c
Dode bij rellen
op de Westoever f4
Denen blokkeren EG-visserij beleid
-tMdoter
Willy Brandt en
zijn flirt met
"Die Grünen"
Met Schmidt verdwijnt stemmentrekker SPD
Probleem Britse
bijdrage EG-kas
tijdelijk opgelost
"Alsjeooknogdeecht lekkere
dingen gaat schrappen, waar blijf je dan?"
Na vertrek Helmut Schmidt
WOENSDAG 27 OKTOBER 1982
Buitenland
BONN (GPD) - Oud-bondskanse
lier Helmut Schmidt (63) zal de
SPD niet meer als lijsttrekker
voor de verkiezingen op 6 maart
ter beschikking staan. Schmidts
Helmut Schmidt
besluit stond vast, ondanks uit
gebreide pogingen van het SPD-
partijbestuur hem tot andere ge
dachten te bewegen. Het opti
misme van de SPD om met Hel
mut Schmidt nogmaals de macht
in Bonn te kunnen heroveren, is
daarmee weggeëbd. Hun grote
trekpleister heeft zowel om ge
zondheidsredenen als vanwege
zijn vele twijfels aan de steun
van een eensgezinde SPD voor
zijn politieke koers - met name
bij het NAVO-rakettenbesluit en
de kernenergie - het dringend
verzoek van partijbestuur en par-
lementsfractie afgewezen.
De SPD moet zich na 13 bewinds
jaren op haar rol in de oppositie
voorbereiden. Schmidt zei: „Ik
heb me diepgaand met de argu
menten voor en tegen een nieuw
kanselierschap bezig gehouden
en ben tot de conclusie gekomen
dat ik na de verkiezingen op 6
maart noch met de CDU-CSU,
noch met de milieupartij de
Groenen coalitiegesprekken zou
kunnen voeren, laat staan met de
liberale partij (FDP), wiens voor
zitter Genscher voor mij nog
steeds de verraderlijke schuldige
is aan de breuk in de sociaalde-
mocratisch-liberale regerings
coalitie".
„De beslissing van Schmidt ver
dient respect", oordeelde het
SPD-partijbestuur. Een politicus
die vier jaar minister en acht jaar
regeringsleider was. heeft inder
daad het recht af te haken. Zijn
kandidatuur bij de vervroegde
verkiezingen in maart zou een
pure slijtageslag zijn geweest. De
sociaal-democraten zullen nu
naar een nieuwe voorman moe
ten zoeken en daarbij vermoede
lijk een andere richting inslaan.
De Westberlijnse oppositieleider
Hans-Jochen Vogel schijnt in
Brandts ogen geknipt te zijn
voor deze taak. De 56-jarige,
voormalig burgemeester van
WIESBADEN (AFP) De "Groenen" (milieupartij) in Hamburg en Hes
sen hebben gisteren in Wiesbaden, de hoofdstad van de deelstaat Hes
sen, aangekondigd dat zij ermee akkoord gaan daar met de SPD samen
te werken. Zij willen met de SPD een ecologische en democratische
politiek voeren, aldus vertegenwoordigers van de Groenen die in juni
in Hamburg 7,7 procent en in Hessen in september acht procent van de
stemmen behaalden.
De parlementen van Hamburg en Hessen kennen sedert de verkiezingen
een "onregeerbare" situatie. In beide deelstaten is een minderheidsre
gering van de SPD aan de macht. Noch de christen-democraten noch
de sociaal-democraten hadden de absolute meerderheid behaald. De
liberalen werden in beide gebieden uitgeschakeld door de Groenen die
tot nu toe hardnekkig weigerden met de huidige machthebbers samen
te werken.
De Groenen zijn in zes van de 11 regionale parlementen vertegenwoor
digd. Zij onderstreepten in Wiesbaden dat zij met de SPD willen onder
handelen op voorwaarde dat deze haar bewapeningspolitiek en plan
nen voor ontwikkeling van kernenergie opgeeft.
Munchen en tot begin vorig jaar
minister van justitie in Bonn,
trok naar West-Berlijn om burge
meester te worden. Hij dolf in de
ze stad weliswaar het onderspit,
maar hij heeft in de jongste tijd
als bemiddelaar tussen de SPD
en gematigde groepen bij de Ber-
lijnse rellen een positieve rol ge
speeld.
Vogel aarzelt nog. Het is daarom
ook niet uitgesloten dat de pre
mier van de enige Westduitse
deelstaat die nog absoluut door
sociaal-democraten wordt gere
geerd, Johannes Rau van Nordr-
hein-Westfalen en vice-voorzitter
van de SPD, de kandidaat voor
het kanselierschap wordt. Zijn
politieke vrienden pleiten er ech
ter voor hem in Dusseldorf als
premier verder te laten regeren,
omdat hij praktisch de enige
garantie vormt dat deze deelstaat
bij de komende verkiezingen
voor de SPD behouden blijft.
Andere persoonlijkheden die men
capabel acht om in Schmidts
voetstappen te treden, zijn er
niet
JERUZALEM - Israëlische kolonisten hebben gisteren in het centrum van Nabloes op de
bezette westelijke Jordaanoever een Palestijnse jongen doodgeschoten. Het incident
vond plaats toen Palestijnse jongeren demonstreerden uit solidariteit met de inwoners
van de kampen Sabra en Chatilla in Beiroet, ter gelegenheid van de veertigste dag na
het bloedbad.
De kolonisten, die altijd gewapend
zijn, openden het vuur toen on
der andere een auto van de ne
derzetting Elon Moreh, bij Na
bloes, die bewoond wordt door
leden van het fanatieke „Goesh
Emoniem" (blok der gelovigen)
door
Jaap van Wesel
met stenen werd bekogeld. Ook
werden een Israëlische ziekenau
to en een autobus belaagd.
De militaire autoriteiten stellen
een onderzoek in naar de om
standigheden waarbij de Pale
stijnse jongen dodelijk werd ge
troffen. Een van de kolonisten,
die zeggen uit zelfverdediging te
hebben gehandeld, is gearres
teerd.
Er is al enige dagen onrust op de
Westoever in verband met de
herdenking van het bloedbad in
Sabra en Chatilla. Het zijn vooral
middelbare scholieren die de
straat op gaan.
In Israël wordt het officiële onder
zoek naar het bloedbad voortge
zet door de commissie van drie.
Gisteren werden achter gesloten
deüren hoge officieren gehoord,
onder anderen de legerwoord-
voerder, de man die in eerste in
stantie verantwoordelijk was
voor onware of misleidende in
formatie over het bloedbad.
De getuigenis van minister van de
fensie Sharon heeft geen publie
ke reacties tot gevolg gehad, aan
gezien zowel politici als de pers
zich van commentaar dienen te
onthouden zolang de zaak onder
de rechter is. De algemene in
druk is echter dat minister van
defensie Sharon zich weinig op
zijn gemak voelde en er niet in
geslaagd is de commissie naar
zijn hand te zetten. Sharon liet
duidelijk doorschemeren dat
slachtoffers onder de burgerbe
volking in de kampen op zich in
gecalculeerd was, maar dat de
omvang uit de hand was gelo
pen. Dat suggereert ook het ge
zaghebbende blad Jerusalem
Post.
De gedoodverfde winnaar van de morgen te houden Spaanse i
gen, Felipe Gonzales, nam gisteren een ovationeel applaus in c
ter afsluiting van de campagne.
Israël niet uit
VN gestoten
NEW YORK (AFP) - De alge-
mene vergadering van de
Verenigde Naties heeft giste
ren een Iraans voorstel om Is
raël uit te stoten verworpen.
Met 74 stemmen voor, 9 tegen
en 31 onthoudingen nam de
assemblee een motie van Fin
land aan, waarin werd ge
vraagd het Iraanse voorstel
niet in stemming te brengen.
Dit werd in het belang geacht
van de doelmatigheid van de
VN en het voortzetten van de
pogingen vrede te bereiken
in het Midden-Oosten.
De Finse vertegenwoordiger
Ilkka Pastinen stelde namens
de Noordse staten voor niet
over het Iraanse amende
ment te stemmen. Hij ver
klaarde bezorgd te zijn over
de toekomst van de VN en de
taak vrede te brengen in het
Midden-Oosten.
Iran vroeg de algemene verga
dering maandag Israël uit te
sluiten. De Iraanse vertegen
woordiger stelde voor de ge
loofsbrieven van de Israëli
sche delegatie te weigeren.
Er werd toen besloten deze
kwestie een dag uit te stellen.
Iran behoort tot de 43 landen
die een brief hebben onderte
kend, waarin een voorbe
houd wordt gemaakt ten op
zichte van de geloofsbrieven
van Israël.
De Verenigde Staten dreigden
eerder uit de assemblee te
stappen en hun bijdrage aan
de VN in te trekken als Israël
wordt uitgestoten. De gedele
geerde van Iran verklaarde
dat een aantal islamitische
landen het verlies voor de VN
zou goedmaken als de VS
hun dreigement zouden uit
voeren.
LUXEMBURG (GPD) - De tien
visserijministers uit de landen
van de Europese Gemeenschap
zijn er gisteravond na twee da
gen onderhandelen in Luxem
burg niet in geslaagd een ak
koord te bereiken over een Ge
meenschappelijk visserijbeleid.
'Negen van de tien EG-landen
zijn het eens met de voorstellen
die de Europese Commissie ter
zake heeft gedaan. Denemarken
echter bleef zich verzetten, om
dat het land met name te weinig
makreel zou hebben gekregen.
De ministers hebben besloten De
nemarken nog tot 5 november de
tijd te geven om het liggende
aanbod te aanvaarden. Zo niet,
dan moeten de EG-landen zich
op een ministersvergadering op
8 november beraden over de ge
volgen. Er zullen dan nationale
maatregelen getroffen moeten
worden om een chaos op visserij-
gebied te voorkomen. Per 1 ja
nuari 1983 loopt namelijk een
overgangsregeling af die mo
menteel de verhoudingen voor
de Europese vissers nog regelt.
Voor Nederland zijn de laatste
Commissie-voorstellen voor het
nieuwe EG-beleid gunstig, om
dat daarin de hoeveelheid te van
gen haring aanzienlijk vergroot
is van aanvankelijk 13.000 ton in
de zuidelijke Noordzee tot 19.000
ton. De totale haringvangst met
de andere gebieden van de
Noordzee samen zou 27.400 ton
bedragen. Nederland hoopt dit
duidelijke winstpunt overeind te
houden, ook indien een geza
menlijk EG-beleid niet van de
grond komt en er dus nationale
maatregelen getroffen moeten
worden door alle lidstaten.
De voorstellen van de Europese
Commissie zijn gericht op een
nieuw Europees visserijbeleid
dat tot 1993 zal moeten gelden.
Kernpunt van dat visserijbeleid
is een beperking van de vangst
van de verschillende vissoorten
teneinde de visstand op peil te
houden, en de verdeling van de
toegestane vangsten over de ver
schillende EG-lidstaten. De ne
gen Europese partners zetten
Denemarken nu voor de keus
alsnog te kiezen voor een geza
menlijke Europese aanpak met
de eventuele nadelen die dat
geeft, dan wel per 1 januari af
hankelijk te worden van nationa
le akkoorden met andere landen,
die nog veel minder gunstig kun
nen uitvallen.
LUXEMBURG (ANP) - De minis
ters van buitenlandse zaken van
de EG hebben gisteren in Lu
xemburg eindelijk het probleem
van de Britse bijdrage aan de
EG-kas opgelost. Dat wil zeggen
dat geregeld is wat in mei van dit
jaar al was afgesproken, name
lijk dat de Britten over hun con
tributie voor 1982 een compensa
tie ontvangen van 2210 miljoen
gulden. Dat zal Nederland onge
veer 225 miljoen' gulden kosten.
De compensatie aan de Britten
zal betaald worden uit financiële
overschotten van vorig jaar en
uit meevallers voor de Europese
landbouwkas van dit jaar. Ons
land zal dus, evenals de andere
EG-landen, niet met extra geld
over de brug hoeven te komen.
Wel ontvangt de Nederlandse
schatkist minder uit de Europese
kas terug dan was voorzien.
Over de jaren 1980 en '81 hebben
de Britten al zo'n zeven miljard
gulden aan compensatie van hun
EG-partners ontvangen. Later is
gebleken dat dit ruim 2,6 miljard
gulden teveel was (omdat de
Britse bijdrage aan de EG-kas
een stuk lager uitviel dan oor-
spronkelijk was geraamd). Met
dat teveel betaalde is bij de rege
ling voor 1982 geen rekening ge
houden. Maar die overcompen
satie in de jaren '80 en '81 zal ze
ker op tafel komen als binnen
kort gepraat gaat worden over
compensatie voor de komende
jaren, zo zei de Nederlandse
staatssecretaris voor Europese
zaken, Hans van den Broek.
De ellende met de Britse bijdrage
aan de EG-kas is namelijk nog
lang niet over. Voor eind novem
ber, zo is ook in mei afgesproken,
moet er een regeling vastgesteld
zijn voor de komende jaren. De
Britten zelf wensen eigenlijk een
regeling die hun voor een lange
reeks van jaren een lagere contri
butie aan de gemeenschap verze
kerd. Maar in EG-commissie-
kringen wordt nu gedacht aan
een voor twee tot vier jaar gel
dende oplossing.
Daarna, samenvallend met de toe
treding van Spanje en Portugal
tot de gemeenschappelijke
markt, zou er een geheel nieuwe
regeling voor de financiering van
de Europese Gemeenschap tot
stand moeten worden gebracht,
waarbij grenzen moet worden
doorbroken. Zo'n grens is bij
voorbeeld de een procent maxi
maal die de EG-lidstaten nu van
hun btw-opbrengst naar Brussel
moeten overmaken. Voor het
doorbreken van die een pro
cents-grens is echter goedkeu
ring van de nationale parlemen
ten nodig.
Nadat in mei de principe-afspraak
gemaakt was over het bedrag dat
de Britten over 1982 als compen
satie zouden ontvangen, waren
er weer problemen van techni
sche aard gerezen. Zo zouden de
Britten in de praktijk weer min
der gaan ontvangen, omdat
Duitsland niet meer dan de helft
betaalde van wat het vroeger
voor de Britten neertelde en om
dat als gevolg daar weer van de
Britten zelf zouden mee moeten
betalen aan het verminderde
Duitse aandeel in de compensa
tie aan het Verenigd Koninkrijk.
ADVERTENTIE
Bezuinigen moeten we allemaal.
Maarliever niet op Echte Boter.
Want waar blijf je als zelfs de echt lekkere
dingen geschrapt worden?
Bovendien is Echte Boter lichter verteerbaar.
Er zitten natuurlijke vitaminen in.
Daarom mag Echte Boter hoog op uw
boodschappenlijstje blijven staan. Ja toch?
Niet te versmaden.
In een spotprent schetste het
Westduitse dagblad Frank
furter Allgemeine het vorige
week verrassend raak: SPD-
voorzitter Willy Brandt
maakt een alternatieve jonge
dame het hof, die echter
hooghartig voor zich uit blijft
kijken. Ex-bondskanselier
Helmut Schmidt slaat dit ta
fereeltje meesmuilend gade.
De voorzitter van de Westduit
se socialisten wordt de laat
ste tijd steeds vaker gedood
verfd als de man die moet
doen wat Helmut Schmidt
niet wilde: toenadering zoe
ken tot de milieu- en vredes
beweging, die in de overkoe
peling van de Grüne Alterna
tive Liste zoveel stemmen
van die socialisten heeft afge
snoept. Brandt zou zijn partij
zodanig moeten radicaliseren
op het punt van kernwapens
en milieuzorg, dat Die Grü
nen in de SPD een aantrek
kelijke coalitiepartner gaan
zien, terwijl tevens de kiezers
die bij recente verkiezingen
hun stem aan Die Grünen ga
ven, tevredengesteld in de
schoot van de socialisten te
rugkeren.
door
Annemiek Ruygrok
Nu Helmut Schmidt besloten
heeft zich niet meer verkies
baar te stellen als lijsttrekker
van de SPD bij de beloofde
verkiezingen in maart vol
gend jaar, is de positie van
Brandt binnen de partij al
leen maar versterkt. En al be
weerde hij nog enige jaren
geleden dat wie "groen" zou
stemmen, zich later "groen
en geel zou ergeren", nu zegt
diezelfde Brandt in een vori
ge week in Der Spiegel gepu
bliceerd interview dat hij de
deur naar de "Groenen" wel
degelijk wagenwijd wil ópen-
houden. "Er is geen reden
voor de SPD zich af te sluiten
en stokdoof te blijven voor
wat er in de vredes- en mi
lieubeweging omgaat". Daar
bij herinnerde hij aan de
woorden van Helmut
Schmidt zelf, die op 1 okto
ber nog zei: "Als mensen eer-
bjk worden gekozen, dan
moet je ze niet in quarantaine
zetten. Dan moet van geval
tot geval worden bekeken,
hoe ze in te passen zijn, of
men iets met ze kan berei
ken".
Dat was op z'n zachtst gezegd
een opmerkelijke handrei
king van Helmut Schmidt
naar de Groenen, want bij
een eerdere gelegenheid
heeft Schmidt in verband
met de milieu-activiteiten
van de Groenen gezegd dat
men moest waken voor valse
romantiek. Kennelijk is ook
Schmidt tot de conclusie ge
komen dat de zorg om het mi
lieu niets met romantiek te
maken heeft.
Maar hoe opmerkelijk de "om
mezwaai" van Schmidt ook
was, op een belangrijk punt
wilde hij geen duimbreed
wijken: de plaatsing van de
middellange afstandsraket
ten in West-Europa, volgens
het NAVO-dubbelbesluit van
1979. "Wanneer de (tegelij
kertijd in dat dubbelbesluit
geëiste) onderhandelingen
tussen de VS en de Sowjet-
Unie over bevriezing van het
aantal kernwapens in Europa
op niets uitlopen, dan heb
ben wij een passend tegen
wicht tegen de dreiging van
de Russische SS-20-raketten
nodig", aldus Schmidt Met
andere woorden: West-Duits-
land is bereid van plaatsing
van Amerikaanse raketten af
te zien, wanneer de Sowjet-
Unie ook een stap terugdoet.
Maar als volgend jaar maart
de verkiezingen voor de
Bondsdag zullen plaats heb
ben, zal nog niet duidelijk
zijn óf er iets tijdens die on
derhandelingen tot stand is
gekomen. Voor de Groenen
is daarom het standpunt van
Schmidt onaanvaardbaar,
omdat het de mogelijkheid
van plaatsing van kernraket
ten open laat
Willy Brandt als sterke man
van de SPD, heeft nu de taak
om voor maart volgend jaar
het standpunt van zijn partij
over de plaatsing van die
kernraketten zo te formule
ren dat het zowel voor de
Groenen als voor de voor
standers van de 'passend-ant-
woord-theorie' aanvaardbaar
wordt.
Nu de SPD door de liberale
FDP is "verraden", kan de
partij naar een andere coali
tiepartner uitkijken. Het ligt
voor de hand dat de "Groe
nen". die na de recente ver
kiezingen vierde op de rang
lijst van de grote partijen
staan, het redelijk alternatief
voor de FDP moeten vormen.
Maar de Groenen weigeren
categorisch in het parlement
te gaan zitten en beschouwen
de politiek slechts als middel
en niet als doel. En wanneer
men de staat van dienst van
Willy Brandt in ogenschouw
neemt, is het evenzeer van
zelfsprekend dat hij degene
moet zijn die een brug tussen
SPD en "Groenen" moet
slaan. Brandt, die ooit zelf
bondskanselier was. maar af
trad toen een van zijn naaste
medewerkers, Guillaume,
een spion voor het Oostblok
bleek te zijn, is veel meer dan
Schmidt een man die de dia
loog met het Oostblok soepel
wil houden. Hij is ook de man
die er zich indertijd persoon
lijk voor inzette dat de
Bondsrepubliek het verdrag
over het niet-gebruiken van
atoomwapens ondertekende
Bovendien is hij van jongsaf
een socialist-in-hart-en-nie-
ren, die ideële waarden bo
ven matenële stelt Zijn werk
voor de tostandkoming van
de Noord-Zuid-dialoog, het
gesprek tussen rijke en arme
landen, is daar een goed voor
beeld van, dat eveneens tot
de verbeelding van de "Groe
nen" zal spreken.
Brandt zelf is erg voorzichtig in
de beantwoording van de
vraag wie Helmut Schmidt
nu zal opvolgen. Twee namen
worden steeds genoemd: die
van Hans-Jochen Vogel, een
man van het sociaaldemocra
tische midden en leider van
de SPD-oppositie in West-
BerUjn en Johannes Rau, die
net als Schmidt tot de conser
vatieve vleugel van de SPD
wordt gerekend, maar daar
een grote genegenheid voor
het milieu tegenover stelt.
Het voordeel van Vogel is dat
het hem is gelukt in West-
Berlijn tot samenwerking
met de Groenen te komen
Dat deze twee laatste namen
worden genoemd, wijst er al
op dat de SPD de Groenen
serieus neemt. Ook al wil die
laatste partij zich helemaal
niet in de Bondsdag-politiek
storten en spreekt woord
voerster Petra Kelly zelfs van
een 'anti-partijpartij', er zul
len in maart volgend jaar
toch beslissingen moeten val
len. Of de Groenen laten zich
in het politieke keurslijf van
de Bondsdag wringen en zet
ten hun ideeën om in politie
ke activiteiten, óf ze blijven
een bonte, maar lastige bewe
ging, die aan de kant blijft
staan, maar niettemin de
SPD danig kan uithollen
Aan Willy Brandt de taak de
SPD en de Groenen voor een
coaliüe in de Bondsdag klaar
te stomen.
