Zwerftocht Moslims
voorbij: eindelijk
actief in I
vrije tijd
een eigen Moskee
in Rembrandtstraat
Niet
alleen
een gebedsruimte
Het geraamte van de Moskee tijdens de bouwwerkzaamheden. Met de eigen Moskee is een jarenlange droom
wens van de Moslimgemeenschap in vervulling gegaan.
PAGINA 4
Lelden
Carnaval
De carnavalsactiviteiten breken
los. Vanavond verricht Prins
Marcus de Eerste van de carna
valsvereniging De Hutspotten
zijn laatste daad: op het hoofd
van Cornelis Joppensz, althans
op diens beeld bij station Lam
menschans, plaatst hij een 'steek'
onder toeziend oog van de Prin
sengarde, de Raad van Elf en an
deren. Dat gebeurt om tien minu
ten over elf. Deze week wordt er
een nieuwe Prins Carnaval geko-
Muziek
ln Aniba's Muziekkamer, Heren
straat 1, is er vrijdagavond een
optreden van Le Hot Club Rotter
dam. ook wel genaamd Hot Club
Jazz d Cordes. De groep, die al
sinds de oorlog in binnen- en bui
tel and optreedt, is gespeciali
seerd in muziek van Django
Reinhardt. De samenstelling van
de groep ziet er zo uit: Wil Raats
(hotviool). Hans van Nug teren
(bas), Dik van Male (sologitaar),
Piet Janmaat en Bart de Lier
slaggitaarHet optreden begint
om negen uur.
Goethe
Het Studiecentrum voor Anthropo-
sofie wijdt een serie lezingen aan
Goethe, die 150 jaar geleden
werd geboren. W.F. Veltman
houdt vrijdagavond in de Rudolf
Steinerschool aan de César
Franckstraat een lezing onder de
titel "Faust, het drama van de
mens". Aanvang kwart over
acht.
Vrije school
De Vrije Kleuterschool Leiden-
Noord houdt zaterdag open huis.
Belangstellenden kunnen de
nieuw ingerichte lokalen bezich
tigen. De kleuterschool, die werkt
volgens de richtlijnen van Rudolf
Steiner, is nu ondergebracht in
de Prinses Marijkeschool aan de
Pasteurstraat. In één van de drie
lokalen zal zaterdag een collectie
kinderboeken wordLen uitgestald.
Het open huis is van tien tot
twaalf uur.
Ski-beurs
De kring Leiden van de Nederland
se Ski Vereniging organiseert za
terdag in het restaurant van de
Groenoordhallen een ski-beurs
met gebruikte wintersportartike
len. Wie goederen wil inleveren
kan dat tussen tien en twaalf uur
doen; de verkoop is van twee tot
vijf uur. Voor inlichtingen: tel.
071-174004 of 071-170677
Postduiven
Postduivenvereniging Het Oosten
houdt zaterdag en zondag haar
jaarlijkse tentoonstelling in de
zaal van de Vriendenclub aan de
Anna Pauwlownastraat. Zon
dagmiddag om twee uur is er een
bonnenverkoop. De zaal gaat za
terdag om vier uur open en zon
dag om tien uur.
Punk
De Engelse punkband Vice Squad
speelt zaterdagavond in het LVC,
Breestraat 66. Een extra attrac
tie is volgens de organisatoren
het optreden van "de dikste del
van Engeland".
Postzegels
Postzegelvereniging I.V. Philateli-
ca houdt zaterdag een postzegel-
beurs in de zaal van het chr. ly-
ceum Dr. W.A. Visser 't Hooft aan
de Kagerstraat 1.
Pluimvee en konijnen
De Leidse Pluimvee- en Konijnen
sportvereniging (LPKV) houdt
zaterdag en zondag haar jaar
lijkse clubshow in het gebouw
van postduivenvereniging De
Blauwkras naast zwembad de
Vliet aan de Voorschoterweg. In
september hield de LPKV al een
jongdierententoonstelling. Naast
de vele jonge dieren worden nu
ook hun oudere soortgenoten ge
toond. Bij veel konijnen, cavia's,
kippen, duiven enz. zal het ver
schil van enkele maanden duide
lijk te zien zijn. De tentoonstel
ling wordt zaterdagavond om
acht uur geopend door de Leidse
dierenarts Muurling. Die avond
duurt de tentoostelling tot tien
uur en zondag van tien tot vijf
uur. Zaterdagochtend worden de
dieren gekeurd.
Ruilbeurs
In clubhuis Matilo, Zaanstraat 126,
wordt zaterdag een ruilbeurs
georganiseerd. De beurs begint
om half elf en duurt tot half vier.
Voor inlichtingen: P. van Dijk,
tel. 412285.
Strandloop
Swifttoer en de Bataven organise
ren zondag in Noordwijk een
strandloop over 2'/z, 5 en 10 kilo
meter; de tweede uit een serie van
vijf. De start is om elf uur; in
schrijving om kwart over tien op
de boulevard. Inlichtingen: A.W.
van Kordelaar, tel. 121265.
Muziek (2)
In Holiday Inn wordt zondag een
koffieconcert gegeven. Het pro
gramma wordt verzorgd door
een hobo duo dat werken brengt
van Lalliet, Saint Saëns en Pon-
tichelli. Het hobo-duo, Hans Car-
tigny en Margot Buitenveld,
wordt op de piano bijgestaan
door Peter Kranen. De aanvang
is om half twaalf.
Muziek (3)
In coffeeshop Het Huis de Bijlen,
Morsstraat 60, treedt zondagmid
dag om vier uur het Tilt Team op,
met rythm en blues muziek.
Volkenkunde
In het Rijksmuseum voor Volken
kunde, Steenstraat 1worden de
ze maand op drie zondagmidda
gen films vertoond. Aanstaande
zondag staat de film "De verge
ten kuststrook van Oost Groen
land" op het programma. De ma
ker, drs. Gert Nooter, voorziet de
film van een korte inleiding, De
film duurt een half uur en begint
om drie uur. Nooter is als conser-
vator van het arctisch cultuurge
bied aan het museum verbonden.
DONDERDAG 11 NOVEMBER 1982
De Rembrandtstraat op vrijdagmiddag, bet
loopt tegen de klok van enen. Een Marok
kaan loopt door de druilerige regen toe op de
Moskee, een opvallend frisse gevel in de rus
tige straat. Vlak voor de deur plant hij een
wit mutsje op het zwarte haar. Daarna stapt
hij naar binnen, trekt zijn schoenen uit en zet
ze temidden van de tientallen paren die er al
staan. Pas na de rituele wassing van handen
en voeten betreedt hij de gebedsruimte op de
eerste verdieping.
Een half uur later nadert de gebedsdienst zijn
einde. De Moslims volgen hun geestelijk lei
der, de Imam, nog eenmaal: ze knielen en
buigen het bovenlichaam enkele malen voor
over naar de grond. Het gezicht is naar bet
Oosten, Mekka, gericht. Sommigen dragen
een schitterend lang gewaad, anderen zijn
eenvoudig in spijkerbroek met trui gekleed.
Hun monotone gezang klinkt door tot op de
begane grond van de Moskee.
LEIDEN - Sinds een
maand of twee is de nieu
we moskee aan de Rem
brandtstraat in gebruik.
Hoewel er op de begane
grond nog heel wat te
doen valt - het gaat voor
al nog om de afwerking
van deuren en ramen - is
de gebedsruimte op de
eerste verdieping al piek
fijn in orde. Dagelijks
wordt er, vooral om een
uur 's middags, gebeden.
Moslims bidden vijf maal per dag,
waarvan toch snel eenmaal in de
Moskee. Het is de bedoeling
straks ook andere activiteiten in
de Moskee te organiseren: de
Moskee moet een trefcentrum
worden voor moslims van alle
nationaliteiten, mannen, vrou
wen, en kinderen.
Vrouwen waren er die vrijdag in de
Moskee nog niet te bekennen. De
gebedsdienst was puur een man-
nenaangelegenheid. Bedoeling is
voor de vrouwen beneden een
gebedsruimte in te richten, even
tueel met een televisieverbin
ding naar boven, zodat zij de
Imam op het beeldscherm kun
nen volgen. Voorlopig bidden de
vrouwen nu nog thuis. Aitbaha:
Daar vindt, In een klein kamertje, ook het ge
sprek plaats. Bij binnenkomst van de be
zoekster, volgens het in de Moskee heersende
protocol mét hoofddoek en lange regenjas,
heeft de Imam zich al geïnstalleerd. Met zijn
lange witte jurk, witte hoofdtooi, in kleer
makerszit op een schapenbontje, doet hij
zeer on-Europees aan. Alsof hij is weggelo
pen uit de sprookjes van 1001 nacht. Om als
geestelijk leider van de Moslims op te treden
heeft hij tien jaar gestudeerd, de hele Koran
kent hij uit zijn hoofd.
De andere Moslims, Marokkanen, een Palestijn
en een Egyptenaar, zetten zich in een kring
om hun geestelijk leider. Alleen de bezoek
ster wordt een stoel aangeboden. Wanneer de
mintthee met cake is rondgedeeld kan het ge
sprek beginnen. De heer Aitbaha, goed thuis
in de Nederlandse taal, doet het woord en
treedt af en toe ook als tolk op. Overige aan
wezigen zijn de bestuursleden Bahi en Amra-
ni en de heren Abusarah, Abdul en Hamadus.
z,oais gezegd zal de Moskee niet al
leen blyven dienen als gebeds
ruimte. Voor de vrouw, die nor
maal gesproken weinig gelegen
heid krijgt voor bijeenkomsten
buitenshuis, moet in de Moskee
wel een ontmoetingsplaats ko
men. Kookles, naailes, en alfabe
tiseringscursussen staan er voor
de toekomst op het programma.
"Hier kunnen ze hun eigen sfeer
scheppen. In een buurthuis moet
je je aanpassen aan de mensen
daar, in de Moskee kun je zelf be
palen hoe je het doet".
Klaslokalen
"De vrouwen mogen wel in de
Moskee. Het huis van god is voor
iedereen, vrouwen, kinderen,
dieren. Thuis bidden is een voor
recht voor de vrouwen, zij zijn
niet verplicht in de Moskee te
bidden. Ze mogen het thuis doen
omdat er vaak kleine kinderen
zijn om op te passen".
Voor de kinderen worden er twee
klaslokalen ingericht waar ze
twee ochtenden of middagen per
week les kunnen krijgen in de
Arabische taal en cultuur van
hun vaderland. "Het liefste heb
ben we dat er in Leiden een ech
te Moslimschool komt, maar dat
wil de gemeente niet". Kinderen
van buitenlanders kunnen op
school wel één middag les krij
gen in de taal van de ouders,
maar de moslims vinden dat niet
genoeg. "Natuurlijk moeten de
kinderen integreren in de Neder
landse maatschappij, maar ze
moeten ook over hun eigen gods
dienst leren'.
orde: sommigen dragen een schitterend gewaad, anderen zijn eenvoudig
De gebedsruimte in de Moskee is al
i spijkerbroek en trui gekleed.
Ook zou er in de Moskee een maat
schappelijk werker moeten ko
men die mensen uit de moslim
gemeenschap helpt wanneer er
moeilijkheden zijn. De slechte
economische tijden maken er de
positie van de buitenlanders in
Nederland namelijk niet gemak
kelijker op. Geluiden als zouden
ze maar naar het eigen land moe
ten terugkeren steken steeds va
ker de kop op en boezemen de
buitenlanders angst in. Ook kun
nen er gezinsmoeilijkheden zijn:
de beruchte tweede-generatie-
problemen of taalproblemen die
bijvoorbeeld bij ziekenhuisbe
zoek om hulp vragen.
Met de eigen Moskee is een jaren
lange droomwens van de in Lei
den wonende Moslims in vervul
ling gegaan. Veertien jaar lang
hadden ze al wel de beschikking
over de een of andere gebeds
ruimte, maar "al zit je in een pa
leis, wanneer het van een ander
is heb je nog niets", redeneren de
Moslims. "Nu pas voelen we dat
het echt ons tehuis is". Voor de
Moslims aan de Rembrandt
straat terecht kwamen, waren er
wel vijf verhuizingen nodig. Van
een gewone huiskamer naar een
pand waar verboden alcoholi
sche dranken werden geschon
ken, van een smerige oude fa
briekshal naar een voormalige
kazerne verhuisden ze de ge
bedsruimte. In het laatste onder
komen, de Barbaraschool, moest
zelfs worden gebeden tussen
twee repetitieruimten van mu
ziekkorpsen in.
Onder het motto 'iets is beter dan
niets' grepen de Moslims de hen
aangeboden bidruimten echter
altijd met beide handen aan.
Want het bidden neemt een grote
plaats in het leven van de moslim
in. Vijf gebeden per dag, mét de
wassingen die eraan vooraf gaan,
maken dat de moslim het gehele
etmaal met zijn godsdienst bezig
moet zijn. "Niet alleen vijf keer
per dag. Een Mohammedaan
bidt eigenlijk onafgebroken. Bij
alles wat hij doet moet hij beden
ken dat Allah het ziet. Dat is niet
streng, je bent vrij om te doen
wat je wilt, maar je moet het wel
altijd goed doen. Met andere
woorden: doe vóór god alsof je
morgen sterft, doe voor je leven
of je eeuwig leeft".
Rembrandtstraat
De zwerftocht door Leiden eindig
de voor de aanhangers van de Is
lam bij de aankoop van het pand
in de Rembrandtstraat. Ze be
taalden 168.000 gulden voor het
voormalige kerkje waar eens een
brand gewoed had en dat daar
om praktisch geheel nieuw
moest worden opgetrokken. Met
alle tegenslagen in de bouw, die
de moslims voor een groot ge
deelte zelf uitvoerde, moest er zo
naast de aankoopsom nog eens
drie ton op tafel worden gelegd.
Om het geld bij elkaar te krijgen,
iets dat tot op de dag van van
daag nog niet volledig gelukt is,
werd onder meer de eigen ge
meenschap langs gegaan en wer
den ook alle Moskees in Neder
land, België en Noord-Frankrijk
afgereisd. Bovendien kwamen er
wat giften, onder meer aanzien
lijke bedragen uit Saoedi-Arabië.
Een bedrag lenen van de bank is
volgens Aitbaha 'gelukkig niet'
gelukt. De rente die de Moslims
hadden moeten betalen was im
mers woekerwinst geweest, iets
dat totaal niet strookt met hun le
vensopvattingen. Subsidie van
de overheid was er overigens ook
niet bij. Omdat enkele leden van
de Moskeegroep politieke motie
ven hadden, weigerde de ge
meente te helpen bij het opzetten
van een eigen Moskee. Daarvoor
had de gemeente de Moslims wel
altijd onderdak geboden in eigen
panden.
Ook de Stichting Rijn en Lek, die
zich in de Leidse regio voor bui
tenlanders inzet, stopte in 1978
de hulp. Dat er Amicales in het
bestuur zaten - Amicales is een
organisatie die een soort verklik-
kersrol vervult voor de Marok
kaanse regering vond Rijn en
Lek een onverkwikkelijke zaak.
De Stichting Welzijn is het stre
ven naar een eigen Moskee in
Leiden wel altijd blijven steu
nen. Maria Vos, die een belang
rijk aandeel heeft geleverd in het
tot stand komen van de Moskee:
"Wij vonden dat er in ieder geval
i een Moskee moest komen. Dat
streven is altijd voor gegaan. Nu
de Moskee open is, moet er ech
ter wel een nieuw bestuur ko
men. De mogelijkheid bestaat
dan ook dat de financiële proble
men worden opgelost via men
sen die het vorige bestuur niet
accepteerden".
De aanstelling van een nieuw be
stuur wordt over twee weken
verwacht. Het zal, naast Marok
kanen, nu ook gaan bestaan uit
Moslims van andere nationalitei
ten zoals Surinamers, Pakista-
nen of Egyptenaren. Daarnaast is
de Moskee van plan een hoofd
bestuur te vormen waarin ook
Nederlanders zitting kunnen ne
men. Advocaten bijvoorbeeld of
andere hulpverleners zouden de
Moskee onder de aandacht kun
nen houden van allerlei instellin
gen die voor de moslims een goe
de steun kunnen zijn. Ook de
verschillende stromingen die nu
in de Leidse Moslimgemeen
schap aanwezig zijn, zouden op
die manier, met een neutraal be
stuur boven hen, tot elkaar kun
nen worden gebracht.
