Menteng Pulo:
smetteloos ereveld
Aantal gastarbeiders
groeit minder snel
microcomputer met
macromogelijkheden.
Veel kinderen betrokken
bij ongelukken in huis
DONDERDAG 18 NOVEMBER 1982
Ik: de overheid is de natuurlijke
vijand van de burger.
Zij: dat kun je toch niet menenDe
overheid komt toch voort uit de
burgerszij vertegenwoordigt de
burgers toch, hoe kan ze dan tege
lijkertijd hun vijand zijn?
Ik: je hebt het nu over Nederland.
In landen als de Sowjet-Unie,
Chili en Turkije komt de
heid uit de overheid voort. Een
verrassende vorm van partheno-
genese: de worm wordt in tweeën
gehakt en je hebt twee wormen.
In Albanië zijn zondag bij een
opkomstpercentage van honderd
procent alle voorgestelde volks
vertegenwoordigers volgens plan
verkozen. Er waren 1,63 miljoen
stemmen vóór, 1 stem tegen en 6
ongeldig. Een gedicteerde keuze
is geen keuze.
Zij: gelukkig leven wij in een heel
andere maatschappij.
Ik: gelukkig wel, ja. Hoewel...
Zij: je gaat toch niet zeggen dat ook
de Nederlandse overheid de na
tuurlijke vijand van de burger
is? Dat slaat nergens op!
Ik: in theorie niet. De overheidsdie
vertegenwoordigen het
volk, maar of dat ook in de prak
tijk zo uitpakt-
Zij: geef dan eens een voorbeeld.
Liefst een beetje kleinschalig, zo
dat iedereen het kan begrijpen.
Ik: het is datje zo aandringt. Neem
bijvoorbeeld die Klondykiaanse
goudkoorts, waarbij de ene gif
belt na de andere wordt ontdekt.
In vrijwel alle gevallen is het niet
de plaatselijke overheid die
daarbij „het voortouw heeft ge
nomen", maar de burgerij. Een
verontrust actie- of burgercomi-
té. Het gemeentebestuur schrikt
zich wel elke keer het leplazerus,
maar niet in de eerste plaats van
het gif dat de gemeenschap be
dreigt, maar van de opschud
ding die ontstaat. Van de heisa,
de onrust, de last die zo'n burger
comité de overheid bezorgt. Vrij
wel altijd is de eerste reactie van
zo'n gemeentebestuur: sussen,
niks doen, boot afhouden, zeggen
dat het allemaal wel meevalt,
niet thuisgeven als de burgers
aan de bel trekken!
Zij: maar wat voor belang heeft de
overheid er bij om zo te reageren,
of niet te reageren? De plaatselij
ke overheid, B en W zal ik maar
zeggen, vecht in zo'n geval toch
ook voor zijn eigen hachje?
Ik: dat zou je als normaal mens
denken, ja. Maar de overheid,
ELKE overheid, is de natuurlijke
vijand van de burger. Neem, nu
je zo aandringt, mijn eigen dorp
Broek in Waterland. Geniet lan
delijke faam dank zij de giganti
sche gifbom in de aangrenzende
Volgermeerpolder. Het is niet in
de eerste of tweede plaats aan B
enW te danken, dat na twee jaar
eindelijk vaststaat dat de situa
tie inderdaad zo ernstig is als het
Burgercomité van het begin af
aan voorspeld heeft. En zelfs nu
dat officiële rapport er is, stuit
het Burgercomité op grote terug
houdendheid bij B en W waar het
de aanpak van het probleem be
treft. De experts van de overheid
zeggen dat de goedkoopste reme
die de enig haalbare is, en als de
experts dat nu zeggen...
Zij: je bedoelt: de lagere overheid
conformeert zich aan de hogere
overheid, in plaats van op te ko
men voor het deelgebied waar
over zij is aangesteld en. waar
voor zij is gekozen.
Ik: precies. Op het ogenblik staken
alle onderwijzers en onderwijze
ressen van de enige school die
Broek in Waterland telt. „Onze"
onderwijzers, die elke dag op
school de kastanjes uit het vuur
van de leerplicht halen, zijn in
opstand gekomen tegen de minis
ter in Den Haag, wiens maatre
gelen er toe zullen leiden dat juf
Ineke van Sara's tweede klas
overcompleet wordt. De ouders
zijn heel tevreden over juf Ineke.
De kinderen zijn gek op juf Ineke.
Het ministerie mag gebaat zijn
met het ontslag van juf Ineke,
maar Broek in Waterland is dat
allerminst. Dus wat doet B en W
van Broek in Waterland, nu op
eens een soort van activiteit ont
wikkelend? Ze geven geen steun
aan de staking, willen zich zelfs
niet afzijdig houden, maar keu
ren haar ten strengste af zonder
daar eerst met de onderwijzers of
de solidaire oudercommissie over
te hebben willen praten. Sterker
nog, met grote voortvarendheid
hebben ze een klimaat geschapen
waarin de beide tijdelijk aange
stelde onderwijzeressen niet al
leen niet durfden mee te staken,
uit vrees voor ontslag, maar zelfs
de openbare vergadering over de
situatie op maandagavond niet
durfden bij te wonen. Op zo'n
moment waan ik mij in Dnepro
petrovsk, inplaats van in Broek
in Waterland. Je ontkomt nauwe
lijks aan de indruk dat B en W
door Den Haag in Broek in Wa
terland is geparachuteerd om de
bevolking zoveel mogelijk in de
pas te laten lopen met het hogere
overheidsbeleid, inplaats van op
te komen voor de belangen van
de eigen dorpsgemeenschap!
Zij: nou nou, rustig maar. Denk je
niet dat dit een uitzonderingsge
val is?
Ik: ik wou dat het waar was, dan
zou ik er nog vrede mee kunnen
hebben. Maar ik geloof dat het
een tendens is. De overheid is er
niet voor de burger, de overheid
is er voor de overheid. Zelfs in Ne
derland.
Niemand kon toen vermoeden
dat zijn naam die nu nog is
te vinden op de marmeren ge
denksteen die aan die eerste
steenlegging herinnert -
nauwelijks anderhalf jaar
later voor de tweede maal op
Menteng Pulo zou worden ge
registreerd.
Ditmaal op een van de duizen
den witte kruisen. De gene
raal wilde zijn laatste rust
plaats vinden temidden van
"zijn mannen", met wie hij in
de strijd lief en leed had ge
deeld.
In de stad
Een journalist die in 1959 Men
teng Pulo bezocht, had het la-
"het ereveld bij Dja
karta, gelegen enkele kilome
ters buiten de stad".
Inmiddels heeft de zich snel
uitbreidende stedelijke
agglomeratie zich rondom
het ereveld gekronkeld. De
roezemoezige sfeer
pasar en de woonwijken
vlakbij contrasteren scherp
met de gewijde stilte, die het
ereveld zo duidelijk ken
merkt.
De smetteloze aankleding, de
hagelwitte kruisen, het ge
millimeterde gras (bij ons be
zoek helaas wat bruinig door
de lang aanhoudende droog
te), de voortreffelijk onder
houden struiken en bomen
en diep glanzende kerk, toren
en aangrenzende galerij vor
men een bijna schrille tegen
stelling met de beduimelde
wanorde die vlak buiten de
hekken het straatbeeld be
heerst.
Het personeel, dat verantwoor
delijk is voor het ordelijke
eerbetoon aan hen, die het le
ven in de strijd hebben gege
ven, is graag bereid uitvoerig
inlichtingen te verstrekken,
de gasten de weg te wijzen en
eventueel in de registers de
namen van begraven slacht-
Niet passen
"Wij hebben de reisorganisa
ties met nadruk op het be
staan van deze en andere ere-
velden gewezen", zegt de
heer I. Hoftijzer van de Oor
logsgravenstichting - hoofd
kantoor aan het Bankaplein
in Den Haag - die de Neder
landse erevelden over de hele
wereld verspreid beheert. In
totaal liggen alleen al op Java
23.000 Nederlanders op de ze
ven erevelden.
Maar hij gelooft niet dat veel
groepen aan de oproep ge
hoor geven. "Ach, eigenlijk
zou het normaal moeten zijn
dat men voor zo'n bezoek een
uurtje uittrekt, maar de
meeste organisaties schijnen
het niet te vinden passen in
het kader van een toeristi
sche trip".
In ons journalistieke gezel
schap hebben wij echter
mensen, die er namen van fa
milieden op de witte kruisen
kunnen vinden. Een van ons
heeft zelfs gediend in de 7
Decemberdivisie en heeft ge
holpen bij de aanleg van het
ereveld, waarop nu precies
4.231 doden rusten.
Schier eindeloze rijen witte
kruisen. Naast de Nederland
se graven is er een plek inge
ruimd voor gevallenen onder
geallieerde strijdkrachten. In
een afzonderlijk gedeelte lig
gen de stoffelijke resten van
Britten, Australiërs, Gurk
ha's en Sikh's.
KNIL- en landmachtmilitairen
liggen er naast burgers: man
nen, vrouwen en kinderen
omgekomen in Japanse in
terneringskampen.
Simultaankerk
Het gehele panorama wordt
overheerst door de impone
rende Simultaankerk met de
kapeltoren, die overgaat in
een lange galerij (Columba
rium), waarin 750 urnen staan
met asresten van in Japan
omgekomen en aldaar gecre
meerde krijgsgevangenen.
Een monotone, maar indruk
wekkende arcade, waarbij de
toeschouwer slechts naar het
leed achter de simpele naam
bordjes kan gissen. Jonge,
middelbare en al oudere le
vens geofferd op het altaar
van menselijk onvermogen
om oorlog te voorkomen.
Voor de ingang van de Simul
taankerk ligt een plateau-ar-
dente, een geplaveid ver
hoogd gedeelte, waarop bij
militaire begrafenissen de ka
tafalkten), de erewacht en het
vuurpeloton hun plaats von
den.
Op dat plateau staande gaan
onwillekeurig mijn gedach
ten terug naar 1949, toen ik
nog maar net als militair in
Soerab^ja aangekomen
moest aantreden om op het
hete ereveld Kembang Ku-
van de pasar ernaast staat in
rust op het ereveld.
ning aldaar een aantal kame
raden met militaire eer uitge
leide te doen. Kansloos ge
dood in een hinderlaag. Op
nieuw voel ik even de angst,
verbijstering en ontredde
ring, die toen mijn deel wa
ren.
God lof dat hun laatste rust
plaatsen zo met Uefde wor
den bijgehouden. Dank zij
die Oorlogsgravenstichting.
Jammer alleen, dat daar in Dja
karta de gewijde rust wat
wordt verbroken door talrij
ke opdringerige jongeren die
aan het hek hangen in de
hoop een aalmoes te vangen.
Een gezien de armebjk om
standigheden begrijpelijke,
maar op die plek toch storen
de dissonant.
Immigratie Turken en Marokkanen loopt terug
mag volgend Subsidie woningwetwoning
18.000 eulden C7 O
DEN HAAG (GPD) -
woningwetwoning mag i
jaar niet meer dan 118.000 gulden
kosten om nog voor rijkssubsi- pen. ke ordening en milieuhygiëne,
die in aanmerking te komen. Dat Dat bedrag wordt genoemd in het dr. P. Winsemius, heeft gekregen
is een gemiddelde prijs, die per rapport dat de nieuwe minister over de stand van zaken op zyn
provincie of regio kan uiteenlo- van volkshuisvesting, ruimtelij- departement.
DEN HAAG (GPD) - De immigra
tie van Turken en Marokkanen
in Nederland is de laatste twee
jaar drastisch teruggelopen. In
1980 vestigden zich nog 17.500
Turken en 10.500 Marokkanen in
ons land; voor 1982 zullen deze
aantallen vermoedelijk niet ho
ger uitvallen dan respectievelijk
5000 en 6000. Bovendien stijgen
de vertrekcijfers bij beide natio
naliteiten.
Instituut
Bladergroen
gaat dicht
GRONINGEN (GPD) - Met de
stopzetting op 1 december
van de praktijk van professor
mevrouw Wilhelmina Blader
groen in Groningen sluit een
in zijn soort zeldzaam insti
tuut in Nederland voor psy
chologische en pedagogische
begeleiding van kinderen
met leer- en gedragsproble
men. Tevergeefs probeerde
professor Bladergroen haar
werk gesubsidieerd te krij
gen.
Door het uitblijven van subsi
dies is het aanbod van leerlin
gen. die begeleiding nodig
hebben, geringer geworden.
De behandelings- en advies-
kosten kunnen door veel ou
ders niet worden opgebracht.
Niettemin wensen veel ou
ders hun kinderen te laten
onderzoeken door het team
van Bladergroen, dat tot een
meer omvattende rapportage
en begeleiding komt dan de
Medische Opvoedkundige
Bureaus (MOB's).
Het Sociaal en Cultureel Planbu
reau heeft hierin aanleiding ge
vonden een nieuwe bevolkings
prognose voor Turken en Marok
kanen op te stellen. De uitkom
sten van deze nieuwe prognose
liggen aanzienlijk lager dan die
van een eerdere prognose,die het
Planbureau in 1980 ondernam.
Het ziet ernaar uit, dat het aantal
Turken - dat nu ongeveer 150.000
bedraagt - zal toenemen tot
180.000 in 1990. Het aantal Ma
rokkanen - nu ruim 95.000 - zal
toenemen tot 130.000 in 1990. De
ze groei berust in hoofdzaak op
geboorten en niet op nieuwe ves
tigingen. Het is zelfs mogelijk
dat in de komende jaren het ver-
trekcijfer hoger komt te liggen
dan het vestigingscijfer.
Aanvankelijk was een veel snellere
groei van Turken en Marokka
nen in Nederland voorzien. De
afremming van de groei heeft
waarschijnlijk veel te maken met
de, sinds 1980, sterk opgelopen
werkloosheid, die ook deze groe
pen zwaar treft.
DEN HAAG (ANP) Per jaar hebben 340.000 kinderen in Nederland
doktershulp nodig na een ongeluk binnenshuis of in de directe omge
ving van de woning. Voor 100 kinderen wordt jaarlijks zo'n ongeluk
fataal, ruim 140.000 moeten in een ziekenhuis worden behandeld. In
190.000 gevallen wordt de huisarts ingeschakeld, aldus drs. W. Rog
mans van het Veiligheidsinstituut vandaag, op een symposium in
Utrecht over de veiligheid van kinderen in huis.
De meeste verwondingen ontstaan niet door brand, explosies of ongeluk
ken met elektriciteit, maar door veel minder spectaculaire oorzaken.
De belangrijkste daarvan is vallen. Uit een onderzoek van het Veilig
heidsinstituut over de afgelopen twee jaar blijkt dat 53 procent van de
kinderen, die in huis een ongeluk krijgen, van de trap valt of struikelt
over drempels of meubilair. Per jaar vallen gemiddeld 1000 kinderen
uit het raam of van het balkon.
Bijna de helft van alle kinderen die thuis ongelukken krijgen is jonger
dan vijfjaar. Vooral kinderen in de leeftijd van één tot twee jaar vormen
een belangrijke risicogroep, aldus drs. Rogmans Dat komt volgens
hem omdat kinderen van die leeftijd zich vaak sneller ontwikkelen dan
de ouders denken. „Het is noodzakelijk dat de ouders inzien dat geva
ren die gisteren nog niet aan de orde waren, vandaag van levensbelang
kunnen zijn", aldus Rogmans.
Ruim de helft van de onderzochte gevallen gebeurde tussen drie uur 's
middags en acht uur 's avonds. „Vermoeidheid van kinderen en hun
ouders lijken de kwetsbaarheid van de kinderen te verhogen", zo con
cludeerde Rogmans.
Hij pleitte voor een wettelijke verplichting van veiligheidsglas in (glazen)
deuren, omdat ook tochtdeuren en andere glasoppervlakken in huis
belangrijke veroorzakers van ongelukken zijn.
De nieuwe Philips
P2500 microcomputer
is groots mz'n mogelijk
heden Onmisbaar voor
het bedrijfsleven.
Nuttig voor het onder
wijs en verenigingsleven In-
drukwekkendcapabel.óók I KAM
voor het grotere werk,door z n I
snelheid, uitbreidmgsmogelijk-
heden en CP/M Operating
System Het spreekt
vanzelf.dat zo n
volwassen micro
computer kan
rekenen op
een uitgebreid aanbod van
ruim gevarieerde software
U raakt volledig geïnfor
meerd. wanneer u de bon in
een ongef rank eerde envelop
naar ons opstuurt
I omrr lom
I Syttoman BV 2500 VC Oen Haag
1 070 76?80f) 1
PHILIPS
