c
'Strafkorting te zwaar'
VS komen terug
van liberalisme
'Opdringen' cao:
rechter beslist
Beurs Amsterdam
kort zakelijk
marktberichten
Schaderegeling ligt
vast voor toeristen
Kwart werldozen onder bestaansminimum
Werkloosheid
naar 600.000
V&D: broek
mag nu weer
Havenconflict (even) gesust
Verlaging jeugdloon
bespreekbaar bij FNV
In vliegverkeer
Beursoverzicht
WOENSDAG 10 NOVEMBER 1982
Olie-oplosmiddel
Microbiologen van de universiteit
te Tel Aviv hebben uit bacteriën
een stof vervaardigd waarmee
olietankers gewassen kunnen
worden, petroleumbrandstoffen
kunnen worden verbeterd en
zware aardolie kan worden ver
dund voor het pompen door
buisleidingen.
Volgens de universiteit is de stof,
"Emulsan" genaamd, afkomstig
van de stofwisseling van olie vre
tende bacteriën die enkele jaren
geleden zijn geteeld voor onder
meer bestrijding van olievervui
ling na ongelukken met tankers.
Het nieuwe reinigingsmiddel voor
tanks wordt reeds in de handel
gebracht door een Amerikaanse
firma. Met het middel kan ook
een stabiel mengsel van olie en
water ("emulsanol") worden ge
maakt dat geschikt is als brand
stof, aldus de universiteit.
Tektronix
Tektronix Holland bv in Heeren
veen, dat is gespecialiseerd in
computer- en meetapparatuur,
heeft werktijdverkorting aange
vraagd voor het bijna 600 man
tellende personeel.
Directeur Brouwer heeft dit giste
ren meegedeeld. De voorraden
zijn te hoog opgelopen, aldus de
directeur. Op langere termijn
gaat het bedrijf zich richten op
nieuwe produkten. Ontslagen
zullen niet nodig zijn.
Grafkisten
De gezamelijke doodskistenfabri
kanten hebben bij monde van di-
rekteur Duwel van het gelijkna
mige bedrijf in Apeldoorn ver
klaard, dat de afzet van grafkis
ten minder groot was dan vorige
jaar. Volgens Duwel is dit mede
te wijten aan het goede weer.
Duwel, die vorig jaar nog ongeveer
7200 kisten omzette, is tot nu toe
slechts 6000 kisten kwijtgeraakt.
Duwel wijt de 'dode' tijd voor
grafkistondernemers aan de
heerlijke zomer em het goede na
jaarsweer. „De grafieken tonen
aan dat met het vallen van de bla
deren de meeste mensen het
loodje leggen". Behalve aan het
goede weer, schrijft Duwel de af-
zetvermindering ook toe aan de
geringere bevolkingsaanwas, de
afnemende kindersterfte en het
hogere gezondheidspeil.
Gouda-Vuurvast
De vuurvastindustrie in Gelder-
malsen, eigendom van Gouda
Vuurvast bv, gaat dicht. Sluiting
van de onderneming betekent
onslag voor de 125 werknemers.
Oorzaak is de vooral vorig jaar
fors toegenomen malaise in de
bedrijfstak, zo deelde directeur
W. Verseveldt van Gouda Vuur
vast bv gisteren mee. Een order
van Hoogovens, die nog enig soe
laas voor de onderneming had
kunnen bieden, ging volgens
Verseveld onlangs verloren aan
een fabriek voor vuurvaste mate
rialen in West-Duitsland.
Faillissementen
Het aantal uitgesproken faillisse
menten is in de maand oktober
gestegen met vijf procent in ver
gelijking met dezelfde maand
van het vorig jaar, aldus het Cen
traal Bureau voor de Statistiek.
De aantallen zijn 733 in oktober
1982 tegen 699 in oktober 1981.
In januari tot en met oktober be
droeg het aantal uitgesproken
faillissementen 7.094 tegen 5.937
in dezelfde periode van het vorig
jaar (plus 19 procent). In Zuid-
Holland is dat aantal 1.680
(1.308).
LEIDEN Groenteveiling: Datum 10 no
vember 1982.
Andijvie 2,90-1,44, Pronkbonen 2,-,
Snijbonen 9.40-4,80, Boerenkool 31-51,
Spitskool 54-71, Prei 60-93, Spinazie
2,03-2,25, Spruiten A 39-41, Spruien B
44-44, Spruiten C 41, Spruiten D 35-66,
Uien 15-46, Winterpeen 24, Witlof 170-
185, Bloemkool 6 per bak 1,45-1,80,
Bloemkool 8 per bak 1,45-1,50, Bloem
kool 10 per bak 1,25, Knolselderij 26-57,
Sla 12-33, Bleekselderij 44-1,07, Bos-
peen 1,33, Peterselie 25-66, Radijs 10-26,
Selderij 33-58.
Economie
DEN HAAG (ANP) - De Algeme
ne Nederlandse Vereniging voor
Reisbureaus (ANVR) en de Con
sumentenbond hebben over de
reisvoorwaarden en de hoogte
van het schadevergoedingsbe
drag voor een toerist van wie de
reis niet is verlopen zoals het
reisbureau heeft voorgeschoteld,
overeenstemming bereikt.
De reisvoorwaarden zijn opgeno
men in de nieuwe zomerpro-
gramma's die in december bij de
reisbureaus uitkomen. Beide or
ganisaties hebben er ruim 12 jaar
over gedaan voordat ze tot een
dergelijke overeenkomst kwa-
Belangrijke verbetering in die reis
voorwaarden is dat de touropera
tor financieel aansprakelijk
wordt gesteld voor verkorting of
verlenging van een vakantie, bij
voorbeeld als gevolg van vertra
ging of uitvallen van vliegtuigen,
aldus een woordvoerder van de
Consumentenbond.
Vertraging langei uan aciu uur ou
het vertrek uit Nederland, waar
door de vakantie korter wordt,
kost de touroperator de reiziger
50 gulden per acht uur en als het
uitstel langer dan 24 uur duurt
moet hij 100 gulden per toerist
per iedere volgende dag betalen.
Tot nu toe kreeg de vakantiegan
ger hier vaak helemaal geen ver
goeding voor. Als een reis plotse
ling langer duurt moet de tour
operator eveneens betalen. Ver
der zal er geen valse voorlichting
over vakantieplaatsen in de reis
gidsen meer worden getolereerd.
Zo moet er smartegeld worden
betaald wanneer de beschrijving
over een vakantieplaats in het
nadeel uitvalt met de werkelijk
heid.
De geschillencommissie reizen,
waarin Consumentenbond en
ANVR zitting hebben, beslist
wie van de vakantiegangers (uit
bijvoorbeeld een groep toeristen)
recht heeft op schadevergoeding
of smartegeld.
HAARLEM (GPD) - Een
groot deel van de mensen
die een WWV-werkloos-
heidsuitkering of op een
bijstandsuitkering zijn
aangewezen krijgt ten ge
volge van administratie
ve straffen minder inko
men dan het bedrag dat
als bestaansminimum
geldt.
Dat blijkt uit een rapport over een
onderzoek binnen de Haarlemse
sociale dienst dat inmiddels bij
verschillende andere instellin
gen in het land als discussiestuk
rouleert.
Volgens de opsteller van het rap
port, de Haarlemse maatschap
pelijk werker Ad Otten, is onge
veer een kwart van de ruim 3000
Haarlemse uitkeringstrekkers
door strafbepalingen aangewe
zen op een inkomen dat onder
het maatschappelijk aanvaard
baar geachte minimum ligt. So
ciale diensten hebben de moge
lijkheid om mensen te straffen
met lagere uitkeringen als deze
zich niet aan de regels houden.
Met name als de uitkeringsinstel
ling meent dat de betrokkene
ook zelf schuld heeft aan het ont
slag of onvoldoende solliciteert,
volgt een straf maar er zijn zes
ook diverse andere redenen om
straffen uit te delen.
In een brief verzochten onlangs 65
maatschappelijk werkers de
Haarlemse directie een soepeler
strafbeleid te voeren omdat kor
tingen van tien tot twintig pro
cent mensen in grote financiële
zorgen brengen. Het bureau staf
zaken van de Haarlemse dienst
heeft inmiddels in een advies aan
de directie het standpunt van de
maatschappelijk werkers in gro
te lijnen overgenomen. Binnen
kort, zo wordt verwacht, advi
seert de directie het college van
burgemeester en wethouders in
Haarlem dat het advies aan de
gemeenteraad zal voorleggen.
Het strafbeleid bij sociale diensten
is actueel punt van discussie in
het land. In Rotterdam, Gronin
gen en Den Haag wordt al sinds
enige tijd niet meer zodanig ge
straft dat mensen onder het be
staansminimum komen tenzij ze
zich aan grove nalatigheden
schuldig maken. Wanneer socia
le diensten besluiten minder
zware straffen op te leggen treft
dat de gemeentes wel in eigen
portemonnaie. Tien procent van
de bijstandsuitkeringen komt
namelijk uit de gemeentekas.
DEN HAAG (GPD) - Het aantal
werklozen passeert deze maand
de 600.000, zo laat zich afleiden
uit statistieken die eind oktober
werden afgesloten. Op dat mo
ment stonden bij de arbeidsbu
reaus 591.900 mensen als werklo
zen ingeschreven, 12.500 meer
dan eind september.
De stijging van het aantal werkloze
mannen was belangrijk groter
dan bij de vrouwen. Op een to
taal van 392.900 mannen zonder
werk kwamen er 11.500 bij. Het
werklozental onder de vrouwen
liep met 1000 op tot 187.500.
De openstaande vraag naar werk
krachten bij de arbeidsbureaus
is per eind oktober opnieuw ge
daald: met 1200 tot een totaal van
9000.
LONDEN De kubiLsdeskundige Rainer Seitz toont zijn nieuwste vinding: een vierbloks kubus, waarmee
maar liefst 368 octiljoen combinaties mogelijk zijn (dat is 368 met 40 nullen). De bekende kubus van de Hongaar
Erno Rubnik kent "slechts" 43 triljoen mogelijkheden (43 met 18 nullen).
UTRECHT (ANP) - Het vrou
welijke winkelpersoneel van
Vroom en Dreesmann in
Noord-Holland mag de lange
broek weer uit de kast halen.
De strengere kledingvoor
schriften die de nieuwe regio
directeur Noord-Holland een
maand geleden heeft uit-
gèvaardigd, zijn gisteren
door de hoofddirectie onge
daan gemaakt.
Vroom en Dreesmann blijft de
voorkeur geven aan een ja
pon of rok, maar een panta
lon mag ook, zo is meege
deeld. De Dienstenbond
FNV trok midden oktober
aan de bel bij de hoofddirec
tie nadat de nieuwe regiodi
recteur strengere kleding
voorschriften had uitgevaar
digd.
Het vrouwelijke winkelperso
neel van de Noordhollandse
filialen moest een rok of jurk
aan, de mannen mochten al
leen in kostuum met strop
das in de winkel verschijnen.
Een man en een vrouw die
weigerden aan de nieuwe
voorschriften te voldoen,
zouden volgens de Diensten
bond op staande voet zijn
ontslagen.
ROTTERDAM (ANP) - De presi
dent van de rechtbank in Rotter
dam, mr. F.J.M. Nivard, zal over
veertien dagen vonnis wijzen in
het kort geding dat de Vervoers-
bond FNV heeft aangespannen
tegen de werkgeversorganisatie
in de Rotterdamse haven, SVZ.
De rechter zal uit moeten maken
of de werkgevers de cao, die zij
met de Vervoersbond CNV heb
ben afgesloten, ook van toepas
sing mogen verklaren op de
FN V-leden in het Rotterdamse
stukgoed waarmee geen akkoord
werd bereikt.
In deze cao is overeenstemming
bereikt over de invoering van
een late nachtdienst. Een bemid
delingspoging van de rechtbank
president resulteerde enkele we
ken geleden in een referendum
onder de FNV-leden, die zich
hierin tegen invoering van deze
ken.
dienstroosters uitspra-
HILVERSUM (ANP) De Industriebond FNV vindt dat een verlaging
van het minimumjeugdloon met twee procent in ruil voor meer werk
gelegenheid bespreekbaar moet zijn. Maar dan moeten de werkgevers
wel bereid zijn om de arbeidstijd te verkorten. Dat zei landelijk be
stuurder Schermer van de Industriebond FNV gisteravond voor de
Tros-radio.
"We hebben de plicht en taak als vakbeweging te zorgen dat er werk
komt voor de mensen die op dit moment niet aan het arbeidsproces
deelnemen. En dat zijn vooral jeugdigen", aldus Schermer. Hij zei dat
het een illusie is te denken dat er iemand ontkomt aan het meebetalen
aan de herverdeling van werk.
In de voortzetting van het kort ge
ding dinsdag, beriepen de werk
gevers zich opnieuw op artikel 14
van de wet op de cao's. Volgens
de SVZ is hij krachtens die arti
kel verplicht een cao, die zij met
een bond heeft ondertekend, van
toepassing te verklaren op alle
werknemers. De advocaat van de
Vervoersbond FNV, mr. M.
Steenberghe, legde het betref
fende wetsartikel anders uit. Vol
gens hem is het zo, dat een afge
sloten cao ook van toepassing
moet worden verklaard op de on
georganiseerden.
"Maar hier betreft het een groot
aantal bij de FNV georganiseer
de werknemers, dat 75 procent
van elle havenwerkers vertegen
woordigt. Zy zouden een cao op
gedrongen krijgen die is afgeslo
ten met een bond die slechts vijf
procent van de havenwerkers re
presenteert."
De werkgevers zullen de gewijzig
de dienstroosters voorlopig niet
invoeren. Besloten is de uit
spraak van de rechter af te wach
ten, zo deelde directeur arbeids
zaken van de SVZ, G. Zeebregts,
desgevraagd mee. Zeebregts
vindt het jammer, dat die uit
spraak nog veertien dagen op
zich laat wachten.
Bij de werkgeversorganisatie is
men overigens zeer teleurgesteld
over de uitslag van het referen
dum onder de havenwerkers.
Verwacht was, dat de gewijzigde
dienstroosters, vooral omdat zij
op vrijwilligheid gebaseerd zijn,
door de FNV-leden waren geac
cepteerd.
Uit de VS komen aanwijzingen
dat de regering-Reagan de po
litiek van vrije concurrentie in
het internationale luchtver
keer niet wil voortzetten. „De
nieuwe politiek is gericht op
stabiliteit in de internationale
luchtvaart, na jaren van wissel
vallig beleid en verschillen van
inzicht tussen de VS en andere
landen over de wijze waarop
het internationale luchtver
keer moet worden geregeld",
aldus het Amerikaanse lucht
vaartblad Aviation Week &t
Space Technology.
Ofschoon in het bewuste artikel
geen functionarissen met na
me worden genoemd, vallen de
uitspraken die zij doen opmer
kelijk samen met de uiterst ge
deprimeerde sfeer waarin op
het ogenblik in Genève de jaar
vergadering van de IATA
wordt gehouden. Topmensen
uit de georganiseerde lijn
dienstluchtvaart, ten prooi aan
opperste verwarring door de
enorme verliezen die geleden
worden, menen elk een andere
weg gevonden te hebben om
uit de heersende recessie te ko
men - of stellen dat de oplos
sing bij anderen moet worden
gezocht.
Pierre Giraudet van Air France
verklaarde gisteren in Genève
dat bij de vaststelling van tarie
ven in multilateraal verband
opnieuw naar samenwerking
moet worden gestreefd en dat
zoveel mogelijk eenduidende
tarieven gehanteerd moeten
worden, maar British Airways
bracht daar tegenin dat de ta
rieven van markt tot markt
moeten verschillen.
Met hun bezwaren richtten zij
zich niet alleen tegen de zo
sterk verschillende tarieven op
ogenschijnlijk en vaak ook fei
telijk identieke trajecten, maar
vooral tegen de stiekeme kor
tingen die luchtvaartmaat
schappijen geven boven wat
overeengekomen is. en vooral
tegen de uitvloeisels daarvan,
door IATA-president Knut
Hammarskjold onverholen
omschreven als „wereldwijde
ticketzwendcl" en „fraude
praktijken van illegale tour
operators".
door
Harry Kuiper
Op zijn beurt verklaarde Japan
Airlines dat elke nationale
maatschappij een goed voor
beeld moet stellen door zich
aan gemaakte tariefafspraken
te houden, maar de spreker
voor Saudi, de nationale maat
schappij van Saoedi-Arabiè,
bracht onder woorden wat ie
dereen in en buiten de reiswe
reld weet, waterdichte controle
is niet mogelijk.
Tegenover onze verslaggever in
Genève gaf Hammarskjold toe
dat „het allemaal erg verwar
rend" is, maar hij schrijft de
oorzaken voor zover het de Eu
ropese gemeenschap betreft
vooral toe aan het ontbreken
van een gemeenschappelijke
luchtvervoerspolitiek. „Ik ver
lang van de EG een gemeen
schappelijk vervoersbeleid, zo
dat op harmonieuze wijze alle
aspecten van het luchtvervoer
kunnen worden aangepakt -
niet een voor een, zoals nu ge
beurt", aldus Hammarskjold.
Nu is het een bekend gegeven
dat de voornaamste oorzaak
van de enorme malaise waarin
de luchtvaart op het ogenblik
verkeert zeker niet uitsluitend
gevonden kan worden in de
verlening van stiekeme extra
kortingen - hoe omvangrijk en
schadelijk voor de uiteindelij
ke resultaten die ook mogen
zijn.
Van zoveel meer belang is de al
eerder uiteengezette omstan
digheid dat luchtvaartbedrij
ven de merkwaardige eigen
schap hebben om (los van ver-
vangingsnoodzaak) vliegtui
gen te bestellen zodra zij daar
voor ruimte verwachten - zon
der er rekening mee te houden
dat concurrenten al jaren lang
hetzelfde doen. Nu de wereld
in recessie verkeert, breekt dat
danig op.
De regering-Reagan meent thans
een bijdrage te kunnen leveren
door de in 1978 zo abrupt ge
vierde teugels weer wat aan te
halen Topambtenaren van het
Amerikaanse ministerie van
transport wijzen volgens Avia
tion Week daarbij vooral op de
ongelijkheid waartoe de vrge
concurrentie heeft geleid in
het verkeer met de 75 landen
waarmee de VS een geliberali
seerde overeenkomst hebben
gesloten. In het vervolg moet
voor de Amerikaanse vervoer
ders een groter aandeel verze
kerd worden.
In het voorjaar hebben de VS
met 12 Westeuropese landen
een multilaterale overeen
komst gesloten die zij thans als
voorbeeld stellen van hoe de
VS het liever zouden willen.
Aanvankelijk werd deze extra-
overeenkomst met door Ne
derland (de Rijksluchtvaart
dienst) mede-ondertekend om
dat de bepalingen van het in
1978 op bilaterale basis bereik
te akkoord enigszins werden
beperkt, maar enige tijd later
heeft Nederland er alsnog mee
ingestemd.
Wat de regering-Reagan dan ook
precies voor ogen staat kan op
dit moment nog niet duidelijk
worden vastgesteld, tenzij de
overeenkomst met de 12 West
europese landen binnen af
zienbare tijd „onder de druk
van de huidige situatie"? - op
losse schroeven zou worden
gezet
Want hoe het ook wordt gewend
of gekeerd, het transatlanti
sche verkeer tussen de VS en
West-Europa is in vrijwel alle
opzichten de belangrijkste ver-
voersrelatie in het mondiale
luchtverkeer. Het is juist in dat
verkeer waar de overcapaciteit
en de verliezen die thans gele
den worden het grootst zijn.
Indien ingrepen in het interna
tionale luchtverkeer noodzake-
lgk zgn om de verliezen van de
vervoerders te verkleinen, dan
vooral op die route Al dringt
zich ook de gedachte op dat bg
de heersende malaise, de be
staande overcapaciteit en het
door de regering-Reagan te
klein geachte aandeel van
Amerikaanse vervoerders in
dat verkeer, de VS in feite een
protectionistische maatregel
op het oog hebben.
Vergeleken met de uitspraken
die uit Genève komen, die ver
warrend zgn maar waarbg tot
dusver alleen varianten op ta
fel zijn gebracht voor een geza-
menlgke uitweg van de huidi
ge problematiek, is dat een be
denkelijk verschil.
47.00 52.00c
WOENSDAG 10 NOVEMBER 1982
ACTIEVE
AANDELEN
237.50 241.50
Abold
Akio
ABN
28.40 29.60
Dortscbe Pelr. Pref. 85.30 87,00
Helneken Hold
BINNENLANDSE
AANDELEN
AM. St.R'Dom
87.50 88.00
165.00b 165.00b
165,00b 198.00b
.«2.00 62,50
79.00 80.00.
705.00 710,00
372,00e 371.50
115.00 115.00
De^MU
Gamma H
ld 5% PW
Gel. Delft. Cei
Holl.ScaSea
Hunter
HVA-Myen ei
264.00 269.00
1476.00 1476.00
86.00 87 00
60.00 58.00e
55.00 65,10
16.00e 16,50
181.00 177.00
47,00 46.00
72.80 73,50
Ned*Cre
4960,0( 5050.00
1030.01 1030.00
297.00 297.00
Schuppen
Schulterav
Salvenb. Bai
69. HO 71,00#
BELEGGINGS
INSTITUTEN
118.00 118,00
125 00 125,10
11000 11°-°°
Goldmine» noo.OC "00.00
Holland F 121.00 «>.00
Inlerbond» 59000 592.00
Japan Fund
Tecbnolofle F
325 00 330.00
23.50 25,00
33.00 35.00
GOUD EN ZILVER
Goud ftJnmeUal 36720 - 37520
Zilver ftjruneUal 885 - 955
BUITENLANDS
GELD
Amerikaarue dollar 2.76 2.00
AMSTERDAM - Op de Amster
damse effectenbeurs was cr van
daag een vrij levendige handel,
waarbg de meeste actieve fond
sen nog flink verder konden aan
trekken. Zo was Unilever rond
het middaguur al 1,70 duurder
geworden op 207,50 en KLM
2,30 op 97,10. Philips ging 50
cent omhoog naar 29,30. Akzo
voegde eenzelfde bedrag aan de
koers toe op 29,50 en Kon Olie
70 cent op 97,30. Hoogovens
was onveranderd 14.40.
Ook de banken lagen vast In de
markt met 6 winst voor de
ABN op 279, van 1,30 voor de
Amro bank op 47.30 cn van 4
voor Middenstandsbank op
122. Fricsch-Gromngsche Hy
potheckbank steeg 2 naar 46
en Westland-Utrccht Hypotheek
bank 1 naar 92.50. Van de ver-
zekenngswaarden na Nat. Ne
derlanden de leiding met een
vooruitgang van 2,50 op
115.80
