Scholieren veroorzaken rel
Nederlander slordig
met zijn taalgebruik
Hoe imperium van
F. en S. in razend
tempo ineenstortte
Pracht en praal maar ook
hartelijkheid in Engeland
C
Steeds meer scholen willen sluiten
Moeders
verliezen
kort geding
Staatsiebezoek koningin Beatrix en prins Claus:
Smaakvolle
keukens naarkeuze
ICOATHIBÜ
WOENSDAG 17 NOVEMBER 1982
UTRECHT (ANP) - In vergelij
king met mensen van omringen
de landen is de Nederlander ui
termate slordig in zijn taalge
bruik. Om dit te verbeteren zal
onder meer het sociaal taalge
bruik bevorderd dienen te wor
den en een hechte taaleenheid
tussen de twintig miljoen Neder-
landstaligen in Nederland en
België tot stand gebracht moeten
worden.
Dit zei prof.dr. P. Paardekooper,
hoogleraar aan de katholieke
universiteit in Leuven, gisteren
tijdens een symposium over te
kort aan taal in Utrecht. Hij is
van mening dat vooral in het Ne
derlandse taalgebied extra zorg
nodig is voor een goede zins
bouw en voor soicaal woordge
bruik. Met sociaal taalgebruik
bedoelt de hoogleraar het logisch
ordenen van de gedachten voor
het uitspreken, het gebruiken
Binnenland
van korte, goed gebouwde zin
nen, het kiezen van begrijpelijke
woorden, het vermijden van on
nodige herhalingen en het geven
van samenvattingen op de goede
punten. Dat is voor de mensen
de enige manier om goed met el
kaar te kunnen communiceren.
Volgens prof. Paardekooper heb
ben buitenlandse taalkundigen
de indruk, dat Nederlanders veel
minder taalcultuur hebben dan
hun buren. Er is weinig normbe
sef, de uitspraak is vaak dialec
tisch en er wordt meer gebruik
gemaakt van boekentaal. De Ne
derlander maakt zich voorts
schuldig aan een asociaal ge
bruik van Engelse en Franse
woorden. De zinsbouw is naar de
mening van de Belgische hoogle
raar zelfs buitengewoon slecht.
Het slordig hanteren van de Neder
landse taal valt vooral op als Ne
derlandse politici, leraren en
journalisten met collega's in het
buitenland worden vergeleken.
Zelfs beroepsverslaggevers voor
radio en televisie maken zich
hieraan vaak schuldig, vindt
prof. Paardekooper. Hy vroeg
zich af of het niet tijd wordt dat
in Bussum en Hilversum taalad
viseurs op bezoek komen.
Ook ambtenaren en juristen ont
kwamen niet aan de kritiek van
de Belgische taalkundige. Zy
zouden een vaak ingewikkelde
zinsbouw bij het opstellen van
wetten en andere officiële stuk
ken moeten vereenvoudigen.
Ouderwetse woorden moeten
door moderne worden vervan
gen.
Gelukkig is er de laatste jaren een
verbetering te bespeuren, zo zei
de hoogleraar. Dank zij mensen
als Vondeling en Renkema is de
taal van de troonrede voor een
gewone man begrijpelijker ge
worden.
BOTTERDAM/DEN HAAG/AMSTERDAM (GPD/ANP)-
De tweede dag van de vijfdaagse onderwijsstaking
heeft in een aantal plaatsen van ons land tot rellen ge
leid. In Rotterdam trokken enkele honderden leerlin
gen van dertig scholen de stad in uit protest tegen het
feit, dat hun scholen niet aan de staking deelnamen. De
groep trok langs andere niet-stakende scholen om me
de-scholieren naar buiten te krijgen. Daarbij werden
ruiten ingegooid en auto's beschadigd.
leerkrachten de PCO-actie ver
plaatsen naar deze week.
Adhesie
Van alle kanten ondervinden de
onderwijsbonden adhesiebetui
gingen. Het dag-avondonderwijs
heeft zich gevoegd in de rijen
van protesterenden tegen de
plannen van minister Deetman.
Het dag-avondonderwijs omvat
ongeveer 90 scholen voor mavo,
havo, vwo en meao met gemid
deld 800 oudere leerlingen per
school. Vandaag start een hand
tekeningenactie tegen de bezui
nigingsplannen.
De CMHA, een bond van circa
30.000 middelbare en hogere
ambtenaren, heeft haar leden op
geroepen solidair te zijn met col
lega's die actie voeren tegen de
overheidsplannen voor bezuini
gingen. Overigens zal de bond
haar leden zelf niet oproepen tot
staken.
De verbondsraad van het CNV
heeft gisteren in een speciale ver
gadering besloten de extra kor
ting op de onderwyssalarissen in
te brengen in het overleg, dat een
kabinetsdelegatie vandaag met
de sociale partners voert over de
invulling van de adempauze. Het
CNV vindt dat de extra korting
van 1,65 procent op de onder-
wijssalarissen ook onder de
adempauze dient te vallen.
Bij één school dreigde de leerlin
genactie uit de hand te lopen,
omdat een aantal scholieren lera
ren te lijf ging. De politie greep
snel in en verrichte arrestaties.
Twee jongens werden weer vrij
gelaten, omdat de leraar geen
aangifte wilde doen. In Amers
foort moest de politie tussenbei
de komen, toen leerlingen met
werkwillige leraren op de vuist
gingen. Twee leerlingen werden
aangehouden. Ook in andere ste
den gingen leerlingen de straat
op, maar daar ontstonden geen
problemen van betekenis.
De vier onderwijsbonden hebben
de leerlingenacties nadrukkelijk
veroordeeld. De Rotterdamse
rellen getuigen overigens van
een steeds grotere druk op de
bonden van niet-stakende scho
len, die aan de staking willen
deelnemen. De ontevredenheid
onder scholieren, die ook vrij
willen hebben, neemt toe. Nadat
maandag in Amsterdam bij 27
scholen een wilde staking was
uitgebroken, zijn gisteren op
nieuw enkele scholen spontaan
in staking gegaan.
Ook de actiebereidheid van le
den van de Protestants-Christe
lijke Onderwij svakorganisatie
(PCO) stijgt. Het hoofdkantoor in
Den Haag wordt overstelpt met
telefoontjes van leden, die willen
protesteren tegen de maatrege
len van minister Deetman. De
PCO heeft al besloten volgende
week dinsdag een werkonder
breking te houden van een halve
dag. Maar er komen tal van ver
zoeken binnen om niet een halve
dag, maar een week te mogen
staken. Ook willen sommige
ADVERTENTIE
Manifestaties
Ongeveer 800 stakende kleuter
leidsters in opleiding en studen
ten van pedagogische academies
hebben gisteren gedemonstreerd
op het Haagse Binnehof. De stu
denten zijn bang dat de bezuini
gingsplannen van minister Deet
man de kwaliteit van het onder
wijs zullen aantasten. Er werd
een petitie overhandigd aan-de
voorzitter van de vaste kamer
commissie voor onderwijs en
wetenschappen, de PvdA'er Van
Ooijen.
WEERRAPPORTEN
«56
i ïs
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd.Limburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Kiagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Malaga
Mallorca
Malta
München
Oslo
Parijs
Stockholm
Wenen
Zürich
Istanbul
Las Palmas
Tel-Aviv
Tunis
regenbui
licht bew.
onbewolkt
regenbui
onbewolkt
regenbui
regenbui
licht bew.
onbewolkt
sneeuwbui
onbewolkt
onbewolkt
regen
half bew.
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
half bew.
onbewolkt
licht bew.
regenbui
onbewolkt
licht bew.
half bew.
licht bew.
regen
half bew.
sneeuwbui
half bew.
licht bew.
onbewolkt
half bew.
15 9 16
6 4 2
4 -3 01
5 1 -
15 14 6
- 0 06
24 12 0
14 10 14
AMSTERDAM (GPD) - De vier
Amsterdamse moeders die
via een kort geding de
schoolstaking wilden tegen
houden, zijn gisteren door de
president van de arrondisse
mentsrechtbank te Amster
dam, mr. Borgerhoff Mulder,
in het ongelijk gesteld. De
president acht de staking niet
ongeoorloofd.
Op grond van een recente uit
spraak gaat de rechter er bo
vendien van uit dat ambtena
ren in beginsel recht tot sta
ken toekomt. Hy zei dat de
extra korting van 1,65 pro
cent boven de voor alle amb
tenaren voorgenomen kor
ting, een zeer principieel
punt is voor de gedaagden,
de ABOP (Algemene Bond
van Onderwijzend Personeel)
en leerkrachten van een
openbare lagere school in
Amsterdam-Noord.
De president citeerde boven
dien de minister van binnen
landse zaken die op 14 okto
ber jl. naar aanleiding van ka
mervragen heeft erkend dat
deze korting een „beschadi
ging van de coördinatie van
het overheidspersoneelsbe
leid is".
De moeders hadden ook de ge
meente Amsterdam en de
stadsdeelraad Amsterdam-
Noord als bestuurders van'de
school gedaagd. Naar de me
ning van de rechtbank is de
gemeente niet in gebreke ge
bleven en de stadsdeelraad
heeft geen mogelijkheden tot
haar beschikking om een
schoolstaking te verhinde
ren. Bovendien heeft deze
raad het nodige gedaan om
een oppasregeling voor de
kinderen te treffen.
Zichtbaar verheugd nam koningin Elizabeth de driejarige ruin Valentine in ontvangst die haar door Beatrix
en Claus werd aangeboden.
LONDEN - Omgeven door alle ce
remoniële pracht en praal waar
over de Britten beschikken,
maar niettemin in een sfeer van
warmte en hartelijkheid, zijn ko
ningin Beatrix en prins Claus
gisteren begonnen aan hun
staatsbezoek aan het Verenigd
Koninkrijk, dat drie dagen zal
duren.
Het was een ongebruikelijk begin.
In Engeland vangen dit soort be
zoeken doorgaans op een vlieg
veld aan, maar koningin Beatrix
en prins Claus hadden voor een
avontuurlijker, zo men wil ro
mantischer start gekozen: aan
boord van het fregat Hr.Ms. De
Ruyter voeren zij 's morgens in
typisch Engels en dus uitgespro
ken miezerig weer de Thames
op.
Bij Greenwich, een voorstadje van
Londen, verliet het koninklijk
paar dit schip om op een heel an
der vaartuig, de witte staatsies
loep Royal Nore, over te stappen.
Aan boord daarvan, behalve de
in rood en koper uitgedoste
'Queen's Watermen' en de niet
minder prachtig aangeklede
'Queen's bargemaster' (boten-
baas, om het oneerbiedig te zeg
gen): kroonprins Charles.
De in Engeland zeer populaire
prins legde samen met het ko
ninklijk paar de laatste kilome
ters af naar de Westminster Pier,
vlak by de parlementsgebou
wen, de beroemde Big Ben, en
de niet minder beroemde West-
minster Bridge, die voor de gele
genheid met rood-wit-blauwe
vlaggen was uitgedost.
De ontvangst daar was indrukwek
kend, en bewijst, dat de Britten
aan het bezoek van het Neder
landse vorstenpaar een zeer hoge
waarde toekennen. Niet alleen
was vrijwel de gehele koninklij
ke familie present (koningin Eli
zabeth en haar man, prinses Mar
garet, prinses Anne en haar echt
genoot, prinses Diana en de her
tog en hertogin van Gloucester),
maar bovendien drie ministers.
Premier mevrouw Thatcher, mi
nister Pym (buitenlandse zaken)
en minister Whitelaw (binnen
landse zaken) stonden op de pier
klaar op koningin en prins wel
kom te heten. Het waren echter
niet de officiële verwelkomers
die de toon aangaven: dat waren
de duizenden mensen, onder wie
zeer veel in Engeland wonende
Nederlanders, die er by West
minster Pier met hun vlaggen en
gejuich een klein feestje van
maakten.
Veel belangstelling was er voor
prinses Diana, die deze dagen an
dermaal het middelpunt is van
de aandacht van de Britse sensa
tiekranten. De prinses zou lijden
aan anorexia nervosa, een psy
chische aandoening die de lij
ders eraan ertoe brengt niets of
vrijwel niets meer te eten.
Deze berichten hebben, blijkens
mededelingen van woordvoer
ders van het koninklijk paleis, de
prinses danig geschokt, en het
dringende verzoek is deze week
gedaan de jeugdige prinses, die
geen stap kan zetten zonder door
honderden fotografen en journa
listen te worden gesignaleerd, nu
eens eindelijk een beetje met
rust te laten.
Op Buckingham Palace bood de
Nederlandse koningin haar Brit
se ambtgenote een geschenk aan
dat zichtbaar zeer in de smaak
viel: de driejarige ruin Valentine.
Koningin Elizabeth is een groot
liefhebster van paarden, zelfs in
zo'n mate dat de schaarse keren
dat zij wel eens wat uit haar rol
valt (vergeleken met koningin
Beatrix is de Engelse vorstin be
paald wat stijfjes), tijdens de
paardenrennen op Ascot is!
's Middags legde koningin Beatrix
een krans op het graf van de on
bekende soldaat in Westminster
Abbey. Aan het eind van de mid
dag was er een kleine afwijking
van het programma: de Neder
landse koningin ging zonder
haar man naar een receptie in
Buckingham Palace, voor hoog
leraren en studenten in de Ne
derlandse taal- en letterkunde.
Voor prins Claus werd deze bij
eenkomst te vermoeiend geacht
ADVERTENTIE
In de showrooms bij Ico/Athibu
staat de keuken van üw keuze.
Toegespitst op uw wensen
presenteren wij hier vele klasse-keukens
die even funktioneel als smaakvol zijn
ingericht. Kompleet met inbouw-
apparatuur en tegels voor
vloer en wand.
Ook voor uw specifieke wensen
staan wij klaar om in ons verkoop
centrum uw keuken-op-maat te
ontwerpen die ook yua prijs voldoet
aan uw budget
Showrooms geopend:
dinsdag t/m vrijdag 9 - 5 uur,
donderdagavond 7 - 9 uur,
zaterdag 9.30 - 1.30 uur of na
afspraak ook 's avonds.
Hoge Rijndijk 25, 2313 KG Leiden
Tel. 071-141741
„Als de markt zich verder ont
wikkelt zoals zy dat in de af
gelopen jaren heeft gedaan -
en ik zie geen enkele reden
waarom dat niet zo zou zyn -
moet een belegger aanzienlij
ke winsten kunnen binnen
halen". Dit citaat, in 1978 af
gedrukt in het Financieel
Economisch Magazine
(FEM), werd opgetekend uit
de mond van de Amsterdam
se onroerend-goed handelaar
Ton. F. (36) De vlot gebekte
speculant, die samen met
Bob van der S. eigenaar was
van de inmiddels failliet ver
klaarde bv F. 8c S. Properties,
zal zich er nu pijnlijk van be
wust zijn hoe wonderlijk snel
voorspellingen in omgekeer
de richting werkelijkheid
kunnen worden.
Toen nog ontleende de vroege
re verzekeringsagent Ton F.
het voorrecht beleggingsad
viezen uit de mouw te kun
nen schudden aan de hand
van zijn fenomenale huizen-
bezit in de hoofdstad. Maar
inmiddels zullen er weinigen
zijn die hem om raad komen
vragen, laat staan zijn sugges
ties opvolgen. Want Ton F. en
Bob van der S. hebben nu
zelf een raadsman nodig. De
ze moet hen bijstaan om zich
te verweren tegen de be
schuldiging de belasting voor
twee miljoen gulden te heb
ben opgelicht. Hoewel dit be
drag voor veel mensen een
grote som geld vertegen
woordigt. is het nog geen
schim van de kapitalen die
Ton en Bob in de hoogtijda
gen van hun huizenhandel
door de vingers hebben laten
gaan.
Toch zal hun advocaat zich mo
gelijk enige zorg maken over
zijn betaling, want de voor
malige miljonairs hebben
niet veel meer over. Hun im
perium is met een donderen
de klap in elkaar gestort Hun
door
Louis Engelman
luxe leven onderging een
noodgedwongen wijziging.
Zelfs ondervonden ze tydens
het voorarrest enkele dagen
de soberheid van de hoofd
stedelijke cellen op het poli
tiebureau.
Friesch-Groningsche Hypo
theekbank en de verzeke
ringsmaatschappij Am fas.
Het leek niet op te kunnen.
Protesten
Totdat signalen vanuit de sa
menleving de keerzijde van
de medaille aan het licht
brachten. Steeds meer
protesten klonken er op te
gen het over de ruggen van
de woningzoekenden heen
vullen van speculantenzak-
ken. De gemeente Amster
dam besloot het uitponden te
bemoeilijken door geen split
singsvergunningen meer af
te geven. Een reeks van F. 8c
S.-huizen werd gekraakt en
door middel van een zwart
boek stelde de actiegroep JF.
8c S. op de fles" ook de posi
tie van de geldschieters, nota
rissen en makelaars aan de
kaak.
Met name Ton F., toen al
woonachtig in een kast van
een villa in Blancum, kwam
mede door zijn eigen publici-
teitszucht veelvuldig in het
nieuws. Maar niet langer
meer in de rol van beleg
gingsadviseur. Door de vast
houdendheid van twee dag
bladjournalisten werd er
langzamerhand een heel an
der beeld van het imperium
zichtbaar. Niet langer het
plaatje van succes en weelde,
maar van minachting voor de
belangen van de huurders
van F. 8e S.-woningen, van fi
nancieel gegoochel en van
paniekverkopen toen de hui
zenmarkt instortte.
Katwijkse advocaat Verfzakjes
Maar niet alleen zy, want in
hun val trokken de beide hui
zenhandelaren meer mensen
met zich mee. Een directeur
van Slavenburg's Bank, Mar
co B., moest tegenover de po
litie verantwoording afleggen
voor de zwarte rekeningen
van Bob en Ton. En de 62-ja-
rigé en in Katwijk wonende
Haagse advocaat, mr. Jan van
der P., wordt er van verdacht
met de huizenhandelaren te
hebben samengespannen in
een grote oplichtingszaak.
Ook de politieke carrière van
Telegraaf-verslaggever Jaap
Metz leek even door de esca
pades van de twee .golden
boys" te zullen worden ge
schaad, toen Metz voor de
WD kamerlid moest wor
den, maar op zijn beëdiging
moest wachten omdat eerst
moest worden uitgezocht hoe
het precies zat met de public-
relationsactiviteiten die hij
voor het tweetal had ontwik
keld en waarvoor hy vorste
lijk was beloond.
Vier jaar geleden zag de toe
komst er voor F. en Van der
S. heel wat rooskleuriger uit
De huizenhandelaren beza
ten niet alleen bijna twintig
besloten vennootschappen,
waarvan F. 8c S. Properties
de grootste was, maar kon
den zich tevens eigenaar noe
men van tussen de duizend
en tweeduizend woonhuizen,
tal van winkelpanden en an
dere bedrijfsgebouwen in
met name Amsterdam.
"Uitpanden"
Weliswaar bedroeg de geza
menlijke hypotheeklast toen
al zo'n slordige 80 miljoen
gulden, maar door het „uit
ponden" (splitsen en per stuk
verkopen) van flats en boven
en benedenwoningen kon er
toch riant winst worden ge
maakt Ton en Bob pasten
zich in hun levensstijl aan de
ze financiële weelde aan. Aan
de Willemsparkweg in de
hoofdstad betrokken zij een
smaakvol kantoorpand, dat
met veel gevoel voor „stan
ding" werd ingericht
Een imponerende omgeving
ook voor de vertegenwoordi
gers van de hypotheekver-
strekkende banken. Vooral
als Ton F. ter decoratie ook
nog zijn fraai gestroomlijnde
Rolls Royce langs de stoep
parkeerde. En geld om de
huizenhandel draaiende te
houden kregen beide Am
sterdammers genoeg Aan
vankelijk overwegend van de
Spaarbank voor de Stad Am
sterdam (later Centrum-
bank), maar naderhand ook
tientallen miljoenen van Sla
venburg. de Westland-
Utrecht Hypotheekbank, de
De Centrum bank zag als eerste
de bui hangen en trok zich
geheel uit de handel van Bob
en Ton terug. Andere banken
maakten zich wel zorgen over
hun imago want by prikac-
ties spatten de verfzakjes al
vaker tegen de ruiten kapot -
maar hielden de twee hande
laren nog zolang mogelijk op
de been. In de hoop er bij het
eventuele aantrekken van de
markt nog goed uit te sprin
gen of om het verlies zoveel
mogelijk te beperken.
Maar eind 1980 ontkwam F. 8c
S. niet aan de eerste verplich
te veilingen. De huurop
brengsten waren te gering
om de zware hypotheeklast
te kunnen betalen. Daarna
ging het in een snel tempo
bergafwaarts De Rolls moest
de deur uit De villa van Bob
in Vinkeveen kwam leeg te
staan, die van Ton in Blan
cum volgde eenzelfde lot Het
prachtige kantoor aan de Wil
lemsparkweg werd mgeruild
voor een veel bescheidener
optrekje aan de Cornells
Schuytstraat. F. 8c S. ging
werkelyk op de fles.
Egenaardige zaken
En ten slotte ging Ton F. ook
nog privé failliet Tydens de
afwikkeling van dit finan
cieel debiele, kwamen er ei
genaardige zaken aan het
licht Zo ontdekte curator mr.
A. Voute dat F. betrokken
was geweest bij de oplichting
van een inwoner van Oud
dorp, die by de verkoop van
een stuk grond het schip in
was geholpen. De man werd
gedwongen een grote schade
vergoeding te betalen, waar
van na alle waarschijnlijk-
heid Tons advocaat de eer
der genoemde mr. Van der
P., een deel in zyn zak heeft
gestoken.
Bovendien stootte de Amster
damse officier van justitie
mr. H. Wooldrik op het feit
dat F. 8c S. Properties by Sla
venburg's Bank in de hoofd
stad gebruik had kunnen ma
ken van zogenaamde tussen -
rekeningen, die kunnen wor
den geopend in afwachting
van eeq definitieve rekening.
Alleen, dat laatste gebeurde
nooit Bankdirecteur Marco
B. (48) wordt er daarom van
verdacht Ton F. behulpzaam
te zyn geweest by groot
scheepse belastingontdui
king.
De banken vechten nu nog om
de failliete boedel van het
ooit zo succesrijke huizen
imperium. In de publiciteit
zullen Ton en Bob nog wel
even blijven, maar op een an
dere manier dan zij zich vier
jaar geleden zullen hebben
voorgesteld.
