Aanslag op Haakmat
C
D
Engeland legt motie
VN naast zich neer
Westduitse politicus
boos over hasjverkoop
Lening van IMF:
prestigewinst
voor Zuid-Afrika
Acteir Tati
oveieden
In "Kokerjuffer" Enschede
Sacharov
krijgt
waarschuwing
Perschef van
Witte Huis
hervat werk
Grootste
stuwdam ter
wereld open
Verdachte bomaanslag
station Bologna dood
Voormalige
kampgevangene
voor rechter
Schilder laat
9 miljoen na
Nederlandse steun door toeval
ZATERAG 6 NOVEMBER 1982
LONDEl(GPD) - Engeland legt
de VNiotie waarin het land
wordt >geroepen de onderhan
deling! met Argentinië over de
Falklaieilanden te hervatten,
naast zh neer. Dat hebben zo
wel proier mevrouw Thatcher
als mir.ter Pym (buitenlandse
zaken) steren verklaard.
De Britsegering is er zeer teleur
gesteld »ver dat de Algemene
Vergading van de Verenigde
Naties donderdagavond) met
grote eerderheid een Argen
tijnse ntie aannam, waarin En
geland irdt opgeroepen te pra
ten oveie souvereiniteitskwes-
tie metetrekking tot de Falk-
landeilalen.
Buitenland
Het is voor de Britten met name
een bittere pil dat de Verenigde
Staten, die tijdens de oorlog om
de Falklandeilanden Groot-Brit-
tannië met raad en daad terzijde
stonden, zich achter de Argen
tijnse motie opstelden, in een po-
Mevrouw Thatcher zei hier giste
ren over: „Ik vind het stemge
drag van de Verenigde Staten
zeer teleurstellend. Wij zijn altijd
loyaal tegenover dat land ge
weest, omdat we in dezelfde za
ken geloven. De Verenigde Sta
ten hebben ons schitterend ge
holpen tijdens de oorlog om de
Falklandeilanden, en ik had ge
hoopt dat die steun zou blijven".
„Het is bovendien onbegrijpelijk
dat de VS nu hun stem aan Ar
gentinië hebben gegeven, spe
ciaal omdat deze week in Argen
tinië massagraven zijn gevonden
van de afgelopen jaren 'verdwe
nen' mensen", zo verklaarde de
Britse premier.
De commandant van de Britse
landstrijdkrachten op de Falk
landeilanden, generaal Jeremy
Moore, heeft gisteren gezegd de
uitslag van de stemming in de
Verenigde Naties een 'beledi
ging' te vinden. Al eerder gaf het
ministerie van buitenlandse za
ken in Londen een verklaring
uit. waarin de motie 'hypocriet
en verwerpelijk' werd genoemd.
s popgroep Abba heeft gisteren in het Londense Dorchester hotel het feit gevierd, dat zij tien jaar
opgericht. Op de foto v.l.n.r. Benny, Agnetha, Frida en Björn.
PARAMARIBO (ANP) In Paramaribo is de afgelopen
nacht een aanslag gepleegd op mr. drs. André Haakmat.
De aanslag vond plaats bij het huis van Haakmat. Hij
bleef ongedeerd. De Surinaamse premier Henry Neij-
horst heeft de politie opdracht gegeven een diepgaand
onderzoek in te stellen.
André Haakmat, die zelf telefo
nisch bevestigde dat een aanslag
op hem was gepleegd, vertelde
dat hij lag te slapen toen hij door
geclaxoneer van een auto werd
gewekt Toen hij naar zijn voor
kamer liep, maar uit veiligheids
overwegingen niet voor de ra
men vertoonde, werden vijf
schoten met een zwaar automa
tisch wapen op zijn woning afge
vuurd, gevolgd door nog een zes
de schot. Enkele ruiten van zijn
woning werden door de kogels
verbrijzeld. Na het afvuren van
de schoten verdween de auto
met de dader(s) pijlsnel in het
duister. Haakmat heeft geen aan
wijzingen wie de daders zouden
kunnen zijn. Volgens Haakmat
toont deze aanslag aan dat in Su
riname sprake is van een nieuwe
escalatie waarbij men "politieke
terreur en moord gaat hanteren
om mensen die andere politieke
ideeën hebben te intimideren".
De Surinaamse premier Neijhorst
bevestigde telefonisch dat hij op
de hoogte was van de aanslag.
Neijhorst toonde zich "ge
schokt" en onderstreepte dat hij
een dergelijke daad "verwerpt".
Haakmat, ex-minister van buiten
landse zaken en van justitie in
PARIJS CFP) - De bekende
Franse lmregisseur en ac
teur Jajues Tati is in de
nacht vi donderdag op vrij
dag aa een longembolie
overledt. Dit is gisteren in
zijn omjving vernomen. Hij
was op oktober 74 jaar ge-
wordenDp verzoek van de
familie erd niet meegedeeld
waar hijverleed.
Onder zij beroemdste films
zijn "Jir de Fête" (1947),
"Les vances de monsieur
Hulot" (1952), "Playtime"
(1968), "rafic" (1971) en "Pa
rade" (174).
Zijn eigeijke naam was Jac
ques Tischeff. Hij begon
zijn loobaan als mimespeler
in mus-halls. Een van zijn
eerste frns was "Gai diman-
che" u 1935, gevolgd door
"Soignton gauche" (1936).
Tati spede zelf de hoofdrol in
zijn fins die hij met de
grootslzorgvuldigheid com-
poneeie. De door hem ver
tolkte ïoofdfiguur was een
lange,-nhandige man, mon
sieur lilot, die verdwaald is
in eergemechaniseerde we
reld.
In 195ttreeg hij de grote Fran
se filiprijs voor "Jour de fê
te". len jaar tevoren was
hemp het festival van Vene
tië sde prijs voor het beste
scentio toegekend. In 1953
ontvig hij voor "Les vacan-
ces i monsieur Hulot" zo
wel i«prijs van de internatio
nale ritiek op het festival
van Chnes als de naar Louis
Dellu genoemde Franse on-
derscbiding. Voor "Mon on-
cle" leeg hij in 1958 de spe
ciale fijs van het festival van
Canm. "Playtime" leverde
hem 1 1968 een Oscar en de
prijs an de Newyorkse re-
censejen voor de beste bui-
tenlazee film op, terwijl te
vens o grote prijs van de
Fransdilmacademie aan de
ze rolpsnt werd toegekend.
MAINZ (DPA/ANP) - De legalisering van de hasjverkoop in een jonge
rencentrum in Enschede brengt de geloofwaardigheid van de politiek
ten opzichte van drugs in alle Europese landen in het geding.
Dit heeft de Westduitse minister van sociale zaken van de deelstaat Rijn-
land-palts, Rudi Geil (CDU), gisteren in Mainz verklaard.
Volgens Geil doet de toestemming
om in het jongerencentrum "De
Kokerjuffer" onder bepaalde
voorwaarden hennepprodukten
te verkopen de voorlichtings
campagnes over het gevaar van
MOSKOU (Reuter) - De Russi
sche dissident Andrei Sacharov
mag geen openbare verklaringen
meer afleggen, zo heeft zijn echt
genote, mevrouw Bonner, ver
teld. Sacharov moest bij het
openbaar ministerie in zijn bal
lingsoord Gorky komen en kreeg
daar te horen dat hij zijn activi
teiten dient te staken. Hem werd
veiteld dat zijn openbare activi
teiten in strijd waren met een de
creet van het presidium van de
opperste Sowjet betreffende zijn
ballingschap. Volgens mevrouw
Bonner is een dergelijk decreet
nooit gepubliceerd.
De nobelprijswinnaar voor de vre
de beschuldigde de Russische
geheime dienst KGB er verleden
week van hem onder de medicij
nen te stoppen en zijn papieren
te stelen. Hij lanceerde die week
ook een oproep ten gunste van
de gevangen activist voor de
rechten van de mens, Anatoli
Sjtsjaranski.
WASHINGTON De perschef van
het Witte Huis, James Brady, die
bij de aanslag op president Rea
gan op 30 maart vorig jaar ernstig
hersenletsel opliep, is gisteren
op zijn bureau teruggekeerd. Hij
zal daar enkele uren per week
doorbrengen als onderdeel van
zijn therapie.
De 41-jarige Brady blijft gedeelte
lijk verlamd aan zijn linkerkant.
Hij kan zich over het algemeen
alleen per rolstoel verplaatsen.
druggebruik teniet. Hij eiste dat
de Westduitse regering er bij de
Nederlandse autoriteiten op aan
dringt (je verkoop van has te la
ten stoppen.
"Enschede draagt er in een onver
antwoorde mate toe bij dat de li
chamelijke en sociale gevolgen
van het druggebruik nog steeds
gunstiger worden voorgesteld
dan zij zijn", aldus de minister.
De gemeenteraad van Enschede
aanvaardde ongeveer twee we
ken geleden een voorstel waar
door het mogelijk werd in "De
Kokeijuffer" hasj te verkopen.
De verkoop werd in handen ge
geven van een stichting. De Keu
ringsdienst van Waren verleent
medewerking door de hennep
produkten op kwaliteit te contro
leren. Met het raadsbesluit wilde
de gemeente de handel in soft
drugs zoveel mogelijk uit de cri
minele sfeer halen en jongeren
beschermen tegen malafide
praktijken van de illegale han
del.
Enschede ligt niet ver van de grens
met West-Duitsland waar de ver
koop van soft drugs is verboden.
FOZ DO IGUACU (Reuter/ANP) -
De presidenten van Brazilië en
Paraquay hebben gisteren de
Itaipu-stuwdam in de rivier de
Parana in gebruik genomen. De
Itaipu, aan de grens tussen Brazi
lië en Paraquay, is de grootste
waterkrachtcentrale ter wereld
en zal, wanneer in 1988 alle 18
turbines zijn geïnstalleerd,
12.600 megawatt kunnen produ-
De bouw van de dam heeft zeven
jaar in beslag genomen en heeft
14 miljard dollar gekost. Het ont
stane stuwmeer is 1.400 vierkan
te kilometer groot. De bouwers
van de dam hebben 42.000 men
sen geëvacueerd.
ROME - Pierluigi Pagliai, de
rechtste terrorist die vorige
maand door Bolivia werd uitge
wezen en zwaar gewond naar Ita
lië werd gebracht, is gisteren in
een ziekenhuis in Rome overle
den.
Pagliai, die werd gezocht voor de
neo-fascistische aanslag op het
spoorwegstation van Bologna in
augustus 1980, waarbij 85 doden
vielen, is sinds zijn arrestatie in
Bolivia niet meer bij kennis ge
weest Bij die arrestatie kreeg hij
tijdens een vuurgevecht met de
Boliviaanse politie zware ver
wondingen.
De 28-jarige Pagliai was een van de
meest gezochte terroristen van
Italië. Hij kwam vorige maand
onder zware politiebewaking
vanuit Bolivia in Rome aan en
werd onmiddellijk naar een zie
kenhuis overgebracht. Volgens
de officiële lezing had hij zich ge
wapenderhand verzet toen de
Boliviaanse politie hem wilde ar
resteren. Hij werd door verschei
dene kogels geraakt, onder meer
in de hals. De terrorist was bij
aankomst in Italië bewusteloos
en hij is sindsdien niet meer bij
kennis geweest.
Pagliai werd gezocht omdat hij be
trokken zou zijn geweest bij de
twee jaar geleden gepleegde gru
welijke bomaanslag op het
spoorwegstation van Bologna,
waarbij 85 doden en ruim 200 ge
wonden vielen. Er was een inter
nationaal arrestatiebevel tegen
hem uitgevaardigd. Nadat hij
door de Boliviaanse politie was
gearresteerd werd hij aan de Ita
liaanse autoriteiten overgedra
gen.
De Italiaanse justitie had gehoopt
dat de arrestatie van Pagliai het
onderzoek naar de achtergron
den van de aanslag zou bespoedi
gen. Hij werd ervan verdacht sa
men met drie andere neo-nazi's
de bommen in Bologna te heb
ben geplaatst. Deze drie zijn de
Fransman Oliver Danet, sinds
september 1981 in een Franse ge
vangenis, de Italiaan Maunzio
Giorgi, die in Italië gevangen zit
en de Westduitser Jockim Fie-
belkorn, die voortvluchtig is en
vermoedelijk in Zuid-Amerika is
ondergedoken.
Suriname, treedt op als adviseur
van de vakcentrale "De Moeder-
bond". In Paramaribo werd hij
gezien als de man achter de sta
kingsacties van de Moederbond.
De voorzitter van de Moeder-
bond, Cyriel Daal, schortte afge
lopen dinsdag de stakingsacties
op nadat hij een belofte van gar
nizoenscommandant Roy Horb
zou hebben gekregen dat de mili
taire autoriteiten akkoord gaan
met een democratisering van de
staatsstructuur in Suriname.
Premier Neijhorst heeft, via Haak
mat, een beroep gedaan op "De
Moederbond" het hoofd koel te
houden. Haakmat zei dat hij en
de premier hebben afgesproken
alles te doen om een escalatie in
Suriname te voorkomen.
De besturen van de bij "De Moe
derbond" aangesloten bonden
kwamen gistermiddag in spoed
zitting bijeen. De sfeer was zeer
geladen en aanvankelijk werden
plannen geopperd "het hele land
lam te leggen als protest tegen de
terreur", aldus een woordvoer
der. Nadat voorzitter Daal de op
roep van Neijhorst had overge
bracht werd besloten voorlopig
niet tot actie over te gaan.
De voorzitter van de vakcentrale C-
47 Fred Derby, noemde het
"verontrustend" dat in Suriname
een aanslag is gepleegd op een
politicus. "We zijn zoiets niet ge
woon, het is een nieuwe dimen
sie, we kennen dit soort zaken
hier niet". Hij onderstreepte dat
men in Suriname nu "het hoofd
koel moet houden". "We leven in
een zeer moeilijke tijd. Juist in
een crisis moeten we wijs zijn",
aldus Derby.
De vakcentrales C-47, PWO, de
ambtenarenbond CLO en de
boerenbond FAL die een plan
hebben opgesteld voor terugkeer
democratie in fasen, hebben de
uitnodiging voor het gesprek
met het beleidscentrum over
"nieuwe democratische structu
ren" overigens aanvaard.
Intussen blijkt garnizoenscom
mandant Roy Horb onvindbaar.
Volgens berichten in Paramari
bo is hij ondergedoken. Dit zou
te maken hebben met een me
ningsverschil met legerleider
Desi Bouterse over die politieke
koers.
FULDA (AP) - Een nu 73-jarige
voormalige concentratiekamp
gevangene staat in de Westduitse
stad Fulda terecht op beschuldi
ging van moord op ten minste 17
joodse medegevangenen.
In 1943 werd de man, Herman
Ebender, opgepakt vanwege zijn
zigeunerafkomst en gedepor
teerd naar het concentratiekamp
Nordhausen in de Harz. Daar
heeft hij volgens het openbaar
ministerie zelf of met medeplich
tigen de hand gehad in het op
hangen, wurgen, doodknuppe
len en verdrinken van medege
vangenen.
Op de openingsdag van het proces
ontkende Ebender alles dat hem
ten laste was gelegd.
Het proces zal naar schatting vijf
maanden duren. Er zijn 30 getui
gen opgeroepen, van wie een
aantal niet naar Duitsland wil ko
men zodat ze in Israël en de VS
moeten worden gehoord.
LONDEN (AP) - Ben Nicholson,
een van de bekendste Britse ab
stracte schilders, die in februari
op 87-jarige leeftijd overleed,
heeft 2,2 miljoen pond (ruim 9
miljoen gulden) nagelaten.
Het merendeel van zijn nalaten
schap gaat naar zijn directe fami
lie - drie zonen en drie dochters
uit twee huwelijken - maar hij
heeft ook een legaat van 10.000
pond (ruim 45.000 gulden) nage
laten aan Sir Norman Reid, de
vroegere directeur van de Tate
Gallery in Londen.
Veel van Nicholsons geometrisch
geïnspireerd werk is te bezichti
gen in de Tate Gallery.
De goedkeuring die de uitvoe
rende raad deze week heeft
gehecht aan een lening van
2.7 miljard gulden aan Zuid-
Afrika, heeft opnieuw duide
lijk gemaakt dat het moeilijk
is om de activiteiten van het
Internationaal Monetair
Fonds in te passen in het bui
tenlands beleid van de lidsta
ten. Officieel heet het dat het
IMF zich bij zijn steunopera
ties louter laat leiden door
technische motieven en poli
tieke keuzes uit de weg gaat.
Met andere woorden: de le
ning aan Zuid-Afrika bete
kent niet meer dan een een
erkenning van de financiële
problemen van het land en
mag niet worden uitgelegd
als steun aan het omstreden
apartheidsbeleid.
Dat een meerderheid van de
lidstaten van het IMF die uit
leg verdedigt, kan nauwelijks
verbazing wekken. De doel
stellingen van het fonds ge
ven voor zo'n benadering
meer dan voldoende aankno
pingspunten. Dat de beslis
sing aan de andere kant ook
veel kritiek heeft uitgelokt,
heeft dan ook niet alleen te
maken met een verkeerd uit
voeren van de doelstellingen,
maar betekent ook dat het
volgens de critici tijd wordt
dat het fonds zijn koers ver
legt.
door
Ton van Brussel
Het Internationaal Monetair
Fonds werd in 1944 opgericht
tijdens een conferentie in ho
tel Bretton Woods in het
Amerikaanse New Hampshi
re. Ruim veertig landen wa
ren vertegenwoordigd met
het doel om een overeen
komst te maken die in de toe
komst meer samenwerking
zou brengen op monetair ge
bied. Een vrij betalingsver
keer tussen landen, een even
wichtige groei van de wereld
handel, stabiliteit van wissel
koersen en betalingsbalans
dat waren vooral na de crisis
in de jaren dertig een aantal
belangrijke wensen.
Tijdens die conferentie werd
besloten tot de oprichting
van het IMF (met .inmiddels
141 leden) dat dit alles zou
moeten bevorderen en die
landen met betalingsbalans-
problemen (onstaan door
grote verschillen tussen im
portuitgaven en exportin
komsten) financieel zou moe
ten steunen. Leningen zou
den onder meer worden gefi
nancierd uit reserves die de
lidstaten zelf verplicht wer
den bij het IMF aan te hou
den. Het belangrijkste aan
deel in de finaniering van
steunverlening aan landen in
problemen komt voor reke
ning van de zg. groep van tien
industrielanden, die ook de
grootste stem hebben in de
toekenning van kredieten.
Aan de kredietverlening van
landen worden wel voor
waarden verbonden, om er
voor te zorgen dat het geld
ook daadwerkelijk ter oplos
sing van de problemen wordt
gebruikt. In het Zuidafri-
kaanse geval is het zeer de
vraag of dat gebeurt De ge
rechtvaardigde vrees bestaat
dat de lening gebruikt zal
worden om de defensie te
verstevigen.
Het land heeft er economische
gezien gedurende lange tijd
uitstekend voor gestaan. Met
name door de grote hoeveel
heden goud die in de mijnen
gedolven kunnen worden
heeft het hoge exportinkom
sten gehad. Zeker toen na de
twee oliecrises de positie van
de dollar ten opzichte van het
goud sterk verzwakte was er
voor Zuid-Afrika in finan
cieel opzicht geen wolkje aan
de lucht. Maar de verminder-,
de exportopbrengsten, als gc-
Pieter Botha
volg van de waardedaling
van het goud, hebben de arm
slag van de reging nogal be
perkt Om die reden moest
worden aangeklopt bij ban
ken. Omdat de laatste jaren
het vertrouwen van het inter
nationale bankwezen in de
stabiliteit van de regering Bo
tha nogal was afgenomen,
werd het voor Zuid-Afrika
steeds moeilijker om aan
middelen te komen.
Het IMF heeft echter geoor
deeld dat de problemen van
Zuid-Afrika van tijdelijke
aard zijn en daarom nu een
lening verstrekt Of die inter
pretatie van het IMF juist is,
moet echter worden betwij
feld. Het is allerminst zeker
dat de goudprijs in de ko
mende jaren weer zal stijgen,
zoals het IMF kennelijk ver
wacht. Komt die verwachting
niet uit dan zit Zuid-Afrika
in veel grotere problemen,
dan nu wel is gesuggereerd.
Door de goudverkopen was de
exportpositie van Zuid-Afn-
ka tot voor kort dus gunstig
en heeft de regering zich
geen zorgen hoeven maken
over de geringe veerkracht
van de binnenlandse econo
mie. Die zwakte, zo zijn zelfs
de Verenigde Staten wel be
reid toe te geven, heeft alles
te maken met de apartheid.
Dat systeem belemmert de
ontplooiingskansen van de
zwarte meerderheid. Het op
leidingsniveau is erbarmelijk
laag en dat staat de ontwikke
ling van een goed functione
rend industrieel apparaat in
de weg.
De scheiding die het IMF
wenst te handhaven tussen
financieel-technische en poli
tieke motieven is zo bezien
maar een betrekkelijke. De
argumentatie van Nederland
om de lening te steunen is
dan eveneens discutabel. Ne
derland gaf als commentaar
dat er gezien de doelstellin
gen van het IMF geen moge
lijkheden waren om tegen de
lening te stemmen. Dat mag
waar zijn, maar één van de re
gels van het IMF is zoals aan
gegeven ook, dat aan het ver
strekken van leningen voor
waarden worden gesteld. Het
IMF had, met vele anderen,
kunnen constateren dat het
exportpakket van Zuid-Afri
ka nogal eenzijdig van sa
menstelling is en had aan de
lening de voorwaarde kun
nen verbinden dat dat veran
derd dient te worden. Een
puur technisch advies, dat
echter wel tot gevolg zou
hebben, dat de regering de
praktijk van de apartheid zou
moeten verzachten, om de
simpele reden dat het land
zich anders niet verder ont
wikkelt
Die kans is niet benut en dat is
opmerkelijk omdat zo langza
merhand vrijwel alle lidsta
ten van IMF en Verenigde
Naties de apartheid als sys
teem hebben afgewezen. Het
leidt geen twijfel dat de steun
van het IMF, Zuid-Afrika
prestige zal opleveren en ook
internationale bankiers zal
bewegen de krcdietteugels
maar wat te laten vieren.
Voor de Nederlandse critici is
het stemgedrag van onze ver
tegenwoordiger bij het IMF
helemaal moeilijk te verte
ren, omdat als de stemming
by toeval enkele dagen later
zou hebben plaatsgehad, Ne
derland een heel ander geluid
had laten horen dan nu.
Dat heeft te maken met het
aantreden van een nieuw ka
binet in Nederland. Van der
Stee heeft zyn ministerpost
op financiën afgestaan aan
zijn partijgenoot Ruding. Cu
rieus is dat deze ex-bankier
in 1979 in een deze week op
nieuw verspreid artikel uit
voerig is ing
steun van het I
met een verwerpelijk regime.
Hij schreef er niets voor te
voelen om het IMF politieke
besluiten te laten nemen,
maar gaf wel aan dat als dui
delijk kon worden gemaakt
dat een slordig omspringen
met de mensenrechten in een
land, schadelijk zou blijken
voor de binnenlandse econo-
e, dat land dan door het
[F tot beleid
gemaand moet i
In het geval van Zuid-Afrika is
dat niet zo moeilijk aan te to
nen. Ruding zou, als hy een
paar dagen eerder minister
was geweest, het opnemen
van dit soort voorwaarden ze
ker hebben bepleit. Hij heeft
de betrokken artikelen zelf
door het ministerie laten ver
spreiden om belangstellende
journalisten met zyn opvat
tingen te laten kennis maken.
Aangenomen mag worden
dat hij dus sinds 1979 niet
van gedachten veranderd is.
