie Pr. Hendrikstr. 54. Tel. 01720-94355 Ook maandagmiddag geopend vanaf 13.00 uur Stationsweg 40 - Tel. 071 -143680 VLAK BIJ HET STATION. GEOPEND OP DE SPECIALE KOOPAVONDEN Een nog vrij onbekend ma teriaal voor de aanleg of „her-inrichting van de tuin is „bouwkeramiek", een Nederlands produkt van gres (gebakken klei) dat vroeger algemeen ge bruikt werd voor het fa briceren van o.a. rioolbui zen. Het is een natuurlijk, sterk materiaal, verwant aan de baksteen. Van dit keramische materiaal worden nu, speciaal voor ge bruik in de tuin, diverse pro- dukten gemaakt: holle „biel zen", ronde „pijpen" en L- vormige elementen, hun aar- de-bruine kleur past uitste kend in het natuurlijke beeld van de tuin... verkleuren kun nen ze niet, dus na verloop van tijd kan zonder bezwaar de tuin-aankleding uitge breid worden met hetzelfde materiaal. De gresbielzen zijn verkrijg baar in lengten van 30, 60, 90 en 120 cm en de afmetingen zijn ca. 15 x 30 cm. Je kunt er afscheidingen, banken, zit- kuilen enz. mee maken. Ver ticaal geplaatst kunnen ze ook als plantenbak dienen: potaarde erin en de plantjes poten, De ronde elementen heten „Pa lygres", die zowel voor af scheidingen als gewoon „voor de sier" toegepast kun nen worden. De buitendia meter is 19 cm, de verkrijgba re lengten 60 en 120 cm. Ook Palysgres kan als planten bakje dienen. Zowel Gres biels als Palysgres kunnen echter ook met bijpassende dekplaatjes afgedicht wor den. De L-vormige uitvoeringen (Tegres) zijn 15 x 39 cm groot en te koop in lengten van 39, 59, 79, 99 en 119 cm. Behalve als materiaal voor keermuur- tjes e.d. kan Tegres ook ge bruikt worden voor het op bouwen van de treden naar een zitkuil, een verhoogd ter ras e.d. Dit bouwkeramiek is makkelijk en plezierig te ver werken. Wie over het nodige gereedschap beschikt kan het ook naar wens afkorten, bijvoorbeeld met een door- slijpschijf. Het is uiteraard volkomen ongevoelig voor inwerking van vocht, kleur vast, stabiel. Het is echt mate riaal dat de fantasie van de gebruiker kan stimuleren. Wat de prijs betreft kan het on geveer vergeleken worden met houten bielzen van goe de kwaliteit. Het is verkrijg baar bij bouwcentra, tuincen tra en hoveniers. Fabrikant is Teewen BV in Tegelen, tel. 077 - 34444. Zelf poppen maken is al jaren lang één van de meest beoe fende vrijetijdsbestedingen. En niet ten onrechte, want in het maken van fantasie- en karakterpoppen kan de met (oude) lapjes, stukjes kant en zelfhardende klei knutselen de hobbyist(e) zich helemaal uitleven. Na de (porseleinen) poppen uit grootmoeders tijd kwamen de pierrots en kle derdrachtpoppen aan de beurt. Het heeft er nu alle schijn van, dat tussen al deze staande en zittende (sier)pop- pen de beweegbare marionet zich een eigen plaats gaat ver- Het zelf maken van zo'n weeg-pop" valt reuze het moeilijke van een m net zit veel meer in het bedie nen van de speelhoutjes, der dat de draden ervan in de war raken. Een eenvoudige marionet be staat uit tenminste onderde len: de kop, het lijf, twee ar men en twee handen, twee benen en twee voeten. Alle delen zitten met leertjes of schroefoogjes aan elkaar vast, zodat ze stuk voor stuk en onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen. Bij de meer gecompliceerde pop pen bestaan armen en benen ook nog uit meerdere delen, terwijl het lijfje niet star maar flexibel is. Het hoofd heeft een heel be langrijke functie. Dat geldt natuurlijk bij elke pop, maar bij de marionet wel in het bij zonder. Er is een aantal ma nieren en materialen om zo'n karakter- of fantasiepop te maken. Het van oudsher be kende papier-mache werkt uitstekend, maar ook de mo derne, zelfhardende boet- seermaterialen zoals Darwi- klei e.d. voldoen prima. Maak de handen en voeten van het zelfde materiaal. Er moet wel een metalen kern in (dun ij- zerdraad), omdat vingers en handjes tijdens „ongecontro leerde" bewegingen anders makkelijk afbreken of be schadigen. De overige delen van de pop (armen, benen en het lijfje) zijn door de kleding meestal niet direct zichtbaar en mogen dus gerust wat minder mooi afgewerkt zijn. Gebruik er stukjes (rond- )hout voor; schroefoogjes e.d. laten zich hier zonder moeite indraaien en hout is licht van gewicht. Wat de kleding betreft kunt u alle kanten op, als deze maar losjes om de marionet heen hangt, zodat hij voldoende bewegingsvrijheid heeft. De speelhoutjes zijn afgeleid van de vorm van een kruis. Be langrijk is, dat het ding mak kelijk in de hand van de spe ler ligt. Dat betekent, dat wanneer de pop door een kin derhand bediend wordt (kin deren zijn dol op marionet ten, omdat ze ze kunnen laten lopen, springen, dansen en zovoort), het speelhout klei ner moet zijn dan voor een volwassen hand. Overigens worden marionetten hangend opgeborgen; dat voorkomt dat ze met zichzelf in de knoop raken. Als u nog meer over het maken van de ze poppen wilt weten, dan kunnen we het boekje „Ma rionetten maken" van Jos Lambregts van harte aanbe velen. Het boekje wordt uitgegeven door Uitgeverij Cantecleer, kost 19,50 en is verkrijgbaar bij de boekhandel en handen- arbeidzaken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 20