Kolencentrale "geschrapt"
G
Gros sier deri j en
komen in de knel
CPN kiest
voor lijn
vernieuwing
RPS schiet noodlijdende
hypotheekbank te hulp
Weert daagt Heineken voor rechter
Door afnemende vraag naar energie
Gasverbruik
daalt flink
Uitspraken
roken wekken
verbazing
Door opmars grootwinkelbedrijf
"Abortus mag soms wel"
Familievete
motief moord
Op 28ste congres
JP.Groeneveld en Zn.
ZATERDAG 27 NOVEMBER 1982
AMSTERDAM (GPD) - De Rijks
postspaarbank (RPS) heeft een
belang verworven van vijf pro
cent in het aandelenkapitaal van
de Friesch-Groningsche Hypo
theekbank (FGH). Alle twijfels
omtrent de toekomst van de in
moeilijkheden verkerende hypo
theekbank zijn hiermee wegge
nomen, zegt de bankiersvereni
ging in een eerste reactie.
Door de samenwerking met de
RPS kan de Friesch-Groning
sche Hypotheekbank eventueel
verder verslechterende markt
ontwikkelingen het hoofd bie
den. Ondanks de financiële ver
sterking zal de FGH het boekjaar
1982 afsluiten met een verlies
van circa 50 miljoen gulden. Ge
rekend werd op een netto-winst
van 4,5 miljoen.
Binnenland
Voor de RPS betekent de samen
werking met de FGH een ver
sterking van haar eigen activitei
ten op het gebied van de finan
ciële dienstverlening. De RPS
houdt zich vooral bezig met fi
nanciering van particuliere wo
ningen, de FGH is juist gespecia
liseerd op het gebied van het
commerciële onroerend goed.
De resultaten van de Friesch-Gro
ningsche Hypotheekbank met in
totaal 970 mensen in dienst zijn
de afgelopen jaren fors terugge
lopen als gevolg van de malaise
in de bouw en de hoge rente
stand. Anders dan bij de andere
grote aan de beurs genoteerde
hypotheekbank, Westland-
Utrecht, bleef FGH echter boven
de rode streep. In 1980 werd nog
een netto-winst behaald van 27
miljoen gulden. In de eerste helft
van dit jaar was de winst al terug
gelopen tot 2.2 miljoen. In de
tweede helft van 1982 vielen de
grote klappen.
De bonden hebben verrast gerea
geerd op de samenwerking tus
sen RPS en FGH. Unie BLHP-
bestuurder G Wagenaar: „Dit
duidt op een overvaltechniek
van de RPS. De Unie is geen
voorstander van staatsdeelne
ming in het particuliere bankwe
zen". AbvaKabo-woordvoerder
S. Raaijmakers was bekend dat
minister Ruding van financiën
reeds akkoord was gegaan met
de samenwerking. „Minister
Smit-Kroes van verkeer en wa
terstaat (die de PTT en dus de
RPS bij haar departement heeft)
moest nog over de streep worden
getrokken. Dat is nu dus gelukt",
constateert hij. Raaijmakers ver
wacht dat het personeelsbestand
van de hypotheekbank nu ge
handhaafd kan worden.
DORDRECHT (GPD) - De kolencentrale aan de Tweede
Merwedehaven in Dordrecht wordt niet gebouwd. Dit
hebben de Samenwerkende Energie Producenten (SEP)
besloten omdat de vraag naar energie onder het verwach
te peil blyft.
Hield men verleden jaar nog reke
ning met een toename van 3 pro
cent, nu is dat percentage ge
daald naar 1 procent. Wel wil de
SEP nog doorgaan met het om
bouwen van bestaande gas- of
oliecentrales naar kolengestook-
te energie-opwekkers.
GRONINGEN (ANP) - Het gas
verbruik komt dit jaar aanmer
kelijk lager uit dan vorig jaar.
Volgens een woordvoerder van
de Gasunie in Groningen ligt het
totale binnenlandse verbruik
(kleinverbruikers, industrie, cen
trales) de eerste tien maanden
van dit jaar ongeveer 5 procent
lager dan m dezelfde periode van
vorig jaar. De totale binnenland
se afzet bedroeg tot 1 november
namelijk 27,7 miljard kubieke
meter tegen 29,2 miljard kubieke
meter vorig jaar.
De distributiebedrijven zagen hun
afzet aan huishoudens, scholen,
kantoren etc. met een procent of
zes teruglopen van 16,3 miljard
naar 15,3 miljard kubieke meter.
Het zachte weer heeft daar vol
gens de woordvoerder van de
Gasunie zeker een rol bij ge
speeld, gezien het feit dat de af
zet in oktober 30 procent lager
lag dan in oktober vorig jaar. In
september werd veertien pro
cent minder afgezet dan in sep
tember vorig jaar. Niettemin
schrijft de gasunie het grootste
deel van de afzetvermindering,
globaal ongeveer twee derde, toe
aan besparingen zoals isolatie,
gordijnen dicht, verwarming wat
lager.
Het verminderde verbruik zal de
staat volgens een woordvoerder
van de Gasunie enkele honder
den miljoenen minder aan in
komsten opleveren.
DEN HAAG (ANP) - Verba
zingwekkend dat een klein
aantal doktoren uitspraken
doet en conclusies trekt die
lijnrecht staan tegenover dui
zenden wetenschappelijke
onderzoekeh die onomstote
lijk de relaties tussen stoffen
in sigarettenrook en kanker,
hart- en vaatziekten, cara en
andere ziekten hebben vast
gesteld.
Zo reageert de stichting volks
gezondheid en roken in Den
Haag op gegevens uit het bin
nenkort in het Nederlands uit
te brengen boek van de Au
stralische chirurg dr. William
T. Whitby 'roken zonder
angst, goed voor u'. Daarin
ondersteunt de Australiër
met tal van wetenschappelij
ke publikaties de stelling dat
roken niets te maken heeft
met longkanker.
De stichting stelt dat al het on
derzoek en voorlichting over
de relatie roken en gezond
heid ertoe geleid heeft dat het
overgrote deel van de wereld
bevolking zich bewust is van
de risico's die men loopt wan
neer men rookt. Veel van die
onderzoekingen zijn gedaan
onder verantwoordelijkheid
van de wereld gezondheids
organisatie WHO. De stich
ting merkt tenslotte op dat in
de ontwikkelde landen de
laatste decennia een enorme
daling is opgetreden van het
aantal mensen dat rookt.
Door dit besluit vervalt direct werk
voor 400 man en voor 750 man
tijdens de vijfjaar durende bouw
van de centrale. Voor de Stork
Ketelfabrieken in Hengelo bete
kent het nieuws dat het voortbe
staan van de fabriek in gevaar
komt. Zij hadden anders de or
der gekregen om voor 380 mil
joen gulden de ketel van de Mer-
wedecentrale te bouwen.
De woordvoerder van de SEP kon
alleen maar zeggen dat hun be
sluit mogelijk een stimulans kon
betekenen voor het samengaan
van de ketelbouwindustrie in
Nederland. Overigens blijft
Stork de opdracht houden om de
Limburgse Maascentrale om te
bouwen naar een centrale op ko
len. De voorlopige andere twee
centrales, die worden omge
bouwd, Maasvlakte en Borssele,
verdwijnen in de orderporte
feuille van de Koninklijke Maat
schappij De Schelde in Vlissin-
gen.
Om verder aan de afnemende
vraag naar energie wat te doen,
zullen er 25 oude conventionele
centrales waaronder Waalhaven
2 in Rotterdam en Amsterdam-
Noord worden afgebouwd. Die
sluiting zal volgens de SEP nau
welijks gevolgen hebben voor de
werkgelegenheid en financieel
helemaal geen gevolgen hebben
omdat de betrokken centrales
reeds afgeschreven zijn.
In Dordrecht zal het terrein waar
de centrale zou komen voorlopig
hiervoor toch worden vrijgehou
den. De gemeente Dordrecht
blijft een optie houden voor het
moment dat de vraag naar ener
gie weer zal stijgen en er alsnog
een centrale bij moet komen.
Voor de oude centrale die er
naast staat betekent het besluit
niet dat met de sloop zal worden
gestopt. De pijpen worden neer
gehaald.
DRUNEN - In het Autotron in Drunen wordt dit weekeinde een ruilbeurs voor antieke motorfietsen en fietsen
gehouden. Op de foto een motorfiets uit India (rechts), afkomstig van een maharadja, en een echte oude betjak
uit Indonesië.
DEN HAAG (GPD) - Ook de groot
handel in levensmiddelen ziet
zich bedreigd door de opmars
van het grootwinkelbedrijf, dat
nu een martkaandeel van 51 pro
cent heeft (in 1975 was dat nog
35). Als gevolg van dalende afzet
bij de zelfstandige handel zullen
grossiers moeten sluiten. Als de
ontwikkeling doorzet zal het aan
tal winkels met 30 procent ver
minderen van ongeveer 10.000
naar 7000 begin 1986.
Dat voorspelde gisteren drs. A.
Pandelitschka, voorzitter van de
Federatie van de Groothandel in
Levensmiddelen, bij de viering
van het 75-jarig bestaan van deze
UTRECHT (ANP) - Het bestuur van de Katholieke Vereniging van Zie-
keninrichtingen (KVZ) handhaaft zijn standpunt, dat abortus in som
mige welomschreven gevallen mogelijk moet zijn. Het bestuur heeft
zich gisteren in Utrecht beraden over brieven van kardinaal Wille-
brands en de bisschoppen Gijsen en Simonis aan de besturen van ka
tholieke ziekenhuizen. De bisschoppen zeggen daarin, dat abortus in
geen enkele situatie aanvaardbaar is behalve als - onbedoeld - gevolg
van een andere ingreep of operatie.
Het KVZ-bestuur meent daarentegen, dat abortus voor katholieken ook
aanvaardbaar is als het leven van de moeder er door kan worden gered.
Verder acht het bestuur abortus acceptabel als daardoor blijvend licha
melijk letsel van de moeder kan worden voorkomen of blijvend ingrij
pend psychisch letsel waardoor zij niet meer volwaardig zou kunnen
functioneren.
Bisschop Gijsen vindt dat een ziekenhuis dat een abortusvergunning
aanvraagt het predikaat "katholiek" maar moet schrappen. Daarover
zegt het KVZ-bestuur, dat het aanvragen van een vergunning op zich
geen maatregelen rechtvaardigt om een ziekenhuis het predikaat ka
tholiek te ontzeggen.
federatie. Hij sprak van „een dra
matische ontwikkeling voor de
zelfstandige handel" en wees op
de voorspelling dat het markt
aandeel van het grootwinkelbe
drijf over drie tot vier jaar op 60
procent zal liggen. Dat gebeurt
„als wij van onze kant geen dras
tische maatregelen treffen".
De daling zal zich nagenoeg geheel
voordoen bij de zelfstandigen en
dan nog bij de middelgrote be
drijven. Grossierderijen die
vooral dat type bedrijven onder
de afnemers hebben zullen daar
door nog eens extra in de proble
men komen, vreest Pandelitsch
ka. Een andere negatieve invloed
op de levensmiddelengroothan
del is het zogenaamde franchisen
vanuit het grootwinkelbedrijf
(zetbaas worden).
Volgens de federatievoorzitter zul
len de goede zelfstandige onder
nemers „deze overstap niet doen
en hun zelfstandigheid niet prijs
geven". Pandelitschka doelde
hierbij kennelijk op de mogelijk
heid om met Albert Heijn een
contract te sluiten voor kruide
niers, die zich als het ware bij de
winkelketen aansluiten, maar
toch een zekere mate van zelf
standigheid houden.
De ondernemers die dit doen moe
ten beseffen waar ze aan begin
nen, want ze verkopen zich met
huid en haar aan het grootwin
kelbedrijf, zei Pandelitschka. De
groothandel moet zich bundelen
tegen het offensief van het groot
winkelbedrijf. Er zal meer moe
ten worden samengewerkt, bij
voorbeeld bij opslag en vervoer
van artikelen. Er zijn besparin
gen mogelijk, maar vooral moet
de zelfstandige detaillist worden
ondersteund.
VLAARDINGEN (ANP) - Het
motief voor de moord op de 49-
jarige J. van Lierop, donderdag
in Vlaardingen gepleegd, moet
volgens de Vlaardingse politie
naar alle waarschijnlijkheid ge
zocht worden in een ruzie tussen
de familie Van Lierop en een an
dere familie. De politie vermoedt
dat een verstoorde huwelijksre
latie, niet tussen het slachtoffer
en zijn vrouw, ook een rol heeft
gespeeld.
Van Lierop werd donderdag in de
slaapkamer door één of meer da
ders overvallen en tijdens een
daarop volgende worsteling door
het hoofd geschoten. De man
moet vrijwel direkt dood zijn ge
weest.
De 43-jarige echtgenote van het
slachtoffer is tijdens de vecht
partij mishandeld. De 17-jarige
zoon werd in zijn slaapkamer
mishandeld en gekneveld ach
tergelaten. De vrouw heeft haar
zoon weten te bevrijden en ver
volgens de politie gealarmeerd
De politie heeft de indruk dat een
van de daders voortvluchtig is.
Internationale opsporing is ver
zocht via Interpol.
WEERT (ANP) - De gemeente
Weert wil via de rechter bijna
350.000 gulden vorderen van Hei
neken bierbrouwerijen. Een
voorstel van burgemeester en
wethouders om een civiele pro
cedure te beginnen tegen de Hei
neken bierbrouwerijen heeft de
instemming gekregen van de
voltallige gemeenteraad. Dit
heeft een woordvoerder van de
gemeente Weert gisteren meege
deeld.
Weert eist, dat Heineken een huur
schuld voldoet van 87.000 gul
den. Verder wil de gemeente nog
dat dit bedrijf zijn aangegane
verplichting nakomt om binnen
vijftien jaar aan Weert een be
drag van 250.000 gulden terug te
betalen. Dit bedrag investeerde
de gemeente, aldus de woord
voerder, in enkele ruimten van
het in 1980 in gebruik genomen
nieuwe stadhuis om die geschikt
te maken voor het exploiteren
door Heineken van een café met
restaurant en bistro. Er werd een
huur afgesproken alsmede een
bepaalde aflossing per jaar, maar
dit werd niet in een contract
vastgelegd.
Heineken heeft inmiddels de ruim
te verlaten omdat het café-res
taurant niet rendabel bleek. Deze
ruimten staan al een half jaar
leeg. Heineken heeft volgens de
woordvoerder gedurende een pe
riode van twee jaar geen cent
huur betaald en evenmin de jaar
lijkse aflossing voor de speciale
voorzieningen. Dit bedrag is in
middels opgelopen tot meer dan
150.000 gulden.
thans beroept, bestonden er wel
degelijk mondelinge afspraken
over huurverplichtingen. aldus
de gemeente. De burgemeester
van Weert, mr. J. Matti, noemde
Heineken ronduit "een louche
firma" en de gemeenteraadsfrac
ties. met name die van het CDA
en de PvdA, vonden dat "Heine
ken een onbetrouwbare partner
is gebleken, dat dit bedrijf zijn
goede naam te grabbel heeft ge
gooid en dat er geen zaken te
doen zijn met deze multinatio
nal".
De directie van Heineken toonde
zich gistermiddag "onaange
naam verrast" over de uitlatin
gen van de burgemeester en ver
schillende raadsfracties.
Tot nu toe zijn de gesprekken tus
sen Heineken en de gemeente in
een prettige sfeer verlopen, aldus
een woordvoerder van Heine
ken. Er bestaan verschillen van
inzicht, waarover juridische ad
viseurs proberen tot een verge
lijk te komen. Zolang dit wordt
geprobeerd onthoudt de directie
zich van verder commentaar, al
dus de woordvoerder
AMSTERDAM (GPD) - De
Communistische Partij van
Nederland kiest voor de lijn
van vernieuwing, maar wat
gematigder dan het partijbe
stuur had voorgesteld. Dat
bleek op de eerste dag van
het 28e congres van de com
munisten in Amsterdam. De
CPN is bereid de eigen dog
ma's los te laten, maar be
perkt de samenwerking met
andere partijen voorlopig
vooral tot PSP en PPR Nau
we banden met de PvdA vin
den de communisten voorals
nog te ver gaan.
Bij de eerste stemming tijdens
het driedaagse congres bleek
gisteren dat de orthodoxe
stroming binnen de CPN
weinig aanhang heeft. Voor
stellen uit die hoek om het
marxisme-lenmisme voorop
te blijven stellen en de eigen
communistische identiteit in
de samenwerking met ande
ren te waarborgen, stuitten
op een overgrote tegenstand.
Ook een voorstel om de klas
senstrijd boven de vrouwen-
strijd te plaatsen leed schip
breuk.
Overduidelijk sloeg de CPN de
koers van vernieuwing in.
Kernpunt daarin is het zoe
ken van samenwerking met
andere progressieve partijen
om een alternatief te bieden
voor de rechtse regeringspo-
litiek. Met twee derde meer
derheid koos het congres er
voor daarbij vooral met PSP
en PPR nauwe banden aan te
knopen. Tweede-Kamerlid
Gijs Schreuders bepleitte dit
vurig op het congres, omdat
daarmee „een krachtige for
matie links van de PvdA kan
ontstaan".
Zijn fractieleider Ina Brouwer
had daarentegen samenwer
king bepleit waarbij ook de
PvdA sterk wordt betrokken.
Om de doeleinden van de
partij te verwezenlijken zijn
wisselende bondgenoot
schappen nodig, betoogde
Ina Brouwer, die stelde dat
de PvdA op sommige punten
dichter bij de CPN staat dan
de kleine linkse partijen. Ook
partijvoorzitter Hoekstra en
vice-voorzitter Elli Izeboud
hadden nieuwe samenwer
king met de PvdA bepleit.
Hoewel het congres voorstellen
om de eigen identiteit bij de
voorgenomen samenwerking
te garanderen verwierp, ging
het beduidend minder ver
dan het partijbestuur eerder
had voorgesteld. Het bestuur
wilde in meerderheid dat b(j
de gesprekken over nauwere
banden tussen linkse partijen
ook het zelfstandig voorbe
staan van de eigen partij op
den duur ter sprake zou moe
ten komen. Dat ging het con
gres voorlopig echter veel te
In het nieuwe CPN-beleid is
vooral een ruime plaats inge
ruimd voor vrouwenemanci
patie De partij kent vrou-
wenstrijd naast klassenstrijd
een grotere rol toe Het recht
van vrouwen op een eigen be
staan moet invloed hebben
op het partijbeleid, zo legde
Op de eerste dag van het drie
daagse partijcongres in Am
sterdam heeft de Communis
tische Partij van Nederland
(CPN) gisteren a/scheid ge
nomen van de vrijwillig te
rugtredende partijvoorzit
ter Henk Hoekstra. HIJ ver
vulde die functie gedurende
vijftien Jaar. CPN-ftactie-
voorzitter Ina Brouwer hul
digde namens het partijbe
stuur en het congres de ver
trekkende voorzitter die, zo
werd gezegd, een belangrij
ke stoot tot het vernieu
wingsproces in de partij
heeft gegeven. In dat proces
was zijn invloed van niet te
onderschatten betekenis.
Een staande ovatie viel
Hoekstra ten deel.
het congres vast. (Jok pleit de
partij nu officieel voor „het
doorbreken van de hetero-
norm".
Veel congresgangers nepen er
toe op niet al te drastische
uitspraken te doen. omdat de
partijafdelingen nog lang niet
uitgepraat zijn over het ont-
werp-partijprogramma dat
pas volgepd jaar op een con
gres aan de orde komt. Voor
al om de discussie daarover
niet bu voorbaat vast te leg
gen. sloeg het congres, dat
ovengens meer chaotisch
dan spannend verloopt, een
voorzichtige toon aan.
ADVERTENTIE
PROFITEER ER VAN! Koop uw verse kipspecialiteiten en
vers vlees rechtstreeks van de groothandel.
Uw voordeel: - Uitsluitend kersvers
- De beste kwaliteit
- Natuurlijk de laagste prijs.
Iedere dinsdai> vanaf 8 uur tol 13.00 uur in de
Groenoordhallen.
Kuikenpoten *riif25.-
Kuikenfilet „rk, 13.-
Braad-grill kuikens iptm »<o u„i 5.50
Kuikenrollade kt 13.-
T.V. Hapjes iK.ri^ k« 5.-
Drumsticks 8.-
Kipkarbonade p,,kc 7.-
Kipsaté heerlijk gemarineerd pc' 3 portie* 6."
Kuikenlevertjes tim
Nasi-Bami ««miu,»..!..
groenten (*r $00 gr 3."
Kip-Shoarma per $00 gr 7.50
Tam Konijn >,,.«1,1.1.1,. ,n
per kg 1 U."
Kalkoenhaasjesmm8.-
k,7«„ 2.50
