c
ADM aan zijden draad
1983 rampzalig
voor consument
Rentedaling blijft voelbaar
Beurs Amsterdam
Kort zakelijk
marktberichten
Premie ziekenfonds
moet fors verhoogd
Scheepswerf acht steun noodzakelijk
Jeugdfabriek geopend
Konsumenten Kontakt:
'i I
Economie
DINSDAG 26 OKTOBER 1982
Mercedes
Daimler-Benz AG (Mercedes) ver
wacht dit jaar een grotere omzet
te boeken dan vorig jaar met een
"bevredigend" resultaat, zo heeft
de Westduitse autofabrikant de
aandeelhouders laten weten. De
eerste negen maanden van dit
jaar is de concernomzet met acht
procent toegenomen tot 28,6 mil
jard mark. waarvan de moeder
maatschappij alleen 22,83 mil
jard mark (negen procent meer)
voor haar rekening nam. De toe
neming van de omzet werd uit
sluitend bereikt in de export,
waarvan de waarde met 21 pro
cent steeg tot 13,08 miljard mark.
BNG
In verband met de sterk gewijzigde
omstandigheden op de kapitaal
markt heeft de Bank voor Neder-
landsche Gemeenten het rente
percentage van haar 25-jarige
obligatielening 1982 van 150
min verlaagd van 9,75 naar 9.5.
De uitgiftekoers is vastgesteld
op 101 pet, waarmee het effectie
ve rendement volgens de bank
uitkomt op 9,38 pet.
De inschrijving staat open tot en
met 26 oktober.
De Lorean
Het Amerikaanse bedrijf Consoli
dated International ine. voert op
dit moment besprekingen met
de schuldeisers van autofabriek
De Lorean in Noord-Ierland over
een mogelijke beperkte open
stelling van de fabriek.
Een woordvoerder van het bedrijf
zei niet te weten hoe lang de on
derhandelingen zullen gaan du
ren, maar sloot niet uit dat van
daag een verklaring zal worden
uitgegeven over de geboekte
vooruitgang.
Esso: dure
benzine onzin
DEN HAAG (ANP) De bewering
van Konsumenten Kontakt afge
lopen zaterdag in het Vara radio
programma In de Rooie Haan.
dat de prijs voor benzine aan de
pomp vijf cent te hoog ligt, is aan
de hand van de noteringen op de
open markt volledig te weerleg
gen.
De oliemaatschappij Esso zegt in
een reactie dat zowel de dollar-
prijs als de prijs van superbenzi-
ne (per ton op de open markt) in
de periode begin augustus tot 22
oktober, gestegen zijn. Deze stij
ging rechtvaardigde een stijging
van de pomppnjs van 3,4 cent.
LEIDEN - Op de veemarkt is een
weekaanvoer van 4652 beesten te note
ren. Voor vandaag 3299 dieren. Slach-
trunderen: 112, gebruiksvee: 10; gras-
kalveren: 72; nuchtere kalveren 1427.
veulens: 12; varkens 714; biggen: 76;
schapenlammeren 448; bokken; 78.
Prijsnoteringen voor slachtrunderen
hetzelfde als gisteren. Nuchtere slacht-
kalveren: ƒ125 tot ƒ200; slachtzeugen.
ƒ335 tot ƒ345. melkkoeien -ƒ2000 tot
ƒ3050; pinken: ƒ1150 tot ƒ1800; graskal
veren: (750 tot ƒ1250; nuka's rood: f460
tot ƒ665, zwart ƒ360 tot ƒ540; biggen
ƒ125 tot ƒ135. schapen: ƒ180 tot (220.
lammeren: ƒ190 tot f250; geiten ƒ20 tot
ƒ90.
Toelichting slachtrunderen iets min
der (aanvoer), rustig (handel) en stabiel
(prijzen, afloop lager); melkkoeien: min
der, rustig en stabiel, varekoeien: ruim,
rustig en stabiel, pinken: ruim, redelijk
en'stabiel: graskalveren: iets minder,
rustig en stabiel; nuka's: ruim. rustig en
onveranderd; varkens: iets mee, goed
en stabiel; biggen meer, redelijk en sta
biel; schapen/lammeren: matig, redelijk
en stabiel; geiten: minder, redelijk en
Rijn. Van
25 oktober.
Andijvie per kg 89-92, boerekool per
kg 60-88. groene kool 49-60, spitskool
51 -54, bospeen II 83-1,08, waspeen A I
per kist 5.30-7.60. A II 3.20-5.20. B I
9,00-13,10, B II 3,20, C I 5.60-6.60. C II
3.20-4,40
Aanvoer: 114'/^ ton
Breekpeen B I per kist 2,00, C I
4,10-6,50. prei A per kg. 56-66, prei B
per kg. 0,40, sla (natuur) I 57-64. uien
per kg. 0.36, peterselie (krul) 29-41. sel
derij 0,17-0,40. bloemkool 6 per bak I
1,15-1,30, 6 II 51-76. 8 I 84-92. 8 II
26-44. 12 I 0.41
Aanvoer: 5.000 stuks
AMSTELVEEN (GPD) - De zie
kenfondspremie moet per 1 ja
nuari worden opgetrokken van
9.1 tot 9.8 procent. De awbz-pre-
mie (algemene wet bijzondere
ziektekosten) dient met ruim één
procent te worden verhoogd van
3,3 naar 4,35 procent. Dit advies
zal de Ziekenfondsraad donder
dag uitbrengen aan de regering.
De grote tekorten bij de zieken
fondsen maken de forse premie
verhogingen noodzakelijk.
De ziekenfondspremie is al enkele
jaren niet meer kostendekkend.
Een „inhaalmanoeuvre" wordt
door de Raad noodzakelijk
geacht. Bovendien was bij de
vaststelling van de premie voor
dit jaar rekening gehouden met
de plannen tot wijziging van de
ziekengelduitkeringen van het
eerste kabinet-Van Agt, die niet
zijn doorgegaan.
De kastekorten op deze verzeke
ring waren eind 1981 al tot 700
miljoen gulden opgelopen en
zullen eind dit jaar vermoedelijk
ongeveer een miljard gulden be
dragen.
De awbz-premie moet bijzonder
sterk omhoog omdat het Rijk, uit
bezuinigingsoogpunt, ziin bij
drage in deze volksverzekering
volgend jaar zal terugtrekken.
Dat scheelt een miljard gulden,
die nu uit de premieopbrengst
moet worden verkregen. Het is
tevens een lastenverzwaring
voor de werkgevers, die de awbz-
premie geheel betalen. De zie
kenfondspremie wordt betaald
door werkgevers en werkne-
De Ziekenfondsraad zal voor 1983
weer een bijdrage uit de kas van
de verplichte ziekenfondsverze
kering beschikbaar stellen om de
premies voor de bejaarden- en de
vrijwillige verzekering te kun
nen drukken. De verplichtverze
kerden en hun werkgevers (elk
betaalt de helft van de premie)
zullen aan de bejaarden en vrij
willig verzekerden volgend jaar
ruim f 1,2 miljard afstaan.
De commissie financiële zaken
heeft dit voorgesteld. De ZFR zal
er donderdag over besluiten. In
het ontwerp-advies wordt aange
nomen dat de in de rijksbegro
ting opgenomen bedragen van
het rijk voor de bejaarden- en
vrijwillige verzekering beschik
baar komen.
AMSTERDAM (ANP) - De Amsterdamse Droogdok
Maatschappij (ADM) acht een aanvullende financiering
van 20 min. van het ministerie van Economische Zaken
nodig om het voortbestaan van de op de reparatiemarkt
werkzame scheepswerf veilig te stellen. Dat werd naar
voren gebracht op een gezamenlijke persconferentie van
directie en ondernemingsraad van ADM en de vakbon
den.
de directie van ADM niet positief
over mogelijke steun aan de
werf, aldus directeur R.H. Bos
man. Volgens Terlouw zijn er op
dit moment geen middelen en is
er bovendien een aanzienlijke
overcapaciteit in Nederland in
deze sector. Hij had de directie in
het laatste gesprek van 22 okto
ber dan ook de suggestie gege
ven om met een nieuw voorstel
te komen, waarin sprake zou zijn
van een werf in afgeslankte
vorm. Volgens de directie heeft
de werf in de huidge grootte ech
ter zijn optimale samenstelling.
Bovendien is de werf van groot
belang voor de werkgelegenheid
in Amsterdam en omstreken.
Morgen zullen de problemen bij de
ADM-werf aan de orde komen in
de vaste kamercommissie voor
Economische Zaken. Directie en
ondernemingsraad van ADM en
de vakbonden zullen daarbij aan
wezig zijn om steun te bepleiten.
Het directielid J.C. van Ouwer-
kerk toonde zich optimistisch.
"Ik heb er wel vertrouwen in dat
er steun zal komen, hoewel ik
ook niet weet waar ze het geld
vandaan moeten halen", zo zei
hij.
Een groot deel van de problemen
wordt volgens de onderneming
veroorzaakt door de, op sterke
aandrang van de overheid in
1978 tot stand gekomen, samen
voeging van ADM n.v. met de re
paratieafdeling van de NDSM.
Deze samenvoeging ging ge
paard met een groot aantal pro
blemen, die de reserve van de
scheepswerf danig hebben aan
getast. "We hebben toen te wei
nig financiële bagage meegekre
gen om moeilijke tijden als deze
door te komen", zo zei directielid
Ouwerkerk. Ook de onderne
mingsraad was deze mening toe
gedaan. "De politici hebben ons
opgedragen een sterk verouderd
bedrijf over te nemen en dat
heeft ons veel kapitaal gekost",
aldus de voorzitter van de onder
nemingsraad J. de Booij. "We
hebben in Amsterdam ai genoeg
ingeleverd. Hier mogen geen ar
beidsplaatsen meer verdwijnen",
zo zei hij.
De werf, waar ca. 1.600
werken, heeft in de eerste 32 we
ken van dit jaar een verlies gele
den van 9 min. Voor het gehele
jaar verwacht de directie een ne
gatief resultaat van ca. 20 min.
Deze verliezen worden veroor
zaakt door een dieptepunt in de
scheepsreparatiemarkt. Een ma
laise die het gevolg is van de ster
ke achteruitgang in het vervoer
per schip en het uitstel van on
derhoud en reparaties door rede
rijen.
De demissionaire minister van
Economische Zaken, J. Terlouw.
toonde zich in gesprekken met
Gasbedrijf
draait kraan
tuinders toe
DELFT (ANP) - Het gasbedrijf
Delfland gaat volgende week bij
27 tuinders in Berkel en Pijnac-
ker de gaskraan dichtdAiaien
omdat zij rekeningen van het vo
rige stookseizoen niet hebben
betaald. Woordvoerder A. Erme-
rins van de gasleverancier heeft
dit gisteren bekend gemaakt.
Het gaat in totaal om een bedrag
van een miljoen gulden. Het
Delftse gasbedrijf schat de kans
dat de tuinders alsnog zullen be
talen niet groot. Volgens de
woordvoerder zijn het "de zwak
ke broeders" onder de tuinders
van het Westland en omgeving.
Het gasbedrijf meent met de maat
regel de betrokken tuinders te
behoeden voor een verdere te
loorgang van hun bedrijven. Er-
merins verklaarde dat de banken
het gasbedrijf hebben gewaar
schuwd niet langer te leveren.
Het gasbedrijf is niet onwillig, al
dus Ermerins, maar de tuinders
zijn niet kredietwaardig om
(nieuwe) leningen bij banken af
te sluiten.
Volgens de woordvoerder hebben
de 27 tuinders een half jaar de
tijd gehad om hun gasrekenin-
gen te voldoen.
ENSCHEDE (ANP) - Staatssecretaris Van Zeil in gesrpek met één van
de werknemers in de Jeugdfabriek Twente, een initiatief van de TH in het
kader van de maatregel Experimentele Arbeidsprojecten Jonge Werklo
zen. De fabriek werd gisteren officieel geopend.
"Snoepreep
ongezond
en duur"
DEN HAAG (ANP) - Candy-
bars (mars, nuts, milky way,
snickers, bounty, banjo, enz.)
zijn slecht voor het gebit, be
derven de eetlust en zijn naar
verhouding duur. Dat zegt
Konsumenten Kontakt in het
novembernummer van
Koopkracht.
KK wil dat het aanprijzen van
"extra gewicht" voor dezelf
de prijs voortaan achterwege
blijft. Dit is flauwekul, want
de verhoging van gewicht
wordt altijd gevolgd door
weer een gewichtsverlaging.
Van die gewichtsverlaging
maken de fabrikanten nooit
melding, aldus de organisa
tie.
ENSCHEDE (ANP) - De Jeugdfabriek Twente b.v. is gisteren in
Enschede officieel geopend. Het bedrijf heeft vijftien jongeren
in dienst en stelt zich tot doel jeugdigen met een beperkte
schoolopleiding en langer dan zes maanden werkloos aan het
werk te helpen. Door middel van scholing en vorming wil de
jeugdfabriek ook de kansen van deze jongeren op de arbeids
markt vergroten. De eerste jaren zullen de exploitatiekosten van
de jeugdfabriek worden gedekt door de overheid (elke arbeids
plaats kost nu nog 40.000 gulden per jaar), maar daarna zal de
firma zich financieel zelf moeten bedruipen.
Op het ogenblik richt de onderneming zich vooral op licht con
structiewerk zoals zelfrijdende voederhekken voor koeien. Om
het bedrijf op een kwalitatief hoger niveau te brengen en de
kennis van de jongeren verder op te vijzelen is er een ontwikke
ling in gang gezet in de richting van de fijnmechanica, zoals
vissportartikelen en radiografisch te besturen modelauto's. Di
recteur W. Haket van de Jeugdfabriek noemde dat gisteren tij
dens de openingsplechtigheid "een niet geringe opgave". Maar
door een grote verscheidenheid aan produkten en een flinke
portie doorzettingsvermogen moet het volgens hem lukken.
Door het maken van produkten waarvoor goede afzetmogelijk
heden bestaan, denkt de leiding van de fabriek tevens haar com
merciële haalbaarheid te bewijzen. De onderneming legt zich
toe op de produktie van artikelen die niet concurrerend zijn
voor de Nederlandse bedrijven of die nu nog worden geïmpor
teerd.
Scherpe koersdaling Wall Street
AMSTERDAM (New York/ANP) -
De voortgaande rentedaling
heeft zich ook gisteren weer in
de richting van het publiek ge
manifesteerd. Zo kondigden de
spaarbanken van de Stichting
Centrumbank (Centrumbank in
Amsterdam, de Spaarbank Rot
terdam en de Bondsspaarbank te
Breda) aan dat de hypotheekta
rieven verlaagd worden met 0,25
pet. De basishypotheek met
maandbetaling komt op 9.5 pet.
De Postgiro-RIPS verlaagt vanaf
vandaag de tarieven voor hypo
theken met maand- of met half
jaarsbetaling met 0,3 pet. De
Nutsspaarbank West-Nederland
laat de rente op hypotheken zak
ken met 0,75 pet. De baishypo-
theek komt op 9,75 pet.
Diverse hypotheekbanken kwa
men met verhogingen van de af-
giftekoersen van hun pandbrie
ven, waardoor de rendementen
op deze beleggingsstukken ver
der dalen tot plus minus 10 pet.
De aandelenkoersen op de effec
tenbeurs in New York hebben
gisteren echter een forse daling
te zien gegeven. Bij een niet al te
grote omzet daalde de Dow Jo-
nes-index voor industriële aan
delen maar liefst 36,33 punten tot
onder de magische grens van
1000 om uit te komen 995,13. Al
leen op 28 oktober 1929 was er
met 38,33 punten een grotere da
ling.
De daling vindt haar oorzaak in te
leurstelling bij de handelaren
over de ogenschijnlijke stagne
ring van de rentedaling in de
Verenigde Staten. Weliswaar
verlaagde Chemical Bank vrij
dag haar prime rate opnieuw met
een half procent tot 11,5 procent,
maar de andere grote banken
hebben dat voorbeeld tot nu toe
niet gevolgd. Ook van de kant
van de centrale banken in de VS
zijn geen tekenen gekomen die
grond geven voor het verwach
ten van een verdere rentedaling.
De positie van de consument
wordt de komende jaren
slechter. Te vrezen valt dat
1983 kan worden uitgeroepen
tot rampjaar. Er moet een re
geringsbeleid worden ge
voerd met compenserende
maatregelen om de inkomen
sachteruitgang zoveel moge
lijk op te vangen. Dit zei
voorzitter drs. A. Oldenhof
van Konsumenten Kontakt
vandaag tijdens het jubi
leumcongres van deze consu
mentenorganisatie, die 25
jaar bestaat.
Er zullen jaren komen waarin
de fataal kelderende koop
kracht in samenhang met an
dere maatregelen grote groe
pen uitkeringsgerechtigden
en andere lagere inkomens
groepen in financiële proble
men brengen, met alle sociale
gevolgen daarvan. Dit af
braakproces wordt nog
bevorderd doordat de over
heid links en recht allerlei
wettelijke maatregelen over
boord dreigt te gooien, die de
consument bescherming bie
den.
Het klimaat voor de consument
verslechtert nog omdat het
bedrijfsleven aan alle kanten
nieuwe ontwikkelingen pro
beert te houden, stelde Ol
denhof. Om dit materiële en
immateriële verpauperings
proces te keren zal er van de
door
Kees Cori
komen dat niet pijnoffers
met een dun laagje consu-
mentenvernis poogt
dekken, m
penserend
consumptiebeleid
Dat zal volgens de KK
ter meer moeten inhouden
dan de „vijf regels die in het
ontwerp-regeerakkoord van
CDA en WD worden gewijd
Een kabinet c
serend bele
moet dat
verklaring tot uiting brengen.
Van een pressieorganisatie
als Konsumenten Kontakt
mag worden verwacht dat zij
alles op alles zal zetten om
zo'n beleid van de-grond'te
krijgen.
Oldenhof kondigde in dit ver
band gezamenlijke actie aan
naar overheid en bedrijfsle
ven. Daarnaast gaat KK sa
men met zijn deelnemende
organisaties (FNV, CNV, VA
RA, Nederlandse Vereniging
van Huisvrouwen) meer acti
viteiten ontplooien die recht
streeks worden gericht op de
achterban van ongeveer twee
miljoen leden. Een eerste
voorbeeld van dergelijke
„pijnpunten" was al de
woonlastenkwestie, die werd
aangekaart. KK tracht zo te
komen tot een zogenaamd
speerpunten
Met ingang van 1
samen met het ii
huishoudelijk ac
Nederlandse Ve:
Huisvrouwen eei
menlijke onderz<
drukking i
ten
kwaliteit
schappen v
ten. Daarmee
kelijk
lijke onderzoeken een pro-
dukt-verbeterende werking
kan uitgaan. Er zitten ook
speciale activiteiten voor de
gezinnen in de pen, alles on
der het motto „25 jaar knok
ken voor de consument".
Geen versoepeling
Ook FNV-voorzitter Wim Kok
pleitte bij deze gelegenheid
versterking van het consu
mentenbeleid. Hij betreurde
het dat in de interessante
wetgevingsplannen om de ju
ridische positie van de consu-
af te om
ment te versterken geen
voortgang zit. Hij waar
schuwde bij voorbaat het ko
mende kabinet tegen versoe
peling van het prijsbeleid en
stelde vast dat herhaaldelijk
is gebleken dat de lagere
overheden als prijsopdrijver
nummer een worden geken
merkt. De FNV zal voortgaan
met plaatselijke activiteiten
om te tariefsstijgingen in te
dammen.
Ook hekelde hij het feit dat het
spreekt over „een beleid dat
mensen met een smalle beurs
helpt om met het mindere in
komen toch rond te komen".
In .dit verband sprak hij over
„parlementaire laksheid".
Konsumenten Kontakt heeft
gezorgd dat het consu-
nbeleid in een stroom-
s geraakt. De
lorzitter waardeerde
gen van het ministe-
i economische zaken
beleid verder gestalte
te geven. Hij hoopte dat poli
tiek Den Haag de rapportage
daarover niet weer zal nege
rinnen het kabinet wordt ech
ter node een samenhangend
beleid voor de consument tot
dusver gemist. Te vaak wor
den beleidsmaatregelen
voorbereid en genomen zon-
maatregelen voor de c
ment.
Gezamenlijk optrekken i
de consumenteno
ïïSS ES
nee speelt nadruk- t9 J,®?,
saties noodzakelijk en daar
om betreurde Kok het dat de
Consumentenbond zich
voorlopig uit de adviescom
missies van de Sociaal-Eco
nomische Raad heeft terug
getrokken. Hij vond het be
denkelijk dat dit besluit me
de is genomen omdat de Con
sumentenbond een eigen,
overigens bescheiden, plaats
voor de vakbeweging in de
commissie voor consumente
naangelegenheden betwist.
„Het scheppen van tegenstel
lingen tussen consumenten
organisaties en de vakbewe
ging zal remmend werken op
de verdere en zo bitter nood
zakelijke beleidsontwikke
ling", meende hij. Indien
men niet besluit weer aan het
men bedenken dat men zich
zelf buitenspel zet.
De „adempauze", die door de
partners in het komende ka
binet is gesuggereerd, heeft
bij de FNV-voorzitter vooral
vragen opgeroepen. Is het de
bedoeling dat de klok voor
prijzen wordt stilge
zet? Het stopzetten van de lo
nen is een betrekkelijk een
voudige ingreep. Maar aan de
prijzenkant is meestal sprake
van „pleisters plakken op een
poreuze tuinslang". Als de
klok stiLmoet dan ook echt
;lagen op de
Kok. Hij
gesprek te
handha
gen, een
ch beleid en
het bestrijden van de werk
loosheid met een goed plan
voor herverdeling van arbeid.
Maar vooralsnog heeft hij op
zo'n overleg weinig hoop.
DINSDAG 26 OKTOBER 1982
ACTIEVE
AANDELEN
SE. m
Beursoverzlcht
AMSTERDAM (ANP) - De zware
koersdalingen op de Amerikaan
se beurs, waar de Dow Jones-in-
dex de grootste val (36 punten)
kreeg te verwerken sinds de be
ruchte krach van 1929 hebben
hun uitwerking op het Damrak
niet gemist.
Belangrijkste oorzaak voor de to
meloze verliezen in Wall Street
gold een knik in de rentedaling,
die de hooggespannen verwach
tingen van een verdere druk op
de rente de bodem insloeg. De
tweede oorzaak werd gevormd
door winstnemingen, na de re
cente koersstijgingen, die her
haaldelijk voor records zorgden.
In Amsterdam, waar men gisteren
al rekening hield met enige
achteruitgang in New York,
spoelde vandaag een verkoop
aantal fondsen va
liezen. Daarbij
een chaotisch n
bij de noteringen in een snel
treinvaart heen en weer schom
melden.
s'er sprake van
