Thuiswerk- koning
is niet te stuiten
c
Reportage
Geen onderscheid meer tussen vrouw en man
Al dertig jaar lang
malafide praktijken
WOENSDAG 1 DECEMBER 1982
Varia
PAGINA 17
U weet het. een vliegende kraai
vangt altijd wat, dus toen ik een
tijdje geleden op zoek was naar
de Nederlandse reacties op het
instorten van de beroemde klok
ke toren van Venetië op het San
Marco-plein, noteerde ik met
graagte twee berichten die ik on
derweg in de maand juli van het
jaar 1902 in het Algemeen Han
delsblad tegenkwam. Alweer
ruim tachtig jaar geleden, je zou
er nostalgisch van worden!
KRANKZINNIG? stond boven
het eerste berichtje dat ik voor u
heb overgeschreven
„De geneesheer die Hellmuth Eck-
mann verpleegt, schrijft aan
'Simplizissimus' dat de oorzaak
van Eckman's krankzinnigheid
is zijn beroep als schilder. Zood
ra de lust om te schilderen weer
bij hem boven komt en hij daar
aan voldoet, dan wordt hij weer
gek. Vandaar dat de dokter aan
de redactie vraagt het werk van
zijn patiënt toch af te wijzen en
niet te honoreeren, want dan zal
hij nooit uitscheiden met teeke
nen, en dan wordt hij helemaal
krankzinnig.
Dat schilderen een symptoom van
krankzinnigheid is. is zeker
In 1902 was die ontdekking mis
schien nieuw, maar wij weten het
gelukkig al jaren. In het Och
tendblad van Zondag 6 juli 1902
laat het Algemeen Handelsblad
onder de titel „havermout en...
weduwenpensioen" de heer Pyt-
tersen aan het woord, zoals die
geciteerd stond in het 'Kath. Soc.
Weekbl' - want ze schrokken in
die jaren niet terug voor afkor-
tinaen in de tekst:
„In een onzer vorige nummers
waarschuwden wij reeds tegen
eene firma te Rotterdam, die ver
klaart aan de weduwen van al
len, die bij haar hun koffie, thee
en havermout koop en, een pen
sioen te zullen betalen van f 2,50
a f6 per week.
De firma baseert haar stelsel op
den inkoop in 't groot, waardoor
zij in staat wordt gesteld voor
courante prijzen te verkoopen en
nog extra winst maakt, welke ex
tra-winst zij wil besteden voor
pensioen. Dit zal echter eerst mo
gelijk zijn nadat het publiek tot
koopen is verlokt; tot zoolang
blijft die extra-winst onzeker.
Doch niet alleen onzeker, maar ook
beslist onvoldoende.
Ik neem ten bewijze het volgende
voorbeeld:
Een huisvader van 40 jaar, wiens
vrouw 30 jaar is, contracteert
volgens Tarief A, a, en koopt dus
jaarlijks:
5,2 Kilo thee f2 f 10,40.
13 Kilo koffie d.flfl3,-
52 pak havermout a 22 Ct. f 11,44.
Totaal dus per jaar f34,84.
Daarvoor krijgt zijn weduwe even
tueel een pensioen van f130.-
Wendt dezelfde man zich tot een
soliede levensverzekering, dan
moet hij, na eerst geneeskundig
en goedgekeurd te zijn, voor ie
dere f100 pensioen een premie
van pl.m.f 40.- voor de f130 pen
sioen pl. m. f52 betalen.
Het kunstje om op artikelen ter
waarde van f 34,84 eene winst te
maken van f52, zal zelfs de firma
D en Cie, al koopt zij in 't groot, te
machtig zijn.
En toch zal zij dit moeten doen, wil
zij de op zich genomen verplich
tingen nakomen. Let men daar
bij op het geringe aantal huwelij
ken door weduwen aangegaan,
2120 op de 39.419, en dat de sterf
tekansen der vrouwen staan tot
die der mannen als 1.62 tot 1.77,
dan meen ik met bolle recht te
mogen beweren, dat de bereke
ningen waarop de firma haar
stelsel van verzkering baseert,
onjuist zijn en dat de uitkomst
ten slotte moet zijn: misleiding, of
tuil men liever teleurstelling voor
den verzekeraar, of den onder
gang,, der verzekerde firma. Het
publiek is nu gewaarschuwd".
Een tijdje geleden konden we wel
via een pak koffie gratis met de
trein mee, maar je rijk aan pen
sioen kopen door je ongans te
eten aan havermout is toch een
stunt die je in 1902 niet zo gauw
zou verwachten. Overigens lijkt
de heer Pyttersen me een verzeke
ringsagent, die zijn baan in ge
vaar zag komen. Het feit dat een
levensverzekering meer premie
vraagt voor hetzelfde pensioen
kan tenslotte ook wijzen op
schraapzucht van die levensver
zekeringsmaatschappij. Die ma
kelaar in koffxj zal er vanuit zijn
gegaan dat de meeste kopers lan
ger bij hem zouden kopen dan
weduwe zouden zijn, temeer om
dat de leden van een gezin waar
elke week een pak havermout
wordt geconsumeerd onverslijt
baar zijn en een gemiddelde leef
tijd van 80 jaar bereiken. Ook
mocht de firma ervan uitgaan
dat niet alle gezinnen het jaar in
jaar uit zouden volhouden elk
jaar zo'n 50 pakjes thee a 100
gram, 52 pakken koffie d 250
gram, laat staan 52 pakken ha
vermout te kopen, waardoor de
pensioenrechten natuurlijk auto
matisch vervielen. Intussen had
den ze dan wel jarenlang bijge
dragen aan het pensioenfonds.-
een bittere maar eerlijke zaak,
want contract is contract. Ik weet
niet of de heer Pyttersen op deze
krant geabonneerd is en dit dus
leest, maar desondanks wend ik
me nu even rechtstreeks tot hem
met het verzoek zijn onrechtvaar
dige kritiek op de firma D en Cie
in te trekken. Anders zwaait er
wat!
door
John Bas
Mathias Giesberts, de ongekroonde thuiswerkko
ning van Nederland, kan het niet laten. De man die
in 1948 voor het eerst werd veroordeeld en sinds
dien vanwege zijn praktijken op het gebied van
thuiswerk menige gevangeniscel van binnen heeft
gezien, opereert weer zonder blikken of blozen; nu
vanuit Oudenbosch.
Dit keer onder de dekmantel van het eenmansbedrijf Saturnus
International, gevestigd in een kantoor waar een bureau, geld-
kist, typemachine en een rekenapparaat de enige blikvangers
zijn, is Giesberts volop in de running. Hij werd herhaaldelijk
verdacht van malafide praktijken, waarbij hij thuiswerkers in
schrijfgeld of borggeld liet betalen en vervolgens niets meer van
zich liet horen.
Opnieuw zorgt de 55-jarige Limburger ervoor dat thuiswerkers
onder meer adressen tikken en videobanden inpakken. Ditmaal
gebruikt de man die in Nederland zo vaak zijn neus stootte voor
namelijk Belgen. „Want die zeiken niet", zegt Giesberts, die zich
binnenkort ook weer op het hem niet onbekende bankierspad
wil begeven.
Sinds enige tijd woont Mathias Giesberts in Oudenbosch. In het
Handelscentrum aan de Bossche Dijk, waar meerdere onderne
mingen kantoor houden, heeft ook de thuiswerkkoning een
ruimte gehuurd. Die gebruikt hij voornamelijk voor Saturnus
International, dat niet bij de Kamer van Koophandel staat gere
gistreerd. Hetzelfde geldt voor Giesberts Bankers Agency, de
„firma" die doet in spaarbrieven, codespaarrekeningen en goud
en zilver.
Maar Giesberts richt zich grotendeels op het thuiswerk, waarmee
hij in België adverteert. Nederland hoeft voor hem niet meer.
„Als ik hier adverteer heb ik binnen de kortste keren de pers en
de politie op mijn dak en krijg ik weer een hoop trammelant. In
België heb ik daar geen last van", zegt de zwaarlijvige „thuis
werkleverancier", die geen moment aan een andere stiel heeft
gedacht omdat „ik dit al zo lang doe en ik echt niemand besode
mieterd heb".
Hij is van plan zich rustig te houden en nooit meer te beginnen aan
het ooit omvangrijke imperium waarbij honderden thuiswer
kers stonden ingeschreven. Terwijl hij achterover leunt en con
stant duimen draait, doet Giesberts voorkomen alsof hij altijd
ten onrechte de gebeten hond was en is.
Mathias Giesberts (55): "Zwart werken, dat is mijn verantwoordelijkheid niet".
„Ze maken me het werken on
mogelijk", beweert hij. En dat
is maar goed ook, denken de
duizenden mensen die in de
loop der jaren klachten hebben
ingediend omdat ze de dupe
zouden zijn geworden van
Giesberts praktijken die nu al
dertig jaar duren. De klachten
waren voornamelijk hetzelfde;
Giesberts bood in advertenties
thuiswerk aan, vroeg borgsom
men om vervolgens nooit met
werk af te komen en niets meer
van zich te laten horen.
Borgsommen
Het grootste probleem waarmee
het gerechtelijk apparaat bij al
haar onderzoeken te maken
kreeg, waren de zeer vele fir
ma's van Giesberts. De thuis
werkkoning liet in de jaren '70
trots weten dat hij directeur
was van maar liefst 104 firma's.
Hoewel Mathias regelmatig
voor schut ging, lukte het hem
meestal de dans te ontsprin
gen. „Zevenmaal ben ik vrijge
sproken, waarvan twee keer na
een voorarrest van 24 en 6
maanden", zegt Giesberts, doe
lend op het feit dat men hem
naar eigen zeggen altijd ten on
rechte van zwendel beschul
digde.
„Niemand heeft van mij geld te
goed. Natuurlijk vraag ik borg
sommen. Dat ging in een borg-
fonds, waaruit ik de schade
aan doen. dat is myn verant
woordelijkheid niet Alleen
scharrelaars komen op dit
werk af. Voor mij waren die
zwartwerkers ook een pro
bleem. Als ik weer eens moest
voorkomen, was niemand be
reid te getuigen dat de altyd
netjes had gehandeld. Ook die
genen met die al twaalf jaar bij
my werken, omdat ze bang wa
ren hun uitkering te verlie-
Carrière
Giesberts begon zijn thuiswer
kimperium in 1952. Aanvanke-
lyk deed hij in zyn uppie wat
klussen voor een Amsterdam
se kartonnagefabriek, maar al
spoedig schakelde hy zijn
buurvrouw in. „Op een gege
ven moment werkte de halve
straat voor me", vertelt de in
Roermond geboren Giesberts
trots. Hij schopte het ver, let
terlijk en figuurlijk.
Uit de metershoge dossiers die
de recherche in de loop der ja
ren over hem verzamelde,
blijkt dat Giesberts in zijn glo
rietijd actief was in heel Euro
pa, terwyl er zelfs klachten
over zijn werkwijze kwamen
uit Haiti en de Verenigde Sta
ten.
De thuiswerkmachine heeft ei
genlijk altijd gedraaid, ook als
hij weer eens voor geruime tyd
werd vastgehouden „Daar had
ik mijn mannetjes voor", zegt
Giesberts. Maar omdat hij wat
al teveel problemen met justi
tie kreeg, besloot hij er in 1980
een punt achter te zetten Met
een tiental trouwe werknemers
richtte hij al zijn aandacht op
zijn Allgemeine Finanz Anstalt
waarbij beleggers, handelaren
ui goud en aandelen terecht
konden. Toen echter twee be
leggers de zaak met meer ver
trouwden en hun geld opeis
ten, liep het wederom mis met
Mathias. Alle gerechtelijke in
stanties bemoeiden zich ermee
en het gevolg was dat de AF A
(„dat klinkt Hollandser") op
z'n gat lag.
Opnieuw
vergoedde als de thuiswerkers
niets meer van zich lieten ho
ren. Ik gaf de thuiswerkers im
mers materialen mee; adres-
senboeken, stickers etcetera.
De mensen stortten niet zo
veel, hoogstens 50 gulden".
„De ellende met Giesberts is al
leen dat hij zoveel oplichtte",
merkte een inspecteur van de
rijksrecherche ooit op, nadat
hij maar liefst drie maanden
lang de gangen van de Limbur
ger was nagegaan. Dat was in
1977. Bij het onderzoek werd
gedurende twee maanden de
post - en de brievenbus - van
Giesberts geleegd. In die perio
de trof men 11.354 poststukken
80 procent be
stond uit klachten en verzoe
ken om borggeld terug te stor
ten. Er waren 1202 enveloppen
waarin geld en waardepapie
ren staken die samen 90.000
gulden vertegenwoordigden.
En dat in twee maanden tijd.
Liefdewerk
„Maar rijk ben ik er nooit van ge
worden", laat Mathias Huber-
tus Giesberts weten. Hij sugge
reert dat het allemaal min of
meer liefdewerk-oud-papier
was. „Ik verdien drie kwartjes
per uur op het thuiswerk. Als
iemand dertig uur per week
adressen typt, betekent dat dat
ik er 22 gulden aan overhoud",
rekent hij rap voor. Hij vertelt
over de problemen van een
thuiswerkkoning; het bestand
dat snel wisselt, zijn materiaal-
en administratiekosten en „on
dankbare medewerkers".
Giesberts probeert de rollen om
te draaien. „Die klachten... het
is altijd hetzelfde. Die thuis
werkers verwachten gouden
bergen. Maar het is en blijft
een bijverdienste. Ik kan ze
niet een hele dag van werk
voorzien. En als ze dan een
tijdje niks te doen hebben, be
ginnen ze te zeuren".
Je zou haast medelijden met
hem krijgen. Giesberts maakt
een aardige indruk. Volgens
rechercheurs die veel met hem
te maken hadden, is hij ook
aardig. Hij heeft alleen een
paar nare eigenschappen. Over
de ontelbare mensen die nooit
iets hoorden van Giesberts, na
dat ze wel geld hadden gestort,
praat hij niet Mathias geeft
wel toe dat hij in het verleden
fouten heeft gemaakt „In de
folders beloofde ik ze snel
werk, terwijl dat soms niet
kon. Maar wat moetje anders?
Als ik een eerlijke folder maak,
krijg ik maar twee inschrijvin
gen".
De mensen die voor hem werk
ten, deden dat vrijwel zonder
uitzondering zwart. Nog
steeds. „Dat is met 98 van de
100 zo. Maar daar kan ik niets
Giesberts beweert dat, terwijl hij
in de Bijlmerbtyes zat, zijn per
soneel voor tonnen heeft gesto
len uit het pand aan de Amster
damse Spuistraat en dat er „1,3
miljoen gulden aan directe fi
nancieringen naar de kloten
ging". Hij zint dan ook op
wraak, zegt dat de magistra
tuur grove fouten heeft ge
maakt en is van plan ui totaal
20 miljoen van de Staat te ei
sen. .Als schadevergoeding
voor wat ze me hebben aange
daan", zegt Giesberts die blijft
hameren op zijn onschuld.
Daarom is hy er ook van over
tuigd dat hij in januari, als hy
weer begint met zijn Allgemei
ne Finanz Anstalt, goede zaken
kan doen. „Dat doe ik voor de
oude beleggers, die altyd in
my hebben geloofd".
Centrale kerkeraad Amsterdam:
De centrale kerkeraad van de
hervormde gemeente in Amster
dam wil, dat er binnen deze ge
meente wordt gestreefd naar een
evenredige vertegenwoordiging
van vrouwen en mannen in alle
organen en op alle niveaus. Er
wordt geen onderscheid meer ge
maakt tussen vrouwen en man-
Dit voorstel van de commissie 'Po
sitie van de vrouw in de her
vormde gemeente' door de
centrale kerkeraad overgenomen
- is toegezonden aan alle Am
sterdamse wijkkerkeraden, met
het verzoek het in de wykge-
meenten aan de orde te stellen.
"Ook al heeft de hervormde syno
de in 1966 besloten, dat voortaan
alle ambten in deze kerk voor
vrouwen openstaan, toch bepa
len mannen op beleidsniveau
nog steeds wat de plaats en taak
van vrouwen is. Als echter wordt
gekeken naar het werk in de
plaatselijke gemeenten, dan
wordt het meeste door vrouwen
gedaan". Zegt de commissie in
haar toelichting. Het is voor
vrouwen niet aantrekkelijk, in
voornamelijk door mannen be
stuurde organen plaats te ne
men. Ook worden zij weinig ge
stimuleerd om een bestuurlijke
taak te aanvaarden.
meent, dat de be-
bij bepaalde groepen in
de kerk tegen de vrouw in het
ambt voortvloeien uit misvattin
gen over bijbelteksten. Men
houdt er een 'raamwerk' op na,
dat met bijbelteksten wordt in
gevuld.
bisdom Rotterdam is akkoord
gegaan met de instelling van een
kerngroep die de oprichting van
een werkgroep 'Vrouw en kerk'
gaat voorbereiden. De kerngroep
- bestaande uit drie vrouwen
zal zich bezighouden met de sa
menstelling, taak en doelstelling
van de werkgroep en ook naden
ken over de plaats van de groep
binnen de organisatie van het
bisdom.
Binnen een half jaar krijgt de pas
torale raad een uitgewerkt advies
in de vorm van een concept-sta
tuut. Als de raad dit statuut heeft
vastgesteld, wordt het voorge
legd aan daarvoor in aanmerking
komende groepen en organisa
ties die leden voor de werkgroep
kunnen voordragen. Men denkt
aan organisaties als de rooms-ka-
tholieke vrouwelijke ambtena
ren, de plattelandsvrouwen en
het vrouwengilde.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Capelle aan de IJssel S. T. Baar-
da Zevenbergen; aangenomen
naar Geldermalsen J. F. Grimm
Wijhe, naar Gieten (Dr.) kandi
daat J. W. C. van Driel Gronin
gen, naar Heerhugowaard-Veen-
huizen kandidaat C. Bergstrom
Oosterhesselen.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Roosendaal M. P. Vryhof
Schipluiden; aangenomen naar
Groningen-Helpman (voor huis
van bewaring) C. R. E. Mulder al
daar (laatstelijk predikant te Ter
Apel).
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Almelo J. Ver-
hage Goes.
Ds. E. H. Cossee te Dordrecht is
eindredacteur geworden van het
Remonstrants Weekblad. Hy
volgt ds. Th. M. van Leeuwen
(Lochem) op, die dit vijf jaar is
geweest.
Brochures
Bij de Centrale voor Vormings
werk/Hervormde Vrouwen
dienst, het toerustingscentrum
van de Gereformeerde Kerken
en het Vrijzinnig-protestants
centrum voor Maatschappelijke
Toerusting is een brochure ver
schenen over 'oecumenisch dia-
konaat'. De titel van het boekje
is: 'Breken en delen'. Dr. H. Zun-
neberg, werkzaam by de Centra
le voor Vormingswerk/Hervorm
de Vrouwendienst en de her
vormde Generale Diakonale
Raad, heeft het, in samenwer
king met een werkgroep, ge
schreven.
Het eerste deel van de brochure
geeft informatie over de bijbelse
achtergronden, het ontstaan en
de ontwikkelingen van het dia-
konaat, het tweede deel biedt
een 'leerroute' om de stof in de
vorm van een cursus, verdeeld
over vier avonden, te behande
len.
Mensen die willen weten wat dia-
konie in deze tijd betekent en
hoe men in oecumenisch ver
band daaraan vorm kan geven,
vinden in dit boekje een prima
handleiding voor bezinning en
gesprek.
Het besteladres is: Centrale voor
Vormingswerk, postbus 1100,
3970 BC Driebergen.
Het gereformeerde Algemeen
Diakonaal Bureau en de her
vormde Generale Diakonale
Raad hebben samen een brochu
re uitgegeven over 'Banningen
in Zuid-Afrika', dit naar aanlci-
ding van de verlengde vrijheids
beperking van ds. Beyers Naudé.
Schrijver van het boekje is dr. J
Schipper, secretaris van de
werkgroep 'Kairos'. De voorzit
ters van de gereformeerde en
hervormde synode, ds. A. C. Hof
land en ds. C. B. Roos, zorgden
voor een 'woord vooraf. De bro
chure is veertig pagina's groot en
telt vier hoofdstukjes.
Men kan de brochure bestellen by
het Algemeen Diakonaal Bu
reau, Burg. De Beaufortweg 18.
3833 AG Leusden
Onderscheiding
Drs. P. J. Merkelijn, zendingsse
cretaris by de Gereformeerde
Kerken in Nederland voor Zuid
Amenka, kreeg gisteren tn het
Dienstencentrum te Leusden de
onderscheiding van officier m de
Orde van Oranje-Nassau. Deze
maand legt de heer Merkelyn
zijn functie neer.
De onderscheiding werd hem ver
leend omdat hy niet alleen de
contacten van de Gereformeerde
Kerken met Zuid-Amenka aan-
zienlyk heeft uitgebreid, maar
ook het Nederlandse thuisfront
meer bewust wist te maken van
de toestanden in Zuidamen-
k aan se landen.
Woningnood. Een anglikaanse
en rooms-katholieke bisschop
hebben de Bntse regering drin
gend gevraagd, onmiddellyk iets
te doen aan het probleem van het
groeiende aantal dakloze jonge
ren in Londen. Sociale diensten
kunnen de gevolgen van de toe
nemende werkloosheid niet
meer verwerken, en daardoor
hebben vooral veel jongeren geld
noch woonruimte. Opvangcentra
zijn aan het eind van hun moge-
lykheden. In zulke gevallen blyft
alleen de straat over
ADVERTENTIE
