c -c 'Letterkundig Museum is meer bekendheid waard' c J Hoofdconservator Anton Korteweg: 'Maria Stuart': interessant maar te lang Weinig succes Engels toneel Scheepvaart WOENSDAG 17 NOVEMBER 1982 Kunst DEN HAAG/LEIDEN (GPD) - Het Letterkundig Museum en Documentatiecentrum in Den Haag is dit jaar een aantal malen opzichtig in het nieuws geweest. Eerst ging de administrateur er met 6 ton vandoor, bijna de helft van het subsidiebedrag waar het museum het jaarlijks mee moet doen. Dat was in mei en met ang stige ogen werd toen gekeken naar het moment waarop de sala rissen niet meer konden worden uitbetaald. Nog geen drie maanden later werd het museum geconfronteerd met een hoog opgelopen huurconflict dat verband hield met de verhui zing van het museum van het ou de pand in de Haagse binnenstad (de voor literatuurliefhebbers zeer vertrouwde juffrouw Ida- straat, naar het nieuwbouwcom- plex achter het Centraal Station in dezelfde stad. Het kwam in die warme augustusmaand zelfs zo ver dat het personeel van het mu seum de toegang tot het nieuwe onderkomen geweigerd werd. De doortastende hoofdconservator Leidenaar Anton Korteweg (38 jaar) liet zich intussen niet van de wijs brengen en zag kans de kostbare bezittingen van zijn museum heelhuids naar de juiste plaats over te brengen. Hijzelf en zijn medewerkers zijn - zachtjes stappend op de nieuwe tapijten en met de verse verflucht nog in de neusgaten - geestdriftig op het nieuwe adres (Prins Irenepad 10) aan de arbeid getogen, want er moet nog veel gebeuren en er zijn tal van nieuwe taken bijge komen. De narigheid behoort helaas nog niet tot het verleden, maar is aan zienlijk minder groot dan enkele maanden geleden. De frauderen de administrateur loopt, ergens in de wereld, weliswaar nog met een dikke portefeuille rond. En of het museum ooit iets van de 5 ton, die hij op zak heeft, terugziet valt te betwijfelen. Maar veel zorgen hoeft Korteweg daarover niet meer te hebben. Het ministerie van CRM en de gemeente Den Haag, beide het in 1954 opgerichte instituut subsi diërend, hebben namelijk in on gewoon snel tempo het verduis terde geld tot een hoogte van 480.000 gulden opnieuw ter be schikking gesteld. "Deze nare zaak is heel voortvarend opge lost. Dat is een compliment waard aan de betrokken ambte naren", aldus de hoofdconserva tor. Hij voelt zich uiteraard verplicht alles in het werk te stellen zoveel mogelijk van het gestolen geld boven water te (laten) brengen. De politie zoekt naar de 33-jarige inwoner van Rijswijk, volgens zijn achtergelaten echtgenote een zorgzame man, die in het ge heel niet geïnteresseerd is in rijk dom of luxe. Onverwerkte span ningen in verband met het over lijden van één van zijn kinderen zijn er naar het oordeel van de vrouw de oorzaak van dat haar man, die 3,5 jaar in dienst van het museum was, er met de poen vandoor is gegaan, een bedrag van ongeveer een ton in Neder land achterlatend. Optimisme Ofschoon de stormen die dit jaar het museum teisterden dus nog niet helemaal liggen, is er voor het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecen trum en zijn 24 medewerkers (van wie een aantal in parttime dienst) alle reden de toekomst met optimisme tegemoet te zien. Er zijn geen aanwijzingen dat er aan de subsidiering van het insti tuut getornd gaat worden. In te gendeel: er konden zelfs 2 extra mensen (suppoosten) worden aangesteld. Een belangrijk doel dat Korteweg de komende jaren wil verwezen lijken is het museum voor een groter publiek bekendheid te ge- AMSTERDAM Het begin van de Publiekstheatervoorstelling "Maria Stuart" lijkt een nietszeg gende theatertruc: de twee actri ces komen rokend op, gewoon als zichzelf en niet in de rol die zij spelen. Als een gong gaat, doven zij hun sigaretten en nemen zij hun plaatsen in. Bij de volgende gongslag beginnen zij met spe len. Er blijkt echter meer achter te ste ken. De "Maria Stuart" van Da- cia Maraini gaat over het feit dat de beide koninginnen in het dra ma, Elisabeth I van Engeland en Maria Stuart van Schotland, door hun functie in een keurslijf zijn geperst, waar zij, in tegen stelling tot de twee actrices, nooit meer uit kunnen. Sponta niteit, zwakheid, het kan alle maal niet, of het wordt genade loos afgestraft. Het is een con stant gevecht met zichzelf en met elkaar. Want Elisabeth wil Maria Stuart niet doden hoewel ze daar uit politieke oogpunten toe ge dwongen is, en Maria stuurt Eli sabeth liefhebbende brieven waarin ze vraagt om haar te ont moeten. Het Publiekstheater heeft het speelvak omgevormd tot een are na, afgezet met straathekken. Marijke Veugelers en Celia Nu faar spelen beurtelings Maria Stuart en Elisabeth en hun bei der hofdames. Bij elke gongslag wisselen de rollen, en wordt de koningin uit de ene scène de hof dame in de andere, en andersom. Niet alleen versterkt dit het beeld van een gevecht waarin de kansen steeds wisselen, maar ook wordt hierdoor de lotsver bondenheid van beide koningin nen benadrukt. Wanneer Maria Stuart tenslotte onthoofd wordt, is de triomf voor haar en de doodsstrijd voor Elisabeth. Dat schrijfster Dacia Maraini sterk een politiek-feministisch stand punt huldigt, komt tot uiting in de twee afzonderlijke speeches die Elisabeth bestraffend af steekt tegen hofdames die welis waar met haar toestemming maar tegen haar zin getrouwd zijn. En nog vaker laat de konin gin blijken dat mannen alleen maar voor ellende kunnen zor gen. Dit soort herhalingen, en het op voeren van historisch mogelijk belangrijke personen die echter niet aan het publiek bekend zijn of worden gemaakt, maken de voorstelling langer dan nodig, en doen de spanning afnemen. Eni ge inkorting is aan te bevelen, te meer daar beide actrices goede spelprestaties leveren die niet in de lengte van het stuk teloor mo gen gaan. "Maria Stuart" wordt nog enige tijd gespeeld in de Am sterdamse Stadsschouwburg. JACQUELINE MAHIEU. Anton Korteweg: "We gaan ons meer naar buiten presenteren ven. Literatuurwetenschappers, studenten en andere belangstel lenden in de centrale Letterkun dige verzameling documenten betreffende de Nederlandse Lite ratuur na 1750 weten de weg toch wel te vinden. Maar door het in richten van een permenente, 1000 vierkante meter grote expo sitieruimte wil de hoofdconser vator nu ook andere publiek sgroepen (scholen) de gelegen heid geven kennis te maken met deze unieke instelling. De bezoe kers zullen dan tegelijkertijd een groot aantal schilderijen van Lu- cebert, die komen te hangen in de ruime foyer, kunnen "mee pikken". Uiteraard zal de "bewaar"- en "ca- talogiseer"-functie van het mu seum normaal blijven bestaan en met de nieuwe mogelijkheden in het uitstekend geoutilleerde nieuwe gebouw verder ge stroomlijnd worden. Bijna alles wat met schrijvers na 1750 te ma ken heeft, zoals manuscripten, typoscripten, drukproeven, cor respondentie, foto's, schilderij en, paspoorten en opdrachtex emplaren (dus geen "gewone" boeken) is in het museum te vin den en kan daar worden geraad pleegd. Belangrijke nalaten schappen die worden bewaard zijn die van Herman Gorter, Hen- riëtte Roland Holst, Simon Vest dijk, Willem Kloos, Nescio, Mar cellus Emants en Henriëtte van Eyk. Er wordt naar gestreefd de documenten nóg toegankelijker te m^ken. Voorts zullen naast de permanente tentoonstelling weer wisselende exposities over bekende schrij vers worden gehouden, zoals de afgelopen jaren aan o.a. Slauer- hoff, Achterberg, Betje Wolff en Aagje Deken aandacht werd be steed. De uitgeverij van het Let terkundig Museum floreert: in middels heeft het museum 22 Schrijversprentenboeken op zijn naam staan. Met een subsidie van het Aryerfonds is dit jaar be gonnen met een andere activiteit die ook al aanslaat: de prent briefkaarten serie met de afbeel dingen van beroemde auteurs die in schilderijen en tekeningen van het museum zijn vereeu wigd. Dan zijn er nog de fascimilés van handschriften van bekende ge dichten en de "Achter het boek"- serie, die door het museum wor den uitgegeven. En intussen gaat het archiefwerk (ordenen van na latenschappen) gewoon door en zal het druk bezochte knipselar chief (met daarin alles wat in de Nederlandse en Vlaamse kran ten en weekbladen over schrij vers geschreven wordt) zijn dien sten blijven bewijzen. Om over het bibliografisch kaartsysteem en het geluids- en beeldarchief nog maar te zwijgen. Vervalsen Voor Anton Korteweg, die nu vier jaar op deze plaats zit, is de affai re met zijn administrateur verle den tijd. "Hij had een vertrou wensfunctie. Hij stelde samen met ons de begrotingen op en be heerde de salarisadministratie. Dat deed 'ie goed. Maar tegen het vervalsen van handtekeningen kun je je nu eenmaal niet wape nen". De echtgenote van de frau deur vertrouwt er op dat wan neer haar man met zichzelf in het reine is gekomen, hij terugkeert met het grootste deel van het ver duisterde bedrag. Het is inmiddels alweer enige maanden geleden dat er iets van de voortvluchtige museumme dewerker is vernomen. Zijn vrouw, die toen een briefje uit Japan ontving, zou er wat voor over hebben om met hem in con tact te komen. Ze is er van over tuigd dat ze hem richting Rijs wijk zou weten te praten. Een ge vangenisstraf calculeert zij in. "Daarna zouden we opnieuw be ginnen, want het is een dood goeie man". LEIDEN - In het LAK-theater hadden Jimmy Berghout en On- no Molenkamp in december 1978 minder weerstanden te overwin nen dan Leda Hodgson en Peter Kinsey gisteravond in de Leidse Schouwburg. Wellicht werd dit mede veroorzaakt door het feit, dat de voorstelling van o.m Bar rie Keeffes eenacter "Gotcha", bijna vier jaar geleden in het theater aan het Levendaal door toneelgroep Centrum in het Ne derlands werd opgevoerd Gisteravond had het Engelse thea tergezelschap "Cheek by Jowl Theatre Company" de weinig be nijdenswaardige taak een volle dig met jongeren gevulde Schouwburg in een toch nog steeds vreemde taal te boeien. Het resultaat was, dat op elke etage een suppoost door be drijfsleider Hoogeveen was neer gezet. Bovendien veroorzaakte elke beweging van een Engelse acteur of actrice, die na erg lang nadenken met de liefdesdaad geassociéerd kon worden, een oorverdovend geloei in de zaal. Op luide toon gemaakte opmerkin gen waren al bij voorbaat ge doemd tot een onduidelijk be staan. Ze doorkruisten "Got cha". één van de éénacters uit de triologie "Gimme Shelter", waar mee Barne Keeffe vijf jaar gele den vnend en vijand verbaasde. "Gotcha" werd op die manier een uiterst moeilijke hachelijke onderneming, ondanks het feit, dat het thema (het in opstand ko men tegen de leerkrachten en de hoofdonderwijzer) toch zonder twijfel aan moest spreken. De leraar Ton (Michael Rigg) die gedwongen werd zich vele malen "op te drukken" en de lerares die en passant door de opstandige scholier maar even werd gegre pen, dienen hier blijkbaar als een soort "ontsnappingsclausule" De leerlingen konden even hun (onredelijke?) agressie kwyt Aan het na de pauze gebrachte "Rack Abbey" gaan we het liefst maar zo stilzwijgend mogelijk voorbij. Dit door Declan Donnel- lan en Colin Sell geschreven to neelstuk is voor méér personen geschreven dan de drie acteurs en één actrice, die zich er gister avond mee bezighielden. Een ui terst onrustige sfeer, als betrof het een Poolse Landdag. Een te leurstellende semi-musical na de pauze en "Gotcha", dat jaren ge leden door Centrum veel overtui gender werd gebracht De barriè re, die de Engelse taal toch blijk baar vormde, deed vervolgens de rest. Nog niet eerder was het theaterpubliek zo onrustig en luidruchtig. BERT KOEKEBAKKER Bioscopen Leidse bioscopen LUXOR (121239): "Blade Runner", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15,16.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr. LIDO 1 (124130): "Van de koele meren des doods", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 16 jr. LIDO 2: "Monty Python life at the Hol lywood Bowl", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, al. LIDO 3: "Ademloos", da. 19.00 en 21.15 uur, do., vr., ma. en di. ook 14.30 uur, al. Kindermatinee: "The Aristocats", za., zo. en woe. 14.30 uur, zo. ook 16.45 uur. LIDO 4: "Cat people", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 16 jr. STUDIO (133210): "De smaak van wa ter", da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 16 jr. TRIANON (123875): "La passante sans souci", da 14.30. 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15. 16.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jr. REX (125414): "Vanessa, heet als wit vuur", da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur,16jr. Nachtvoorstelling: "Kom, kus en ge niet", vr. 23.30 uur, 16 jr. Bioscopen Alphen (Voor reserveringen 01720-20800) EURO 1 "Van de koele meren des doods", da. 13.30, 18.30 en 21.15 uur, zo. ook 16.00 uur, 16 jr. Nachtvoorstelling: "Death hunt", za. 24.00 uur, 16 jr. EURO 2: "Cat people", da. 13.30, 18.30 en 21.15 uur, zo. ook 16.00 uur, za. ook 24.00 uur,16 jr. EURO 3: "Kamp der verdoemden", da. 18.45 en 21.00 uur, do., vr., ma. en di. ook 13.30 uur, zo. 16.15,18.45 en 21.00 uur, 16 jr. Kindermatinee: "Heksen en bezemste len". za., zo. en woe. 13.45 uur, al Nachtvoorstelling: "Klaar voor 'n wip je", za. 24.00 uur. 18 jr EURO 4: "Young doctors in love", da. 13.30,18.45 en 21.00 uur, zo. 13.45, 16.15, 18.45 en 21.00 uur, za. ook 24.00 uur, 16 jr. Bioscoop Voorschoten (Voor reserveringen 01717-4354) GREENWAY: "The good, the bas and the ugly", do. 20.30, vr. en za. 21.15 uur, zo. 15.45 uur, 12 jr. "This is Elvis", vr. 19.30, za. 15.45 en 19.30, zo. 18.15, woe. 15.45 uur, al. "On golden pond", ma. tm. woe. 20.30 di. 13.30 uur, al "Saint Jack", zo. 21.00 uur, 16 jr. Bioscopen Katwijk (Voor reserveringen 01718-74075) CITY 1: "Eaten alive", do. 14.45 en 20.00 uur, vr.. za en zo. 14.45, 18.45 en 21.15 uur. ma. en di. 20.00 uur, woe. 14.45 en 20.00 uur, 16 jr. CITY 2: "Messalina", zelfde tijden als in City 1, 16 jr. CITY 3: "End of August", zelfde tijden als in City 1, 12 jr. CITY 4: "Drie superboys rammen erop los", do. 14.45 en 20.00 uur, vr. 14.45, 18.45 en 21.15 uur, al CITY 4: "Desperado's op wielen", 18.45 en 21.15 uur, zo. 14.45, 18.45 21.15 uur, ma., di. en woe. 20.00 t Scheepvaartinformatie over de grote en kleine vaart kunt u van maandag tot en met vrijdag telefonisch ver krijgen via nummer 071-144941, toestel 218. Bel len tussen 9 en 12 uur. Exposities Lakenhal - Leidse Atliers III: Krijn Giezen, Fer Hakkaart en Frans de Wit, tot 2/1, Floris Verster en tijdgenoten, tot 12/12. Leiderdorp - gemeentehuis, weefkleden van A.E. Sassen-van Wermeskerken, Hanneke Schuitema keramische pias- Galerie Van der Vlist - Botermarkt 3, "Kunst als geschenk", Willy Belinfante pastels en grafiek; Machteld Hooyen gouaches, Denkor tekeningen, nov en dcc. di. t/m za. van 10-17 uur. Openbare Bibliotheek tentoonstelling van wandkleden van Hetty Piasmans uit Noord-Brabant, tot 1/12, ma, woe, do, 10-20.30 uur, di. vr. van 10-17.30 uur, za 10-13 uur. Rijksmuseum voor Volkenkunde - ten toonstelling van Japanse prentkunst, tot 9/1, ma t/m za van 10-17 uur, zo en feestdagen van 13-17 uur. Ars Studio - Pieterskerkgracht 9, the maexpositie landschappen, tot 15/12, ma t/m do. van 9-12 uur en 19-21.30 uur, za. en zo 13-17 uur. Art Tea House De Oude Rijn - Stille Mare 4, gouaches en schilderijen van Salim, t/m 6/12, di. t/m za. van 10-19 uur, do. van 10-21 uur. zo. van 11-18 uur, ma. van 12-18 uur. Stadhuis - foto-impressie van het pop festival gehouden in het Van der Werff- park, van de groep Reflex '82, t/m 19/12, ma t/m vr van 9-17 uur. Muzenhof - Gordijnsingel 4, olieverf schilderijen van Alice Knufman, tot24 11, ma t/m vr van 14-22 uur, za 9-14 Galerie Denise Stephan - Bakkersteeg 18-20, expositie Marry Hövig, collages en tekeningen, t/m 21/11, vr, za, zo van 13.30-17.30 uur. LAK-foyer - Levendaal 150, tekeningen van Geert Baas, t/m 15/12. Holiday Inn - Haagse Schouwweg 10, schilderijen Anny Casteelen en Alexan der Sippel, t/m 24/11. Kunstcentrum Langevoort - expositie van werken van Frans Eradus, C.G. Eu- link, Annelies de Graaf, A.J. Kuiper, Joop van Ulden, tot 23/11, di, woe, do, vr van 13.30 -17.30 uur. vr van 19-21 uur. za van 12-17-uur. Ziekenhuizen Bezoekuren St. Elisabeth-Ziekenhuis: hoofdverpleegkundige Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur (Diacones- senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za terdag 13.00 uur (Elisabeth-ziekenhuis). Bezoekuren ziekenhuizen Diaconessenhuis - doorlopende be zoektijd van 16.00 uur tot 20 00 uur; met uitzondering van: - de kinder- en jongerenafdeling: dage lijks van 14.00 uur tot 19.00 uur. - de afdeling intensieve zorg: uitslui tend na overleg met het hoofd van de afdeling. Sportmedisch Advies Centrum: Volwassenen: dagelijks van 14.00-14.45 en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd: dage lijks van 11.15-12.00 uur. van 14.00-14 45 uur en van 18 30-19.30 uur Kraamafdeling: dagelijks van 11.15- 12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 Kinderafdelingdagelijks van 15.00- 18 30 uur. Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00- 19.30 uur. Intensieve verpleging: dagelijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00-19.30 uur. Academisch ziekenhuis Tel 269111 /oor alle patiënten behalve kipderen) zijn de bezoekuren als volgt: Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30-19.30 Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18 00-19 00 uur Praematurenafdeling dagelijks van 14.30-14.45 uur en van 18.30-18.45 uur. Bezoek aan ernstige patiënten JCHEF f STTRAKS HÊ.0ÖEM 1 WJ PifcPGANGERS DE. OERKRACHT". EN CAN GK'JPEN W£ DE. MACHT IN Ie kaarten verstrekken. Bezoektijden Kinderkliniek Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30-19.0C Bezoektijden kinderafdelingen: Elke dag: 14 15-15 00 uur en 18 30-19 00 uur. (Alleen voor ouders van kinderen kar! er een afwijkende tijd afgesproken worden met de hoofdverpleegkundige). Alphen aan den Rijn Rijnoord: Bezoektijden 's middags 14.30-15.15 uur, 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra be zoek voor de hartbewaking: 's ochtends 11.00-11.30 uur. Extra bezoek voor va ders op de kraamafdeling: 's avonds 19.30-20.30 uur Kinderafdeling 's mid dags 14.30-15.30 uur, 's middags alleen voor ouders 14.30-18.30 uur. Geluidshinder Schiphol Klachten over geluidshinder van vlieg verkeer van en naar Schiphol kunnen dag en nacht worden gemeld by het in formatiecentrum Geluidshinder Schip hol (tel: 020-175000). S Wij hebben 3.1 veel Schatten ontdekt, maar zo'n grote heb ik nog nooit gezien. Niet te geloven RODE PEREN Nrrm hiervoor vier handperen, niet al te rijp Zet een halve Oe* rode wyn op met de wer dunne tchll van een ainaasappel rn een citroen Vooral niet het wit laten meekomen' Verder een itukje pyp- kaneel. J kruidnagel». 1 eetlepel i*-perk baari. ISO gram theelepel vanillesuiker een halve eetlepel ko n indenaadje* Laat di 10 minuten koken Schil de peren, maa ■elt»e laas en laat tr «udderen vooral nog enige itevig het vocht a/koelen een tchuimapaan uit en laat het vocht boven hoog vuur tot de helft Inkoken Na a/Voeling gieten Licht koelen <d)udcl Lieuws 17 november 1982 Honderd jaar geleden stond in de krant: Officiëele statistieken toonen aan, dat het verbruik van ster ke dranken in België sedert 1830 van 18 tot 60 millxoen liters per jaar is gestegen. Tweeder den daarvan werden aan de werkende klassen verkocht. Veertig jaar geleden telde men bij onze zuidelijke naburen maar é&ne slijterij of herberg per 90 inwoners. Op eene bevol king van 5 millioen zijn er nu 101,000, dat is één op elke 49 in- woners, vrouwen en kinderen inbegrepen Vóór eenige jaren reeds had Brussel één dran kwinkel op elke 17 zielen, sedert echter is het aantal slijterijen er sterk toegenomen. In sommige straten telt men van 25 tot 30 dier moordholen naast elkan der. Er zijn Belgische gemeen ten waar zes of zeven personen voor elke slijterij gevonden wordeneene wet tot het tegen gaan van het drankmisbruik zou dus België wel te stade fco- - Bij Whitehall in den Amerx- Kaansctien staat Nieuw York zaten twee mannen bij vier ton buskruit, dat zij bewaken moes ten, te rooken. met dit gevolg dat het buskruit ontplofte en de mannen geheel aan kleine stuk ken werden weggeslingerd De stukken werden op een afstand van tien minuten gaans terug gevonden. Vijftig jaar geleden Een bende roovers heeft een Duitsch stoomschip, dat tn de Chileensche haven Antofagasta voor anker ligt, overvallen en een rijken buit gemaakt, aldus bericht het "Hamburger Frem- denblatt" Terwijl net grootste deel van de bemanning van het ruim 4200 ton metende schip zich aan land bevond, klauter den de dieven, door de duister nis begunstigd, ongemerkt aan boord en overmanden na een kort gevecht de op tracht staan de mannen. De boeven door zochten het schip en roofden 500 kisten thee. Zij konden ongehin derd met hun buit ontkomen De politie-autonteiten van An- tofagasta hebben dadelijk een onderzoek ingesteld, doch tot nu toe heeft men nog geen spoor van de daders kunnen ontdek ken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 31