De voorsprong van de ambtenaren
"Schoon" 250 per maand meer dan werknemers bedrijfsleven
"Nieuw instituut onafhankelijk defensie"
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1982
PAGINA 13
„Als het aan de regering ligt, krij
gen de dames Bol en Van Manen
en de heren Bakema en Van
Swieten er op januari aanstaande
geen cent in de maand bij. Waar
om krijgen ze niets? Wel, Bake
ma is onderhoudsmonteur bij de
gemeente, Van Swieten werkt bij
Verkeer en Waterstaat, mevrouw
Bol is conductrice in A. en Jellie
van Manen geeft zwemles in O.
Ambtenaren en trendvolgers, dat
zijn zij. En dat betekent: tweede
rangs werknemers".
Pakkende tekst, deze inleiding van
een in een oplage van 260.000
verspreide actiefolder van de
ambtenarenvakbond AbvaKabo.
„Weg met de bevriezing", luidt
de titel van dit meesterwerkje.
Voorlichtingsfunctionarissen en
rekenmeesters van AbvaKabo
hebben er heel wat uurtjes in ge
stoken om de leden op te wek
ken massaal in verzet te komen
tegen de aangekondigde bevrie
zing van de ambtenarensalaris
sen per 1 januari.
Het is me ook wat, die onzalige ka
binetsplannen. Geen cent erbij,
terwijl de prijzen doorstijgen en
door
F. de Kam
en F. Nypels
de collega-werknemers in de be
drijven via hun cao in ieder geval
nog op een stukje prijscompen
satie mogen rekenen. De breuk
met het sinds 1961 gevoerde
trendbeleid is compleet.
Waar de afgelopen 21 jaar de sala
rissen van ambtenaren en zoge
noemde trendvolgers (dat zijn
werknemers bij door de overheid
gesubsidieerde instellingen zoals
ziekenhuizen en welzijnsstich-
tingen) in de pas liepen met de
gemiddelde stijging van de bru-
to-cao-lonen (is: trend), heeft het
laatste kabinet-Van Agt op de
valreep het besluit genomen de
ze koppeling door te snijden. De
belangrijkste reden is de penibe
le toestand van 's rijks financiën.
De hoop dat het nieuwe kabinet-
Lubbers de trend in ere zou her
stellen, was al vervlogen voordat
het excellente gezelschap door
Hare Majesteit was beëdigd.
De bevriezing gaat door. De werk
nemers in de marktsector wordt
gevraagd vrijwillig een stukje
prijscompensatie in te leveren,
de ambtenaren krijgen een loon-
dictaat: geen stuiver erbij. En,
zoals het er nu uitziet, dit is geen
incident. Integendeel. Uit het re
geerakkoord valt op te maken
dat de ambtenaren er vier jaar
lang, tot 1987, nauwelijks een
cent bij krijgen. In vier jaar tijd
dienen zij 18 20 procent koop
kracht in te leveren.
Op de tocht
Nog beklemmender is evenwel dat
de tot voor kort onaantastbare
werkgelegenheidspositie van
ambtenaren en trendvolgers op
de tocht is gezet. Met ingang van
1983 dienen er jaarlijks ongeveer
7000 rijksambtenaren af te rei
zen, terwijl de laatste Miljoenen
nota nog een jaarlijkse groei
voorzag van 1000 arbeidsplaat
sen. En dan te bedenken dat er
van 1981 op 1982 bij de overheid,
het onderwijs en de gesubsi
dieerde instellingen 36.100 men
sen bij kwamen. Ter' vergelij
king: in de bouw gingen in die
zelfde periode 43.100 banen ver
loren, in de industrie liep de
werkgelegenheid met 36.200 ba
nen terug en in handel en nijver
heid verdwenen 28.200 werk
plekken.
Een breuk in het trendbeleid dus.
Een koppeling die werd inge
voerd door oud-minister van bin
nenlandse zaken Edzo Toxopeus
(WD). Oudere ambtenaren spre
ken zijn naam nog steeds vol eer
bied uit. Hij deelde welvaart uit
Toxopeus: leegloop afgeremd
die elders, in het bedrijfsleven,
met volle teugen werd genoten.
Daar werden namelijk toeslagen
en zwarte lonen uitbetaald. De
ambtenarenbonden zagen dat
met lede ogen aan - de overheid
zelf had het ook moeilijk met het
aantrekken van personeel. De
betere mensen liepen by bosjes
weg naar het particuliere be
drijfsleven, aangelokt met ex
traatjes als tantiemes, gratifica
ties en bonificaties. Toxopeus
besefte dat die leegloop onver
wijld diende te worden afge
remd.
De oplossing was een eenvoudige:
iedereen in de ambtelijke stand
een flinke mep geld erbij geven,
vooral de hogere rangen. Soms
liep dat zelfs op tot loonsverho
gingen van 40 procent in enkele
jaren. Andere nieuwigheid: voor
taap zouden de ambtenaren bij
loonstijgingen de verhoging van
de cao-lonen volgen.
Trendbeleid
Het trendbeleid was geboren. Ge
regeld werd dat de gemiddelde
stijging van de lonen via de be
langrijkste cao's in het bedrijfsle
ven (dat zijn de regelingslonen)
voortaan automatisch, met een
halfjaar vertragin, aan de ambte
naren en zogenoemde trendvol
gers zou worden doorgegeven.
Elke bijzondere toeslag (bijvoor
beeld voor vuil werk) die in deze
regelingslonen terechtkwam,
ging via deze koppeling ook au
tomatisch naar het loonzakje van
de ambtenaar. Toxopeus telde
slechts zijn succes: de leegloop
stokte na deze salarisaanpassing.
Na eenmalig te zijn bijgetrokken,
hielden de ambtenaren immers
de welvaartsstijging van de cao-
lonen in het bedrijfsleven by.
Het trendbeleid garandeerde dus
dat de stijging van de bruto-cao-
lonen automatisch (zonder dat
hierover onderhandeld hoefde te
worden) in de brutosalarissen
van ambtenaren en trendvolgers
werd verwerkt. Dat leek eerlijk:
immers, gelijke monniken, gelij
ke kappen. De bedenkers van
het trendmechanisme konden
niet bevroeden dat die gelijke
monniken op den duur ongelijke
kappen kregen.
Dat kwam door de premies voor de
sociale verzekeringen. Werkne
mers in de marktsector (bij de
bedrijven dus) zagen ieder jaar
een groter deel van hun bruto
loon afgeroomd in de vorm van
afdrachten voor sociale premies,
ter bekostiging van sociale uitke
ringen. Voor de aow voor bejaar
den, voor de wao voor arbeidson
geschikten en voor de ww voor
werklozen. Ambtenaren daaren
tegen hoefden deze premies
NIET te betalen. Zij hielden van
een gelijkopgaand bruto-inko-
men daarom van jaar op jaar een
groter bedrag schoon op de giro
rekening over.
Bruto-netto
Had niemand van al die knappe
koppen in Den Haag dan in de
gaten dat de bruto-nettoverhou-
ding van werknemers in de
marktsector in vergelijking met
die van ambtenaren en trendvol
gers steeds ongunstiger werd
naarmate de jaren verstreken?
Een antwoord op die klemmen
de vraag is delicaat. In 1976 pu
bliceerde de sociaal-economi
sche tandem De Kam-Nypels in
de Haagse Post een in ambtena-
renkring berucht geworden titel
verhaal: „De ambtenaar, waarom
verdien ik te veel?"
Rekenmeesters van de Abva voch
ten de conclusies aan, maar een
paar maanden later bevestigde
de toenmalige minister van bin
nenlandse zaken De Gaay Fort
man sr. - op vragen van het
Tweede-Kamerlid Erwin Nypels
(D'66) de uitslag van de reken
sommen van het journalistieke
duo. Door het trendbeleid, in
combinatie met premie vrij stel
ling, had de laagstbetaalde bij de
overheid dus iemand met het
wettelijk minimumloon - in
1975 bijna f200 netto in de
maand meer dan de collega op
het minimum bij Hoogovens of
andere bedrijven in de marktsec
tor.
De modale werknemer bij de over
heid kwam netto per maand in
1975 bijna f 300 gunstiger uit dan
de modale werknemer in de
marktsector. Die befaamde mo
dale werknemer is een bedenk
sel van de rekenmeesters van het
Centraal Plan Bureau, het reke-
ninstituut van de overheid, en
staat model voor een doorsnee-
arbeider. Hij is getrouwd en
heeft twee kinderen. Die modale
man (in 1982 verdient hij een
kleine f36.000 bruto, inclusief
vakantiegeld, exclusief kinder
bijslag voor twee kinderen) staat
centraal in het sociaal-economi
sche verkeer in Nederland.
Vrijstelling
krant. En bij vergelijkbare be
drijven in de marktsector.
Beiden hebben recht op vakantie
toeslag, namelijk 7.5 procent
over het brutoloon-salaris. Dat
wordt in mei uitbetaald. Netto
heeft de man bij een krant, me
neer Pieterse, f 1130,83. Meneer
Jansse, de adjunct-commies bij
de gemeente, vangt netto bijna
het dubbele aan vakantiegeld,
namelijk: f 1989,60 (zie kader met
loon-salaris vergely king).
Kloof
Conclusie uit door de middelgrote
gemeente en een krant ter be
schikking gestelde loon-salaris-
staten: per jaar verdient de ad
junct-commies Jansse schoon
f3170,09 meer dan meneer Pie
terse bij een krant. De kloof die
het duo De Kam-Nypels zes jaar
geleden boekstaafde in hun titel
verhaal voor de Haagse Post is
wat kleiner geworden, maar nog
steeds erg groot: meer dan f 250
netto per maand.
Op het minimumniveau is er in
1982 in vergelijking met 1975 ook
weinig veranderd. Ondanks een
reeks bezuinigingsmaatregelen,
zoals de zes halfjaarlijkse Be
stekkortingen en de inhoudin
gen op het brutoloon sinds 1981
om de kloof tussen ambtenaren
en werknemers in de marktsec
tor niet nog groter te laten wor
den en de extra korting van 1
procent per 1 juli 1982, vindt de
minimumloner bij de overheid
nog steeds ongeveer f250 netto
in de maand meer in zijn loon
zakje dan de werknemer op het
minimum in het bedrijfsleven.
Minimumloon
drijfsleven die van het mini
mumloon rond moeten zien te
komen, gelijke monniken. Zij
vangen vuil (hetgeen wettelijk is
vastgesteld) f2028 per maand.
Netto houdt de ambtenaar even
wel f 1635,63 over, terwijl de col
lega in de marktsector (bij een
krant, bijvoorbeeld) na aftrek
van belastingen en sociale pre
mies f1467,30 mee naar huis
neemt. Een verschil van f 168,33
per maand. Maal twaalf is dat
f2019,96 per jaar.
Bovendien heeft de minimumlo
ner bij de overheid f 1057,35
meer vakantiegeld netto dan de
collega in de bedrijvensector. In
totaal slaat het bruto wettelijk
vastgestelde minimumloon netto
voor de ambtenaar f3077,31 ho
ger uit dan voor de soortgenoot
in het bedrijfsleven.
Bruto hebben in de gegeven voor
beelden de monniken vrijwel ge
lijke kappen, netto zijn het witte
en zwarte paters. Dat steekt.
Terug naar dat in een oplage van
260.000 exemplaren verspreide
schotschrift van de ambtenaren
vakbond Abva-Kabo, getiteld
„Weg met de bevriezing". Op pa
gina wordt een fraaie reeks cij
fers gepresenteerd, zogenoemde
„harde cijfers". Daarin wordt ge
meld hoeveel ambtenaren en
trendvolgers sinds 1978 meer
hebben ingeleverd dan werkne
mers in het bedrijfsleven. Alle
maal bruto-bedragen. Op het eer
ste gezicht wordt op pagina 8 een
afschrikwekkende inleverings
operatie in beeld gebracht. Kor
tingen op het ambtelijke salaris,
oplopend van een kleine f 100 tot
ruim f 300 in de maand. Let wel:
bruto.
Netto minder
Vervelend voor de propagandisten
Dat ambtenaren met het wettelijk
minimumloon netto f 200 en mo
dale werknemers bij de overheid
netto f300 meer verdienden in
1975 dan hun soortgenoten in het
bedrijfsleven, kwam niet alleen
doordat werknemers in bedrij
ven sociale premies betalen
waarvoor de ambtenaar vrijstel-'
ling heeft. Het toen al grote ver
schil werd mede veroorzaakt
doordat ambtenaren, onder wie
de onderwijzers en leraren, de
aow-aww-premie van hun werk
gever - de overheid dus, of door
de overheid gesubsidieerde in
stellingen - vergoed krijgen. Bo
venop hun schaalsalaris. Dat was
in 1975 zo, in 1982 is het niet an
ders.
Een adjunct-commies bij een mid
delgrote gemeente ergens in Ne
derland krijgt momenteel in be
ginsel y hetzelfde brutoloon per
maand als een modale admini
stratieve kracht bij een krant, die
volgens de cao voor het admini
stratief personeel in het dagblad
bedrijf in Nederland wordt geho
noreerd. Zeg ongeveer f2700 tot
f2750 bruto per maand. Een re
kenvoorbeeld. Meneer Pieterse
verdient als modale administra
tieve kracht bij een krant f2750
bruto per maand. Na inhouding
van alle premies en loonbelas
ting resteert netto per maand
f 1780,32.
Nu de adjunct-commies bij een
middelgrote gemeente, meneer
Jansse. Zijn schaalsalaris is in
1982 f 2702 bruto per maand, vuil
bijna 50 gulden minder in de
maand dan meneer Pieterse
heeft. Netto houdt meneer Jans
se, die adjunct-commies bij een
gemeente dus, echter meer over.
Namelijk: f 1972,93. Een kleine
f 200 per maand meer dus dan de
administratieve kracht bij een
Modaal salaris voor 23-jarlgen en ouder, voor een mannelijke gehuwde
werknemer met 2 kinderen:
ambtenaar: 2702,- per maand
werknemer In krantenbedrijf: f2750,- per maand
Ambtenaren werknemer in
krantenbedrijf
Brutoloon
f 2.702,00
f 2.750,00
Pensloenverhaal A.B.P.
f 154,52 -
n.v.t
Inhouding 1982
f 151,33 -
n.v.t
Verhaal I.Z.A.
f 108,92 -
n.v.t
Pensioenpremie
f 61.02
Premie V.Ü.T. 1,5%
nvt.
f 41.05
Loonbelasting, (tariefgroep 4)
f 2.287,23
f 2.647,73
Premie A.O.W.
f 314,30') -
f 236.60
Sociale lasten (-franchise WAO)
n.v.t
f311,60-
21,815%
n.v.t
f319,31—
Netto per maand
f 1.972,93
f 1.780,32
Op jaarbasis is dit:
f23.675,16
f21.363.84
Vakantietoeslag
f 2.431,80
Ambtenaren: 7*/ï% van 12 x f2.702,00
f 2.475,00
Werknemer in krantenbedrijf 7 Wc
f 312,48»)
Vakantietoeslag kinderen 2 x f 156,24
f 37,42
Te betalen premie V.U.T. 1,5%
f 2.744,28
f 2.437,88
Verminderd met:
Loonbelasting byz. tarief 27,5% (ambt.)
f 754,68
idem voor werkn. krantenbedr. 20,9%
f 509,51
Premie AOW 10,9%
n.v.t
f 265,72
Soc. lasten 21,815%
n-v.t
f 531,82
Netto-vakantiegeld
f 1.989,60
f 1 130,83
Netto-salaris per jaar
f23.675,16
f21.363,84
Vakantiegeld
f 1.989,60
f 1.130,83
Netto jaarinkomen
f25.664,76
f22.494,67
Dit totale bedrag gedeeld door 12 geef!
per maand, incl. vakantietoeslag en ove
2.138,73
rige bestanddelen:
f 1.874,56
verschil
f264,17
Beide bedragen zijn zonder de kinderbijslag voor twee kinderen; in 1982
netto f3.061,00 in totaal.
Volgens blauwe tabel
Volgens witte tabel
Voor 1983 vakantietoeslag geschrapt
Van de Scheur: front maken
van Abva-Kabo: dat zegt hele
maal niks. Zoals hiervoor is aan
getoond, gaat het namelijk om
netto-bedragen. Weliswaar kre
gen de werknemers in het be
drijfsleven bruto meer in han
den, maar door de sterk verhoog
de sociale premies hielden de
werknemers in de marktsector
daarvan minder over dan de
ambtenaren. Pas sinds 1981
wordt door extra-inhoudingen
by de ambtenarensalarissen de
pre mie sty gin g voor werkne
mers in de marktsector op de
trend gekort Daardoor loopt
sindsdien het netto-salaris by de
overheid in de pas met het netto
salaris dat werknemers in de
marktsector verdienen. Binnen
anderhalf jaar is die inhouding
voor gestegen sociale premies al
opgelopen tot gemiddeld 5,5 pro
cent Met andere woorden: zon
der die inhouding was de netto-
voorsprong van de ambtenaren
nog 5,5 procent groter geworden
dan die midden 1981 al was.
Hierover meldt „Weg met de be
vriezing", de actiefolder van Ab
vaKabo: „Daartegen hebben we
ons niet verzet. Want wat we wil
len, is geen cent meer, maar ook
geen cent minder dan het be
drijfsleven. Gelijke monniken,
gelijke kappen". Inderdaad,
sinds 1 juli 1981. Over de in de
vele jaren daarvoor geleidelijk
opgebouwde voorsprong wordt
in het vakbondspamflet niet ge
rept Opzet?
Witte raven
Volgende week willen de witte pa
ters aan het onderwysfront de
stormbal hijsen. De voormannen
van de bonden willen zelfs sta
ken. Tegen de bevriezing, maar
vooral tegen de extra-korting
van 1,65 procent die alleen van
toepassing is op onderwyssala-
rissen. Hoewel modale inko
menstrekkers in onderwijskrin
gen nauwelijks gevonden kun
nen worden witte raven in wit-
te-pijenland - klinkt alom ge
mor en geknars der tanden.
Onderwijzers en leraren willen niet
dubbel, extra, dan wel driedub
bel worden „gepakt". Dat is een
redelijk verlangen. Maar men
wordt in die kring niet dubbel,
extra, of driedubbel gepakt Er
wordt slechts een historisch ge
groeide voorsprong tergend
langzaam gesloopt Dat doet
pijn.
Die extra-korting voor onderwijs
gevenden, bovenop de algemene
bevriezing van ambtenarensala
rissen, kan overigens niet wor
den gerechtvaardigd door te wij
zen op een extra-voorsprong in
het netto-inkomen die onder
wijskrachten in de loop der jaren
hebben opgebouwd. Zij zijn op
dit punt vergelijkbaar met de
ambtelijke broeders bij de rijks
overheid, de provincie of de ge
meente. Het is domweg een be
zuinigingsmaatregel om dreigen
de gaten op de onderwijsbegro
ting te stoppen.
De enige motivering die in rege
ringsstukken is terug te vinden,
is dat mensen in het onderwys,
gezien de huidige arbeidsmarkt
verhoudingen, te hoog betaald
worden. Uit een afgelopen zomer
gepubliceerde nota Herziening
Onderwys Salarissen (HOS)
blykt dat het vonge kabinet (het
demissionaire kabinet-Van Agt-
Terlouw) al vergaande plannen
had om alle onderwyssalanssen,
over vrijwel de gehele linie, aan
zienlijk te verlagen. Doordat (a)
de dames en heren in het onder
wijs historisch gezien hoog zijn
ingeschaald en doordat (b) er im
mers genoeg werkloze onderwij
zers en onderwijzeressen zijn die
vechten om een baan. De korting
van 1,65 procent waarover som
mige dames en heren zich mo
menteel opwinden, wordt door
het kabinet-Lubbers verdedigd
als een voorschot op de noodza
kelijke herziening van de belo
ningsverhoudingen in onder
wijsland.
Appels en peren
In 1976, na publikatie van het titel
verhaal in de Haagse Post, werd
het journalistieke duo De Kam-
Nypels het verwijt voor de voe
ten gegooid door de toenmalige
Abva-voorzitter Jaap van Dijk,
dat het appels en peren verge
leek. Gemene zaak. De arbeids
voorwaarden van ambtenaren en
werknemers in het bedryfsleven
vergelijken is inderdaad een ha-
chelyke zaak. Zeker. Niet alleen
in 1976, maar ook nu.
Maar, heren van AbvaKabo, het
wettelijk minimumloon is het
wettelyk minimumloon. Als de
man die het wettelijk minimum
loon verdient by de overheid,
netto per maand ruim f 250 meer
overhoudt dan de werknemer in
het particuliere bedrijfsleven die
het wettelijk minimumloon ver
dient, zijn de appels voor de laat
ste zuur en de peren voor de eer
ste zoet Dat geldt evenzeer voor
dat door de rekenmeesters van
het CPB misbruikte modale
loon. Dat is een statistisch be
grip, doordat de modale werkne
mer model staat voor de door
sneewerknemer in dit land.
Beide inkomensniveaus bruto en
netto vergely ken is geen vergely-
king tussen appels en peren. Het
blozende ambtelyke Gouden
Liesje glimt nu eenmaal een stuk
mooier dan de wormstekige Ja
mes Grieve uit de door perevuur
geteisterde boomgaard van het
vaderlandse bedrijfsleven. Netto
per maand is dat verschil in
glans in beide gevallen (mini
mum en modaal) ongeveer f 250
waard. De vakbondsleider die
voor behoud van die voorsprong
niet knokt, is geen knip voor z'n
neus waard. Dat zal eenieder dui
delijk zijn.
De voorman van de ambtenaren
bond AbvaKabo beklaagt zich
over de nieuwe minister van bin
nenlandse zaken, de WD'er
Rietkerk. Die steelt uit de maag
delijke ambtelijke boomgaard,
waar slechts hier en daar wat
twijgjes zyn gesnoeid. De achter
ban wordt door Van de Scheur
opgeroepen front te maken tegen
voorgenomen rooiacties. Het ge
duld is op. De straat roept De
witte paters willen laten zien met
rijp te zijn voor de bedelstaf.
Nood
Door budgettaire nood gedwongen
zijn de politici van het CDA en
de WD - maar ook die van
D'66, die de oorspronkelyke be
vriezingsvoorstellen m de Mil
joenennota ondersteunden - in
middels zover dat eindelyk de
historische voorsprong van de
ambtenaren met kleine stappen
teniet wordt gedaan. Zal hot ten
langen leste toch nog lukken in
derdaad te spreken over gelijke
monniken en gelijke kappen?
DEN HAAG - „Het is niet de be
doeling dat op een goede och
tend een peloton officieren voor
de deur van 'Clingendael' staat
en toegang tot het instituut ver
langt". Henk Neuman, de eerste
directeur van het binnenkort op
te richten Nederlandse Instituut
voor Internationale Betrekkin
gen, naar het landgoed waar het
gevestigd wordt ook 'Clingen
dael' gedoopt, wijst beslist het
Een oud plan gaat binnenkort in ver
vulling: de oprichting van een nieuw
instituut voor internationale betrek
kingen. Het instituut 'Clingendael'
(naar het landgoed in Wassenaar waar
het wordt gevestigd) komt tot stand na
een fusie tussen vier bestaande instel
lingen die zich bezighouden met bui
tenlandse politiek.
De vier instituten die eind van het jaar
zullen verhuizen naar 'Clingendael' (in
de oorlog bet kantoor van rijkscom
missaris Seyss-lnquart) zijn het Neder
lands Instituut voor Vredesvraagstuk
ken NIW, het Nederlands Genoot
schap voor Internationale Zaken
(NGIZ), het Defensie Studie Centrum
en de Voorlichtingsdienst voor de Ver
enigde Naties VIRO.
Het nieuwe instituut 'Clingendael' zal
veertig mensen werk bieden, onder
wie alle wetenschappelijke medewer
kers van de vier instituten die worden
opgeheven. Buitenlandredacteur
Ruud Kreutser sprak met de nieuwe
directeur over de onafhankelijkheid
van 'Clingendael', Henk Neuman. die
nu nog de scepter zwaait bij het NIW
Neuman doorbreekt voor het eerst het
lange stilzwijgen dat rond de ftesie ge
heerst beeft.
idee van de hand dat het ministe
rie van defensie een grote vinger
in de 'Clingendael'-pap zal heb
ben.
Het nieuwe instituut is resultaat
van een fusie tussen vier be
staande instellingen, die na lang
durige en precaire onderhande
lingen zo goed als rond is. Naast
de hoge kosten ('Clingendael'
doet acht ton huur per jaar) was
de invloed van de minister van
defensie de moeilijkste hobbel
op de weg naar het nieuwe insti
tuut. Het Defensie Studie Cen
trum (DSC), een van de vier in
stellingen die opgaan in 'Clin
gendael', stond onder recht
streeks commando van defensie.
De vrees was daarom gewettigd
dat na de fusie de onafhankelijk
heid van het nieuwe instituut
van binnenuit zou worden aan
getast.
Neuman: „Iade statuten staat uit
drukkelijk gesteld dat het insti
tuut 'Clingendael' onafhankelijk
is in het uitstippelen van zijn
werkprogramma en de samen
stelling van het studiepakket.
Onze situatie is op dit punt het
best te vergelijken met een Uni
versiteit".
- Maar er komen ook militairen die
op Clingendael werken. Wie geeft
hun de opdrachten?
„Ten eerste zullen er militairen en
andere ambtenaren komen, die
geen vaste stafplaats bezetten.
Zy komen voor een beperkte Toezicht
tijd, voor het vervullen van een
bepaalde taak. Deze mensen blij-
door
Ruud Kreutzer
ven wel in dienst van het minis
terie, maar over hun opdracht
beslist het bestuur van de stich
ting 'Clingendael'. Andere amb
tenaren. die wèl op een vaste
stafplaats komen, krijgen tijde
lijk verlof en vallen dus gewoon
Er is een beperkt aantal zaken, zo
als de benoeming van de direc
teur en wijzingen van de statu
ten, waann de overheid een be
langrijke stem zal hebben. Over
die kwesties zal de Raad van
Toezicht met twee derde meer
derheid moeten beslissen, en in
dat orgaan bzetten de ministeries
die het instituut subsidiëren (de
fensie. buitenlandse zaken en on
derwijs) drie van de zeven zetels.
Bij die belangryke besluiten be
schikt de overheid dus over een
vetorecht
„Het instituut draait tot de laatste
cent op overheidsgeld. Als je dan
op zo'n cruciaal moment tegen
de wü van de subsidiegevers in
zou gaan, dan zul je je toch waar
schynlyk twee of drie keer be
denken".
Onderzoek
Van de drie afdelingen op 'Clin
gendael' (onderzoek, cursussen
en voorlichting) wordt de onder
zoeksafdeling het grootst En
ook de door Neuman gehoopte
uitbreiding (na een jaar draaien
wordt dat bekeken) zal aan die
afdeling toevallen.
Corrigeren
Zal vanuit Clingendael vooral
corrigerende informatie de we
reld in worden gestuurd, bijvoor-
beeld ten opzichte van de vredes
bewegingen7
„Zelfs al zouden we dat willen, dan
zou dat onbegonnen werk zyn. U
moet niet vergeten, wy gaan ons
terrein uitbreiden, ruimer dan al
leen het gebied van vrede en vei
ligheid. Als we dan overal moe
ten gaan zeggen, oh pas op. daar
heb je oryuiste informatie, nee,
dat is met de bedoeling. We gaan
ook niet het vingertje omhoog
houden".
