c
Zalig gekreun uit Vlaanderen
Linda Ronstadt
komt uit het dal
J
Schaken
Bridge
Kryptogram
Miskend talent
Oplossing
ATERDAG 23 OKTOBER 1982
Extra
Onder redactie van Jaap Visser
"Er sterft een beer in de Tai
ga" - De Kreuners (WEA)
Terwijl de Nederlandstalige
popmuziek nog altijd in een
puberaal stadium verkeert,
makén ze inmiddels in Vlaan
deren volwassen popmuziek
in 'onze moerstaal'.
Dat onze zuiderburen ons op
popgebied hebben inge
haald, is bekend. In het
Vlaamse land gebeurt meer
vernieuwends op popgebied
(Tc. Matic bijvoorbeeld) dan
in het voorheen belangrijkste
popiand van het continent.
Maar dat de Belgen ons nu
ook al op het Nederlandstali
ge terrein een lesje leren, is
toch wel heel verrassend.
Inmiddels hebben er heel wat
Nederlandstalige elpees op
mijn draaitafel gelegen maar
nimmer reageerden mijn
speakers zo enthousiast als in
het geval van "Er sterft een
beer in de Taiga". In alle op
zichten een opmerkelijk al
bum.
De fraaie (binnen)hoes bevat
een schijf vinyl vol kwali-
teitsmuziek en dito teksten.
Walter Grootaers, Erik Wau-
ters, Luc Imants en Patrick
van Herk hebben zich vorig
seizoen volkomen terecht tot
de beste popgroep van België
gekreund. Een onderschei
ding die zij voor een belang
rijk deel aan producer Jean
Marie Aerts hebben te dan
ken. Deze George Kooymans
van België (zelf gitarist van
Tc. Matic) heeft in het geluid
van de Kreuners dezelfde
spanning weten te leggen die
ook zijn eigen band zo inte
ressant maakt. Hetzelfde vol
le en tegelijk echoënde ge
luid als zijn collega Steve Lil-
lywhite bij XTC en U2 weet
te bereiken.
Daarnaast zijn de teksten origi
neel, vaak poëtisch, soms
("Adré Naline" en "Er zijn
geen woorden voor") humo
ristisch en in elk geval pro
gressief. De uitstapjes naar
Oost Europa (de tekst van het
sterke openingsnummer
"Mijn laatste Sovjet" is zelfs
voor een deel Russisch) bete
kenen zeer zeker geen heilig
verklaring van het commu
nisme. Daar wordt eerder de
draak mee gestoken, wat de
titel ook al een beetje doet
vermoeden.
Kant 1 van "Er sterft een beer
De Kreuners: Belgische hoop in bange dagen Nederpop.
in de Taiga" is superieur
(hoogtepunt: het swingende
gedicht: "De andere kant van
de lijn") terwijl de keerzijde
begint met een overbodige
herhalingsoefening van kant
1. De uitsmijters daarente
gen, het bijna instrumentale
"Er zijn geen woorden voor"
en "Het einde", zijn weer op
niveau. Vooral "Het einde"
("Aan de beschaving hangt
een bordje, er staat "te koop"
op.) is een fraai portie doem
denken, hoe tegenstrijdig dat
ook klinkt. In elk geval geven
de kinderstemmetjes ("En
wij dan") aan het slot weer
hoop. Net als De Kreuners
doen wanneer we het over
Nederpop hebben.
JAAP VISSER
De zesde editie van het Interpo-
listoernooi was er een met
twee gezichten. Enerzijds
eentje met veel vechtschaak
en goede prestaties van Jan
Timman en Genna Sosonko.
Anderzijds ook een editie
met een anti-climax. Timman
verzuimde in de tiende ronde
tegen Nunn op winst te spe
len. Hij maakte zich daarmee
praktisch kansloos voor de
eindzege. Gevolg was boven
dien dat de toppers tijdens de
slotronde hun positie wen
sten te consolideren en de
ene remise de andere opvolg
de.
Timman moge zich dan in de fi
nale enigszins hebben laten
afbluffen door Karpov maar
de Nederlander leverde ook
een aantal uitstekende winst
partijen af. De Filippijn Torre
mocht in de zevende ronde
de kracht van een Timman in
vorm aan den lijve ondervin
den.
Wit: Timman
Zwart: Torre
Spaanse partij
1 e2-e4; e7-e5, 2 Pgl-f3; Pb8-c6,
3 Lfl-b5; a7-a6,4 Lb5-a4; Pg8-
f6, 5 0-0; Lf8-e7, 6 Tfl-el; b7-
b5, 7 La4-b3; d7-d6, 8 c2-c3;
0-0, 9 h2-h3. Tot nu toe alle
maal oude koek, die echter
nog steeds zeer in trek is. Te
genwoordig is de voortzet
ting Lc8-b7 erg populair. Tor-
door
Ruud Dobbelaar
re houdt echter niet zo van
mode-varianten en verkiest
een andere opzet. 9...Pc6-a5.
10 Lb3-c2; c7-c5. 11 d2-d4;
Dd8-c7, 12 Pbl-d2; c5xd4. 13
c3xd4; Pa5-c6, 14 a2-a3; Lc8-
d7. Eerder probeerde men
hier 14...Lc8-b7, maar na d4
d5 komt de loper toch teveel
buitenspel te staan. 15 Pd2-
b3; a6-a5, 16 d4-d5; Pc6-b8. 17
Lcl-d2; a4-a5, 18 Pb3-cl Ty
pische manoeuvres uit het
Spaans. Vaak ziet men zelfs
de lopers op de velden bl en
f8 belanden. Het oogt alle
maal wat passief, maar
meestal zit men binnen de
X
W A
AAA
41 X
A a
A
A X
a
6 -2)
s a
12
a A a
De wereldtitel bij de dames is
weer in de vertrouwde han
den van Elena Altsjoel. Zij
verloor "haar" titel vorig jaar
tijdens het wereldkampioen
schap verrassend aan haar
landgenote Olga Lewina. De
Nederlandse deelneemsters
konden destijds helaas geen
rol van betekenis spelen. Het
verschil tussen de Russische
damestop en die van Neder
land is en blijft erg groot. Dat
is erg logisch als we alleen al
naar de kwantiteit kijken. In
de Sowjet-Unie dammen nu
eenmaal veel meer vrouwen
dan in de Lage Landen.
Behalve de kwantiteit, ver
schilt blijkbaar ook de kwali
teit van onze en de Russische
dames, hoewel damestrainer
Frank Teer er werkelijk alles
aan doet om die kloof te over
bruggen.
Altsjoel slaagde er eerst in om
het uitdagingstoernooi, de
Challenge, te
kortste keren in gecompli
ceerde taktische varianten
verwikkeld. 18.... TfB-c8, 19
Ld2-c3, Pb8-a6. 20 Pcl-d3;
Le7-d8, 21 Tal-cl; Dc7-a7, 22
Ddl-d2; Ld8-b6. 23 Tel-e2;
Tc8-c4 Zie diagram Zwart
denkt door de pressie op de
velden f2 en e4 volop in de
running te liggen, maar aan
die illusie maakt Timman
meteen een einde. 24 Pd3xe5!
Een splijtend stukoffer Wit
krijgt er niet alleen twee ijzer-
sterke centrumpionnen mee,
maar ziet bovendien al zijn
stukken op scherp staan. 24-
d6xe5, 25 PHxe5; Tc4-c8.
26 Pe5-c6! Deze paardzet
leidt een tweede stukoffcr in.
Timman rolt er zijn opponent
volledig mee op Al het mate
riaal van zwart bevindt zich
op de damevleugel, waar het
nu niets meer te zoeken
heelt. 26... Ld7xPc6, 27 Lc3x-
16; g7x!6, 28 e4-e5! Dit zet de
zwarte koning dodelijk op de
tocht. Torre rest alleen nog
"wanhoop-zetten" 28...16-15,
29 Dd2-g5 schaak; Kg8-f8, 30
Dg5-h6 schaak; Kf8-c8. 31
dxLc6; Pa6-c5, 32 Lc2xl3;
Pc5-e6, 33 Lf6xPe6; f7xe6, 34
c6-c7Tc8xc7, 35 Dh6xe6
schaak; Ke8-fB, 36 TclxTc7;
Lb6xTc7, 37 Te2-e4; Da7-b6.
38 Te4-f4 schaak; KfB-g7, 39
De6-e7 schaak; Kg7-h8. 40
Tf4-1B schaak. Zwart geeft op.
o.a. Sochnenko, Witkauskai-
te en Michailowskaja. Ze ver
diende daarmee een match
over twaalf partijen met de
wereldkampioene. Deze
tweekamp eindigde met
14-10 in Altsjoels voordeel.
Hieronder de 9e party bij de
stand 11-5 in het nadeel van
Lewina: 1.32-28 20-24 2.37-32
18-23 3.41-37 13-18 4.46-41 8-
13 5.34-30(?) 14-20 6.30-25 10-
14 7.40-34 of? 24-29 8.33x24
20x40 9.45x34 15-20 10.39-33
20-24 11.34-30 2-8 12.44-39 5-
10 13.49-44 17-22 veel be
ter is het tempo 10-15, zwart
heeft dan meer dreigingen
achter de hand; 14.28x17 12-
x21 15.31-26; zo lost wit 41 op;
15...21-27; wil een aanval op-
Hossend en springend trokken
de Nederlandse supporters
door de gangen van het stati
ge casino. Anton Maas en
Max Rebattu waren door de
computer aangewezen als
wereldkampioenen. Tot de
ontgoocheüng kwam. De
Amerikaan Chip Martel
kwam zich beklagen dat hij
meer dan 100 punten tekort
was gedaan. Maas en Rebattu
gingen onmiddellijk hun ei
gen score narekenen, ze had
den ongeveer 30 punten te
veel, bij elkaar genoeg ver
schil om ze precies naar de
tweede plaats te doen verhui
zen. Chip Martel en Lew
Stansby sprongen van de 9e
naar de eerste plaats en na
men aldus de wereldtitel over
van de Brazilianen Cintra en
Branco.
Maas-Rebattu hadden bepaald
voordeel van hun systeem,
het door Max Rebattu ont
wikkelde transfersysteem. In
het systeem wordt 1 Sch ge
opend op 0—10 punten, de an
dere openingen zijn qua pun
ten normaal met dien ver
stande dat de kleur onder de
echte kleur wordt geopend; 1
Ru is 1 Ha, 1 Ha is 1 Sch enz.
Met sterke handen wordt
eerst gepast. Dit alles wordt
O
zetten waar weinig van te
recht komt; 16.32x21 16x27
17.33-28! 23x32 18.37x28 11-
17; zwart moet schyf 27 ver
dedigen; 19.41-37 7-11 20.39-
33 27-31; er dreigde 37-32 en
op 8-12 komt natuurlijk 28-
23; 21.36x27 17-22 22.28x17
11x31 23 44-39 8-12 24.39-34 1-
7; 25.34-29 10-15 26.29x20 15-
x24; zwart lijkt nu goed te
staan, maar wit breekt 24 af;
27.33 29 24x33 28.38x29 31-36,
19-237; 29.42-38 19-23; beter
lijkt 1818-23x23 waarna wit
wel 30-24x34 zal doen; 30.48-
42 23x34 31.30x39 18-23 32.38-
33 13-19 33.35-30 14-20 34.25-
xl4 9x20 35.42-38 20-24 36.30-
25 3-8; wit gaat nu 23 afruilen
met gelijkspel; 37.37-32 12-17
38.50-44 8-12 39.32-28 23x32
40.38x27 17-22; op 12-18 47-41
etc; 41.27x18 12x23 42.26-21 6-
11 43.39-34 7-12 44.43-39 4-9
45.21-16; niet 21-17 en 33-29
wegens 19-24!; 45...11-17
46.33-28 en de speelsters kwa
men remise overeen.
door
Ton Schipperheyn
alleen gespeeld indien allen
kwestbaar of indien alleen de
tegenpartij kwestbaar. Bij
ongunstige kwetsbaarheid
wordt normaal Acol gespeeld
in verband met het risico van
een al te gevoelige afstraf
fing.
Verrassend sterk was het de
buut van de Chinese combi
natie Wang-Lu. Zij speelden
tegen de Amerikanen Ham
man en Wolff dit spel:
A 10 6 53
C AH
O A B 54
42
pas, west 1 Ha, noord dou
blet, oost 3 Ha en west ten
slotte 3 SA, gedoubleerd door
noord. Wolff startte met Sch
5 voor de vrouw, waarop de
leider alle klavers i
de. Dat leidde tot.
A
9AH
A B 54
H 8
O 7 5
OH96
-
C> B 6 4 3
O V 2
©7
H B 8 7
8 7 5 2
O H 9 6
V9
B 6 4 3
O V 2
AH 108 7 3
9 4 2
CP V 10 9
O 10 8 7 3
B 6 5
Oost gever, NZ kwetsbaar
Oost (Lu) opende 1 KI, zuid
BELGIE - Op 10 mei 1979
overleed te Erembodegem op
67-jarige leeftijd de bekende
Belgische schilder-schrijver
Louis Paul Boon. Vanaf zijn
debuut als schrijver in 1942
met De Voorstad Groeit, tot
aan zijn dood heeft hij een
monumentaal proza-oeuvre
opgebouwd, dat tot de top
behoort van de hele Neder
landse literatuur na de Twee
de Wereldoorlog. Voor dat
oeuvre kreeg hij talrijke prij
zen. In ons land bv. in 1966 de
Constantijn Huygensprijs.
Louis Paul Boon (1912-1979)
wordt gememoreerd op de
eerste zegel van de jaarlijkse
Culturele serie, die op 13 sep
tember verscheen. Op deze
zegel in de waarde van 7
frank (oplage 5,4 miljoen) een
getekend portret van Boon
met daarbij een deel van een
schildersatelier.
De tweede zegel uit de uit vier
waarden bestaande serie is
gewyd aan de 500 jaar gele
den overleden schilder Hugo
van der Goes (1440-1482). Op
deze zegel (10 fr., oplage 9
4
V 10 9
O 10 7 3
©-
Op de laatste klaveren gooide
zuid Ha 10 af. west Ha 7 an
noord Ru 4. De leider bracht
noord vervolgens aan de slag
met harten, waarna het-con
tract veilig was. Noord had in
de gegeven eindfiguur even
wel kunnen voorkomen dat
west zyn contract maakt. Ziet
u hoe? Oplossing in de ru
briek van de volgende week.
De oplossing van het pro
bleem van de vorige week
houdt de lezer nog een week
tegoed.
miljoen) een werk van Van
der Goes: De Aanbidding der
Herdara.
Twintig jaar geleden, op 1 april
1962, overleed de expressio
nistische toneel- en novellen-
schrijver Michel de Ghelde-
rode, wiens werken in de ja
ren '50 en '60 overal ter we
reld werden opgevoerd. En
kele dagen na zijn dood
maakte professor Brandell
van dc Upsala univ. r it. it
bekend dat de Zweedse Aca
demie juist overwoog hem de
Nobelprijs toe te kennen
Een beeld van De Gheldero-
dc staat op een 12 fr.-zegel
(oplage 2,5 miljoen).
Het schilderij "Moeder en
Kind" van dc schilder Pierre
Paulus 1881 1959) staat op de
vierde en laatste zegel uit de
Culturele reeks 17 fr oplage
3 miljoen
Op 27 september heert de Bel
gische Regie met een 17 fr.-
zegel (oplage 3 miljoen) de
honderdste geboortedag her
dacht van de Vlaamse volks
schrijver Abraham Hans
(1882-1939). Op de zegel een
silhouet portrrt van Hans
Al jarenlang wordt in België de
jeugdfilatelie gestimuleerd
met de uitgifte van een zegel
Ook dit jaar was dat weer het
geval en wel op 4 oktober met
de uitgifte van een 7 fr.-zegel
(oplage 5,4 miljoen). Met deze
zegel wordt tevens het 75-ja-
rige bestaan van de padvin
derij herdacht. Als onder
werp heeft men daarom ge
kozen voor een voorstelling
van wat in België "wolfjes en
kaboutertjes" worden ge
noemd.
Tenzij eerder uitverkocht zul
len de volgende toeristische
gÉ die in 1980 en 1981 zyn
verschenen op 31 december
uit d«- mutatie worden grno-
mcn. 1980 5 fr Chinv, 5 fr
Diest; 6,50 fr Bergen en 6,50
I lamme, |flH t Ton
gre-Notre-Dame, 6 fr.. Zotte-
gem; 6,50 fr Stuwdammen
van dc Eau d'Heure en 6,50
fr, Tongerlo (Antwerpen).
La Ronstadt begint het te leren.
"The Getaway" - Chris de Burgh (A&M)
Er zijn sterren en zwoegers. De eerste categorie kennen we door
gaans wel, de tweede bestaat uit waterdragers die soms veel te
vertellen hebben maar die vanwege een tekort aan charisma
nimmer zullen doorbreken. Een schoolvoorbeeld van een derge
lijk miskend talent is de Ierse zanger en entertainer Chris de
Burgh, die er al zes lp's op heeft zitten zonder de wereld ook
maar ooit van zijn werk te hebben kunnen overtuigen.
Zijn zevende "The Getaway" zal ook geen doorbraak zijn,
maar wellicht wel een aangename verrassing voor diegenen die
gesteld zijn op een fraai gestileerd lied, fragiel gezongen en niet
gespeend van enige tekstbeleving. Twaalf zelf geschreven bed
jes, waarvan "Borderline" mijns inziens het sterkst voor de dag
komt. In elk geval een goede graadmeter voor wat De Burgh
zoal te bieden heeft.
W.S.
"Get closer" Linda Ronstadt
(Asylum).
Hoe een cover-artieste het
langzaam leren gaat. Dat
zou een passende titel
kunnen zijn voor de
nieuwste langspeler van
de nu alweer 36-jarige
Linda Ronstadt. Zowel in
muzikaal als in artistiek
opzicht is deze Californi-
sche lekkerbek nooit een
licht geweest, maar wel
had ze een ijzersterke suc
cesformule die voorname
lijk geént was op de pres
taties van anderen.
Dat begon al in 1969, toen ze na
een kortstondig avontuur
met het country-trio The Sto
ne Poneys haar muzikale
loopbaan voortzette als solo-
zangeres. Haar niet onopval
lende voorkomen is er ver
moedelijk de oorzaak van ge
weest dat ze van meet af aan
de juiste kruiwagens om zich
heen heeft verzameld. Klin
kende namen als Glenn Frey,
Don Henley, Andrew Gold en
Kenny Edwards musiceer
den zich in die jaren suf op de
zoveelste country-versie van
een voormalige hit, waarna
de onweerstaanbare Linda
haar verleidelijke anatomie
in stelling bracht om met de
eer te gaan strijken.
Een enkele keer lukte dat
("You're no good"), maar
meestal bleek haar karakter
arme stem te krap voor een
verrassing. De surprise lag
veelal meer in het diploma
tiek doen uitlekken van een
sappige verhouding, zoals re
centelijk nog met de Califor-
nische gouverneur Jerry
Brown.
Doch zie: het kan verkeren. Na
een schromelijk mislukte
stijlmetamorfose op haar
vóórlaatste lp "Mad love" is
ze uiteindelijk weer terugge
keerd op haar vertrouwde
stekje van country-rock en
hitkopieën. En nu aanzienlijk
overtuigender dan voorheen.
De titel "Get closer" kan dan
ook niet anders worden uit
gelegd als een excuus voor
vroegere wanprestaties en
een uitnodiging om eens
goed te luisteren naar wat ze
anno 1982 kan.
En dat is toch nog even oortjes
spitsen! Ook ditmaal ontbre
ken de grote namen niet (Ja
mes Taylor, Lindsey Buc
kingham, John D. Souther),
maar het verschil met vroe
ger is dat La Ronstadt er zelf
ook wat aan gedaan heeft.
Haar stem heeft duidelijk aan
zeggingskracht gewonnen; er
gaat meer beleving vein haar
songs uit. En wat de verdien
ste van haar vaste producer
Peter Asher (van het vroege
re zangduo Peter Gordon)
mag heten: "Get closer" is
een lp waar je alle kanten
mee uit kan. Noem het en
Linda zingt het. Van stevige
rock tot een driestemmige
meelbal van Dolly Parton.
Van het aloude Knickerboc-
kers-succesje "Lies" tot een
prachtballade van Jimmy
Webb ("The moon is a harsh
mistress"). En zowaar nog
een indrukwekkend hoogte
punt: een juweel van een ho
mesick-song van de hand van
Kate McCarrigle ("Talk to me
of Mendocino"), waarmee ze
eigenlijk nu pas voor het
eerst laat horen dat ze echt
kan zingen.
WILLEM SCHRAMA.
Horizontaal
1. Pessimitisch ben je niet mak
kelijk een held. 5. De van u uit
gaande druk. 7. Wat is een man
die zo vragen kan. 9. Zo gaat
het aan het doel voorbij. 11. Er
is in de vestigingen goed te
eten. 12. U die dit nu ziet, ge
bruik dit middel. 13. Vee voor
een dier zorgt voor nog een
dier. 15. Gekruid dier. 18. Uitlo
pers van dit water zijn wel lek
ker. 19. Hebt u eraan gedacht
dat dit ook een dier is?. 20 Wie
't voedsel krijgt als 'ie er bij is.
22. Wie knapt er klussen op met
een stier als in 11? 24. Met z'n
vijven bij een legerplaats, dat
wordt een wedstrijd. 25. Zij
dient de vrede. 27. Daar begon
u mee. 28. Luilakken bij de tele
foondienst?
Verticaal:
1. Veel water zal er door stro
men. 2. En in dit jaar zullen we
het drinken 3. Deze buitenlan
der is onnodig, de rest ook. 4.
Iemand die antichambreert op
de vloer. 5. Dierlijke versiering.
6. Daar moet u de kost verdie
nen. 8. Mijn heveling loopt om
het vee, o, daar sterft ze. 10.
Slank is het begin van 28. 11.
Beginnend ambtenaar op het
water. 14. Daar zitten de vaste
klanten weer. 16. Tydige woes
tijnbezoeker. 17. Oplossing
voor kaalslag! 21. Zitten we aan
het meer met de vrouwen? 22.
Alstublieft, kort gaat u weg en
laat O binnen bij het dier. 23. E,
voor een gulden mag je dit ou
de dichten leren. 26. Een pinni
ge griet.
De prijs van 25,- werd toege
kend aan C.H. van Brinkom,
Brucknerstraat 33, 2324 KL
Leiden.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden.
Oplossingen met vermelding
van "Puzzel" voor donderdag
op briefkaart of enveloppe
zenden aan Redactie
Leidsch Dagblad, Postbus
54, 2300 AB Leiden.
