'Leidse brandweer is
beste van Nederland'
actief in I
vrije tijd
C
Nieuwe commandant Bart Mark:
Pas op! U wordt
in de gaten gehouden
Gemeente vreest uitspraak Raad
v. State over woningtoewijzing
'PAGINA 4
De nieuwe fraaibesnorde commandant van de Leid-
se brandweer doet een beetje denken een ouder
wetse legerleider: een eerlijke, correcte maar kei
harde man, die letterlijk en figuurlijk op z'n stre
pen staat. Iemand die in de kazerne discipline eist
en een 'ouwe jongens kentebrood-sfeertje' veraf
schuwt. Er hoeft nog net niet, zoals vroeger, tegen
commandant Bart Mark te worden gesalueerd
"maar ik eis wel beleefdheid, stiptheid en orde in
de diensttijd. Want wanneer er in een korps geen
discipline heerst dan watert dat door bij de brand
bestrijding".
Buiten dienstijd is diezelfde Bart Mark iemand die
joviaal met zijn manschappen optrekt. Of zoals hij
het met glimmende pretoogjes opmerkt: "Wanneer
er buiten de kazerne een pilsje wordt gedronken
dan, dan ben ik één van de jongens".
Van spuitgast tot commandant. Hij heeft het van de
week nog even nagekeken "maar ik ben inderdaad
de eerste in Nederland die het zo ver heeft ge
schopt". Sinds Leiden in 1943 een professionele
brandweer kreeg (Mark: "Waarschijnlijk een Duit
se maatregel"), is hij na Flameling, Hagedoorn,
Broeshart en Broekman de vijfde commandant.
Voorlopig nog ad interim maar zijn definitieve be
noeming schijnt slechts een kwestie van enkele
weken, hooguit een paar maanden, te zijn.
Leiden
DINSDAG 16 NOVEMBER 1982
LEIDEN - Er zijn dagen dat de
kantonrechter alleen maar
verkeersovertredingen be
handelt. Rijden zonder rijbe
wijs of verzekering, fout par
keren, dat soort overtredin
gen. Maar ook in dit genre
zijn er uitschieters: automo
bilisten die een snelle auto
blyken te hebben en er een
sport van maken de wijzer
van de kilometerteller te la
ten zinderen van opwinding.
Helaas beschikt de politie
over de witte Porsches, be
stuurd door agenten die er
waarschijnlijk ook weieens
van hebben gedroomd Niki
Lauda te zijn. De kans be
staat dan ook dat de duivel
op de weg gedwongen wordt
te stoppen: bekeuring.
Proefryden
Het was een hele waslijst: de
Leiderdorper had op 21 ja
nuari van dit jaar op de Rijks
weg 4 190 kilometer per uur
gereden, kon geen rijbewijs
laten zien aan de politie en
was weer doorgereden; later
op de dag reed hij 140 en ne
geerde het stopteken van de
politie. Een automobilist dus
die er van hield om zeer hard
's Heeren wegen te jakkeren.
Hij zei gisterochtend tegen de
kantonrechter: "Kijk, ik heb
die agenten gevraagd om ze
even mee naar mijn huis wil
den gaan, dan kon ik m'n pa
pieren laten zien, maar dat
deden ze niet". Even later:
"Weet u wat ze ook deden: ze
trokken hun pistolen, alsof ik
een zware misdadiger was".
Hy was ook maar doorgere
den, omdat hij de kop van
één van die agenten had her
kend en toen had gedacht: als
ik nou stop. dan ben ik mooi
m'n auto kwijt.
De officier van justitie zei dat
hij met verbazing naar het re
laas van de Leiderdorper had
geluisterd. "Ik heb u met be
langstelling geobserveerd en
ik moet zeggen: ik kan me
goed voorstellen dat die
agenten hebben gedacht: die
man is beslist niet in orde, la
ten we onze pistolen maar
trekken".
Alle geldboetes die de officier
eiste by elkaar opgeteld kwa
men we tot een bedrag van
1000 gulden. Daarnaast wilde
de officier dat de verdachte
één jaar niet meer zou rijden.
"Eén jaar m'n rijbewijs kwijt!
Dan kan ik m'n bedrijf niet
uitoefenen. Ik zal dan naar de
sociale dienst moeten", ant
woordde deze. Waarop de of
ficier verklaarde: "Ik heb lie
ver dat u de ww ingaat, dan
dat andere mensen de dupe
worden van uw rijgedrag".
De rechter veroordeelde de
Leiderdorper uiteindelijk tot
een geldboete van 1000 gul
den. En hij mocht vier maan
den niet meer rijden: de rech
ter veranderde namelijk een
voorwaardelijke ontzegging,
die nog op een vroeger testje
prijkte, in een onvoorwaarde
lijke. "En ik voeg daar dan
dat ene jaar - de eis van de
officier dus - aan toe als voor
waardelijke straf', aldus de
rechter.
Over negen dagen mocht de
verdachte niet meer in een
auto rijden. "En pas op!",
sprak de officier dreigend.
"U wordt goed in de gaten ge
houden; daar zorg ik wel
voor". De verdachte kon
gaan. Aan het begin van de
zitting had hij nog gezegd:
"Ik was alleen maar wat aan
het proefrijden".
Juristerij
"Waar zijn we mee bezig"?, is
een zin die je in deze tijd vaak
hoort, zowel voetbaltrainers
als kamerleden slaken deze
moderne verzuchting op ge
zette tijden. Dus moeten we
ook niet vreemd opkijken als
een officier van justitie deze
woorden laat vallen. Voor de
balie stond een collega, dat
wil zeggen: iemand die ook
jurist was. Zyn dossier was
vele malen dikker dan dat
van de meeste andere ver
dachten. Niet omdat hij zo
veel op zijn kerfstok had, nee,
deze man had een door
wrocht verweer op willen
stellen. Je hebt tenslotte niet
voor niets rechten gestu
deerd. De meester in de rech
ten moest voorkomen in ver
band met een parkeerover-
treding. Nu was die auto in
derdaad van hem, maar hij
had het voertuig niet fout ge
parkeerd op de Garenmarkt.
Wie dat dan wel had gedaan?
Dat wilde hij niet zeggen.
Hoefde hij ook helemaal niet
te zeggen volgens het Ver
drag van Rome, dat hij er nog
maar eens een keer op had
nagelezen. En bovendien:
"Het is toch te gek dat ik de
officier van justitie moet hel
pen".
De officier van justitie merkte
fijntjes op dat het zijns in
ziens wel om een zeer acade
misch vraagstuk ging, maar
volgens hem werd er niet ge
handeld in strijd met voor
noemd verdrag. Eis: 51 gul
den boete.
door
Wim Brands
Het woord was aan de rechter.
"Ik moet er toch niet aan den
ken zeg, dat in dit pierenpotje
dat Nederland heet, iedere
verdachte kan zeggen: ja, het
was mijn auto, ik reed niet, ik
weet wel wie er achter het
stuur zat, maar dat zeg ik
mooi niet. Natuurlijk, Neder
landers hebben recht op pri
vacy, maar in dit soort geval
len zijn er gelukkig wel be
perkingen".
De jurist kon gaan nadat hij een
boete van 51 gulden had ge
kregen. Het Verdrag van Ro
me kan weer in de kast wor
den gezet. Gelukkig voor de
kantonrechter en de officier
van justitie is het Verdrag
van Rome bij de meeste ver
dachten even bekend als de
hoofdstad van de Fyi-eilan-
den.
In maart 1953 trad de 22-jarige Bartholomeus Mark, die na
de LTS de 'machinistenavondschool' aan de Haagweg
(een soort MTS) bezocht, in dienst van de Leidse brand
weer. Daarmee ging beslist geen jongensdroom in ver
vulling want Mark solliciteerde alleen om verstandelijke
redenen bij de Leidse brandweer.
"Ik kwam net uit militaire dienst
en wist bij wijze van spreken niet
eens waar de brandweerkazerne
lag. Maar mijn vader werkte bij
de gemeente en zei altijd dat ik
moest proberen een vaste be
trekking te krijgen. En omdat ik
graag een sportieve baan wilde,
werd het dus de brandweer".
Fanatiek
Brandwacht Mark raakte al snel in
de ban van het, vooral toen, har
de brandweerwezen. Zo kon het
gebeuren dat hij bij zijn eerste
brand in het ziekenhuis beland
de. In zijn enthousiasme wilde
Mark de spectaculaire brand in
een voormalige motorenfabriek
aan de Stationsweg wat al te fa
natiek te lijf gaan en sprong par
does door een grote etalageruit.
"Een half uur later lag ik op de
afdeling heelkunde van het Aca
demisch Ziekenhuis en moest ik
aan alle kanten worden gehecht.
Maar 's avonds zat ik alweer in de
kazerne. Ziek naar huis gaan,
was er toen niet bij. Als je wat
mankeerde dan kon je in de
alarmcentrale achter de telefoon
gaan zitten tot het over was".
Tussen het brandweerwezen van
toen en nu bestaat volgens com
mandant Mark een levensgroot
verschil. "Het is tegenwoordig
allemaal veel en veel beter geor
ganiseerd", beseft hij. "Wanneer
er nu een nieuwe vent binnen
komt dan wordt hij uitgebreid
getest en meteen op cursus ge
stuurd. Toen ik dertig jaar gele
den hier voor het eerst binnen
kwam zetten werd een driehoek
je voor me op een schoolbord ge
tekend. Op de drie zijden werden
de woorden zuurstof, brandbare
stof en temperatuur geschreven.
'En nou moetje één ding onthou
den', werd er tegen me gezegd,
in Ji„ J_i» _1_
r je één van die drie ele
menten weg weet te nemen dan
is de brand geblust. En ga nu
maar snel een overall aantrek
ken, want we hebben je hard no
dig in de werkplaats'. Ik kreeg
een overall aan van een gepen
sioneerde brandweerman, dat
natuurlijk aan geen kant paste,
en kon gelyk aan de slag".
Vakbondswerk
Het vak leerde Mark door in de
praktijk door schade en schande
wijzer te worden en door op z'n
vrije middag (een brandweer
man werkte destijds gemiddeld
84 uur per week) les te halen by
brandmeester Godthelp die er
z'n liefhebberij van had gemaakt
om jongere collega's thuis wat
theorie by te brengen.
De leergierige Mark ging, zoals hy
het zelf uitdrukt, "vanaf 1962
langzaam meedraaien richting
kader". Van onderbrandmeester
wist hij het dus uiteindelijk tot
commandant te schoppen. Tot
dat hij binnen het korps een offi
ciersfunctie ging bekleden, is
Mark actief geweest binnen de
Algemene Bond Van Ambtena
ren. Als vakbondsman was hy
degene die voorop liep bij de be
zetting van de kazerne aan de
Langebrug in 1976, die moest lei
den tot afschaffing van de 72-uri-
ge werkweek voor brandweerlie
den en het instellen van de 60-
urige werkweek.
Maar toen hij een paar jaar terug
officier werd, vonden enkele
vakbondsleden binnen het korps
dat Mark er niet meer bij kon ho
ren. Deze reageerde impulsief en
stapte uit de bond. "Maar ik sta
nog steeds positief tegenover het
vakbondswerk hoor. Ook nu ik
zelf aan de leiding sta, vind ik het
een gezonde zaak dat er in het
korps vakbondsmensen actief
zijn".
'Periode Broekman'
In zijn officiersrol maakte Mark de
laatste jaren wekelijks het over
leg tussen het hoofd van de Leid
se brandweer, burgemeester
Goekoop, en de brandweerstaf
mee. Sinds vorig jaar december
ontbrak door ziekte niet alleen
ondercommandant Van der
Staay aan de 'onderhandelings
tafel', deze is inmiddels met
functioneel leeftijdsontslag (ver
vroegd pensioen), maar ook 'op
perhoofd' Broekman.
Dat bleef niet onopgemerkt voor
de Leidse burgervader. Vandaar
dat er nu een nieuw comman
dantenkoppel is benoemd: Mark/
Van Oosten. Daarmee is, naar
verluidt, de rust binnen de
brandweergelederen weerge
keerd.
Over de onrustige 'periode Broek
man', die een kleine vijf jaar
heeft geduurd, bewaart Mark
aanvankelijk het stilzwijgen. Hy
wil niet meer zeggen dan dat "de
mans gezondheid te wensen
overlaat". Wat later beaamt hij
dat zyn voorganger niet bestand
was tegen de spanningen die het
commandantschap van de Leid
se brandweer de laatste jaren
met zich meebracht.
Spanningen bijvoorbeeld met be
trekking tot de nieuwbouw in de
Merenwijk en de oprichting van
één alarmcentrale voor de Leidse
en Alhphense regio. Vooral het
laatste heeft bij Broekman ver
moedelijk de veer doen knap
pen. Zo was het hem aan te zien
dat hij zich niet bepaald op z'n
gemak voelde op de rellerige ver
gaderingen die aan de oprichting
van de regionale alarmcentrale
voorafgingen. Vergaderingen
waarop de regioburgemeesters
elkaar soms bijna in de haren
vlogen.
Spanningen die er toe leidde dat,
aldus Mark, "de commandant
steeds vaker verschijnselen van
zware overspannenheid ging ver
tonen. Niet zo verwonderlijk,
want de man heeft natuurlijk
niet bepaald de meest eenvoudi
ge periode uit de geschiedenis
van de Leidse brandweer meege
maakt. Wat dat betreft heb ik het
nu een stuk gemakkelijker".
Bokshouding
Tot een van zijn belangrijkste ta
ken rekent Mark het verder ont
wikkelen van de samenwerking
en goede verstandhouding tus
sen het Leidse beroepskorps en
de overige, meestal geheel uit
vrijwilligers bestaande, korpsen
van de andere 25 regiogemeen
ten.
Vroeger, zo blijkt uit Marks woor
den, stonden de beroeps en de
vrijwilligers met elkaar op ge
spannen voet. Elk korps be
schouwde zich als een concur
rent van het korps uit het naburi
ge dorp of de naburige stad. As-
sistentieverlening was er toen
nog niet bij. Mark: "Ik heb het
Commandant Bart Mark diept herinneringen op. Vroeger beschouwde dat we in bokshouding tegenover elkaar stonden. Nee, in die tijd hoefde je
elk korps zich een concurrent van de ander: "ik heb nog wel meegemaakt het niet in je hoofd te halen om aan andermans brandje te komen".
(Foto: Holvast).
nog meegemaakt dat we in boks
houding tegenover elkaar ston
den. Zo stond het vermaarde res
taurant 'De Vijf Vliegen' in War
mond eens in lichterlaaie. Maar
mooi dat wij de poort bij War
mond niet doorkwamen. We heb
ben toen op de brug staan kijken
hoe het hele zaakje afbrandde.
Neè, in die tijd hoefde je het niet
in je hoofd te halen om aan an
dermans brandje te komen".
Beste korps
Voor zijn eigen jongens heeft de
51-jarige commandant niets dan
lovende woorden over. "Zonder
theatraal te doen, durf ik te zeg
gen dat ik trots ben op het com
mandantschap van Leiden. Ik
geloof namelijk dat het Leidse
korps het beste korps van Neder
land is. Dat zegt de commandant
van Amsterdam misschien ook
maar toevallig is het wel zo dat
wij relatief gezien de meeste dui
kers van alle korpsen hebben en
nergens zyn ze zo veelzydig ont
wikkeld als hier".
Veelzijdig ontwikkeld mag Mark
zich zichzelf ook noemen want,
de zwem- en verkeersdiploma's
even buiten beschouwing latend,
heeft.de commandant ad interim
toch snel een twaalftal diploma's
in zijn loopbaan behaald. Daar
naast heeft hy nog voldoende
tijd vrij weten te maken om zich
in sportief opzicht te ontwikke
len. Behalve de atletieksport
heeft Bart Mark zeer fanatiek de
voetbalsport beoefend. Jaren
lang voetbalde hy op redelijk ni
veau in het eerste elftal van ZLC.
Om elke zondag tussen de
kalklijnen te kunnen staan, heeft
Mark heel wat kunstgrepen moe
ten uithalen: "Ik ruilde altijd van
dienst met eei\ collega zodat ik
weliswaar elke zaterdagavond
dienst had maar er zondagsmid
dags wel van één tot vijf uur tus-
senuit kon. De voorzitter van
ZLC, Chris de Groot, bracht me
altijd met de auto heen en weer".
Over z'n verrichtingen op het veld
zullen we uit de mond van Mark
geen sterke verhalen horen
"want ik kom er gewoon eerlyk
voor uit dat het bij mij niet van
de 'mooiigheid' moest komen
maar alleen van de inzet".
Dezelfde inzet dus die van brand
wacht Bart Mark commandant
a.i. B. Mark maakte.
DEN HAAG - "Als dit de lyn wordt
dan raken we de greep op een
flink aantal woningen kwijt".
Dat was de wat onthutste reactie
van mevrouw De Jong van de Di
rectie Huisvestingszaken van de
gemeente Leiden gisteren na af
loop van een bij de Raad van Sta
te gehouden beroepszaak. Het
beroep was aangetekend door de
heer Oliboni, bewoner van het
bovengedeelte van een pand in
de Leidse Kernstraat, die het niet
eens was met de afwijzing door
de gemeente Leiden van zijn ver
zoek om het gehele pand te mo
gen bewonen.
B en W van Leiden willen het gezin
Oliboni (man. vrouw, twee kin
deren) geen woonvergunning
voor het gehele pand geven om
dat op die wijze woonruimte - het
benedengedeelte is in het verle
den verhuurd geweest - ten be
hoeve van een ander huishouden
verloren gaat. Het gezin Oliboni
beschikt nu over vijf kamers (of
zes?, daarover waren partijen het
ook niet eens) en volgens B en W
kan er niet worden gesproken
van benarde woonomstandighe
den.
Staatsraad Van Schaik merkte op
dat hij er ernstig aan twijfelde of
de gemeente met een beroep op
de Woningwet een woonvergun
ning voor het genele pand kan
weigeren. "In de woningwet
wordt gesproken over de inge
bruikneming van zelfstandige
woonruimte en niet over de inge
bruikneming van kamers". Hij
liet doorschemeren in het geval
van het gezin Oliboni dat laatste
van toepassing te achten. Im
mers, zo concludeerde hij, het
gezin woont al in het pand en Oli
boni is bovendien eigenaar van
het gehele pand. "De maatregel
van het college van B en W kan
bestuurlijk wel juist zijn maar
het is de vraag of dat ook juri
disch juist is", aldus Van Schaik
die op 4 januari uitspraak zal
doen.
Verkoop van
kinderzegels
LEIDEN - De verkoop van kinder
postzegels is vandaag begonnen.
In het postkantoor aan de Gere-
straat was burgemeester Goe
koop vanochtend één van de eer
sten, die zich kooplustig meldde
bij de speciale verkoopstand (zie
foto). De zegels, ontworpen door
tekenaar Peter Vos, beelden het
thema "kind en dier" uit. In het
kader van dezelfde actie zijn ook
wenskaarten te koop. De op
brengst komt ten goede aan voor
zieningen voor de jeugd. In Lei
den zijn de zegels tot 23 december
te koop in de postkantoren aan
Gerestraat, Bevrijdingsplein en
Kopermolen;
Bazaar
In de bejaardenflat "de Parel
vissers" aan het Bizetpad in
Zuid-West wordt morgen een
bazaar gehouden. Handwer
ken, kussens, geschenken voor
Sinterklaas en kerstmis zijn
er te koop. Ook is er een rad
van avontuur en een grabbel-
zak. De openingstijden: 's
ochtends van tien tot twaalf
en 's middags en 's avonds
van twee tot negen uur.
Muziek
In café Scarabee (Pieterskerk-
choorsteeg) treedt vanavond
het Nxeuwzeelandse folkduo
Robbie Lüven en Marion Arts
op. De aanvang is om onge
veer tien uur.
Hengelsport
Hengelsportvereniging Rijn
land viste zijn laatste wed
strijd van het seizoen in de
Zijl Uitslag: 1 C Teske 2210
gram-9 stuks, 2 Th. Westra
1600-5,3 P. van Velzen 1465-7,
4 J. Blikman 1350-6, 5 W.
Schild 1310-6, 6 D. de Wit 975-
4.7 J. Koolhaas 275-2,8 J. van
Oosten 250-2; 9 en 10: J. van
Hout en W. de Bruyn 0-0. De
eindstand ziet er als volgt uit:
1 Th. Westra 22.975 gram-110
stuks. 2 P van Velzen 20 675-
141, 3 D. de Wit 19.805-181, 4
J. Blikman 17.755-127, 5 W
Schild 15.985-60. 6 J. Kool
haas 13.725-88, 7 Th. Kramp
9655-55, 8 W.de Bruyn 9630-
72, 9 C. Teske 8105-69, 10 J.
van Oosten 5655-33.
Hengelsport (2)
Hengelsportvereniging Zuid-
West hield de tweede wed
strijd van de wintercompeti
tie. Uitslag: 1 J. de Os 29
stuks-694 cm, 2 R. de Bezemer
27-592, 3 J. Moenen 22-485, 4
W Schouten 19-447, 5 K. Jan
sen 22-440, 6 B Heemskerk 19-
410, 7 D Mollenaar 17-376, 8
A de Groot 16-374. 9 E. Uithol
17-366, 10 C. Sinteur 11-248.
Tekenfilms
De kinderfilmmiddag in het
K&O-gebouw (Oude Vest 45)
bestaat woensdag geheel uit
tekenfilms, met bekende strip-
figuren als Supermuis, Migh
ty Mouse en Dinky. Aanvang
half drie.
Corsica
"Diaklankbeeld van Corsica".
Onder deze titel geeft het
Leidse echtpaar Hendriksen
woensdagavond een lezing,
op uitnodiging van de afde
ling Leiden en Omstreken
van de Koninlijke Maat
schappij Tuinbouw en Plant
kunde. Dat gebeurt om acht
uur in het Rijksherbarium,
Schelpenkade 6.
Atoomtaken
Het comité "Tegen Atoomtaken
Valkenburg" houdt woens
dag in Verbum Dei, Plantage
16, een openbare actieverga
dering.
Amnesty (1)
De werkgroep Merenwijk van
Amnesty International houdt
woensdagavond een bijeen
komst in buurthuis Op Eigen
Wieken (Valkenpad), waarop
Dick Oosting, directeur van
het Amsterdamse secreta
riaat, zal spreken. Ook geeft
die theatergroep De Muur een
voorstelling. Op deze avond
wordt besproken wat voor ac
tiviteiten belangstellenden
voor het werk van Amnesty
International zouden kunnen
verrichten.
Amnesty (2)
De afdeling Leiden van Amnes
ty International houdt enkele
schrijf avonden, waarop pro
testbrieven kunnen worden
gestuurd naar landen waar
mensen op grond van hun po
litieke overtuiging gevangen
zitten. De eerste avond is aan
staande donderdag, Rapen
burg 100 en de tweede dins
dag 23 november in de Be
vrijdingskerk half acht) en
de Vredeskerk (acht uur).
Polenactie
De oud-papieractie in de Pro-
fessorenwijk voor de Stich
ting Regio Leiden Helpt Po
len heeft 11.770 kilogram op
gebracht, met andere cijfers:
706.20.
