Israël verwerpt
voorstellen PLO
Kerstboter gaat door
Frankrijk eens met Rijnzoutverdrag
GeenEG-
akkoord
visserij
Turkije weer voorzi
Onderzoek naar werk
aan Russische gaspijp
"Niet meer dan publiciteitscampagne"
Paus terug
in Vaticaan
"Ikstonddaarindie supermart en ik dacht ineens
verrek, je kan wel op alles bezuinigen'.'
WOENSDAG 10 NOVEMBER 1982
Buitenland
BRUSSEL (ANP) - Rond de kerstdagen komt er nu definitief goedkope
Europese boter in de winkels. Frankrijk heeft gisteren in Brussel zijn
verzet tegen de voorstellen van de EG-commissie opgegeven. In totaal
komt er een hoeveelheid van 480 miljoen pakjes in prijs verlaagde boter
ter beschikking. De maximumprijs zal twee gulden per pakje zijn. De
kans bestaat dat in grootwinkelbedrijven de boter nog iets goedkoper
wordt aangeboden.
Vorige week kwam de EG-commissie met voorstellen goedkope kerstbo
ter op de markt te brengen, de export van boter naar de Sowjet-Unie
weer open te stellen en de subsidie voor "sociale" boter wat op te trek
ken. Ook met dat laatste zijn de Fransen in Brussel akkoord gegaan.
Dat gebeurde in het speciale landbouwcomité van de EG.
PARAMARIBO (ANP/SNA) - De
Surinaamse garnizoenscomman
dant Roy Horb heeft mr. drs.
André Haakmat, die onder ande
re adviseur is van de moeder-
bond, ontslagen als lid van zijn
kabinet. Op een persconferentie
deelde Horb gisteren mee dat
Haakmat dusdanig heeft gehan
deld dat hij hem niet langer kan
handhaven als zijn adviseur.
Haakmat wordt in regeringskrin
gen gezien als het "brein" achter
de recente stakingen.
Horb verweet Haakmat de leider
van de moederbond, Cyriel Daal,
niet te hebben geïnformeerd
over de plannen van het militair
gezag op het gebied van de de-
Horb ontslaat
gers herhaalde malen op zijn ver
antwoordelijkheden zijn gewe
zen. Hij handelde echter zodanig
A 1 TT 1 dat hij niet langer in het kabinet
Andre Haakmat
Horb. De commandant onder
streepte dat ook Cyriel Daal be
grip heeft voor zijn opstelling.
mocratisering. Haakmat heeft
nagelaten voorzitter Daal te in
formeren en zo de stakingsacties
te voorkomen, aldus Horb. Vol
gens de garnizoenscommandant
heeft Haakmat zich niet aan de
afspraken gehouden, die ge
maakt zijn met betrekking tot de
realisatie van de democratische
structuren.
Haakmat zou door de gezagsdra-
Algelopen zaterdag werd Haakmat
er door Horb van beschuldigd
een "vrij grote leugenaar" te zijn
"die de kennis die hij heeft mis
bruikt". Voor de Surinaamse te
levisie verklaarde hij: "Ik begin
moe te worden van Haakmat.
Deze gemeenschap moet weten
dat deze persoon bezig is door al
lerlei intriges splijtzwammen te
GENÈVE CDPA) - Het Russische
vakverbond heeft de Internatio
nale Arbeidsorganisatie (ILO)
uitgenodigd een delegatie te stu
ren om de bouwplaatsen voor de
transsiberische aard gasleiding te
bezichtigen.
Een woordvoerder van de ILO, die
dit gisteren in Genève bekend
JERUZALEM/AMMAN (UPI/Reuter/GPD) Israel heeft nagetief gereageerd op de voor
waarde dat de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO onder voorwaarde bereid is Is
raël te erkennen.
In het Egyptische dagblad Al Ah-
ram stond gisteren dat de bevrij
dingsorganisatie wederzijdse er
kenning aanvaardt als de Ver
enigde Staten zich garant stellen
voor deelneming van de PLO
aan vredesonderhandelingen in
het Midden-Oosten en zelf met
de PLO gaan praten.
Een officiële woordvoerder rea
geerde met de rethorische vraag:
"Hoe vaak hebben wij niet van
derden gehoord dat de PLO be
ried is dit (het erkennen van Isa-
rel, red.) te doen?". Volgens hem
maakt het allemaal deel uit van
de publiciteitscampagne van de
PLO.
Het voorstel van de PLO, dat door
Arabische en westerse diploma
ten als „uiterst gedetailleerd"
wordt omschreven, werd afgelo
pen weekeinde in Parijs door
twee hoge PLO-leden aan de
Egyptische minister van buiten
landse zaken, Kamal Hassan Ali,
overhandigd.
Ali was in Parijs op doorreis naar
Canada en de Verenigde Staten.
De Egyptische minister van bui
tenlandse zaken zal het PLO-
voorstel aan de Amerikaanse re
gering overbrengen wanneer hij
later deze week in Washington
president Reagan en zijn Améri-
kaanse collega George Shultz
ontmoet.
De PLO is bereid een regering in
ballingschap te stichten, die dan
een oproep zou doen voor „we
derzijdse en gelijktijdige erken
ning" tussen Israël en het Pale
stijnse verzet. Sinds de evacuatie
uit Beiroet afgelopen zomer,
dringt Egypte er bij de PLO op
aan een dergelijke zet te doen.
Palestijnse functionarissen stellen
echter dat de stichting van een
regering in ballingschap die Is
raël erkent, afhankelijk is van
Amerikaanse garanties dat de
Amerikaanse regering een recht
streekse dialoog met de Palestij-
nen zal aanknopen. Deze dia
loog, aldué PLO-zegslieden,
moet leiden tot Amerikaanse er
kenning van de PLO en tot
garanties dat de PLO aan vredes
onderhandelingen zal mogen
deelnemen op gelijkwaardige ba
sis met Jordanië, Syrië, Libanon
en Egypte.
De voorstellen van de PLO, die aan
Kamal Hassan Ali werden voor
gelegd tijdens een ontmoeting in
de residentie van de Egyptische
ambassadeur in Parijs, eisen een
confederatie van twee onafhan
kelijke staten op beide oevers
van de Jordaan - het Hasjemiti-
sche koninkrijk van Jordanië op
de oostelijke Jordaanoever en
een Palestijnse staat op de weste
lijke Jordaanoever en in de Gaza-
strook.
Het Palestijnse initiatief komt na
dat koning Hoessein van Jorda
nië de PLO verleden week op
riep om Israël te erkennen. In
een televisie-interview met de
BBC verklaarde koning Hoes
sein dat een dergelijke zet „een
hindernis weg zou ruimen op
weg naar de opening van alle
deuren voor ons. Ik doel hierbij
niet alleen op Israël, maar ook op
de Verenigde Staten".
CAPE CANAVERAL (UPl) - De vier bemanningsleden van het ruimteveer Columbia, dat morgen voor een
reis van vijf dagen rond de aarde wordt gelanceerd, zijn gisteren van Houston op Cape Canaveral aangekomen.
Het zijn de 51-jarige Vance Brand, de 46-jarige Robert Overmyter, de 45-jarige Joseph Allen en William Lenoir
(43 jaar).
Een woordvoerster zei dat de voorbereidingen voor de lancering soepel volgens programma verlopen. De start
staat te boek voor 13.19 uur (onze tijd).
Ondertekening akte mogelijk in december
PARIJS - De Franse regering zou
eindelijk bereid zijn het Rijn
zoutverdrag te ondertekenen,
een beslissing die jarenlang is
opgehouden uit angst voor de El-
zasser ecologenlobby in het par
lement.
Het bureau van minister-president
Mauroy heeft bekend gemaakt
dat „mogelijk nog voor begin de
cember de aankondiging van de
ratificatie kan worden ver
wacht". Op 9 december komen
in Den Haag de vijf Rijnoeversta-
ten bijeen om het schier oeverlo
ze probleem van de zoutlozing
door de kalimijnen in de Elzas
onder ogen te zien.
Als tot ratificatie van Franse zijde
wordt overgegaan, zou van de
vijf tot zes miljoen ton zout die
nu in de Rijn wordt geloosd, er
2,3 miljoen ton op een diepte van
1800 meter worden „geipjec-
teerd". Hoewel alle geleerden het
er van het begin af aan over eens
door
Rudolph Bakker
zijn geweest dat deze oplossing
volledig ongevaarlijk was voor
de omgeving, heeft er van Elzas-
ser zijde altijd een sterke achter
docht tegen bestaan. Nederland
droeg indertijd 34 prbcent van de
kosten voor de injectering bij
aan de Franse staat, welk bedrag
nog nimmer voor het bewuste
doel werd aangewend.
Op 3 december 1976 tekenden de
ministers van de Rijnlanden een
verdrag, waarbij Frankrijk zich
verplichtte het zout van de kali-
mijnen te injecteren. Tot nu toe
kwamen ze hun verplichtingen
echter niet na. De laatste ontwik
kelingen in het Rijnzoutdrama
waren het installeren van een in
ternationale commissie, die op
nieuw ook andere voorgestelde
mogelijkheden en het injectie
project op hun bruikbaarheid
zou onderzoeken.
In april van dit jaar was een Franse
delegatie in ons land om te zien
hoezeer het Rijnzóut het Neder
landse milieu - met name in het
Westland - schade doet. De eco-
logengroep uit de Elzas merkte
toen echter op dat de oplossing
van het probleem niet ten koste
mocht gaan van het milieu in de
Elzas.
Achterdochtig geworden door de
aarzelingen van achtereenvol
gende regeringen, zullen de Rij-
noeverstaten begin december
toch met enige nieuwsgierigheid
tegemoet zien wat de regering
van premier Mauroy onder de El-
zasser ecologen voor elkaar heeft
gekregen, zodat ze nu vrij en on-
verveerd tot ratificatie van het
verdrag kan overgaan en met de
omstreden injecties kan worden
begonnen.
Mannencafé
"veroverd"
LONDEN (UPI) - Een van de wei
nige plaatsen in Londen waar de
vrouw nog niet had kunnen
doordringen is in haarhanden
gevallen. Het wijncafé El Vino,
sinds de dagen van Charles Dic
kens ontmoetingsplaats van
journalisten, advocaten en rech
ters moet vanaf gisteren vrou
wen bedienen aan de tap en mag
ze niet langer op de achtergrond
houden, aan een van de weinige
tafeltjes.
De
fenimistische overwinning
werd in hoger beroep behaald
door de advocate Tess Gill, en de
journaliste Anna Coote. Maar de
overwinning is een theoretische.
Toen de twee
i hVin
triomf ellebogend
de bar veroverd hadden, hanteer
de de man erachter een bepaling
in de Britse drankwet die toe
staat dat "herrieschoppers" niet
bediend worden.
Een oude stamgast, zijn glas le
gend, bromde: "ik ben een vrou
wenhater. Laat ze de krijgen".
Alleen de particuliere heren
clubs in Londen zijn nu nog
mannenbastions, al worden ook
zij furieus belegerd door vrou-
VALENCIA (AFP) - Paus Johan
nes Paulus 2 heeft zijn bezoek
aan Spanje gisteravond beëin
digd en is per vliegtuig terugge
keerd naar Rome. Bij zijn vertrek
waren o.a. de koninklijke familie
en leden van de regering aanwe
zig.
De bijna tien dagen durende reis
van de paus langs 16 Spaanse
steden en met veertig toespraken
heeft duidelijk gemaakt, dat zijn
ijzeren constitutie zich nog niet
helemaal heeft hersteld van de
aanslag, die in mei vorig jaar op
hem werd gepleegd. Zelden heb
ben zoveel mensen hem zo ver
moeid gezien als in de laatste da
gen. De medische begeleiders
verklaarden eensgezind: de paus
heeft met deze reis teveel hooi op
zijn vork genomen.
Toch had de paus zich op de laatste
dag van zijn Spaanse veldtocht
in Valencia weer iets hersteld.
Tijdens de verschillende plech
tigheden was iets van zijn beken
de robuustheid in optreden te
rug. De laatste dag in Spanje be
gon met een eucharistieviering
op het vliegveld van Labacolla
bij Valencia, welke in de vroege
middag werd gevolgd door een
bezichtiging van de kathedraal.
In de namiddag nog een ontmoe
ting met vissers en zeelieden en
tenslotte om half zeven de Euro
pa-demonstratie in de kathedraal
van Valencia. Na de afscheidt
plechtigheid was het tijdstip van
vertrek bepaald op 21.15 uur. De
leider van de Baskische socialis
tische partij, Jose Maria Bene-
gas, heeft gezegd dat de berich
ten die een verband leggen tus
sen de arrestatie van Basken in
Frankrijk en een beweerd kom-
plot tegen het leven van Paus Jo
hannes Paulus or\juist zijn.
Hij zei dat de arrestaties een ant
woord waren op de moord van
vorige week op de Spaanse gene
raal Victor Lago Roman. Vol
gens hem waren er geen aanwij
zingen dat de ETTA van plan ge
weest zou zijn een aanslag op de
paus te plegen tijdens diens be
zoek aan Spanje.
maakte, zei dat in de uitnodiging
wordt gezegd dat het bezoek het
begin zou kunnen zijn van "een
dialoog over de levens- en ar
beidsomstandigheden op de
bouwplaatsen van de aardgaslei
ding". Naar de ILO-woordvoer
der verder verklaarde zal het tijd
stip waarop het bezoek kan
plaatsvinden in de komende da
gen in overleg met de vice-voor-
zitter van het bestuur van het
vakverbond, Wassili Prochorow,
worden vastgesteld. Prochorow
bevindt zich op het ogenblik in
Genève.
De uitnodiging houdt verband met
aanhoudenden berichten in het
Westen over dwangarbeiders, die
bij de aanleg van de naar Europa
lopende gasleiding zouden zijn
ingezet.
BRUSSEL - Na een bijeenkomst
van 17 uur zijn de Europese vis
serijministers er gisteren weer
niet in geslaagd een akkoord te
bereiken over een nieuw Euro
pees visserijbeleid. Ondanks en
kele tegemoetkomingen voor de
Denen bleef de Deense minister
van visserij, Grove, zich verzet
ten tegen de voorstellen die door
de andere negen Europese lidsta
ten al zijn aanvaard.
Grove had weinig keus omdat de
speciale commissie uit het Deen
se parlement, die alle Europese
besluiten moet goedkeuren, de
resultaten van de visserij-onder
handelingen vierkant afwees.
„Er zou geen regering in Dene
marken meer zijn, indien ik deze
voorstellen had aangenomen",
zei Grove. Hij toonde zich wel
bereid om vandaag de laatste
compromissen toch nog een keer
met de voltallige Deense rege
ring te bespreken.
De Nederlandse minister van land
bouw en visserij, if- Braks,
door
Ferry Mingelen
noemde dit ondanks alles toch
een positief teken. Braks sluit
niet uit dat de Denen onder zwa
re Europese druk het akkoord
alsnog zullen slikken. Volgens
hem is de Deense regering in
principe wel bereid tot conces
sies „maar men wilde Grove daar
niet voor laten vallen", aldus
Braks. Hij vond het een merk
waardige situatie dat in feite een
Deense parlementscommissie
met de Europese ministerraad
mee had zitten onderhandelen.
Indien de Denen blijven weigeren
het akkoord te aanvaarden dan
zullen de overige negen Europe
se landen zich moeten beraden
over een stelsel van nationale
maatregelen om langs die weg
alsnog een gemcenschappehjk
Europees visserijbeleid van de
grond te krijgen. Denemarken
loopt daarbij dan het risico bui
ten de viswateren van de andere
negen Europese landen gesloten
te worden. Momenteel vissen de
Denen veel in de Britse wateren.
BRUSSEL (ANP) Een motoragent in Brussel probeert enige orde te
scheppen in de chaos die zich nu al drie dagen in de stad voordoet als
gevolg van een algemene staking van het openbaar vervoer.
PARIJS (ANP) - Bij de presenta
tie van de defensiebegroting
1983 heeft de Franse minister
van defensie, Charles Hernu, be
vestigd dat zijn land in staat is
geheel zelfstandig het neutro-
Neutronenbom
nenwapen te produceren en te
transporteren.
"Maar het politieke besluit om tot
daadwerkelijke produktie over
te gaan is nog niet gevallen.
Dat is het domein van de president
maar de kwestie is onderwerp
van onderzoek dat onze bijzon
dere aandacht heeft".
ANKARA - Zoals elk jaar op de
tiende november rouwt Turkije
om de dood van zijn stichter,
Ataturk, in 1938 om vijf minuten
over negen 's ochtends. Alle oor
den van vermaak blijven de hele
dag gesloten, alcoholische dran
ken worden niet geserveerd en
de kranten komen uit met zulke
dikke rouwranden dat het voor
de buitenstaander lijkt of het gis
teren is gebeurd.
De rouw om Ataturk is vanouds
verpletterend, de natie betuigt
elk jaar weer hoezeer zij is ver
weesd, maar dit jaar zal het zeker
niet ontbreken aan min of meer
obligate hoofdartikelen die zul
len suggereren dat aan deze toe
stand nu een eind is gekomen
omdat juist de dag tevoren het
officiële resultaat is bekendge
maakt van het referendum waar
bij een meerderheid van rond de
90 procent een president heeft
gekozen tegelijk met de grond
wet waarmee het land de toe
komst weer aankan.
Al geruime tijd kon men hier affi
ches aanschouwen waarop gene
raal Evren, de leider van de jun-
door
Frans van Hasselt
ta, stond afgebeeld in even grote
afmetingen als Ataturk ernaast.
En daaronder - veel kleiner - de
vier overige generaals van de Na
tionale Veiligheidsraad, waarin
ze nog een jaar zitting zullen heb
ben, waarna ze met hun vieren
nog voor zes jaar de Presidentië
le Raad vormen.
ADVERTENTIE
Bezuinigen moeten we allemaal.
Maar liever niet óp Echte Boter.
Want waar blijf je als zelfs de echt lekkere
dingen geschrapt worden?
Bovendien is Echte Boter lichter verteerbaar.
Er zitten natuurlijke vitaminen in.
Daarom mag Echte Boter hoog op uw
boodschappenlijstje blijven staan. Ja toch?
Niet te versmaden.
Ataturk betekent „Vader der Tur
ken", maar Evren wordt de laat
ste tijd Baba genoemd, hetgeen
ook vader betekent, zij het in ge
meenzamer woordgebruik. Het
dagblad Hurriyet kwam na de
uitslag van het referendum met
een portret van Evren dat de hele
vooipagina vulde en dat op be
stelling van de krant was ver
vaardigd door de bekende Turk
se schilder Pehlivanli, die eerder
dergelijke portretten van onder
anderen de sjah van Pereië en de
keizer van Ethiopië nad ge
maakt.
Zal de herdenking van Ataturks
sterfdag door het regime en zijn
pleitbezorgers worden uitgebuit
voor beschouwingen van symbo
lische aard - „eindelijk heeft de
natie weer een Vader" - ook de
tegenstanders, die volgens de of
ficiële uitslag bijna 11 procent
uitmaken, zullen niet nalaten, zij
het minder openlijk, symboliek
te bedrijven. Ook zij zullen para
lellen trekken tussen de nieuwe,
zevende president - die volgende
week zal worden beëdigd en de
eerste, maar die paralellen zullen
juist in het nadeel van laatstge
noemde uitvallen.
De Nederlandse regering be
schouwt de volksstemming die
zondag in Turkije over een nieu
we grondwet is gehouden als
"een eerste stap in de richting
van een democratische be
stuursvorm". Dit betekent ove
rigens niet dat Nederland de
klacht die het met Denemarken,
Frankrijk, Noorwegen en Zwe
den bij de Europese commissie
voor de rechten van de mens te
gen Turkije heeft ingediend we
gens schending van de
rechten zal intrekken.
Reeds waren Ataturks leerstellin
gen een argument in opwekkin
gen - die echter met weer open
lijk mochten worden geuit - de
grondwet en Evrens presidents
kandidatuur te verwerpen. Er
werden zelfs paralellen getrok
ken tussen het blauw van de nee-
biljetten en Ataturks staalblau
we ogen, toespelingen waarop
Evren in zijn toespraken enige
malen inging. En op de blauwe
kiesbiljetten vond men teksten
die van Ataturk afkomstig waren
als: „Macht wordt niet met ge
weld verkregen".
Sommige commentatoren gingen
nog verder en herinnerden eraan
dat Ataturk in feite een rebel was
geweest, ter dood veroordeeld
door de sultan - tevoren, toen dat
nog mopht, hadden ze geschre
ven dat de nieuwe grondwet in
feite aan die van het sultannaat
deed denken.
De Turkse pers begint intussen
voorzichtig overeind te krabbe
len uit de lethargie van de twee
weken die vooraf gingen aan het
referendum, toen Evren het mo
nopolie van „informatie over de
grondwet" aan zich had getrok
ken. In die periode mocht geen
krant tot het „nee" opwekken,
maar nu komen de eerste schrij
vers zich aanmelden die achteraf
berichten nee te hebben ge
stemd. In een artikel „nieuwe ho
rizonnen en mijn kleine stem"
vergelijkt Teopman Erel in de
Milliyet de stemmen van de
„waardevolle minderheid" met
„edelstenen". De nee-stemmen
vloeiden voort uit het feit „dat
we eenvoudig de manier van pre
sentatie niet konden accepteren.
De ban op kritiek harmoniseerde
nu eenmaal niet met de toestand
waaraan we gewend waren"
