Hassan wil
met
Israël praten
Britten weer in spionageschandaal verwikkeld
Leiding Solidariteit
stelt zich harder op
Run op habijten
C
D-
Onder voorwaarden
Islamitische
vredesmissie
mislukking
Paus sprak
Nederlands
Betogingen
tegen Kohl
MAANDAG 25 OKTOBER 1982
Buitenland
LONDEN - Britse politici zijn dit weekein
de verontrust geraakt over berichten, dat
Engeland aan de vooravond staat van
onthullingen over een nieuw en zeer om
vangrijk spionageschandaal.
De Labour-parlementarièr Ted Leadbitter
heeft de Britse premier Thatcher al ge
vraagd zo spoedig mogelijk te reageren
op het bericht in de Amerikaanse krant
New York Times, waarin staat dat de
Sowjet-Unie jaren achtereen uiterst ge
heime informatie heeft gekregen uit Brit
se geheime dienst-kringen.
De krant citeert een Amerikaanse bron die
spreekt over „de meest schadelijke Sow-
jet-penetratie van de Westerse geheime
diensten sinds de Tweede Wereldoorlog".
Het zou gaan om informatie die door de
spionage- en contraspionagediensten van
zowel Engeland als de VS is verzameld.
De Sowjet-Unie zou onder meer te weten
zijn gekomen dat de westerse geheime
diensten toegang hebben tot een aantal
Russische informatiekanalen. Zij zouden
daarna een aantal van die kanalen heb
ben gesloten, en via andere kanalen valse
informatie hebben doorgegeven.
door
Henk Dam
De precieze omvang van de schade is nog
niet bekend, maar volgens het bericht is
de Britse regering bezig deze schade te
inventariseren. De Britten hebben tot
dusver geweigerd een voorlopig rapport
aan hun Amerikaanse bondgenoten op
gestuurd, aldus de krant.
Dat zou irritatie hebben veroorzaakt by
Amerikaanse geheime dienst-functiona-
rissen, die gewoonlijk nauw samenwer
ken met de Britten. Daarmee wordt op
zichzelf verklaard waarom het bericht
naar de New York Times is „gelekt": de
Britse regering immers komt hiermee on
der druk te staan nu snel voor de draad te
komen.
Een woordvoerder van het ministerie van
buitenlandse zaken in Londen weigerde
gisteravond commentaar te geven op de
berichten over een spionageschandaal.
De Britse geheime dienst is de afgelopen
decennia geregeld in diskrediet gebracht
door schandalen, waarvan de zaak-Kim
Philby wellicht het meest de belangstel
ling heeft getrokken.
De berichten over het nieuwe schandaal
hebben inmiddels een succesje voor de
Britse geheime dienst overschaduwd.
Het betreft het overlopen van Vladimir
Kuzichkin. een gewezen vice-consul aan
de Russische ambassade in Teheran, die
een hoge positie binnen de Russische ge
heime dienst, de KGB, zou hebben inge
nomen.
Kuzichkin verliet Iran in juni. Sindsdien
hebben de Britten zijn kennis gebruikt
om Russische spionagenetwerken over
de gehele wereld te ondermijnen, en om
de KGB van valse informatie te voorzien.
Aan de Russische overloper is inmiddels
asiel verleend, zo is dit weekeinde be
kend geworden.
VATICAANSTAD (Reuter) -
Het voorschrift van de kerke
lijke overheid van het bis
dom Rome dat rooms-katho-
lieke geestelijken als zodanig
herkenbaar moeten zijn,
heeft geleid tot een run op de
priesterkledingwinkels rond
om het Pateon in de eeuwige
stad.
De handelaren in togen en ha
bijten werden bestormd door
in Rome studerende buiten
landse seminaristen naar
aanleiding van een voor
schrift van het diocees dat in
laatste instantie uitging van
de bisschop - paus Johannes
Paulus II - zelf.
In de loop van zijn regering van
vier jaar die is gekenmerkt
door een terugkeer naar tra
ditionele doctrine en prak-
tyk, heeft de in Polen gebo
ren paus meer dan eens be
treurd dat priesters, paters en
vrouwelijke religieuzen zich
zijn gaan kleden zoals elke
burger "om de barrière tus
sen geestelijkheid en leken af
te breken
In september stuurde Johan
nes Paulus een brief op poten
aan zijn vicaris voor het bis
dom Rome, kardinaal Ugo
Poletti, waarin hy hem vroeg
er voor te zorgen dat mensen
in het ambt het ambtsgewaad
droegen.
Kardinaal-vicans Poletti gaf
een voorschrift van zes arti
kelen uit dat meteen zorgde
voor grote beroering onder
de tienduizenden mannen en
vrouwen in het ambt die stu
deren in de citadel van de
rooms-katholieke kerk.
Moeders van vermisten gingen kijken op de begraafplaats in San
Migel, nadat bekend was geworden dat hier graven waren ont
dekt.
De Amerikaanse president Reagan omhelst koning Hassan van Marokko, die samen met andere Arabische
leiders de mogelijkheid van vrede in het Midden-Oosten kwam bespreken.
WARSCHAU (AFP/Reuter) - De
ondergrondse leiding van het op
geheven Poolse vakverbond So
lidariteit heeft haar houding te
genover de regering van generaal
Jaruzelski verhard. Zij houdt de
Massagraven
ontdekt
in Argentinië
BUENOS AIRES (Reuter) - Op
een begraafplaats in Buenos Ai
res zijn in anonieme massagra
ven 400 lijken ontdekt, die daar
in het geheim zijn begraven. Dit
hebben Argentijnse groeperin
gen voor de rechten van de mens
bekendgemaakt. Zij hebben een
rechter gevraagd een onderzoek
in te stellen naar de identiteit van
de lijken en na te gaan of ze er
legaal begraven zijn.
Vermoed wordt dat het om de lij
ken gaat van enkele van de dui
zenden mensen die zijn verdwe
nen tijdens de strijd van het leger
tegen linkse guerrillastrijders
aan het eind van de jaren zeven
tig.
Volgens de groeperingen voor de
rechten van de mens hebben
werknemers van de begraaf
plaats en bewoners uit de omge
ving verklaard dat tussen 1976 en
1979 ongeveer 400 lijken zijn be
graven op een duidelijk afgeba
kend gedeelte van de „Grand
Bourg"-begraafplaats in San Mi-
gel, een buitenwijk van Buenos
Aires.
Zij werden 's nachts naar de be
graafplaats gebracht en begra
ven in kartonnen dozen. In elk
graf werden enkele dozen begra
ven, zo hebben ooggetuigen ver
teld. De aandacht van de men-
senrecht-grocpen werd op de be
graafplaats gevestigd toen het
ministerie van binnenlandse za
ken de verwanten van iemand
die sinds 1976 werd vermist, liet
weten dat zijn lijk op deze be
graafplaats was te vinden.
maentnebbers in Warschau ge
heel verantwoordelijk voor de
verslechtering van de toestand in
het land. Lech Walesa, de geïn
terneerde leider van Solidariteit,
heeft via zijn vrouw verklaard
dat elke vorm van protest in de
huidige omstandigheden goed is.
In een afgelopen woensdag opge
stelde verklaring, die westerse
correspondenten gisteren heb
ben ontvangen, roept de onder
grondse coördinatiecommissie
de leden van Solidariteit en de
hele bevolking van Polen op tot
het deelnemen aan acties. De
commissie wil dat zij:
Op 10 november gedurende acht
uren staken. Het is die dag twee
jaar geleden dat de statuten van
Solidariteit werden goedge
keurd. In een eerdere oproep had
ze gevraagd om een werkonder
breking gedurende vier uur. Niet
eerder sinds de afkondiging van
de noodtoestand op 13 december
vorig jaar heeft de ondergrondse
leiding van Solidariteit opgeroe
pen tot een algemene staking.
Die beschouwde ze als een uiter
ste middel dat ernstige gevolgen
zou kunnen hebben.
In het gehele land volgend voor
jaar op een nader vast te stellen
datum een algemene staking
houden.
Van 13 tot 17 december „mani
festaties" houden in het kader
van een „week van arbeiderspro
test" ter herinnering aan de
slachtoffers van 1956 in Poznan,
aan die van 1970 aan de Oostzee
kust, aan de kompels van de
„Wujek"-mijn die in december
vorig jaar door de politie werden
gedood, en aan de personen (in
Lubin en Nowa-Huta) die ge
dood zijn onder de staat van be
leg die sinds 13 december 1981
van kracht is.
In het document staat dat deze op
roepen gedaan worden als reac
tie op de „repressie" die de auto
riteiten toepasten om de stakin
gen te breken die uitbraken na
het buiten de wet stellen van So
lidariteit. De ondergrondse lei
ding van Solidariteit wyst erop,
dat zowel de staking cn de mani
festaties by de tweede verjaar
dag van de registratie van het
vakverbond als het boycotten
van de nieuwe vakbonden een
soort referendum vormen waar
bij de Poolse samenleving „zich
zal uitspreken tegen de verdie
ping van de ellende in Polen en
de schendingen van akkoorden
van Helsinki door de autoritei
ten".
Ook wil de ondergrondse leiding
van Solidariteit dat dc bevolking
dc dag van 11 november „waar
dig gedenkt". Op die datum
werd 64 jaar geleden Polen onaf
hankelijk - na de Eerste Wereld
oorlog - maar de volksrepubliek
Polen heeft deze datum nooit ge
vierd.
Oud-president
Bolivia voor
tribunaal
LA PAZ (AFP) - Oud-president
Luis Garcia Mcza van Bolivia en
zyn minister van binnenlandse
zaken kolonel Luis Arce Gomez,
zullen zich voor een militair tri
bunaal moeten verantwoorden
voor hun daden tfydcd
twee-jarig bewind. Dit heeft de
nieuwe burgerpresident van Bo
livia, Hernan Siles Zuazo, zater
dag bekend gemaakt.
Het tweetal dat na een staatsgreep
in juli 1980 aan de macht kwam.
is na de verkiezing van Zuazo
naar d<- Argent.:. hot.hi: r.id
Buenos Aires gevlucht en zal
waarschijnlijk niet zelf voor het
tribunaal verschijnen. Het pro
ces is een gevolg van een initia
tief van jonge officieren, schoon
schip te maken onder het militai
re apparaat, dat door het optre
den van Meza en Gomez te scha
de is gemaakt, aldus het nieuwe
staatshoofd.
Meza en Gomez worden er onder
meer van beschuldigd banden te
hebben onderhouden met ex
treem rechtse para militaire or
ganisaties en gevluchte nazi's en
belangen te hebben gehad in de
handel in cocaïne.
DEN HAAG (GPD) De derde po
ging van een islamitische vredes
missie in de hoofdsteden van
Irak en Iran, Bagdad en Teheran,
om de beide oorlogvoerende lan
den aan de onderhandelingstafel
te krijgen is gisteren opnieuw
mislukt. Irak zou weer tot enkele
concessies bereid zijn, maar de
religieuze heersers in Teheran
willen van geen wijken weten.
Integendeel, westerse inlichtin
gendiensten maken melding van
enorme Iraanse troepenconcen
traties achter het zuidelyke en
het centrale front Het kon wel
eens de laatste poging van Iran
worden om in de komende da
gen de strijd definitief in zyn
voordeel te beslissen.
Het Iraanse Ramadan-offensief
van afgelopen zomer in het uiter
ste zuiden van het grensgebied
met Irak is na de verovering van
enkele vierkante kilometers
Iraaks moerasgebied vastgelo
pen. Het „nemen" van de haven
stad Basra - de enige toegang van
Irak tot de Perzische Golf - stuit
te tot dusver op het taaie verzet
van Iraks Derde Leger Naast
versterkingen voor dit zuidelijke
front wijzen enorme troepencon
centraties aan de overzijde van
de Iraakse grensstad Mand all er
op dat Iran van plan is nu de
kortste weg (zo'n 100 kilometer)
naar Bagdad te kiezen.
Maar deze oversteek van de bergen
rond Kermanshahan naar de
Iraakse hoofdstad is meer dan
een hordenloop over een droge,
kale vlakte met ingegraven
Iraakse tank- en infanteriedivi
sies. Ook zullen de Iranièrs
blootstaan aan de waarschijnlijk
superieure Iraakse luchtmacht
Terwijl Frankrijk en de Sowjet-
Unie weer aan Irak vliegtuigen
leveren, heeft Iran de grootste
moeite een klein deel van zijn
oorspronkelijke luchtmacht in
de lucht te houden. Westerse de
fensiespecialisten wijzen er daar
om op dat het verwachte Iraanse
offensief in de centrale sector
kansen biedt op zowel een snelle
opmars naar Bagdad als op het
verspelen van de laatste reserves
aan mankracht, wapens en muni
tie.
Iraanse piloot
vraagt asiel
in Zwitserland
GENÈVE (AFP) - Een piloot van
de Iraanse luchtvaartmaatschap
pij "Iran Air" heeft Dolitiek asiel
gevraagd in Zwitserland. De pi
loot Freydoun Aryan, verklaarde
dat hij een aanhanger is van de
Moedjaheddien-e-Khalq. maar
dat hy geen lid is van deze orga
nisatie die zich verzet tegen het
Islamitische bewind.
In een interview met het Franse
persbureau AFP zei hij eind sep
tember als piloot een vlucht te
hebben gemaakt van Parys naar
Amsterdam. Vanuit Amsterdam
is hy naar Zwitserland gegaan,
waar hij veel vrienden heeft, om
er politiek asiel te vragen.
Vermoedelijk
weer complot
op Seychellen
LONDEN (Reuter) De Britse an
titerreurbrigade stelt een onder
zoek in rr n ri. !.ik<-
samenzwering ter omverwerping
van de linkse regering op de Sey
chellen, benchtte zaterdagavond
Scotland Yard in Londen
Een woordvoerster zei dat het on
derzoek plaatshad op basis van
een dossier dat door het dagblad
Sunday Times was afgestaan.
Volgens de krant kwamen van
de week in een hotel in Londen
ballingen van dc Seychellen by-
een om tegen het bewind van
president Albert Renee een com
plot te smeden.
Correspondenten van de Sunday
Times konden de gesprekken
volgen doordat onbekende agen
ten in de hotelkamer afluisterap
paratuur hadden aangebracht
WASHINGTON (GPD) - Israël moet zich terugtrekken op zijn grenzen van voor 1967, als
het door de Arabische landen wil worden erkend. Dit heeft de Marokkaanse koning
Hassan zaterdag gezegd tijdens een persconferentie in Washington. Maar hij voegde er
tevens aan toe dat het conflict tussen Arabieren en Israeli's niet langer een kwestie is
van geweld, maar van wetten en rechten.
Hassan leidt een delegatie van de
Arabische Liga, die in de voor
bije dagen op het hoogste niveau
besprekingen heeft gevoerd met
de Amerikaanse regering.
Hassans opmerkingen worden
door Amerikaanse zegslieden ge
zien als een bescheiden stap
voorwaarts, die perspectieven
Parlement
stad Hamburg
wil nieuwe
verkiezingen
HAMBURG (DPA/AFP/Reuter) -
Het stadsparlement van Ham
burg heeft gisteren met 64 tegen
56 stemmen besloten zich te ont
binden en nieuwe verkiezingen
te houden op 19 december. Met
nieuwe verkiezingen moet de be
stuurscrisis worden doorbroken.
Voor de ontbinding stemden de 55
sociaal-democraten (SPD) en de
9 afgevaardigden van de "Groe
nen" (milieupartij). De 56 chris
ten-democraten (CDU) stemden
tegen, omdat hun eis tot aftre
den, vóór de verkiezingen, van
de minderheidsregering van
SPD-burgemeester Klaus von
Dohnanye niet werd ingewilligd.
De SPD heeft Hamburg alleen of
in coalitie geregeerd sinds 25
jaar. Bij de laatste verkiezingen
in juni verloor de SPD de absolu
te meerderheid. De CDU werd
met 43,2 procent de grootste par
tij, maar haalde niet de meerder
heid, nodig om de SPD uit het
bestuur te wippen. De Groenen,
die met 7,7 procent voor het eerst
in het stadsparlement kwamen,
bleken alleen onder bepaalde
voorwaarden bereid het SPD-be-
stuur te gedogen. De liberale
FDP bleef beneden de kiesdrem
pel. De nieuwe verkiezingen in
Hamburg worden gezien als een
belangrijke test voor de vorige
maand gevormde centrumrecht
se coalitie van bondskanselier
Kohl. In maart volgend jaar vin
den algemene verkiezingen
plaats in de Bondsrepubliek, al
dus een belofte van Kohl.
biedt voor het verlangen dat Rea
gan tegenover de Arabieren
heeft uitgedrukt: de tijd voor
rechtstreekse onderhandelingen
met de joodse staat is gekomen.
Hassan bestempelde de aanwezig
heid van zijn delegatie als „be
wijs voor het feit dat de Arabie
ren vrede wensen". Maar op de
vraag of hij een nadere toelich
ting wilde geven op de betekenis
van punt 7 uit de declaratie van
Fez waar een Arabische top met
een eigen vredesplan kwam, zei
Hassan, dat die paragraaf aan
toont dat de Arabische landen de
wens hebben uitgedrukt oorlog
voering te beëindigen tussen alle
staten in de regio (van het Mid
den-Oosten).
Hassan deed de Amerikanen nog
een ander plezier. Hij zei dat vre
desonderhandelingen moeten
worden gevoerd tussen de be
trokken landen onderling en niet
binnen het raamwerk van een
groot en onhandig forum als de
Verenigde Naties. De besprekin
gen tussen de PLO en de Jor
daanse koning Hoessein over
een gezamenlijke benadering
van het Palestijnse vraagstuk
acht Hassan van doorslaggevend
belang. Hy zei niet te kunnen
FDP Beieren
tegen Genscher
MÜNCHEN (DPA/Reuter) - Op
een bijzondere partijdag van de
liberale FDP in de Westduitse
deelstaat Beieren heeft een
meerderheid van de afgevaardig
den zich uitgesproken tegen een
nieuwe kandidatuur voor het
partijvoorzitterschap van Hans
Dietrich Genscher. De FDP
houdt in november een speciaal
congres in West-Berlijn. De
meeste gedelegeerden waren van
mening dat Genscher, als hij niet
wordt herkozen als liberale lei
der, minister van buitenlandse
zaken en vice-kanselier moet
blijven in de coalitieregering van
SDU/CSU en FDP onder kanse
lier Helmut Kohl.
verklaren wanneer die bespre
kingen zouden leiden tot een
overeenkomst tussen de Arabi
sche landen om Hoessein in
plaats van Arafat aan te wijzen
tot pleitbezorger van de Pale
stijnse belangen.
Bovendien vinden de Arabieren
dat verdere onderhandelingen
niet moeten worden gevoerd in
de context van de Camp David-
akkoorden, die de basis vormen
voor de huidige Amerikaanse in
spanningen. Het verwijderen
van die verwijzing zou het voor
Arabische landen gemakkelijker
maken zich bij vredes-initiatie-
ven aan te sluiten. De stappen
die de vermoorde president van
Egypte, Anwar Sadat, in Camp
David heeft gezet, zijn door vrij
wel alle andere Arabische staten
als verrraad aan hun zaak be
stempeld. Zij willen van de naam
'Camp David' af, alleen al om re
denen van politiek-cosmetische
aard.
ROME (ANP) In aanwezigheid
van enkele honderden Nederlan
ders hebben paus Johannes Pau
lus en kardinaal Alfrink gisteren
in het Vaticaan de veertigste
sterfdag herdacht van de Nij
meegse karmeliet en hoogleraar
Titus Brandsma, die op 26 juli
1942 in het concentratiekamp
Dachau overleed.
Bij deze gelegenheid sprak de paus
een rede uit in perfect Neder
lands. Zowel de paus als kardi
naal Alfrink herinnerden aan de
verdiensten van Titus Brands
ma. Sinds 1952 ijvert een comité
voor zijn zaligverklaring.
In zijn rede zei paus Johannes Pau
lus te hopen dat een nauwere
verbondenheid tot stand kan ko
men tussen de rooms-katholieke
kerk in Nederland en het vati
caan.
DORTMUND (Reuter) In ver
schillende steden in West-Duits-
land hebben in totaal meer dan
200.000 mensen betoogd tegen
het economische beleid van de
nieuwe centrum-rechtse rege
ring van Helmut Kohl. In Dort
mund gingen 100.000 mensen de
straat op om hun ongenoegen
kenbaar te maken. In Neuren
berg waren 70.000 mensen op de
been en in Frankfort 60.000.
De regering-Kohl heeft belasting
verhogingen en besnoeiingen in
de sociale voorzieningen aange
kondigd en zij heeft een bevrie
zing van de lonen op vrijwillige
basis voorgesteld.
De betogers in Dortmund luister
den naar redevoeringen waarin
de regering werd gewaarschuwd
voor een confrontatie wanneer
zij haar beleid niet wijzigt. Ru-
dolf Judith van de machtige me-
taalbond IG-Metall beschuldigde
Helmut Kohl er van "de wetten
van de logica over het hoofd van
de arbeiders heet te veranderen".
In Neurenberg voerde de voor
zitter van de metaalbond, Eugen
Loderer het woord. Hij waar
schuwde voor een langdurig con
flict als Bonn zijn plannen voor
besnoeiingen op de sociale voor
zieningen niet intrekt.
De staatssecretaris voor arbeidsza
ken, Wolfgang Voigt, verklaarde
in Bonn dat de vakbondsleiders
zich zouden moeten afvragen of
ze wel inzien wat de belangen
j van de vanbondsleden zijn.
