Snel beslissen
over kernraket
C
Toch kans op kerstboter in EG
Begin nodigt koning Hoessein uit
<Palthenette
Mendès-France overleden:
inspirator links Frankrijk
Nederland vrijwel
zeker in V-raad
regenjas
nu 13.50
Onderhandelaar Rostov in Nederland
Gemayel wil alle troepen weghebben
Extra kans
op f100.000,
Elke week.
t NIET LATEN LOR^jg
Voordeel-driedaagse!
DINSDAG 19 OKTOBER 1982
Buitenland
PARIJS - Op 75-jarige leeftijd
overleed gistermorgen onver
wacht Pierre Mendès-France,
een van Frankrijks meest intege
re politici van de na-oorlogse ja
ren, in zijn landhuis in Bouviers.
Mendès-France was weliswaar
niet meer dan zeven maanden en
zeven dagen premier: van juni
'54 tot februari '55. Zijn morele
invloed op een hele generatie
van links-denkende intellectue
len en politici ging echter ver bo
ven deze korte periode uit, waar
van een enkeling zich voorname
lijk herinnert dat Mendès-France
propaganda maakte voor het
melk drinken en dat hij een anti
alcohol-commissie in het leven
riep.
door
Rudolph Bakker
Een van de vele boeken die deze
briljante joodse advocaat ooit
schreef had tot titel „Regeren is
kiezen" en dat deed Mendès-
France met zoveel eerlijke over
tuiging dat hij het binnen de
structuur van de Franse Vierde
Republiek nooit langer dan een
paar maanden uithield. Achter
de schermen voerde hij echter
aan, gaf hij raad en inspireerde
hij politici als Frahcois Mitte-
rand, die hem in de feestzal van
het presidentieel paleis ontroerd
in de armen viel na zijn installa
tie tot president van de repu
bliek, in mei van het vorig jaar.
Pierre Mendès-France was al jong
lid van de fameuze politieke fa
milie der „links-radicalen" en als
zodanig werd hij in '32 tot af
gevaardigde in het parlement ge
kozen. Tijdens de volksfrontre
gering van Leon Blum bleef zijn
rol weliswaar beperkt tot die van
een simpele onder-staatssecreta
ris (op financiën), wat niet weg
nam dat generaal De Gaulle na
de bevrijding Mendès-France
meteen uitnodigde minister
„voor de nationale economie" te
worden in diens eerste regering
na de oorlog. Ook dat duurde
voor Pierre Mendès-France maar
kort: na zo'n zeven maanden
kreeg hij al meningsverschil met
de generaal en trad hij af. Van '47
tot '58 was hij goeverneur van
het Internationale Monetaire
Fonds.
Mendès-France noemde zich „een
man van de vrede" en tijdens zijn
korte premierschap maakte hij
een einde aan de oorlog in Viet
nam, toen de val van Dien Bien
Phu duidde op de ondergang van
het Franse koloniale rijk. Tege
lijk kondigde zich tijdens het
korte bewind van Mendès-Fran
ce het begin van de vrijheidsoor
log in Algerije af en werd hij met
een paar maanden tussentijd net
verschoond van de Frans-Engel
se landingen in Egypte, die on
der verantwoordelijkheid van
zijn opvolger kwamen.
Mendès-France verzette zich in de
Vijfde Republiek - het bouw
werk van president De Gaulle -
steeds tegen een grondwet die de
macht van het parlement uithol
de en die zijn volgelingen nu ove
rigens wel naar waarde weten te
schatten. Een van de sleutelmi
nisters in de huidige regering-
Mauroy, de minister voor econo
mische zaken Jacques Delors, is
een discipel en bewonderaar van
de overleden Mendès-France.
Delors probeert nu hervormin
gen door te zetten die mislukten
toen hij - als exponent van het
„mendeisme" - enige tijd deel
uitmaakte van een regering tij
dens het presidentschap van
Georges Pompidou.
De Franse politieke klasse zal zich
Mendès-France blijven herinne
ren als een „wijze man", die in al
zijn eerlijkheid en directheid als
regeerder diende te mislukken.
Tegelijkertijd wordt niet ont
kend dat Mendès-France in zijn
dagen om zijn joods-zijn wel de
gelijk werd gedwarsboomd en
dat dit soms de oorzaak van poli-
Mendes-France
tieke mislukkingen was. Een en
kel tastbaar ding bleef: dat is zijn
commissie ter bestrijding van
het alcohol-gebruik, die nog
steeds actief is en zekere resulta
ten boekt. Volgens de statistie
ken hebben de Italianen de Fran
sen tenslotte als stugge drinkers
voorbijgestreefd.
NEW YORK (GPD) - De Neder
landse kansen op een zetel in de
Veiligheidsraad zijn aanzienlijk
gestegen nu Denemarken giste-
Bess Truman
(97) overleden
KANSAS CITY (Reuter/UPI) -
Bess Truman, de weduwe van de
vroegere Amerikaanse president
Harry Truman, is in de nacht van
zondag op maandag in een zie
kenhuis in Kansas City op 97-ja-
rige leeftijd overleden door een
hartstilstand. Harry Truman,
president van 1945 tot 1953, stierf
in 1972.
ren heet! verklaard niet langer
kandidaat te zijn voor het lid
maatschap van deze belangrijk
ste organisatie van het VN-secre-
tariaat. Denemarken heeft de
landen die zijn kandidatuur
steunden tevens verzocht hun
stem op Nederland uit te bren
gen. Nederland heeft toegezegd
over twee jaar een Deense kandi
datuur te zullen steunen
Over de kandidatuur van Max van
der Stoel voor het Hoge commis
sariaat voor de vluchtelingen in
Genève doen uiteenlopende ge
ruchten de ronde. Aan de ene
kant is het aantal landen dat hem
steunt toegenomen, aan de ande
re kant zijn volgens ingewijden
de Verenigde Staten nog steeds
tegen zijn benoeming, die overi
gens door de secretaris-generaal
van de Verenigde Naties moet
geschieden.
BRUSSEL - Amerikaanse en NAVO-kringen hebben de Nederlandse regering onder
druk gezet om snel een besluit te nemen over de omstreden plaatsing van de NAVO-
kruisraketten. De directeur van het Amerikaanse bureau voor ontwapening en wapen
beheersing, Eugene Rostov, zal dat vandaag nog eens benadrukken tijdens besprekin
gen in Den Haag met minister Van Mierlo van defensie.
voor de plaatsing van de kruisra
ketten. Zo is het ook bij de
SALT-onderhandelingen in 1977
gegaan. We moeten ons er op
voorbereiden zeer kalm en zon
der opwinding op dat moment te
wachten", aldus Rostov gisteren
in Brussel.
Rostov benadrukte echter gisteren
zich niet te willen mengen in de
interne politieke aangelegenhe
den van de NAVO-landen. „Ik
verwacht dat de solidariteit bin
nen het NAVO-bondgenoot-
schap zal worden gehandhaafd,
daar twijfel ik niet aan", zei Ros
tov. Eerder heeft hij de afgelopen
dagen in Bonn, Rome en Brussel
overleg gevoerd.
Dezelfde noodzaak voor een rede
lijk snelle beslissing kwam giste
ren en vandaag weer aan de orde
op het NAVO-hoofdkwartier in
Brussel, waar een groep Neder
landse journalisten op bezoek is.
Belangrijkste gesprekspartners
in Brussel zijn het hoofd van de
nucleaire planningsafdeling van
de NAVO, de Amerikaan dr. H.
Martin, en generaal Rogers, de
hoogste militaire commandant
van de NAVO-strijdkrachten in
Europa, die vandaag in Brussel
speciaal een persconferentie
voor de Nederlanders geeft.
Produktie
Martin benadrukte gisteren dat te
lang uitstel van de plaatsingsbe
slissing een negatief effect kan
hebben op de produktie van deze
raketten in.de Verenigde Staten.
Als Nederland en België niet
spoedig beslissen, zal volgens
hem de vraag rijzen of de pro
duktie van dit deel van de kruis
raketten wel door moet gaan. Hij
meent dat de plaatsingsbeslis
sing, gegeven de' plaatsingsda
tum in 1986 en de noodzakelijke
drie jaar van voorbereiding,
vroeg in 1983 genomen moet
worden.
door
Ferry Mingelen
Volgens de defensie woord voerder
in Den Haag voorziet de huidige
Nederlandse planning pas in een
definitieve beslissing in 1984.
Daaraan gaan dan periodes van
passieve en vervolgens actieve
voorbereiding van de echte
plaatsingswerkzaamheden voor
een ere-dienst vanwege de dood van een elektricien, afgelopen woensdag tijdens het oproer in die stad.
Eugene Rostov
af. Minister Van Mierlo heeft de
Tweede Kamer beloofd te zullen
waarschuwen als men overstapt
van de passieve naar de meer ac
tieve voorbereidingsfase. In NA
VO-kringen wordt dit onder
scheid in voorbereidingstermij-
nen echter beschouwd als een ty
pische Nederlandse politieke
vondst, die in de praktijk slecht
te hanteren is.
De Amerikaan Martin noemde een
halve beslissing, wèl doorgaan
met voorbereiden maar nog niet
over plaatsing besluiten, ook niet
gelukkig, omdat dit een „ondui
delijke situatie" zou opleveren.
Hij gaf echter de voorkeur aan
zo'n half besluit boven een defi
nitief 'nee', omdat zo'n half be
sluit „de Sowjet-Unie toch de in
dicatie zou geven van verdere
(Nederlandse) steun aan de
plaatsing van de kruisraketten".
Genève
De Sowjet-Unie zal volgens Rostov
pas op het laatste moment in de
onderhandelingen in Genève
over beperking van de nieuwe
kernwapens in Europa met
werkelijke voostellen komen-
.„De publieke opinie moet geen
bewegingen van de Sowjet-Unie
verwachten tot op vijf minuten
LUXEMBURG (ANP) - De kans
bestaat dat de ministers van
landbouw van de EG, tijdens
hun bijeenkomst gisteren en
vandaag in Luxemburg, beslui
ten dat er dit jaar 100.000 ton
kerstboter ter beschikking van
de Europese consument wordt
gesteld. Bovendien kan besloten
worden om 50.000 ton boter naar
de Sowjet-Unie te exporteren.
Voor deze acties die bedoeld zijn
om de Europese boterberg te
doen slinken liggen nog geen of
ficiële voorstellen van de EG-
commissie op tafel. Maar in land-
bouw-raadskringen in Luxem
burg zei men gistermiddag niet
verwonderd te zullen zijn als zul
ke voorstellen vandaag op tafel
komen.
Europa heeft weer een boterberg.
'Groene munten' gedevalueerd
LUXEMBURG (ANP) - De ministers van landbouw van de EG hebben
in Luxemburg besloten om de Franse groene frank met drie procent en
de Belgische (en Luxemburgse) groene frank met 4,6 procent te deva
lueren. Dat besluit is nog een uitvloeisel van de muntaanpassingen (re
en devaluaties) van een aantal Europese munten.
Het belang dat Nederland bij het besluit heeft is dat de nadelen voor de
landbouwhandel die er voor ons land ontstonden (vooral met het buur
land België) nu voor een groot deel verdwenen zijn.
Weliswaar heeft die nog niet de
omvang aangenomen van de bo
terbergen die de gemeenschap in
het verleden kende, maar toch
ligt er alweer bijna 340.000 ton in
particuliere pakhuizen opgesla
gen, terwijl er ook nog eens on
geveer 55.000 ton interventiebo-
ter in voorraad is, dat wil zeggen
boter die tegen een vaste prijs uit
de markt is genomen omdat er
voorlopig gèen afzet voor is.
Dat er een totale voorraad is van
tegen de 400.000 ton wil overi
gens nog niet zeggen dat er een
boteroverschot in de EG van de
zelfde omvang is. Dat particulie
re handelaars bijvoorbeeld
340.000 ton hebben opgeslagen
betekent dat ze nog best afzet
mogelijkheden zien. Maar een
feit is wel dat de botervoorraden
in snel tempo toenemen omdat
de mooie zomer de melkproduk-
tie heeft opgedreven. Bovendien
is men in Europese kringen van
mening dat het, in verband met
het Europese budget, gemakke
lijker zal zijn dit jaar nog zo veel
mogelijk boter op te ruimen dan
volgend jaar.
Sclnnidt laakt
Bundesbank
FRANKFORT (DPA) - De voor
malige bondskanselier Helmut
Schmidt vindt dat de Westduitse
centrale bank met haar starre be
leid een grote bijdrage heelt gele
verd aan de toeneming van de
werkloosheid in de Bondsrepu
bliek. Gisteren verklaarde hij bij
de opening van het congres van
IG Bau, de bouwbond, dat de
Bundesbank medeverantwoor
delijk is voor de werkloosheid en
dat de rente nog moet zakken
met twee of drie procent.
Het wordt hoog tijd dat de centrale
bank inziet wat de gevolgen van
haar beleid zijn, aldus Schmidt.
Hij eiste van de bank dat zij op
houdt met het streven naar ima
ginaire doelstellingen voor de
geldomloop. De Bundesbank
moet de rente verlagen om de
diepe recessie het hoofd te bie
den, zo betoogde hy.
Nobelprijs chemie
voor Aaron Klug
STOCKHOLM fUPI) - Dc nobel
prijs voor scheikunde voor 1982
is toegekend aan de in Zuid-Afri-
ka geboren Aaron Klug, verbon
den aan de universiteit van Cam
bridge in Groot-Brittanniè Dit is
in Stockholm bekendgemaakt.
Hij heeft de prijs gekregen voor
zijn ontwikkeling van de elektro
nische microscopie en zijn ont
dekkingen over de structuur van
biologisch interessante zuurver-
bindingen in de celkern.
Hij ontwikkelde een methode om
de structuren driedimensionaal
te bestuderen. Dit geschiedde
met de electronenmicroscoop.
De biochemicus was in het bijzon
der geïnteresseerd in virussen.
Professor dr. H. Berendsen van
de rijksuniversiteit in Groningen
is van mening dat de Britse ge
leerde met dit onderzoek een eer
ste stap heeft gezet op weg naar
beter begrip van de processen
die met kanker te maken heb
ben.
ADVERTENTIE
VOOR LOTTO-EN TOTO-SPELERS!
Dus doe voor maar f 1,50
mee aan het Cijferspel en
kruis het "ja"-vakje aan.
NEW YORK (Reuter/DPA) - De
president van Libanon, Amin
Gemayel, heeft gisteren in de al
gemene vergadering van de Ver
enigde Naties gevraagd om on
voorwaardelijke terugtrekking
van alle buitenlandse troepen uit
zijn land. Hij riep alle volken in
de wereld op Libanon te helpen
bij het herstellen van de onaf
hankelijkheid en de wederop
bouw van de Libanese econo
mie: "Voor vrede en stabiliteit in
het Midden-Oosten heeft Liba
non uw hulp nodig".
In een emotionele en indringende
boodschap tot de algemene ver
gadering zei Gemayel dat vrede
in Libanon mogelijk is: "We
staan aan het begin van een
nieuw tijdperk. Een nieuw
hoofdstuk van hoop opent zich
voor onze ogen".
De onlangs gekozen Libanese pre
sident verklaarde dat zijn volk en
land genoeg hebben van het
bloedvergieten en de vernieti
ging. "Libanon -tem niet langer
de lasten dragen van een tragi
sche oorlog die de afgelopen acht
jaar in ons land woedde". Ge-
mayels stem steeg tot bijna
schreeuwende hoogte toen hij
verklaarde: "Ik roep op tot on
middellijke en onvoorwaardelij
ke terugtrekking van alle niet-Li-
banese troepen uit Libanon".
nese staatshoofd dat zoals de Li-
banezen in vrede en vrijheid wil
len leven, ook de Palestijnen in
vrede, vrijheid en zelfbeschik
king in hun land Palestina moe
ten leven. Hij uitte de hoop dat
Palestijnen en Israèlièrs met
hulp van de wereldgemeen
schap, een akkoord kunnen be
reiken zodat beide landen "hun
volledige rechten kunnen uitoe
fenen".
De 40-jange president, die achter
een kogelvrije ruit sprak, haalde
de Libanese betrekkingen aan
met Syné, dat nog steeds troe
pen in het land heeft. "De betrek
kingen met Syne zijn altud nauw
geweest en het is logisch dat bei
de landen in de toekomst sterke
banden zullen ontwikkelen in
het kader van onafhankelijkheid,
soevereiniteit en wederzijds res
pect", aldus Gemayel
ADVERTENTIE
"Aansluiten bij proces Camp David"
JERUZALEM (GPD/UPI) - Pre
mier Begin heeft koning Hoes
sein van Jordanië uitgenodigd
zich aan te sluiten bij het proces
van Camp David. Begin verze
kerde dat Israël er niet op uit is
de Jordaanse koning ten val te
brengen en vroeg Hoessein dat
ook niet met hem te doen. In een
rede voor de Knesset zei Begin
gisteren dat Israël de onderhan
delingen over Palestijnse auto
nomie onmiddellijk wil hervat
ten. Koning Hoessein heeft eer
der te kennen gegeven daarover
niet met Begin te willen onder
handelen.
De Israëlische premier wees op
nieuw het vredesplan van Rea
gan van de hand, evenals een Pa
lestijnse staat of een Jordaans-
Palestijnse federatie. Het schijnt
dat de Amerikaanse regering
streeft naar een conferentie in
Camp David, zoals in 1978 tussen
Israël en Egypte heeft plaatsge
vonden, dit keer met deelneming
van koning Hoessein. Premier
Begin ging daar niet op in. Alge
meen wordt aangenomen dat Be
gin een dergelijke conferentie
niet kan boycotten, al is niet dui
delijk wat voor concessies Israël
daar zou kunnen doen.
Een veel grotere vraag is of koning
Hoessein aan zo'n conferentie
kan meedoen. Niet koning Hoes
sein, maar de PLO is volgens de
Arabische topconferentie van
Fez de enige vertegenwoordiger
van het Palestijnse volk; een be
sluit dat koning Hoessein heeft
onderschreven. Op grond daar
van kan hij niet over de toekomst
van de bezette westelijke oever
van de Jordaan onderhandelen,
tenzij hij daarvoor toestemming
krijgt van de PLO.
Er is de afgelopen week veel gespe
culeerd dat PLO-leider Arafat bij
zijn bezoek aan Amman een der
gelijk geheim akkoord heeft ge
sloten, maar er is vooralsnog
geen enkele aanwijzing in die
richting. Het wachten is derhalve
op het bezoek dat koning Hoes
sein in november aan Washing
ton zal brengen, en op de Pale
stijnse Nationale Raad, die onge
veer tegelijkertijd in Tunis of Da
mascus bijeenkomt en waar mo
gelijk voorstellen zullen worden
gedaan over vredesonderhande
lingen.
Intussen zijn in Libanon de moei
lijkheden tussen de christelijke
falangisten en de Druzen nog
lang niet opgelost. Afgelopen
vrijdag maakte het Israëlische le
ger een eind aan de strijd tussen
de twee partijen, die een meer
dan honderd jaar oude vete heb
ben. De Israëli's probeerden een
verzoening tot stand te brengen
tussen leiders van de Druzen en
de christelijke gemeenschap, die
in onvrede samenleven in het ge
bergte ten zuiden van Beiroet.
Die verzoening zou gepaard gaan
met het binnentrekken van het
Libanese leger in het gebied, om
zodoende ook in de toekomst de
strijdende partijen uit elkaar te
houden. De Libanese eenheden
trokken zich echter - naar de Is
raëli's zeggen in strijd met de af
spraak - korte tijd na hun aan
komst terug, met als argument
dat eerst de Israëli's weg moes
ten. De Israëli's willen echter op
verzoek van alle partijen nog
even acte de presence blijven ge
ven.
De zaak kan namelijk gemakkelijk
heel snel weer uit de hand lopen,
te meer daar de controleposten
van de falangisten, de oorzaak
van de strubbelingen, niet ver
wijderd zijn, ook niet na de
komst van het Libanese leger.
Voorlopig zullen de Israëli's dus
als vredesbewaarders in de dor
pen moeten blijven zitten, want
de ware reden voor de aarzelin
gen van het Libanese leger is
naar het schijnt dat het Libanese
leger nog te zwak is om de orde
te kunnen handhaven.
Baron Alain de Rothschild, één
van de invloedrijkste persoon
lijkheden van de joodse ge
meenschap in Frankrijk, is zon
dag in New York ten gevolge
van een hartaanval overleden.
Hij was 72 jaar.
Rothschild was tot begin dit jaar
president van het Centraal Con-
sistorium van Franse Israëlie
ten (Crif). Alain de Rothschild
was een neef van Baron Guy de
Rothschild, hoofd van de on
langs genationaliseerde Roth
schild bank in Frankrijk.
Woensdag 20. donderdag 21 en vrijdag 22 oktober
uiterst zorgvuldige
behandeling inklusief
waterafstotend maken
afgeleverd op hanger en in hoes
Vraag ook naar Palthe kledingreparatie-service!
B.v. het repareren van voenng.
PJlIxSbmicnj
