Unieke maquette
op expositie in
museum geologie
c
Bezemer weer in bestuur van
Rijnland: Oegstgeest ontstemd
Energievoorraad in beeld gebracht
D-
Windmolen
voor energie
in Alphen
Open huis laboratorium
Gedenksteen in muur
geplaatst van nieuw
bouw Zeeheldenbuurt
LEIDEN - Als de mensen na het bezoeken van de tentoonstelling Energie uit eigen
bodem eindelijk te weten zijn gekomen dat er bij Slochteren eigenlijk geen gasbel zit, is
dr. H.J.W.G. Schalke een tevreden mens.
Lelden
"Ik werd vanochtend wakker en
wat hoorde ik een politicus zeg
gen: de gasbel..blablabla. Weet
die man nou niet beter, denk ik
dan. Overdrachtelijk bedoeld?
Kan best zijn, maar welbe
schouwd zit het gas gewoon in
de poriën van het zand. En als
dat gas op is zal Slochteren heus
niet door verzakking verdwij
nen".
Van 29 oktober tot en met 15 au
gustus zal de tentoonstelling te
zien zijn in het rijksmuseum van
geologie en mineralogie aan de
Hooglandsekerkgracht. Belang
rijkste onderdeel: een maquette,
die volgens de ontwerper Schal
ke zo fraai is vormgegeven dat
het om een uniek exemplaar
gaat.
Maar laten we beginnen bij het ont
staan van de tentoonstelling. In
'79 bezocht Schalke, conservator
bij het museum, een congres in
Londen en omdat hij toch in die
stad was ging hij meteen een
kijkje nemen op de tentoonstel
ling Brittain before man. En wat
zag hij daar: een kantelbare ma
quette. Liet je een blokje kante
len, dan kon je aan de zijkant
zien hoe de aardlagen in dat deel
van Engeland waren opge
bouwd.
Het bracht Schalke op een idee.
Stel je voor dat je een dergelijke
maquette zou kunnen maken
van Nederland en het daarbij be
horende deel van de Noordzee!
door
Wim Brands
Eenmaal terug in Nederland
ging Schalke aan de slag. Twee-
honderduizend gulden wist hij te
krijgen via het ministerie van
economische zaken en honderd
duizend van een aantal oliemaat
schappijen.
"Ik wilde een maquette met veel
mogelijkheden maken. Om te be
ginnen heb ik cijfers verzameld.
Waar en in welke hoeveelheden
bevindt zich in Nederland olie,
gas, steenkool en aardwarmte,
daar ging het om. Vervolgens
kwam ik op het idee om de men
sen in de diepte te laten kijken".
Wat Schalke bedoelt is dit: door
gaans wordt op een maquette al
leen maar door middel van
lampjes aangegeven waar bij-
LEIDEN - Energie uit eigen bd-
dem is van 29 oktober tot en met
14 augustus 1983 te bezichtigen
in het rijksmuseum van geolo
gie en mineralogie te Leiden.
(Hooglandsekerkgracht 17) Ope
ningstijden: maandag tot en
met vrijdag van 10.00 tot 17.00
uur en zondag van 14.00 tot 17.00
uur. Op feestdagen is het mu
seum gesloten. Voor groepen
worden bij tijdige aanvraag
door de educatieve dienst rond
leidingen verzorgd, (tel: 071-
124741)
voorbeeld het aardgas in de bo
dem zit. Schalke wilde echter dat
de delen van de maquette ook
omhoog zouden kunnen gaan,
zodat de mensen ook precies
kunnen zien hoeveel gas er pre
cies in de aardlagen in de omge
ving Leiden zit. Om maar eens
een voorbeeld te noemen, want
ook de Gelderlander kan aan zijn
trekken komen.
Filmpjes
De maquette is dus het belang
rijkst, maar op de tentoonstelling
zijn ook videofilmpjes te zien en
een model van een boortoren en
een jaknikker. "En de mensen
worden in de gelegenheid ge
steld om te likken en te voelen.
Ja, dat klinkt alsof het een sek-
stent is, maar ik bedoel: de men
sen kunnen stukken steenkool
en zand waarin gas zit bevoelen
en likken langs een stuk steen-
zout. Die dingen leggen we niet
achter glas. Daarnaast zullen we
ook een paar staven dynamiet
showen. Tuurlijk, de explosieve
lading is verdwijderd. Boven
dien komt er bij het Leidse sta
tion een echte jaknikker te
staan".
Denkt Schalke dat hij een goede
tentoonstelling heeft gemaakt?
"We hebben de zaken simpel, zo
simpel, aangepakt dat het nog al
gek moet gaan als het niet in de
smaak valt. We hebben echt ons
best gedaan. Ik bijvoorbeeld, ik
De maquette die in het museum voor geologie en mineralogie i
achtergrond, derde van rechts, ontwerper Schalke.
i de Hooglandsekerkgracht is te zien. Op de
ben een jaar lang dag en nacht,
ja, ik zeg: dag en nacht, met deze
tentoonstelling bezig geweest.
De tentoonstelling gaat overi
gens ook drie jaar door Neder
land touren. En de maquette zal
volgend jaar twee weken te be
zichtigen zijn op het wereld-pe-
troleumcongres in Londen. Ik
heb de brief waarin het verzoek
staat net binnen gekregen".
Schalke hoopt overigens ook dat
de mensen wat meer te weten
zullen komen over het werk van
de geologen. De meeste mensen
hebben daar helaas geen kaas
van gegeten, beweert hij. "Er
heerst nogal wat onbegrip. Op de
Leidse universiteit klaarblijke
lijk ook, want als ze wat meer
verstand van zaken hadden ge
had, dan hadden ze nooit geolo
gie opgeheven. Vrij regelmatig
word ik opgebeld door oliemaat-
(foto Holvast)
schappijen die me vragen of ik
geen afgestudeerde geoloog voor
ze heb. En dan zet de Leidse uni
versiteit er een punt achter, on
begrijpelijk! Al die sociale we
tenschappers kunnen maar door
gaan met hun lullepot en de geo
logen moeten stoppen in Lei
den". Schalke maakt een bewe
ging met zijn arm ten teken dat
zijn tirade als beëindigd kan wor
den beschouwd.
LEIDEN - De Algemene Raad van
het energiebedrijf Rijnland is
gisteravond akkoord gegaan met
de bouw van een windmolen in
Alphen aan den Rijn. Alleen de
vertegenwoordigers van Nieuw
koop. Ter Aar, Benthuizen en
Hazerswoude stemden tegen.
Het windmolenproject wordt be
gonnen op aandringen van het
Leidse PPR-raadslid Van Oos
ten, die hierover anderhalf jaar
geleden een voorstel deed. De
molen krijgt een vermogen van
50 kilowatt en levert naar schat
ting jaarlijks ten hoogste hon
derdduizend kilowattuur
stroom. De windturbine zal door
een Nederlands bedrijf worden
geleverd.
Door de rentelast van de investe
ring van 165.000 gulden is het
project nog niet rendabel, zo
kende het dagelijks bestuu
voor. Dagelijks bestuurder Bo
dewijk (Leiden) benadrukte ech
ter dat het voor het energiebe
drijf van groot belang is om prak
tijkervaring op te doen met
windenergie.
Hij voorzag dat de prijs van wind
molens in de toekomst (relatief)
lager zou worden en de brand
stofprijs hoger, zodat windener
gie binnen afzienbare termijn
wel rendabel geëxploiteerd kan
worden.
De keuze van de plek voor de mo
len (Alphen. op de grens met
Nieuwkoop) was onder meer ge
baseerd op het feit dat het in het
oostelijk deel van Zuid-Holland
gemiddeld meer waait.
De vertegenwoordigers van Ter
Aar en Nieuwkoop bepleitten
uitstel van het project en wilden
profiteren van de ervaringen die
elders worden opgedaan. Burge
meester Seinstra van Nieuw
koop verkeerde in de veronder
stelling dat de molen in zijn ge
meente zou worden geplaatst en
was boos over het gebrek aan
overleg. Toen bleek dat de molen
op Alphen's grondgebied komt
was zijn voornaamste bezwaar
weggenomen, maar hij bleef het
project afwijzen.
Leiderdorp schendt gentlemen s agreement
LEIDEN - Wethouder Bezemer
van Leiderdorp, werd gister
avond herkozen in het dagelijks
bestuur van het energiebedrijf
Rijnland. Dit ging gepaard met
enige commotie en vooral grote
teleurstelling by het gemeente
bestuur van Oegstgeest. Een
gentlemen's agreement, een op
fatsoen gebaseerde mondelinge
overeenkomst was geschonden.
Bezemer was de afgelopen vier jaar
financieel deskundige in het Col
lege van Beheer, het dagelijks
bestuur van het energiebedrijf.
Tussen de gemeentebesturen
van Oegstgeest en Leiderdorp
was in het verleden de afspraak
gemaakt, dat de gemeenten om
de beurt een periode in het dage
lijks bestuur zouden plaats ne-
De beurt was nu dus weer aan
Oegstgeest, dat hiervoor wethou
der Van Hazel kandideerde. Het
dagelijks bestuur van Rijnland
droeg echter opnieuw Bezemer
voor als kandidaat. De heren-af
spraak tussen Oegstgeest en Lei
derdorp heeft immers geen offi
ciële status. Het dagelijks be
stuur kon dus voordragen wie
het wilde.
De Algemene Raad. gisteravond
bijeen, moest de keuze maken.
Het orgaan is samengesteld uit
vertegenwoordigers van alle
door
Leo Maat
deelnemende gemeenten. Het
aantal stemmen dat elk lid mag
uitbrengen is zeer uiteenlopend.
Zo beschikt bijvoorbeeld de ver
tegenwoordiger uit Moerkapelle
over één stem en de enige vrouw
in het gezelschap de voorzitter,
de Leidse wethouder Fase -
over elf stemmen.
Terwijl alle overige leden van het
dagelijks bestuur zonder
hoofdelijke stemming werden
gekozen, vroeg de Oegstgeestse
vertegenwoordiger WD-raads-
lid Rijks het woord toen de vaca
ture Bezemer aan de orde kwam.
Rijks vestigde met een enkele
korte opmerking de aandacht op
de overeenkomst tussen de ge
meenten.
Bezemer werd tegen de verwach
ting in herkozen met 55 tegen 35
stemmen. Rijks vroeg onmiddel
lijk opnieuw het woord en wilde
weten of Bezemer de functie zou
aanvaarden. Bezemer antwoord
de bevestigend. Het ongenoegen
was van het gezicht van Rijks af
te lezen, maar hij deed er verder
het zwygen toe.
Toonde Bezemer zich geen heer?
Hield hij zich niet aan zijn
Bezemer Leiderdorp
deskundig -
woord? Die conclusie is niet zo
eenvoudig te trekken. Bezemer
heeft naar verluidt wel degelijk
zijn stem uitgebracht op zijn
Oegstgeestse collega. Hij heeft
dus de afspraak gestand gedaan,
dat de kandidaat van Oegstgeest
door Leiderdorp zou worden ge
steund.
De beslissing is echter aan de Alge
mene Raad en nu deze kennelijk
uitsprak geen behoefte te heb
ben aan onderhandse afspraak
jes, getuigt het van democrati
sche zin om zich naar die beslis
sing te voegen, zoals Bezemer
deed.
Had Bezemer de benoeming niet
aanvaard dan had bovendien de
theoretische mogelijkheid be
staan, dat noch Leiderdorp, noch
Oegstgeest de komende jaren in
het dagelijks bestuur vertegen
woordigd zou ziin.
De mogelijkheid is echter theore
tisch en het is veel waarschijnlij
ker, dat - bij terugtrekking van
Bezemer - Van Hazel het had ge
haald. De gemeentebesturen van
Leiderdorp en Oegstgeest heb
ben de komende tijd in elk geval
gesprekstof.
Van Hazel zei na afloop dat de
kwestie niet zo belangrijk is dat
er van een ernstige vertrouwens
crisis sprake is. Wel betreurden
de Oegstgeestse vertegenwoordi
gers de gang van zaken, omdat
het zitting hebben in het dage
lijks bestuur de invloed op het
beleid zou vergroten.
Het feit dat Bezemer PvdA-er is en
Van Hazel CDA-er heeft volgens
de ingewijden geen doorslagge
vende rol gespeeld. Eerder de
alom geroemde deskundigheid
van Bezemer tegenover de onbe-
LEIDEN - Het laboratorium voor elektronenmicroscopie van de Leidse
faculteit der geneeskunde, gebouw 54 op het terrein van het Acade
misch Ziekenhuis, opent op woensdag 3 november vanaf twee uur haar
deuren voor belangstellenden.
Het laboratorium heeft een uitgebreid assortiment aan hoogwaardige ap
paratuur. Het totale scala te onderzoeken preparaten varieert van het
onderzoek van witte bloedcellen tot menselijke hoofdluis en van nier
stenen tot de herkenning van asbestvezels.
Tijdens de open middag zal na een algemene inleiding een demonstratie
van het zogenaamde ultra-dun snijden van biologische preparaten wor
den gegeven. Bovendien zullen een transmissie-elektronenmicroscoop
en een raster-elektronenmicroscoop worden gedemonstreerd. Tijdens
de demonstraties zal het principe van de desbetreffende instrumenten
worden uitgelegd en is er gelegenheid tot het stellen van vragen.
Belangstellenden kunnen zich tot en met maandag 1 november uitslui
tend telefonisch aanmelden bij dienst interne en externe voorlichting
van de universiteit, telefoon 071-148333, toestel 3133/3665.
kendheid van de Oegstgeestse
kandidaat.
Er zou de laatste tijd druk gelob-
bied zijn rond de omstreden kan
didatuur. En ook gisteravond
was na afloop van de stemming
de kwestie in de wandelgangen
het onderwerp van gesprek.
Gezegd werd dat de stemmen van
voorzitter Fase (WD) de door
slag zouden hebben gegeven ten
gunste van Bezemer. Zij zou
hiermee zijn ingegaan tegen het
advies van de liberale fractielei
der in Leiden, Kuijers, die op het
standpunt staat dat dergelijke af
spraken gerespecteerd dienen te
worden.
De Oegstgeestenaren waren ook
verbaasd dat Fase op grond van
de brieven die over de kwestie
waren geschreven, niet zelf Van
Hazel als tegen-kandidaat stelde.
Rijks zei hierdoor nogal over
rompeld te zijn geweest.
Ook toestemming renovatie
LEIDEN - De voorzitter van woningbouwvereniging 'Eensgezindheid',
W.C. Nagtegaal. heeft gisteren een gedenksteen ingemetseld in een
complex van 30 woningen die in aanbouw zijn aan de Waardstraat in
Leiden.
De nieuwbouw in de Zeeheldenbuurt bestaat uit portiekwoningen en uit
eengezinswoningen met een klein tuintje. Verwacht wordt dat de eer
ste huizen in april volgend jaar worden opgeleverd. De kale huur zal
rond de 400 gulden per maand komen te liggen. Het ontwerp voor de
nieuwbouw is van architect Stroek uit Oude Wetering. De woningen
worden neergezet door het aannemersbedrijf Du Prie uit Leiden.
De gemeente heeft deze week van de provinciale directie voor de volks
huisvesting toestemming gekregen om een complex van 92 woningen
in de Zeeheldenbuurt te renoveren. De te renoveren woningen zijn ook
in beheer bij woningbouwvereniging 'Eensgezindheid'. "Een meerder
heid van de bewoners is met het renovatieplan akkoord gegaan", aldus
Aksc van de afdeling volkshuisvesting van de gemeente. Verwacht
wordt dat spoedig met de renovatie wordt begonnen.
x de daarvoor vrijgelaten ruimte. Toeschouwers zijn gemeente-
Braderie
De oudercontactcommissie van
muziekvereniging K en G
houdt zaterdag een braderie
in het clubgebouw aan de
Oosterstraat. De opbrengst is
bestemd voor de viering van
het 55-jarig bestaan in 1983.
De openingstijden zijn van
één uur tot elf uur. Ook is er
een loterij, waarvan 's
avonds om negen uur de trek
king is.
Muziek (1)
De uit Zeeland afkomstige
band Pleemobielz treedt za
terdagmiddag op in het open
café van het Leids Vrijetijds
centrum, Breestraat 66. Het
café is van twee tot vijf uur
geopend.
Muziek (2)
In café-coffeeshop Het huis de
Bijlen, Morsstraat 60, is voor
lopig om de twee weken op
zondagmiddag een optreden
van een muziekgroep. Aan
vang steeds om vier uur. Ko
mende zondag treedt het
Leidse trio Number Four op,
een groep die vooral mxuiek
uit de jaren zestig speelt.
Muziek (3)
In het LVC treedt zaterdag
avond de groep Experiments
with ice te aanschouwen. De
zaal gaat om negen uur open.
Experiments with ice is gefor
meerd rond multi-instrumen
talist Nicky Patriachaeos en
deinst er volgens de organisa
toren niet voor terug om expe
rimentele invallen door de
composities te mengen.
Muziek (4)
Vrijdagavond is er in het LVC
een zogenaamde swing
avond, Op zolder treedt de
muziekdichter Rik van Boec-
kel op. Ook nu weer gaat de
zaal op negen uur open en
Van Boeckel begint zijn op
tredens om half elf en kwart
over twaalf.
Klussencursus
In het Volkshuis begint 4 no
vember een klussencursus
voor vrouwen. Klusjes als za
gen, timmeren, stekkers repa-
ren, fietsen maken e.d. staan
op het programma. De cursus
bestaat uit 25 lessen. Voor
meer informatie: het Leidse
Volkshuis, Riet Roosloot, tel.
149180.
ZLC-feest
Bij voetbalvereniging ZLC is er
zaterdag voor leden en sup
porters in het clubhuis (Mors-
kwartier) een feestavond met
een loterij en muzikale mede
werking van Ritmico Espe
cial. Aanvang negen uur.
Vrijwilligers
De Leidse Vrijwilligerscentrale
krijgt regelmatig verzoeken
om hulp van mensen die bij
voorbeeld door ziekte, zwan
gerschap of onvoorziene om
standigheden niet in staat
zijn huishoudelijk werk op te
knappen, boodschappen te
doen, medicijnen te halen of
de hond uit te laten. Ook ko
men er aanvragen binnen
van mensen die eenzaam zijn
en met iemand willen praten.
De centrale is op dit moment
niet in staat daarvoor vrij
willigers te 'leveren', maar
wil daarin verandering bren
gen. Daarom worden voor dit
soort werkzaamheden vrij
willigers gezocht. Het is ver
der de bedoeling maandelijk
se bijeenkomsten te beleggen,
waarop de vrijwilligers hun
ervaringen kunnen uitwisse
len. Wie belangstelling heeft,
kan contact opnemen met de
Vrijwilligerscentrale, Lange-
gracht 246a, tel. 149064.
Hengelsport
Wedstrijd nummer tien van De
Sportvrienden werd gevist in
de Rijn. De uitslag: 1. E.
Mooibroek 38 stuks-2.370
gram; 2. Chr. Schouten 27-
2.290: 3. J. Jansen 27 1.630; 4.
W Schouten sr. 10-700; 5 J.
Zee 11-650; 6. B. Honsbeek 11-
610; 7 J Kriek 11-600. 8. H.
Jansen 10-550; 9. C. Schouten
sr. 8-430
